موج مذاکرات عمان در تالار شیشهای
پارسینه: بورس تهران چندهفتهای است که از خواب بیدار شده، خواب سنگین و طولانی که از اواسط زمستان سال گذشته آغاز شد و تا اوایل پاییز امسال ادامه داشت. در این مدت هم هیچتحول و خبری نتوانست ورق را به نفع بازار و سهامداران برگرداند؛ نه گزارشهای ٣ و ٦ماهه، نه بهار و آغاز سال جدید و نه حتی فصل مجامع.
بورس تهران چندهفتهای است که از خواب بیدار شده، خواب سنگین و طولانی که از اواسط زمستان سال گذشته آغاز شد و تا اوایل پاییز امسال ادامه داشت. در این مدت هم هیچتحول و خبری نتوانست ورق را به نفع بازار و سهامداران برگرداند؛ نه گزارشهای ٣ و ٦ماهه، نه بهار و آغاز سال جدید و نه حتی فصل مجامع.
بسیاری از کارشناسان هم میگفتند بازار برای خروج از رکود منتظر یک خبر هیجانانگیز است بهخصوص اگر این خبر از مذاکرات هستهای مخابره شود به اثرات آن میتوان امید بیشتری داشت. در آخرین دوشنبه مهرماه هم مذاکرات ایران و ١+٥ گوشهای از توان اثرگذاری خود را نشان داد و همزمان با خبرهای امیدوارکننده از نتایج قریبالوقوع آن شاخص ناگهان رکورد زد و پس از مدتها رشد ٤رقمی را در کارنامه خود به ثبت رساند بعد از آن هم رونق میهمان اکثر روزهای کاری بازار بود هرچند گاهی این رشد صعود، شتاب میگرفت و گاه از نفس میافتاد.
در همان روزها کارشناسان و حرفهایهای بازار میگفتند چون خبرهایی که باعث رونق بازار شده هنوز قطعی نیست و بهطور مثال هنوز هیچ توافق و نتیجهای از مذاکرات ایران و غرب مخابره نشده، رشد دماسنج بازار احتمالا دوام چندانی نخواهد داشت و شاید بهزودی روزهای طلایی به آخر برسد. این احتمال هم با آغاز شمارش معکوس برای پایان گرفتن ضربالاجل تعیینشده برای مذاکرات بیشتر و بیشتر شد.
به عبارت دیگر سایه اماواگرها بر سر بورس تهران سنگینتر شده چون پرواضح است همان اندازه که به نتیجه رسیدن رایزنیهای ایران و آمریکا میتواند بورس تهران را در مرز پرواز پیش ببرد شکست آن هم شاخص را در آستانه سقوطی بزرگ قرار خواهد داد. این بدان معناست که حتی اگر فرض را بر گذرا بودن این تأثیرات قرار دهیم بازهم در همان بازه کوتاه یا میانمدت منافع سهامداران بهخصوص سرمایهگذاران نوسانگیر با بحران مواجه خواهد شد؛ هرچند گوشهای از این بحران هم دیروز خود را در بازار نشان داد.
پسلرزههای مذاکره در تالار
با شدت گرفتن احتمال به نتیجه نرسیدن مذاکرات در این مرحله و بازشدن بحث تمدید مذاکرات اولین پسلرزه موج روانی مذاکرات عمان در تالار شیشهای بورس خودنمایی کرد و شاخص را بار دیگر در مدار نزول قرار داد. شاخصی که در هفتههای اخیر ١٠روز متوالی رشد را تجربه کرده بود و حالا شاهد بازگشت شاخص به مدار ٧٥هزار واحد شده است. سقوط سنگین ٦٤٢واحدی شاخص در شرایطی روز شنبه ثبت شد که در مجموع افت ٨دهمدرصدی را تحتتأثیر خبرها و هیجان موجود ارزیابی میکنند.
به گفته فعالان بازار، ترتیب انتشار برخی اظهارنظرها درخصوص دست نیافتن به توافق در مذاکرات هستهای و نیز لزوم تأمین نقدینگی برای عرضه اولیه شرکت سیدکو که قرار است امروز (یکشنبه) در بورس تهران انجام شود، موجب روند نزولی بورس شد.
براساس روایت بازارنشینان، این کاهش هم وقتی شدت گرفت که بسیاری از سهامداران برای شرکت در عرضه اولیه امروز و فراهم کردن نقدینگی، سهام دیگر شرکتها را در سبد فروش گذاشتند. از همین شرایط هم میتوان نتیجه گرفت موج مذاکرات اگر به تالار شیشهای خیابان حافظ برسد باید منتظر فراز و فرود شدیدتری باشیم.
تأثیر کوتاهمدت و روانی است
روحالله میرصانعی، دبیرکل کانون کارگزاران در واکنش به این پرسش که مذاکرات و نتایج مثبت یا منفی آن در بازار چه تأثیری دارد به «شهروند» گفت: این اثرات چه مثبت و چه منفی، گذران خواهد بود و بالاخره و بعد از مدت کمی عقلانیت و واقعیت بر بازار حکمفرما خواهد شد. او به «شهروند» گفت: آثار کوتاهمدت هر نتیجهای که از مذاکرات مخابره شود در کوتاهمدت روانی و ناشی از هیجان خواهد بود و تحولی اساسی با تأثیری بلندمدت به شمار نخواهد رفت. به گفته میرصانعی اگر حاصل این مذاکرات توافق طرفین باشد از آنجا که حذف تحریمها پروژهای زمانبر خواهد بود اثرات آن هم به تدریج به اقتصاد ایران خواهد رسید و در بلندمدت حال و روز تولید و شرکتهای بورسی را تغییر خواهد داد و در نهایت با طی مدت زمانی قابل توجه دخلودرآمد بورسیها با تحولی جدی مواجه میشود.
مذاکره فقط برای مذاکره نیست
دبیرکل کانون کارگزاران به نتایج مذاکرات هم امیدوار به نظر میرسد و معتقد است این گفتوگوها ظاهرا به نقطه بيبازگشت رسیده و احتمال شکست کامل آن و برگشت به نقطه اول بعید است؛ یعنی حتی اگر طرفین به نتیجهای قطعی نرسند زمان رایزنیها را تمدید خواهند کرد و این بدان معناست که مذاکره صرفا برای مذاکره نخواهد بود.
