روحیه تیمی، تمرکز مطلق روی هدف و کادرسازی

پارسینه/امیرپرویز: بازیهای قهرمانی جام جهانی فوتبال بپایان رسید و علاقه مندان این ورزش از نتایج آن آگاهند. در این نوشتار بر آن نیستم که به جنبه های فنی بازی ها و یا تیمها بپردازم چرا که نه متخصص آنم و نه علاقه ای به آن دارم. بلکه بررسی چرایی قدرت تیم مشخصی را هدف قرار داده ام. شاید بدین طریق نشان دهم قدرت و پیشرفت نسبتاً مداوم یک پدیده رعد و برقی در آسمان بی ابر نیست بلکه بر زمینه های مادی مشخصی استوار است.

تیمهایی که معمولاً با نام "ستارگان"شان شناخته میشوند میدان رقابت را ترک کرده اند و بعضی از آنها خیلی زود. یک تیم ویژه گی خویش را به نمایش گذاشت، نه به خاطر برد این تیم بلکه از آنجهت که مدام بصورت "تیم" ظاهر شد. آن تیم آلمان بود!

در حالی که این سطور را مینویسم از خود میپرسم مگردر جنبه های دیگر زندگی، آلمانی ها اینطور نیستند، در دانش، صنعت، اقتصاد، موسیقی، ...؟ راستی این ویژه گی ها از کجا ناشی میشود؟ در نوشته "جامعه ماکس پلانک"، مقایسه آلمان با ایران و یا کامنت مربوط به بازسازی شهر درسدن، قابلیت سازمان پذیری و توان سازماندهی ویژه آلمانیها برجسته شد.

هر فعالیت زندگی اجتماعی امروزی را که در نظر بگیریم نسبت به دهه های پیش پیچیده تر شده است. همانطور که یک فروشگاه زنجیره ای امروزی را نمیتوان همانند مغازه عباس آقا اداره کرد، دیگر موارد نیز همینطورند. ساختار و سازماندهی باید مناسب نوع فعالیت باشد

. در یک عمل جمعی "ستاره" ها نمیبایست تعیین کننده باشند وگرنه تضمینی بر ادامه کاری آن جمع وجود ندارد. دوران گلادیاتورها بسر آمد حتی اگر برای بعضی رمانتیک ها چنین نباشد! این بدان معنی نیست که وجود تک تیرانداز (های) زبردستی در یک گروه منسجم نظامی چیز بدیست، بلکه نباید سرنوشت گروه بدانها بستگی داشته باشد!

موقع مصاحبه با یک شرکت برای استخدام شغلی، یکی از پرسشها قابلیت کار تیمی است. هدف یک پروژه، تفاوتی نمیکند پروژه تیم ملی برای شرکت در مسابقات جهانی و یا یک پروژه صنعتی، رسیدن به نتیجه مشخص است نه "مچل کردن چهار بازیکن تیم مقابل در سه متر جا"!

در خیلی ازمدارس آلمان از کلاس سوم ابتدائی مسابقات دو و پرش برگزار میشود و دانش آموزان مدارکی دریافت میکنند. در سالهای بعدی ورزشهای دیگری نیز بدان اضافه میشود. در اکثر محلات مکانی برای ورزش نوجوانان (عمدتاً فوتبال، والیبال و بسکتبال) در نظر گرفته شده است.

این فعالیت ها تنها شامل ورزش نمیشود بلکه کارهای هنری از جمله نقاشی و موسیقی را نیز در بر میگیرد. اگر دانش آموزی توانایی های ویژه ای از خود نشان دهد با سرپرستش تماس گرفته خواهد شد. مدارس ویژه ورزشی زیادی در این کشور وجود دارند و با برنامه، نسلهای آینده ورزشی پرورش می یابند.

