فیلم های سینمایی که بر اساس اختلال روانی ساخته شده اند

اسکیزوفرنی Schizophrenia:
اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی یکی از پیچیده ترین نوع اختلالات روانی است که پیشینیان از آن به عنوان زوال تدریجی خصوصیات عقلی و شخصیتی یاد می کردند که طی آن فرد در خود فرو رفته و گرفتار تخیلات و تصورات بیمارگونه و عجیبی می شده است. امروزه اصطلاح اسکیزوفرنی گروهی از واکنش های روانی را شامل می شود که در آن آشفتگی ها و در هم ریختگی های اساسی در ارتباط با واقعیت در فرآیند (جریان) ذهنی و عاطفی بیمار موجود است و بطور کلی اینگونه بیماران به حوادث واقعی بی اعتنا می باشند و در دنیای خیالی خودشان که واقعیت ندارد غوطه ور می شوند.
علایم symptom :
بطور کلی علایم بیماری اسکیزوفرنی را می توان بصورت ذیل بیان کرد :

اختلالات ادراکی Perception Disorder :

که از بارزترین اختلالات ادراکی می توان به توهم Hallucination اشاره نمود که از علایم شایع بیماری اسکیزوفرنی است.توهم تجربیات حسی یا ادراکی است بدون آنکه محرک خارجی وجود داشته باشد و به تعداد حواس چندگانه آدمی توهم مربوط به آن حس وجود دارد.

توهم شنوایی Auditory Hallucination 75 درصد بیماران اسکیزوفرنی توهم شنوائی دارند . شایعترین توهم شنوائی شنیدن صداست، شخص صدای دو یا چند نفر را می شنود که در مورد وی صحبت می کنند . اغلب صداها خطاب به او است، یا تهدید می کنند یا حرفهای توهین آمیز و زشت می زنند، یا به بیمار دستوراتی می دهند و یا بیمار صدای افکار خودش را می شنود.
توهم بینایی Visual Hallucination کمتر از توهم شنوائی شایع است و بیمار ممکن است شیطان، افراد خطرناک و ارازل و اوباش، و یا حیوانات درنده را ببیند. توهم بینائی در اسکیزوفرنی واضح، دقیق، سه بعدی، به اندازه طبیعی، و محرک است.

توهم چشایی Sense Hallucination غالبا توأم با ترس از مسموم شدن است .
توهم بویایی Smell Hallucination بسیاری مواقع به کثیفی، یا بوی بد، یا کثیف بودن بدن خود بیمار مربوط می گردد .
توهم لامسه Touch Hallucination بصورت لمس بدن بیمار ، سرد و گرم شدن بدن بیمار توسط چیزی خارجی ظهور می کند .

توهمات سنستتیک Cenesthetic Hallucination یا تغییرات اعضای بدن بصورت احساس سوزش در مغز، احساس فشار در عروق داخل شکم، احساس برش مغز و استخوان دیده می شود.

توهم جنسی Sexual Hallucination توهم جنسی متداول است و ممکن است احساس عجیبی در دستگاه جنسی خود بکند یا احساس غیر عادی بودن، یا احساس تحت کنترل بودن، یا احساس مورد تجاوز قرار گرفتن، یا مورد عشق واقع شدن.
اختلالات تفکر Thinking Disorders:

اختلال در تفکر و درک مفاهیم یکی از مشخصه های بیمار اسکیزوفرن است، تفکر بیمار اغلب عجیب و غریب و غیر قابل پیش بینی است ، بیمار اغلب در خود فرو رفته و با خود مشغول است ، ارتباط وی با دنیای واقعی بی ثبات ، سست ، و متزلزل است ، ممکن است ارتباط وی با دنیای خارج و واقعیت قطع باشد و به دنیای درون خود فرو رفته باشد که مشتمل بر خواسته ها، ترسها، توهمات، و هذیانها و تصورات بیمارگونه هستند و بیمار بدان مشغول بوده و تحت تسلط دنیای درونی نابهنجار خود قرار دارد. اختلال تفکر را برای سهولت فهم به دو قسمت اختلال در محتوای تفکر و اختلال در جریان تفکر تقسیم می کنند :

اختلال در محتوای تفکر یا هذیانها Delusion :