میرصانعی خاطرنشان کرد: از مجموع تحولات میتوان نتیجه گرفت اتفاق منفی در انتظار مذاکرات نیست و این روند با نگرش مثبت طرفین ادامه خواهد داشت تا در نهایت با صرف مدت زمان بیشتری به نتیجه نهایی برسد اما در هر حال هر نتیجهای که از این مذاکرات حاصل شود فعالان اقتصادی و بهخصوص سهامداران و بورسیها باید از خود درایت و خویشتنداری نشان دهند و از بروز رفتارهای هیجانی پرهیز کنند.
در هر شرایطی هیجانزده نشوید
او ادامه داد: حتی اگر مذاکرات با شکست مواجه شود یا ادامه یابد پایان دنیا نیست، سهامداران هم باید بدانند این موج روانی عبور خواهد کرد و همهچیز به روال معمول خود بازخواهد گشت در سوی دیگر به نتیجه رسیدن قطعی مذاکرات هم در خوشبینانهترین حالت به معنای حل همه مشکلات نیست ضمن اینکه از این تحریمها همه صنایع زیان ندیدند که از رفع آنها همه صنایع و شرکتها منتفع شوند و قیمت سهامشان افزایش یابد یا با موج تقاضا مواجه شوند.
میرصانعی درخصوص وضع این روزهای بورس هم گفت: بازار سهام قریب به ٩ماه نزولی و منفی بود و در این مدت قیمت سهام شرکتهایی که بيمهابا رشد کرده بودند هم تعدیل شد و به مرزهای منطقی و حتی به کمتر از ارزش ذاتی خود رسیدند و این یعنی از راه رسیدن زمان مناسب برای خرید و سرمایهگذاری. او ادامه داد: این در حالی است که بازارهای رقیب گرفتار رخوت و رکود هستند از بازار ارز و سکه گرفته تا مسکن و ساختوساز بنابراین بورس رقیبی در جذب سرمایهها ندارد. نکته دیگر اینکه با کاهش نرخ تورم و تداوم این روند به نظر میرسد بهزودی شاهد کاهش نرخ سود بانکی نیز خواهیم بود در چنین شرایطی بازار سهام و فعالانش امیدوارند سرریز این بازارها به بورس تهران هدایت شود و صاحبان نقدینگی به جمع سهامداران و فعالان این بازار اضافه شوند و فارغ از اینکه مذاکرات به نتیجه برسد یا نه سود مناسبی در میانمدت و بلندمدت به دستشان برسد.
امید به آگاهی سهامداران
کیوان شیخی، رئیس اداره آمار و اطلاعات شرکت بورس اوراق بهادار تهران هم در مورد اثرگذاری مذاکرات هستهای به آگاهی سرمایهگذاران این بازار و ریسکپذیر بودن آنها امیدوار است. او به «شهروند» گفت: عمده سرمایهگذارانی که برای کسب سود به بازار سرمایه میآیند فارغ از نگاه سیاسی این بازار را انتخاب میکنند و امیدوارند بازده مناسبی از تقسیم سود شرکتها و رشد منطقی و معقول قیمت سهام بهدست آورند به این ترتیب تأثیر مسائل سیاسی بر این بازار عموما کوتاهمدت است. از سوی دیگر در بدترین شرایط هم همه صنایع متضرر نمیشوند کما اینکه در اوج تحریمها جهش سودآوری پتروشیمیها هزار تا هزار و ٢٠٠درصد بود.
تأثیر مذاکرات کوتاهمدت است
شیخی در ادامه پیشبینی کرد که اگرچه اثر موج بحران به نتیجه نرسیدن مذاکرات کوتاهمدت خواهد بود اما در همین مدت باید انتظار ریزش ٥ تا ١٠درصد شاخص را داشت. به گفته او در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات هم با توجه به دورنمای حذف تحریمها اهرم مناسبی برای رشد و رونق بیشتر بازار سرمایه به دست خواهد آمد؛ اهرم و ابزاری که به رشد و سودآوری شرکتهای بورسی منجر خواهد شد. یعنی پیشبینی سود شرکتها افزایش مییابد.
او خاطرنشان کرد: اگر مذاکرات به نتیجه برسد سود فعلی و پیشبینی سود آنها بهبود مییابد در غیر این صورت هم شکست این مذاکرات در بدبینانهترین حالت شرایط را در حالت فعلی تثبیت میکند. در نهایت اینکه با توجه به نسبت قیمت به درآمد معکوس بازار که ٢٢درصد رسیده هیچ نگرانی از شکست گفتوگوها در عمان وجود ندارد.
شیخی افزود: واقعیت این است که در یکسال گذشته با وجود رکود و تداوم تحریمها ایران به رشد اقتصادی رسیده و انتظار میرود با کاهش تورم سود اوراق مشارکت و نرخ سود بانکی هم با نزول مواجه شود، بنابراین عجیب نخواهد بود سرمایهگذاران نقدینگی خود را از بانکها به بازار سرمایه انتقال دهند.
سهامداران سرقفلی بورس را خریدهاند
او گزارشهای ٦ماهه مناسب، رفع ابهام از قانون هدفمندی و خوشبینی به مذاکرات هستهای را ٣عاملی دانست که به رشد شاخص و رونق بازار در ٢هفته گذشته منجر شد و افزود: در این مدت صنایع خودرو و ساخت قطعات و بانکها پربازدهترین صنایع بورس بودند و با بیشترین استقبال روبهرو شدند یعنی صنایعی که بیشترین لطمه را از تحریمها دریافت کردند در هفتههای گذشته عامل رشد و رونق بورس بودند.
شیخی پیشبینی روزهای آتی و تداوم روند مثبت در بازار را هم منوط به گزارش ٩ماهه شرکتها و نتیجه مذاکرات دانست و تأکید کرد: بورس بازاری است برای سرمایهگذاران خوشبین که نگاه مثبتی به مذاکرات، اقتصاد ایران و آینده شرکتها دارند. یعنی اگر سرمایهگذاری گرفتار بدبینی باشد ترجیح میدهد به بازار سکه و طلا و ارز برود نه بازار سرمایه.
او با اشاره به اینکه سهامداران با سرمایهگذاری خود سرقفلی بورس را میخرند، تأکید کرد: با همین نگاه هم اگر از سهامداران بپرسید که آینده مذاکرات و بورس را چگونه تحلیل میکنید قریب به اتفاقشان میگویند که خوشبین هستند.