به این ترتیب احتیاجی نیست که مربی تیم ملی دور دنیا دنبال بازیکنی بگردد که گلبولهای خونش آلمانی باشد! براحتی فلیب لام جایگزین کاپیتان پیشین شد و به همین ترتیب آب از آب تکان نخواهد خورد وقتی لام 30 ساله روز جمعه رسماً و بدون هر حاشیه ای اعلام کرد دیگر به تیم ملی نمیپیوندد.

برنامه ریزی بلند مدت و تعیین تاکتیک مشخص در شرایط مشخص برای هدف مشخص ویژه گی آلمانیست. بطور نمونه مقایسه کنید موقعیت امروزی این کشور را با انگلستان، کشوری که هنوز آلمان در ارتجاع و عقب ماندگی دست و پا میزد، وارد فاز صنعتی شده بود. کسیکه در هر دو کشور، خصوصاً در مراکز پژوهشی آنها کار کرده باشد تفاوتها را در مییابد.

آلمانی از همان اول راه، چشم به هدف دوخته است. درفرهنگ آلمانی صحبتی از "جنبش خود هدف است" نیست. فراموش نکنیم که هگل، انگلس و مارکس از این کشورند! در اینجا اگزیستنسیالیسم سارتر، باکونین که جای خود دارد، هواداران زیادی ندارد، در کشورهای "جهان سومی" چرا!

حتی بازگشت تیم از برزیل و ورود به "دروازه براندنبورگ" در برلین، جاییکه صد ها هزار هوادار این تیم منتظر خوش آمدگویی بودند نیز با "به امید خدا خودش درست میشه" برگزار نشد بلکه برای آن دست اندرکاران، سناریو نوشتند و با آن برنامه اجرا شد!

میگویند "این دیگه خیلی کسل کننده است، حال آدمو به هم میزنه"! ممکنه "حق" با شما باشه ولی این آلمانیه! حال اگر اکثریت مردم کشوری همانند چنین می اندیشند، نه آن اقلیتی که همه چیزش رو براهست ویا براش روبراه میکنند و تنها برای بیرون آمدن از یکنواختی ملال آور زندیگش "این نظمِ آهنین و قدم به قدم گروهی حالشون را بهم می‌ زند" و "لحظه‌های جنون آمیز رهایش میکند"، خیلی عالیست! ولی باید نتایج آنرا نیز بپذیرد!

لزومی ندارد که مردم کشوری از دیگران تقلید کنند و طبیعیست حق دارند به روش ویژه خویش ادامه دهند. در آنصورت شکوه کردن از عقب افتادگی ها ویا ادعای هم نژاد (!) بودن با آلمانی ها کارساز نخواهد بود. هدف این نوشتار اینست که نشان دهد وضعیتی که در آن بسر میبریم نتایج همان روش هاست.

روزنامه اقتصادی-مالی "هندلزبلت" چاپ آلمان روز سه شنبه 15 جولای سخنان چند تن از مدیران ارشد کنسرن های بزرگ را در مورد پیروزی تیم فوتبال این کشور منتشر کرد.

دیتمار هپ یکی از بنیانگذاران شرکت نرم افزار SAP که به تیم فوتبال هوفن هیم رایانه میپردازد (اسپانسر اصلی این باشگاه) در پاسخ به رمز پیروزی این تیم پاسخ داد: رهبری شفاف در میدان و فراتر از آن.

او در پاسخ به این پرسش که با این پیروزی که قابلیت آلمانی به همگان روشن شد، آیا نباید این کشور خواستار رهبری شود (!)، چنین گفت: "بر این نظر نیستم. کسی که توانایی دارد بطور خودکار رهبری را بدست میگیرد.

کسی که ارزشهای خود را فعالانه به نمایش گذارد بعنوان پیشوا مطرح میشود، سخنانش شنیده میشود. عرض اندام خود آگاهانه همانقدر مهم است که تواضع و احترام. چنین مجموعه ای یک هژمونی طبیعی را بوجود می آورد" نظرات داروینیستی این مدیر را کنار بگذاریم و ببینیم همکارش چه میگوید.