هذیان را اینطور تعریف می کنند عقاید باطلی است که نمی توان با استدلال آن را اصلاح کرد و در عین حال جدای از زمینه فرهنگی بیمار نیست . هذیانها شایع ترین علایم بیماران اسکیزوفرنی هستند، هذیانهای بیمار اسکیزوفرن بیانگر نیازها، ترسها، و افکار درونی اوست و بعضاً بر اساس توهمات بیمار استوار است ، و ممکن است متضاد و متناقض همدیگر باشند . هذیانهای بیماران اسکیزوفنی بصورت ذیل هستند :
هذیان اشاره و کنایه Delusion of reference بیمار فکر می کند در رفتار و گفتار دیگران اشاره به وی وجود دارد یا در مطالب و محتویات روزنامه ها و مجلات و تلویزیون و یا سینما به وی اشاره دارند ( یکی از سکانس های فیلم با غریبه ها حرف نزن never talk to strangers، جاییکه بازیگر فیلم ( ربکا دی مورنای به عنوان یا روانشناس جنایی در حال مصاجبه با یک مرد مسن است).
هذیان نفوذ Delusion of influence بیمار فکر می کند گروهی یا سازمانی یا افرادی وی را تحت نفوذ خود قرار داده اند، مثلا دشمنان با امواج الکترونیکی در افکار او مداخله می کنند .
هذیان گزند و تعقیب Delusion of persecution بیمار فکر می کند فرد یا گروهی وی را تعقیب می کنند یا در صدد آزار و اذیت او هستند، او احساس می کند جاسوسهای بیگانه مرتب او را تحت نظر دارند و مراقب او هستند ( نمونه بارز آن در فیلم یک ذهن ریبا و وضعیتی که جان (راسل کرو) درگیر آن است.

هذیان بزرگ منشی Delusion of Grandeur بیمار ممکن است خود را شخص مخترع و دانشمند، منجی مذهبی، ناجی بشریت، یا ناپلئون و غیره بداند. یا در عین حال که چندکلاس بیشتر درس نخوانده است ادعا کند چند تا دکترا دارد. یا هنرپیشه معروفی عاشق و شیفته وی شده است.
هذیان هیپوکندریاک Delusion of Hypochondriac ممکن است فکر کند مبتلا به بیماری خطرناکی شده، یا گندیده شده، یا قسمتی از بدن وی پوسیده شده است، یا مغز وی از بین رفته یا در رگهای بدنش کرم و حشرات وارد شده اند.

هذیان گناه Delusion of Guilt or sin ممکن است فرد احساس کند خطای غیر قابل بخششی انجام داده و مستوجب مجازات است یا گناه نابخشودنی مرتکب شده است .
هذیان نفی وجود یا فنا Delusion of Nihilistic بیمار ممکن است فکر کند مرده و وجود ندارد، یا چیزی که وجود دارد روح اوست و خودش مرده، یا فکر کند تمام دنیا از بین خواهد رفت، یا موجودات و انسانها را اشباح تلقی نماید.

هذیان قانونی Delusion of Litigious Nes گاهی اوقات بیمار مرتب به دادگستری مراجعه می کند و بر علیه این و آن شکایت مطرح می کند، بدون اینکه دلیلی ارائه نماید .
اختلال در جریان تفکر :

وقفه یا انسداد ناگهانی جریان تفکر : بیمار اسکیزوفرن ممکن است در حین سخن گفتن و بدون دخالت محرک خارجی از سخن گفتن باز ایستد و جریان افکار بیمار ناگهان و بدون نشانه قبلی قطع گردد . ممکن است منگ و آشفته بوده و در هماهنگ کردن تفکر و گفتار و رفتارش دچار اشکال گردد .

پرش افکار Flight of Ideas : بیمار هر لحظه از موضوعی به موضوع دیگر می پرد و یا به تعبیری دیگر در جزیان فکری خوبش مرتب از این شاخه به آن شاخه می پرد.

بیربطی Incoherence : بیمار عبارات بیربطی به زبان می آورد، صحبتها و نوشته هایش اغلب مبهم و پوچ است، زبان برای بیمار اسکیزوفرن در درجه اول وسیله اظهار وجود است تا برقراری ارتباط.
لغت سازی Neologism : آنها معمولا برای خود لغات جدیدی می سازند که برای خودشان معنی و مفهوم خاصی دارد، ممکن است بدلیل همین لغت سازی تکلم بیمار کاملا بدون ارتباط و نامفهوم باشد.