او افزود: ارتباط اتفاقات کلان سیاسی با سهامداران بورس بسته به نگاه سرمایهگذاری آنها مستقیم یا معکوس است. یعنی ارتباط این حوادث با سهامدارانی که دید کوتاهمدت برای سرمایهگذاری دارند مستقیم است اما این ارتباط در مورد سرمایهگذارانی که برای کسب سود در بلندمدت به بورس آمدهاند معکوس تعریف میشود.
بسیاری از کارشناسان هم میگفتند بازار برای خروج از رکود منتظر یک خبر هیجانانگیز است بهخصوص اگر این خبر از مذاکرات هستهای مخابره شود به اثرات آن میتوان امید بیشتری داشت. در آخرین دوشنبه مهرماه هم مذاکرات ایران و ١+٥ گوشهای از توان اثرگذاری خود را نشان داد و همزمان با خبرهای امیدوارکننده از نتایج قریبالوقوع آن شاخص ناگهان رکورد زد و پس از مدتها رشد ٤رقمی را در کارنامه خود به ثبت رساند بعد از آن هم رونق میهمان اکثر روزهای کاری بازار بود هرچند گاهی این رشد صعود، شتاب میگرفت و گاه از نفس میافتاد.
در همان روزها کارشناسان و حرفهایهای بازار میگفتند چون خبرهایی که باعث رونق بازار شده هنوز قطعی نیست و بهطور مثال هنوز هیچ توافق و نتیجهای از مذاکرات ایران و غرب مخابره نشده، رشد دماسنج بازار احتمالا دوام چندانی نخواهد داشت و شاید بهزودی روزهای طلایی به آخر برسد. این احتمال هم با آغاز شمارش معکوس برای پایان گرفتن ضربالاجل تعیینشده برای مذاکرات بیشتر و بیشتر شد.
به عبارت دیگر سایه اماواگرها بر سر بورس تهران سنگینتر شده چون پرواضح است همان اندازه که به نتیجه رسیدن رایزنیهای ایران و آمریکا میتواند بورس تهران را در مرز پرواز پیش ببرد شکست آن هم شاخص را در آستانه سقوطی بزرگ قرار خواهد داد. این بدان معناست که حتی اگر فرض را بر گذرا بودن این تأثیرات قرار دهیم بازهم در همان بازه کوتاه یا میانمدت منافع سهامداران بهخصوص سرمایهگذاران نوسانگیر با بحران مواجه خواهد شد؛ هرچند گوشهای از این بحران هم دیروز خود را در بازار نشان داد.
پسلرزههای مذاکره در تالار
با شدت گرفتن احتمال به نتیجه نرسیدن مذاکرات در این مرحله و بازشدن بحث تمدید مذاکرات اولین پسلرزه موج روانی مذاکرات عمان در تالار شیشهای بورس خودنمایی کرد و شاخص را بار دیگر در مدار نزول قرار داد. شاخصی که در هفتههای اخیر ١٠روز متوالی رشد را تجربه کرده بود و حالا شاهد بازگشت شاخص به مدار ٧٥هزار واحد شده است. سقوط سنگین ٦٤٢واحدی شاخص در شرایطی روز شنبه ثبت شد که در مجموع افت ٨دهمدرصدی را تحتتأثیر خبرها و هیجان موجود ارزیابی میکنند.
به گفته فعالان بازار، ترتیب انتشار برخی اظهارنظرها درخصوص دست نیافتن به توافق در مذاکرات هستهای و نیز لزوم تأمین نقدینگی برای عرضه اولیه شرکت سیدکو که قرار است امروز (یکشنبه) در بورس تهران انجام شود، موجب روند نزولی بورس شد.
براساس روایت بازارنشینان، این کاهش هم وقتی شدت گرفت که بسیاری از سهامداران برای شرکت در عرضه اولیه امروز و فراهم کردن نقدینگی، سهام دیگر شرکتها را در سبد فروش گذاشتند. از همین شرایط هم میتوان نتیجه گرفت موج مذاکرات اگر به تالار شیشهای خیابان حافظ برسد باید منتظر فراز و فرود شدیدتری باشیم.
تأثیر کوتاهمدت و روانی است
روحالله میرصانعی، دبیرکل کانون کارگزاران در واکنش به این پرسش که مذاکرات و نتایج مثبت یا منفی آن در بازار چه تأثیری دارد به «شهروند» گفت: این اثرات چه مثبت و چه منفی، گذران خواهد بود و بالاخره و بعد از مدت کمی عقلانیت و واقعیت بر بازار حکمفرما خواهد شد. او به «شهروند» گفت: آثار کوتاهمدت هر نتیجهای که از مذاکرات مخابره شود در کوتاهمدت روانی و ناشی از هیجان خواهد بود و تحولی اساسی با تأثیری بلندمدت به شمار نخواهد رفت. به گفته میرصانعی اگر حاصل این مذاکرات توافق طرفین باشد از آنجا که حذف تحریمها پروژهای زمانبر خواهد بود اثرات آن هم به تدریج به اقتصاد ایران خواهد رسید و در بلندمدت حال و روز تولید و شرکتهای بورسی را تغییر خواهد داد و در نهایت با طی مدت زمانی قابل توجه دخلودرآمد بورسیها با تحولی جدی مواجه میشود.
مذاکره فقط برای مذاکره نیست
دبیرکل کانون کارگزاران به نتایج مذاکرات هم امیدوار به نظر میرسد و معتقد است این گفتوگوها ظاهرا به نقطه بيبازگشت رسیده و احتمال شکست کامل آن و برگشت به نقطه اول بعید است؛ یعنی حتی اگر طرفین به نتیجهای قطعی نرسند زمان رایزنیها را تمدید خواهند کرد و این بدان معناست که مذاکره صرفا برای مذاکره نخواهد بود.
میرصانعی خاطرنشان کرد: از مجموع تحولات میتوان نتیجه گرفت اتفاق منفی در انتظار مذاکرات نیست و این روند با نگرش مثبت طرفین ادامه خواهد داشت تا در نهایت با صرف مدت زمان بیشتری به نتیجه نهایی برسد اما در هر حال هر نتیجهای که از این مذاکرات حاصل شود فعالان اقتصادی و بهخصوص سهامداران و بورسیها باید از خود درایت و خویشتنداری نشان دهند و از بروز رفتارهای هیجانی پرهیز کنند.