مارتین وینترکرن رئیس گروه خودروسازی فلکس واگن 3 پیش شرط را لازمه پیروزی نه تنها در ورزش بلکه همچنین در اقتصاد دانست:

1. روحیه تیمی

2. تمرکز مطلق بر روی هدف همراه با انعطاف لازم در اجرای راهبرد

3. آموزش نسلهای آینده برای تضمین ادامه کاری

وینترکرن در ادامه گفت:"یوگی لوو و تیم مربیان در همه شرایط خونسردی خود را حفظ کردند، نه تحت تأثیر افکار عمومی قرار گرفتند و نه نااندیشانه بر ادامه یک راه پافشاری کردند.

درهم آمیزی تمرکز بر روی هدف همراه با انعطاف و پیش بینی، هنریست که نه تنها در ورزش بلکه در اقتصاد نیز به پیروزی منجر میشود. کسیکه بر آنست با نقشه دیروزی، بازی فردا را ببرد، دیر یا زود با صورت به زمین خواهد خورد، هم در اقتصاد و هم در ورزش."

آیا بدون چنین روشها و برنامه های راهبردی شرکتی که ایده اش در سال 1934 برای تولید "خودروی خلقی" (فلکس واگن) از طرف هیتلر ارائه شد میتوانست امروز بزرگترین گروه خودروساز اروپا و دومین در جهان (بعد از تویوتا) با تولید 9,5 میلیون خودرو در سال شود و در کنار تولیدات متنوعش، خودروسازان دیگر از جمله Audi, SEAT, SKODA Bugatti, Lamborghini, Porsche، Bentley موتور سیکلت سازی Ducati، کامیونتهای فلکس واگن و کامیون سازانی چون Scania و MAN را نیز به خود ملحق کند؟

تردیدی نیست که وینترکرن از ابراز چنین نظراتی اهداف مشخصی را دنبال میکند. بطور نمونه او روز دوشنبه 14 جولای در جمع 1000 مدیر، برنامه کاهش هزینه سالانه 5 میلیارد یورویی تا 2018 را اعلام کرد تا این کنسرن بتواند از رقبایش تویوتا و جنرال موتورز در تولید خودرو پیشی گرفته همزمان سود آنرا به 6% برساند (درآمد 2013 این کنسرن 197 میلیارد یورو بود!).

چه بسا او این نظرات را برای زمینه سازی در چانه زنی با اتحادیه های کارگری بیان کرده باشد. کارگران نیز در اتحادیه هاشان، با همه سیاستهای رفرمیستی شان، سازماندهی شده اند و به این سادگی کوتاه نخواهند آمد. پس نتیجه 7-1 به نفع بورژوازی نخواهد بود!

فارغ از اینکه هدف واقعی این کارگزاران سرمایه آلمان از این بیانات "ورزشی" چیست ولی این نظرات به خودی خود درستند و آسمان ریسمان بافتن، مانند "مدیریت جهان" (!) برای فریب "عوام" نیست. آیا نمیتوان حتی از دشمن طبقاتی چیزی فرا گرفت؟

سخن بر سر این نیست که بدون مهیا بودن زمینه ها و چارچوب های عمومی تر جامعه بتوان چنین روشهایی را بکار گرفت! بلکه شناخت گره هایست که در آن گرفتاریم.

چرا باید برای ما اهمیتی داشته باشد که چه تیمی پیروز شد؟ و سر این اعصابون را بهم بریزیم؟ منظور این نیست اگر گلدانی زیبا رو میز همسایه بود به آن حسادت ورزیم بلکه ما یک گلدان رو میز خودمان میخواهیم.

وضعیت ما در همه زمینه ها غیر قابل قبول است. بقول نیما:

خشک آمد کشتگاه من

در جوار کشت همسایه.

گر چه می گویند: « می گریند روی ساحل نزدیک

سوگواران در میان سوگواران.»

قاصد روزان ابری، داروگ! کی می رسد باران؟