لالی یا عدم تکلم Mutism: ممکن است بیمار اسکیزوفرن سئوالات را جواب ندهد یا خیلی کوتاه جواب بدهد، ممکن است بیمار ساعت ها و روزها حرف نزند و کلماتی بیان نکند .

اکولالیا Echolalia : ممکن است بیمار اسکیزوفرن در جواب سئوال شما کلمات و سوالات شما را تکرار کند، یا بخشی از جمله شما را بهمراه جواب به خود شما تحویل دهد .

تکرار Verbigeration یا استریوتایپ Stereotype : که بیشتر در بیماران اسکیزوفرن مزمن دیده می شود بیمار یک کلمه یا عبارت بی معنی را پشت سر هم تکرار می کند .
زبان لفظ قلم Stilted language : بعضی بیماران در ارتباط اجتماعی لفظ قلم عجیب و مضحک نشان می دهند .
تکلم یکنواخت و تک هجائی Monosyilables : در بعضی بیماران تکلم بسیار یکنواخت ، تک هجائی و خسته کننده است ، و برعکس در بعضی نیز بلند، پرخاشگرانه و هیجانی است .

اختلالات رفتاری Behavior Disorder :

کاهش کلی انرژی ، بیحالی ، ناهماهنگی رفتار ، غیر مترقبه بودن ، عدم تناسب و غیر عادی بودن از علایم بیماران اسکیزوفرن است . دست و پا چلفتی بودن ، خشکی و غیر قابل انعطاف بودن ، یا تحرک شدید و غیر قابل کنترل بودن اختلالات رفتاری اسکیزوفرن است
بیحالی Inertia: کاهش کلی انرژی ، بیحالی اغلب در بیماران مشاهده می شود .

رفتار و عادات ویژه Mannerism : نوعی حرکت بی منظور و بی هدف که بدنبال آن یک حرکت هدفدار صورت می گیرد، اطوار و حرکات خاص، حرکات تیک مانند، حرکات خاص اطراف دهان .
بهت Stuporous state بیمار ممکن است دچار حالت بهت شود و ساعت ها در این وضعیت بماند.
کاتالپسی یا انعطاف مومی شکل Waxy flexibility: بیمار را در هر وضعیت ولو ناراحت کننده قرار بدهند در همان وضعیت مجسمه ای باقی می ماند این علایم خاص بیماران کاتاتونیک است . مثلا اگر دست بیمار را بالا ببرند دست بیمار در همان وضعیت می ماند و بیمار بطور خودکار دست خود را پائین نمی آورد.

اکوپراکسی Echoproxia : یکی از خصوصیات بیمار اسکیزوفرن کاتاتونیک تقلید بی اراده از دیگران است .
اطاعت غیر ارادی Automatic obedience : بیمار اسکیزوفرن کاتاتونیک ممکن است بی اراده از ساده ترین دستورات پیروی کند .

منفی گرائی Negativism : بعضی از بیماران اسکیزوفرن ممکن است بدون دلیل واضحی همکاری نکنند ، و حتی بالعکس آنچه گفته می شود رفتار کنند . گاهی منفی گرائی در اثر توهمات شنوایی بیمار است، بیمار دستور می گیرد که همکاری نکند .

رفتار کلیشه ای Stereotyped behavior : مثل حرکات و راه رفتن های محدود تکراری ، یا انجام حرکات عجیب و غریب تکراری . یا ادای کلمات و جملات تکراری ، .

پسرفت در وضعیت ظاهر بیمار Appearance : بیماران اسکیزوفرن حمام نمی کنند ، به ظاهر ، مو ، لباس اهمیت نمی دهند و پسرفت پیدا می کنند و ظاهر آنها روز به روز بدتر و ژولیده تر و کثیف تر می گردند .

رفتارهای نامناسب : از هم گسیخته شدن رفتار از علایم بیماران اسکیزوفرن است ، رفتار این بیماران با محرکهای بیرونی ارتباطی نارد و بیشتر از مسائل درونی بیمار نشات می گیرد ، همینطور با معیارهای اجتماعی و اخلاقی نیز تناسبی ندارد بهمین دلیل بیمار اسکیزوفرن را ممکن است لخت و بدون لباس ببینید یا وی را بصورت زندگی حیوانی مشاهده نمائید ..

اختلالات عاطفی Affective Disorder :

اختلالات عاطفی در بیماران اسکیزوفرن بصورت تغییرات کمی و کیفی بروز می کند :
بی حالتی و یکنواختی عاطفی Hat Affect : هیچ عاطفه ای در صورت بیمار مشاهده نمی گردد ، نه از چیزی خوشحال می شود و نه از چیزی ناراحت ، چهره بیمار همانند کویر است .