در هر شرایطی هیجانزده نشوید
او ادامه داد: حتی اگر مذاکرات با شکست مواجه شود یا ادامه یابد پایان دنیا نیست، سهامداران هم باید بدانند این موج روانی عبور خواهد کرد و همهچیز به روال معمول خود بازخواهد گشت در سوی دیگر به نتیجه رسیدن قطعی مذاکرات هم در خوشبینانهترین حالت به معنای حل همه مشکلات نیست ضمن اینکه از این تحریمها همه صنایع زیان ندیدند که از رفع آنها همه صنایع و شرکتها منتفع شوند و قیمت سهامشان افزایش یابد یا با موج تقاضا مواجه شوند.
میرصانعی درخصوص وضع این روزهای بورس هم گفت: بازار سهام قریب به ٩ماه نزولی و منفی بود و در این مدت قیمت سهام شرکتهایی که بيمهابا رشد کرده بودند هم تعدیل شد و به مرزهای منطقی و حتی به کمتر از ارزش ذاتی خود رسیدند و این یعنی از راه رسیدن زمان مناسب برای خرید و سرمایهگذاری. او ادامه داد: این در حالی است که بازارهای رقیب گرفتار رخوت و رکود هستند از بازار ارز و سکه گرفته تا مسکن و ساختوساز بنابراین بورس رقیبی در جذب سرمایهها ندارد. نکته دیگر اینکه با کاهش نرخ تورم و تداوم این روند به نظر میرسد بهزودی شاهد کاهش نرخ سود بانکی نیز خواهیم بود در چنین شرایطی بازار سهام و فعالانش امیدوارند سرریز این بازارها به بورس تهران هدایت شود و صاحبان نقدینگی به جمع سهامداران و فعالان این بازار اضافه شوند و فارغ از اینکه مذاکرات به نتیجه برسد یا نه سود مناسبی در میانمدت و بلندمدت به دستشان برسد.
امید به آگاهی سهامداران
کیوان شیخی، رئیس اداره آمار و اطلاعات شرکت بورس اوراق بهادار تهران هم در مورد اثرگذاری مذاکرات هستهای به آگاهی سرمایهگذاران این بازار و ریسکپذیر بودن آنها امیدوار است. او به «شهروند» گفت: عمده سرمایهگذارانی که برای کسب سود به بازار سرمایه میآیند فارغ از نگاه سیاسی این بازار را انتخاب میکنند و امیدوارند بازده مناسبی از تقسیم سود شرکتها و رشد منطقی و معقول قیمت سهام بهدست آورند به این ترتیب تأثیر مسائل سیاسی بر این بازار عموما کوتاهمدت است. از سوی دیگر در بدترین شرایط هم همه صنایع متضرر نمیشوند کما اینکه در اوج تحریمها جهش سودآوری پتروشیمیها هزار تا هزار و ٢٠٠درصد بود.
تأثیر مذاکرات کوتاهمدت است
شیخی در ادامه پیشبینی کرد که اگرچه اثر موج بحران به نتیجه نرسیدن مذاکرات کوتاهمدت خواهد بود اما در همین مدت باید انتظار ریزش ٥ تا ١٠درصد شاخص را داشت. به گفته او در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات هم با توجه به دورنمای حذف تحریمها اهرم مناسبی برای رشد و رونق بیشتر بازار سرمایه به دست خواهد آمد؛ اهرم و ابزاری که به رشد و سودآوری شرکتهای بورسی منجر خواهد شد. یعنی پیشبینی سود شرکتها افزایش مییابد.
او خاطرنشان کرد: اگر مذاکرات به نتیجه برسد سود فعلی و پیشبینی سود آنها بهبود مییابد در غیر این صورت هم شکست این مذاکرات در بدبینانهترین حالت شرایط را در حالت فعلی تثبیت میکند. در نهایت اینکه با توجه به نسبت قیمت به درآمد معکوس بازار که ٢٢درصد رسیده هیچ نگرانی از شکست گفتوگوها در عمان وجود ندارد.
شیخی افزود: واقعیت این است که در یکسال گذشته با وجود رکود و تداوم تحریمها ایران به رشد اقتصادی رسیده و انتظار میرود با کاهش تورم سود اوراق مشارکت و نرخ سود بانکی هم با نزول مواجه شود، بنابراین عجیب نخواهد بود سرمایهگذاران نقدینگی خود را از بانکها به بازار سرمایه انتقال دهند.
سهامداران سرقفلی بورس را خریدهاند
او گزارشهای ٦ماهه مناسب، رفع ابهام از قانون هدفمندی و خوشبینی به مذاکرات هستهای را ٣عاملی دانست که به رشد شاخص و رونق بازار در ٢هفته گذشته منجر شد و افزود: در این مدت صنایع خودرو و ساخت قطعات و بانکها پربازدهترین صنایع بورس بودند و با بیشترین استقبال روبهرو شدند یعنی صنایعی که بیشترین لطمه را از تحریمها دریافت کردند در هفتههای گذشته عامل رشد و رونق بورس بودند.
شیخی پیشبینی روزهای آتی و تداوم روند مثبت در بازار را هم منوط به گزارش ٩ماهه شرکتها و نتیجه مذاکرات دانست و تأکید کرد: بورس بازاری است برای سرمایهگذاران خوشبین که نگاه مثبتی به مذاکرات، اقتصاد ایران و آینده شرکتها دارند. یعنی اگر سرمایهگذاری گرفتار بدبینی باشد ترجیح میدهد به بازار سکه و طلا و ارز برود نه بازار سرمایه.
او با اشاره به اینکه سهامداران با سرمایهگذاری خود سرقفلی بورس را میخرند، تأکید کرد: با همین نگاه هم اگر از سهامداران بپرسید که آینده مذاکرات و بورس را چگونه تحلیل میکنید قریب به اتفاقشان میگویند که خوشبین هستند.
او افزود: ارتباط اتفاقات کلان سیاسی با سهامداران بورس بسته به نگاه سرمایهگذاری آنها مستقیم یا معکوس است. یعنی ارتباط این حوادث با سهامدارانی که دید کوتاهمدت برای سرمایهگذاری دارند مستقیم است اما این ارتباط در مورد سرمایهگذارانی که برای کسب سود در بلندمدت به بورس آمدهاند معکوس تعریف میشود.
