.svg)
نقش دبيران گروه در ساختار تحريريه روزنامه‌ها
همشهري - حميد ضيايي‌پرور : دبيران گروه در ساختار مديريتي تحريريه‌هاي مطبوعات از نقش كليدي و برجسته‌اي برخوردارند.مي‌توان گفت اين گروه از افراد به‌عنوان مديران رده‌هاي مياني در مطبوعات، رابط بين نيروهاي ژورناليست يعني خبرنگاران، مصاحبه‌گرها، گزارشگرها، نويسندگان، عكاسان، گرافيست‌ها و صفحه‌بندها با رده‌هاي بالاتر مديريتي يعني مدير مسئول، سردبير و مديرعامل هستند.
آنها از يكسو بايد سياست‌هاي مديريتي مؤسسه متبوع خود را به درستي بدانند و به زير و خم كاركردها و تصميم‌گيري‌هاي مديريتي، ملاحظات سياسي و حزبي و گرايش‌ها و سليقه‌هاي مطبوعاتي مديران بالاتر خود آشنا بوده و از ديگر سو بتوانند با ملايمت، هنرمندي و توانمندي حرفه‌اي اين سياست‌ها را در قالب فعاليت‌هاي ژورناليستي و به قلم خبرنگاران و ژورناليست‌هاي زير مجموعه خود به فعل در‌بياورند.
اين وظيفه حساس مديريتي آنچنان نقشي به دبيران گروه در ساختار مديريت مطبوعات بخشيده است كه مي‌توان از آنها به‌عنوان مدير‌مسئول‌صفحه نام برد. در واقعيت امر نيز دبير گروه سنگ زيرين آسياب در رسانه‌ها بوده و درصورت بروز خطا يا اشتباهي ژورناليستي تمام كاسه و كوزه‌ها بر سر او مي‌شكند. اوست كه بايد پاسخگوي مديريت روزنامه يا رسانه خود باشد و اغلب اوقات مجازات دبير گروه، به‌عنوان تنبيه متخلف يا برخورد با دست‌اندركاران يك اشتباه يا خطاي مطبوعاتي شمرده مي‌شود.
دبير گروه وظيفه ارتباط با نيروهاي جنبي يا حق‌التحريري بيرون از روزنامه را نيز
بر عهده دارد و هر چقدر شخصيت دبيرگروه در حيطه كاري و تخصصي‌اش شناخته شده‌تر باشد امكان جذب نيروهاي جنبي و حق‌التحريري قدرتمند‌تر بيشتر است.
انتخاب دبير گروه معمولا از ميان خبره‌ترين و با سابقه‌ترين خبرنگاران و نويسندگان يك سرويس تخصصي صورت مي‌گيرد و معمولا در ساختار مديريتي تحريريه‌ها دبير گروه جزو باسابقه‌ترين نيروها محسوب مي‌شود. به ياد دارم در سال1372 هنگام ورود به روزنامه خراسان، دبير گروه سياسي و بين‌الملل اين روزنامه نخستين حرفي كه به من زد اين بود كه روزنامه نگاري اولش آن طرف ميز است يعني كار خبرنگاري و آخرش اين طرف ميز است يعني دبيري سرويس. او گفت اگر روزنامه نگاري چيزي جز اين انتظار داشته باشد به سرنوشت خوبي دچار نخواهد شد.
دبيران سرويس معمولا جزو روزنامه‌نگاران مولف هستند؛ يعني قدرت تجزيه و تحليل بالايي داشته و نسبت به رخدادهاي حوزه كاري خود احاطه و اشراف اطلاعاتي و تحليلي كامل دارند و به همين جهت قادرند هميشه سوژه‌پردازي كرده و منبع تغذيه فكري خبرنگاران زير مجموعه خود باشند. مجموعه‌اي از دبيران سرويس هر روزنامه به‌اضافه سردبير يا مدير مسئول آن روزنامه را شوراي تيتر آن رسانه تشكيل مي‌دهند. بنابر‌اين در جهت‌گيري‌هاي اساسي روزنامه‌ها نيز دبيران سرويس در قالب شوراي تيتر نقش اساسي دارند.
نگاه تيز‌بينانه و انتقادي دبيران سرويس در مطبوعات باعث مي‌شود تا آنها در تبيين سياست‌هاي مؤسسه متبوع خويش از روش‌ها و تكنيك‌هاي مختلف ژورناليستي به بهترين نحو استفاده كنند. تشخيص اينكه روش تبيين خط‌مشي‌ها در چه قالب و شكلي باشد بر عهده دبير سرويس است. آنها همچنين با احاطه بر تكنيك‌هاي صفحه آرايي و نظارت بر چينش موضوعات در صفحات تا حدودي بر بخش فني و گرافيك روزنامه‌ها نيز تأثيرگذارند.
سرانجام اينكه دبيران سرويس با تصميم‌گيري در خصوص نحوه پوشش خبري رخدادها، مي‌توانند فرايند برجسته‌سازي و دروازه‌باني اخبار در رسانه‌ها را كنترل كرده و آن را تحت نظارت داشته باشند. بدين‌ترتيب مي‌توان گفت دبيران گروه قوي‌ترين دروازه‌بان خبري در رسانه‌ها نيز به شمار مي‌روند.
با وجود اين بايد گفت نحوه انتخاب يا تغيير دبيران گروه در رسانه‌ها از هيچ قاعده مدون و رسمي خاصي پيروي نمي‌كند و هر رسانه بنابر مقتضيات حرفه‌اي و ملاحظات سازماني خويش در نصب و عزل دبيران سرويس اقدام مي‌كند. از اين زاويه شايد بتوان اذعان كرد كه دبيران سرويس آسيب‌پذير‌ترين قشر در ميان روزنامه‌نگاران نيز هستند.
ارسال نظر