منبع: روزنامه شهروند
بورس تهران چندهفتهای است که از خواب بیدار شده، خواب سنگین و طولانی که از اواسط زمستان سال گذشته آغاز شد و تا اوایل پاییز امسال ادامه داشت. در این مدت هم هیچتحول و خبری نتوانست ورق را به نفع بازار و سهامداران برگرداند؛ نه گزارشهای ٣ و ٦ماهه، نه بهار و آغاز سال جدید و نه حتی فصل مجامع.
بسیاری از کارشناسان هم میگفتند بازار برای خروج از رکود منتظر یک خبر هیجانانگیز است بهخصوص اگر این خبر از مذاکرات هستهای مخابره شود به اثرات آن میتوان امید بیشتری داشت. در آخرین دوشنبه مهرماه هم مذاکرات ایران و ١+٥ گوشهای از توان اثرگذاری خود را نشان داد و همزمان با خبرهای امیدوارکننده از نتایج قریبالوقوع آن شاخص ناگهان رکورد زد و پس از مدتها رشد ٤رقمی را در کارنامه خود به ثبت رساند بعد از آن هم رونق میهمان اکثر روزهای کاری بازار بود هرچند گاهی این رشد صعود، شتاب میگرفت و گاه از نفس میافتاد.
در همان روزها کارشناسان و حرفهایهای بازار میگفتند چون خبرهایی که باعث رونق بازار شده هنوز قطعی نیست و بهطور مثال هنوز هیچ توافق و نتیجهای از مذاکرات ایران و غرب مخابره نشده، رشد دماسنج بازار احتمالا دوام چندانی نخواهد داشت و شاید بهزودی روزهای طلایی به آخر برسد. این احتمال هم با آغاز شمارش معکوس برای پایان گرفتن ضربالاجل تعیینشده برای مذاکرات بیشتر و بیشتر شد.
به عبارت دیگر سایه اماواگرها بر سر بورس تهران سنگینتر شده چون پرواضح است همان اندازه که به نتیجه رسیدن رایزنیهای ایران و آمریکا میتواند بورس تهران را در مرز پرواز پیش ببرد شکست آن هم شاخص را در آستانه سقوطی بزرگ قرار خواهد داد. این بدان معناست که حتی اگر فرض را بر گذرا بودن این تأثیرات قرار دهیم بازهم در همان بازه کوتاه یا میانمدت منافع سهامداران بهخصوص سرمایهگذاران نوسانگیر با بحران مواجه خواهد شد؛ هرچند گوشهای از این بحران هم دیروز خود را در بازار نشان داد.
پسلرزههای مذاکره در تالار
با شدت گرفتن احتمال به نتیجه نرسیدن مذاکرات در این مرحله و بازشدن بحث تمدید مذاکرات اولین پسلرزه موج روانی مذاکرات عمان در تالار شیشهای بورس خودنمایی کرد و شاخص را بار دیگر در مدار نزول قرار داد. شاخصی که در هفتههای اخیر ١٠روز متوالی رشد را تجربه کرده بود و حالا شاهد بازگشت شاخص به مدار ٧٥هزار واحد شده است. سقوط سنگین ٦٤٢واحدی شاخص در شرایطی روز شنبه ثبت شد که در مجموع افت ٨دهمدرصدی را تحتتأثیر خبرها و هیجان موجود ارزیابی میکنند.
به گفته فعالان بازار، ترتیب انتشار برخی اظهارنظرها درخصوص دست نیافتن به توافق در مذاکرات هستهای و نیز لزوم تأمین نقدینگی برای عرضه اولیه شرکت سیدکو که قرار است امروز (یکشنبه) در بورس تهران انجام شود، موجب روند نزولی بورس شد.
براساس روایت بازارنشینان، این کاهش هم وقتی شدت گرفت که بسیاری از سهامداران برای شرکت در عرضه اولیه امروز و فراهم کردن نقدینگی، سهام دیگر شرکتها را در سبد فروش گذاشتند. از همین شرایط هم میتوان نتیجه گرفت موج مذاکرات اگر به تالار شیشهای خیابان حافظ برسد باید منتظر فراز و فرود شدیدتری باشیم.
تأثیر کوتاهمدت و روانی است
روحالله میرصانعی، دبیرکل کانون کارگزاران در واکنش به این پرسش که مذاکرات و نتایج مثبت یا منفی آن در بازار چه تأثیری دارد به «شهروند» گفت: این اثرات چه مثبت و چه منفی، گذران خواهد بود و بالاخره و بعد از مدت کمی عقلانیت و واقعیت بر بازار حکمفرما خواهد شد. او به «شهروند» گفت: آثار کوتاهمدت هر نتیجهای که از مذاکرات مخابره شود در کوتاهمدت روانی و ناشی از هیجان خواهد بود و تحولی اساسی با تأثیری بلندمدت به شمار نخواهد رفت. به گفته میرصانعی اگر حاصل این مذاکرات توافق طرفین باشد از آنجا که حذف تحریمها پروژهای زمانبر خواهد بود اثرات آن هم به تدریج به اقتصاد ایران خواهد رسید و در بلندمدت حال و روز تولید و شرکتهای بورسی را تغییر خواهد داد و در نهایت با طی مدت زمانی قابل توجه دخلودرآمد بورسیها با تحولی جدی مواجه میشود.
مذاکره فقط برای مذاکره نیست
دبیرکل کانون کارگزاران به نتایج مذاکرات هم امیدوار به نظر میرسد و معتقد است این گفتوگوها ظاهرا به نقطه بيبازگشت رسیده و احتمال شکست کامل آن و برگشت به نقطه اول بعید است؛ یعنی حتی اگر طرفین به نتیجهای قطعی نرسند زمان رایزنیها را تمدید خواهند کرد و این بدان معناست که مذاکره صرفا برای مذاکره نخواهد بود.
میرصانعی خاطرنشان کرد: از مجموع تحولات میتوان نتیجه گرفت اتفاق منفی در انتظار مذاکرات نیست و این روند با نگرش مثبت طرفین ادامه خواهد داشت تا در نهایت با صرف مدت زمان بیشتری به نتیجه نهایی برسد اما در هر حال هر نتیجهای که از این مذاکرات حاصل شود فعالان اقتصادی و بهخصوص سهامداران و بورسیها باید از خود درایت و خویشتنداری نشان دهند و از بروز رفتارهای هیجانی پرهیز کنند.
در هر شرایطی هیجانزده نشوید
او ادامه داد: حتی اگر مذاکرات با شکست مواجه شود یا ادامه یابد پایان دنیا نیست، سهامداران هم باید بدانند این موج روانی عبور خواهد کرد و همهچیز به روال معمول خود بازخواهد گشت در سوی دیگر به نتیجه رسیدن قطعی مذاکرات هم در خوشبینانهترین حالت به معنای حل همه مشکلات نیست ضمن اینکه از این تحریمها همه صنایع زیان ندیدند که از رفع آنها همه صنایع و شرکتها منتفع شوند و قیمت سهامشان افزایش یابد یا با موج تقاضا مواجه شوند.
میرصانعی درخصوص وضع این روزهای بورس هم گفت: بازار سهام قریب به ٩ماه نزولی و منفی بود و در این مدت قیمت سهام شرکتهایی که بيمهابا رشد کرده بودند هم تعدیل شد و به مرزهای منطقی و حتی به کمتر از ارزش ذاتی خود رسیدند و این یعنی از راه رسیدن زمان مناسب برای خرید و سرمایهگذاری. او ادامه داد: این در حالی است که بازارهای رقیب گرفتار رخوت و رکود هستند از بازار ارز و سکه گرفته تا مسکن و ساختوساز بنابراین بورس رقیبی در جذب سرمایهها ندارد. نکته دیگر اینکه با کاهش نرخ تورم و تداوم این روند به نظر میرسد بهزودی شاهد کاهش نرخ سود بانکی نیز خواهیم بود در چنین شرایطی بازار سهام و فعالانش امیدوارند سرریز این بازارها به بورس تهران هدایت شود و صاحبان نقدینگی به جمع سهامداران و فعالان این بازار اضافه شوند و فارغ از اینکه مذاکرات به نتیجه برسد یا نه سود مناسبی در میانمدت و بلندمدت به دستشان برسد.
امید به آگاهی سهامداران
کیوان شیخی، رئیس اداره آمار و اطلاعات شرکت بورس اوراق بهادار تهران هم در مورد اثرگذاری مذاکرات هستهای به آگاهی سرمایهگذاران این بازار و ریسکپذیر بودن آنها امیدوار است. او به «شهروند» گفت: عمده سرمایهگذارانی که برای کسب سود به بازار سرمایه میآیند فارغ از نگاه سیاسی این بازار را انتخاب میکنند و امیدوارند بازده مناسبی از تقسیم سود شرکتها و رشد منطقی و معقول قیمت سهام بهدست آورند به این ترتیب تأثیر مسائل سیاسی بر این بازار عموما کوتاهمدت است. از سوی دیگر در بدترین شرایط هم همه صنایع متضرر نمیشوند کما اینکه در اوج تحریمها جهش سودآوری پتروشیمیها هزار تا هزار و ٢٠٠درصد بود.
تأثیر مذاکرات کوتاهمدت است
شیخی در ادامه پیشبینی کرد که اگرچه اثر موج بحران به نتیجه نرسیدن مذاکرات کوتاهمدت خواهد بود اما در همین مدت باید انتظار ریزش ٥ تا ١٠درصد شاخص را داشت. به گفته او در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات هم با توجه به دورنمای حذف تحریمها اهرم مناسبی برای رشد و رونق بیشتر بازار سرمایه به دست خواهد آمد؛ اهرم و ابزاری که به رشد و سودآوری شرکتهای بورسی منجر خواهد شد. یعنی پیشبینی سود شرکتها افزایش مییابد.
او خاطرنشان کرد: اگر مذاکرات به نتیجه برسد سود فعلی و پیشبینی سود آنها بهبود مییابد در غیر این صورت هم شکست این مذاکرات در بدبینانهترین حالت شرایط را در حالت فعلی تثبیت میکند. در نهایت اینکه با توجه به نسبت قیمت به درآمد معکوس بازار که ٢٢درصد رسیده هیچ نگرانی از شکست گفتوگوها در عمان وجود ندارد.
شیخی افزود: واقعیت این است که در یکسال گذشته با وجود رکود و تداوم تحریمها ایران به رشد اقتصادی رسیده و انتظار میرود با کاهش تورم سود اوراق مشارکت و نرخ سود بانکی هم با نزول مواجه شود، بنابراین عجیب نخواهد بود سرمایهگذاران نقدینگی خود را از بانکها به بازار سرمایه انتقال دهند.
سهامداران سرقفلی بورس را خریدهاند
او گزارشهای ٦ماهه مناسب، رفع ابهام از قانون هدفمندی و خوشبینی به مذاکرات هستهای را ٣عاملی دانست که به رشد شاخص و رونق بازار در ٢هفته گذشته منجر شد و افزود: در این مدت صنایع خودرو و ساخت قطعات و بانکها پربازدهترین صنایع بورس بودند و با بیشترین استقبال روبهرو شدند یعنی صنایعی که بیشترین لطمه را از تحریمها دریافت کردند در هفتههای گذشته عامل رشد و رونق بورس بودند.
شیخی پیشبینی روزهای آتی و تداوم روند مثبت در بازار را هم منوط به گزارش ٩ماهه شرکتها و نتیجه مذاکرات دانست و تأکید کرد: بورس بازاری است برای سرمایهگذاران خوشبین که نگاه مثبتی به مذاکرات، اقتصاد ایران و آینده شرکتها دارند. یعنی اگر سرمایهگذاری گرفتار بدبینی باشد ترجیح میدهد به بازار سکه و طلا و ارز برود نه بازار سرمایه.
او با اشاره به اینکه سهامداران با سرمایهگذاری خود سرقفلی بورس را میخرند، تأکید کرد: با همین نگاه هم اگر از سهامداران بپرسید که آینده مذاکرات و بورس را چگونه تحلیل میکنید قریب به اتفاقشان میگویند که خوشبین هستند.
او افزود: ارتباط اتفاقات کلان سیاسی با سهامداران بورس بسته به نگاه سرمایهگذاری آنها مستقیم یا معکوس است. یعنی ارتباط این حوادث با سهامدارانی که دید کوتاهمدت برای سرمایهگذاری دارند مستقیم است اما این ارتباط در مورد سرمایهگذارانی که برای کسب سود در بلندمدت به بورس آمدهاند معکوس تعریف میشود.
بسیاری از کارشناسان هم میگفتند بازار برای خروج از رکود منتظر یک خبر هیجانانگیز است بهخصوص اگر این خبر از مذاکرات هستهای مخابره شود به اثرات آن میتوان امید بیشتری داشت. در آخرین دوشنبه مهرماه هم مذاکرات ایران و ١+٥ گوشهای از توان اثرگذاری خود را نشان داد و همزمان با خبرهای امیدوارکننده از نتایج قریبالوقوع آن شاخص ناگهان رکورد زد و پس از مدتها رشد ٤رقمی را در کارنامه خود به ثبت رساند بعد از آن هم رونق میهمان اکثر روزهای کاری بازار بود هرچند گاهی این رشد صعود، شتاب میگرفت و گاه از نفس میافتاد.
در همان روزها کارشناسان و حرفهایهای بازار میگفتند چون خبرهایی که باعث رونق بازار شده هنوز قطعی نیست و بهطور مثال هنوز هیچ توافق و نتیجهای از مذاکرات ایران و غرب مخابره نشده، رشد دماسنج بازار احتمالا دوام چندانی نخواهد داشت و شاید بهزودی روزهای طلایی به آخر برسد. این احتمال هم با آغاز شمارش معکوس برای پایان گرفتن ضربالاجل تعیینشده برای مذاکرات بیشتر و بیشتر شد.
به عبارت دیگر سایه اماواگرها بر سر بورس تهران سنگینتر شده چون پرواضح است همان اندازه که به نتیجه رسیدن رایزنیهای ایران و آمریکا میتواند بورس تهران را در مرز پرواز پیش ببرد شکست آن هم شاخص را در آستانه سقوطی بزرگ قرار خواهد داد. این بدان معناست که حتی اگر فرض را بر گذرا بودن این تأثیرات قرار دهیم بازهم در همان بازه کوتاه یا میانمدت منافع سهامداران بهخصوص سرمایهگذاران نوسانگیر با بحران مواجه خواهد شد؛ هرچند گوشهای از این بحران هم دیروز خود را در بازار نشان داد.
پسلرزههای مذاکره در تالار
با شدت گرفتن احتمال به نتیجه نرسیدن مذاکرات در این مرحله و بازشدن بحث تمدید مذاکرات اولین پسلرزه موج روانی مذاکرات عمان در تالار شیشهای بورس خودنمایی کرد و شاخص را بار دیگر در مدار نزول قرار داد. شاخصی که در هفتههای اخیر ١٠روز متوالی رشد را تجربه کرده بود و حالا شاهد بازگشت شاخص به مدار ٧٥هزار واحد شده است. سقوط سنگین ٦٤٢واحدی شاخص در شرایطی روز شنبه ثبت شد که در مجموع افت ٨دهمدرصدی را تحتتأثیر خبرها و هیجان موجود ارزیابی میکنند.
به گفته فعالان بازار، ترتیب انتشار برخی اظهارنظرها درخصوص دست نیافتن به توافق در مذاکرات هستهای و نیز لزوم تأمین نقدینگی برای عرضه اولیه شرکت سیدکو که قرار است امروز (یکشنبه) در بورس تهران انجام شود، موجب روند نزولی بورس شد.
براساس روایت بازارنشینان، این کاهش هم وقتی شدت گرفت که بسیاری از سهامداران برای شرکت در عرضه اولیه امروز و فراهم کردن نقدینگی، سهام دیگر شرکتها را در سبد فروش گذاشتند. از همین شرایط هم میتوان نتیجه گرفت موج مذاکرات اگر به تالار شیشهای خیابان حافظ برسد باید منتظر فراز و فرود شدیدتری باشیم.
تأثیر کوتاهمدت و روانی است
روحالله میرصانعی، دبیرکل کانون کارگزاران در واکنش به این پرسش که مذاکرات و نتایج مثبت یا منفی آن در بازار چه تأثیری دارد به «شهروند» گفت: این اثرات چه مثبت و چه منفی، گذران خواهد بود و بالاخره و بعد از مدت کمی عقلانیت و واقعیت بر بازار حکمفرما خواهد شد. او به «شهروند» گفت: آثار کوتاهمدت هر نتیجهای که از مذاکرات مخابره شود در کوتاهمدت روانی و ناشی از هیجان خواهد بود و تحولی اساسی با تأثیری بلندمدت به شمار نخواهد رفت. به گفته میرصانعی اگر حاصل این مذاکرات توافق طرفین باشد از آنجا که حذف تحریمها پروژهای زمانبر خواهد بود اثرات آن هم به تدریج به اقتصاد ایران خواهد رسید و در بلندمدت حال و روز تولید و شرکتهای بورسی را تغییر خواهد داد و در نهایت با طی مدت زمانی قابل توجه دخلودرآمد بورسیها با تحولی جدی مواجه میشود.
مذاکره فقط برای مذاکره نیست
دبیرکل کانون کارگزاران به نتایج مذاکرات هم امیدوار به نظر میرسد و معتقد است این گفتوگوها ظاهرا به نقطه بيبازگشت رسیده و احتمال شکست کامل آن و برگشت به نقطه اول بعید است؛ یعنی حتی اگر طرفین به نتیجهای قطعی نرسند زمان رایزنیها را تمدید خواهند کرد و این بدان معناست که مذاکره صرفا برای مذاکره نخواهد بود.
میرصانعی خاطرنشان کرد: از مجموع تحولات میتوان نتیجه گرفت اتفاق منفی در انتظار مذاکرات نیست و این روند با نگرش مثبت طرفین ادامه خواهد داشت تا در نهایت با صرف مدت زمان بیشتری به نتیجه نهایی برسد اما در هر حال هر نتیجهای که از این مذاکرات حاصل شود فعالان اقتصادی و بهخصوص سهامداران و بورسیها باید از خود درایت و خویشتنداری نشان دهند و از بروز رفتارهای هیجانی پرهیز کنند.
در هر شرایطی هیجانزده نشوید
او ادامه داد: حتی اگر مذاکرات با شکست مواجه شود یا ادامه یابد پایان دنیا نیست، سهامداران هم باید بدانند این موج روانی عبور خواهد کرد و همهچیز به روال معمول خود بازخواهد گشت در سوی دیگر به نتیجه رسیدن قطعی مذاکرات هم در خوشبینانهترین حالت به معنای حل همه مشکلات نیست ضمن اینکه از این تحریمها همه صنایع زیان ندیدند که از رفع آنها همه صنایع و شرکتها منتفع شوند و قیمت سهامشان افزایش یابد یا با موج تقاضا مواجه شوند.
میرصانعی درخصوص وضع این روزهای بورس هم گفت: بازار سهام قریب به ٩ماه نزولی و منفی بود و در این مدت قیمت سهام شرکتهایی که بيمهابا رشد کرده بودند هم تعدیل شد و به مرزهای منطقی و حتی به کمتر از ارزش ذاتی خود رسیدند و این یعنی از راه رسیدن زمان مناسب برای خرید و سرمایهگذاری. او ادامه داد: این در حالی است که بازارهای رقیب گرفتار رخوت و رکود هستند از بازار ارز و سکه گرفته تا مسکن و ساختوساز بنابراین بورس رقیبی در جذب سرمایهها ندارد. نکته دیگر اینکه با کاهش نرخ تورم و تداوم این روند به نظر میرسد بهزودی شاهد کاهش نرخ سود بانکی نیز خواهیم بود در چنین شرایطی بازار سهام و فعالانش امیدوارند سرریز این بازارها به بورس تهران هدایت شود و صاحبان نقدینگی به جمع سهامداران و فعالان این بازار اضافه شوند و فارغ از اینکه مذاکرات به نتیجه برسد یا نه سود مناسبی در میانمدت و بلندمدت به دستشان برسد.
امید به آگاهی سهامداران
کیوان شیخی، رئیس اداره آمار و اطلاعات شرکت بورس اوراق بهادار تهران هم در مورد اثرگذاری مذاکرات هستهای به آگاهی سرمایهگذاران این بازار و ریسکپذیر بودن آنها امیدوار است. او به «شهروند» گفت: عمده سرمایهگذارانی که برای کسب سود به بازار سرمایه میآیند فارغ از نگاه سیاسی این بازار را انتخاب میکنند و امیدوارند بازده مناسبی از تقسیم سود شرکتها و رشد منطقی و معقول قیمت سهام بهدست آورند به این ترتیب تأثیر مسائل سیاسی بر این بازار عموما کوتاهمدت است. از سوی دیگر در بدترین شرایط هم همه صنایع متضرر نمیشوند کما اینکه در اوج تحریمها جهش سودآوری پتروشیمیها هزار تا هزار و ٢٠٠درصد بود.
تأثیر مذاکرات کوتاهمدت است
شیخی در ادامه پیشبینی کرد که اگرچه اثر موج بحران به نتیجه نرسیدن مذاکرات کوتاهمدت خواهد بود اما در همین مدت باید انتظار ریزش ٥ تا ١٠درصد شاخص را داشت. به گفته او در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات هم با توجه به دورنمای حذف تحریمها اهرم مناسبی برای رشد و رونق بیشتر بازار سرمایه به دست خواهد آمد؛ اهرم و ابزاری که به رشد و سودآوری شرکتهای بورسی منجر خواهد شد. یعنی پیشبینی سود شرکتها افزایش مییابد.
او خاطرنشان کرد: اگر مذاکرات به نتیجه برسد سود فعلی و پیشبینی سود آنها بهبود مییابد در غیر این صورت هم شکست این مذاکرات در بدبینانهترین حالت شرایط را در حالت فعلی تثبیت میکند. در نهایت اینکه با توجه به نسبت قیمت به درآمد معکوس بازار که ٢٢درصد رسیده هیچ نگرانی از شکست گفتوگوها در عمان وجود ندارد.
شیخی افزود: واقعیت این است که در یکسال گذشته با وجود رکود و تداوم تحریمها ایران به رشد اقتصادی رسیده و انتظار میرود با کاهش تورم سود اوراق مشارکت و نرخ سود بانکی هم با نزول مواجه شود، بنابراین عجیب نخواهد بود سرمایهگذاران نقدینگی خود را از بانکها به بازار سرمایه انتقال دهند.
سهامداران سرقفلی بورس را خریدهاند
او گزارشهای ٦ماهه مناسب، رفع ابهام از قانون هدفمندی و خوشبینی به مذاکرات هستهای را ٣عاملی دانست که به رشد شاخص و رونق بازار در ٢هفته گذشته منجر شد و افزود: در این مدت صنایع خودرو و ساخت قطعات و بانکها پربازدهترین صنایع بورس بودند و با بیشترین استقبال روبهرو شدند یعنی صنایعی که بیشترین لطمه را از تحریمها دریافت کردند در هفتههای گذشته عامل رشد و رونق بورس بودند.
شیخی پیشبینی روزهای آتی و تداوم روند مثبت در بازار را هم منوط به گزارش ٩ماهه شرکتها و نتیجه مذاکرات دانست و تأکید کرد: بورس بازاری است برای سرمایهگذاران خوشبین که نگاه مثبتی به مذاکرات، اقتصاد ایران و آینده شرکتها دارند. یعنی اگر سرمایهگذاری گرفتار بدبینی باشد ترجیح میدهد به بازار سکه و طلا و ارز برود نه بازار سرمایه.
او با اشاره به اینکه سهامداران با سرمایهگذاری خود سرقفلی بورس را میخرند، تأکید کرد: با همین نگاه هم اگر از سهامداران بپرسید که آینده مذاکرات و بورس را چگونه تحلیل میکنید قریب به اتفاقشان میگویند که خوشبین هستند.
او افزود: ارتباط اتفاقات کلان سیاسی با سهامداران بورس بسته به نگاه سرمایهگذاری آنها مستقیم یا معکوس است. یعنی ارتباط این حوادث با سهامدارانی که دید کوتاهمدت برای سرمایهگذاری دارند مستقیم است اما این ارتباط در مورد سرمایهگذارانی که برای کسب سود در بلندمدت به بورس آمدهاند معکوس تعریف میشود.
منبع:
روزنامه شهروند
ارسال نظر