بی ثباتی عاطفی : بیمار ناگهان از یک وضعیت عاطفی به وضعیت دیگری تغییر می کند . از شادی به غم یا از غم به شادی مثلا در حال که می خندد ناگهان می گرید .

عاطفه ناکافی : بیمار نسبت به اطرافیان نزدیک خود واکنش هیجانی مناسب نشان نمی دهد .
ناهماهنگی عاطفی : بیمار در جائی که باید بخندد گریه می کند ، یا در جائی که باید گریه کند می خندد .

احساس دوگانه Ambivalence : بیمار ممکن است همزمان نسبت به فردی هم تنفر داشته باشد وهم احساس علاقه نماید .

عدم احساس لذت Anhedonia : عدم احساس لذت از علایم بعضی بیمار اسکیزوفرنی است ، ممکن است احساس پوچی ، بیهودگی ، و عدم احساس لذت کند و این باعث وا داشتن بیمار به خودکشی شود .
واکنش های عاطفی نامناسب : از هم گسیخته شدن واکنش عاطفی از علایم بیماران اسکیزوفرن است ، عاطفه این بیماران با محرکهای بیرونی ارتباطی نارد و بیشتر از مسائل درونی بیمار نشات می گیرد ، همینطور با معیارهای اجتماعی و اخلاقی نیز تناسبی ندارد بهمین دلیل بیمار اسکیزوفرن را ممکن است لخت و بدون لباس ببینید یا .. .

هیجانات غیر عادی : حالتهائی نظیر سرخوشی Exhalation ، احساس قادر مطلق بودن ، خلسه های مذهبی Religious ecstasies ، هراس از گسیختگی جسم و روح ، در آنها دیده می شود .
اضطراب دائم و زودانگیز : بیماران اسکیزوفرن ضمن بی اهمیت بودن نسبت به مسائل اجتماعی اضطراب دائم را هم تجربه می کنند .

عقب نشینی و قطع روابط اجتماعی Social withdrawal : تقریبا همه بیماران اسکیزوفرن مردم گریزی و ناتوانی در ایجاد هماهنگی با دیگران Rapport را دارند . Empathy همدلی یا احساس دیگران را درک کردن و Sympathy یعنی همدردی با دیگران در بیماران اسکیزوفرن مختل است .
حساسیت Sensitivity : همه بیماران اسکیزوفرن حداقل قبل از ابتلا حساسیتی بیش از افراد عادی داشتند . و ممکن است بیماری خودش مکانیزمی دفاعی برای انبوه محرکهای درونی و بیرونی آسیب پذیر باشد .

انواع اسکیزوفرنی :

چهار نوع اسکیزوفرنی را تعریف کرده اند :
اسکیزوفرنی ساده simple Schizophrenia : کاهش چشمگیر علایق بخصوص به جنس مخالف ، کاهش میزان سازگاری ، کج خلقی و تحریک پذیری ، زوال تدریجی توانائی ذهنی و شناختی ، واکنشهای هیپوکندریایی ، عدم مسئولیت پذیری ، عدم توجه به بهداشت و ظاهر و قیافه خود، بی تفاوتی به محیط، توهم و هذیان در این گروه کمتر شایع است .

اسکیزوفرنی هبفرنیک یا آشفته Disorganized Schizophrenia :

در سنین پائین تر مبتلا می شوند ، پسرفت شدید به رفتار اولیه و کودکی، ظاهر و سر و وضع آشفته ، واکنشهای عاطفی نامناسب، خنده های مسخره و شکلک درآوردن، حالات کودکانه و عجیب و غریب، هذیان و توهم شایع است.

فیلم منتخب: درخشش (Shine) با بازی خارف العاده جفری راش در نقش یک بیمار هبفرن.

Shine is a 1996 Australian biographical drama film based on the life of pianist David Helfgott, who suffered a mental breakdown and spent years in institutions. It stars Geoffrey Rush, Lynn Redgrave, Armin Mueller-Stahl, Noah Taylor, John Gielgud, Googie Withers, Justin Braine, Sonia Todd, Nicholas Bell, Chris Haywood and Alex Rafalowicz. The screenplay was written by Jan Sardi, and directed by Scott Hicks. The degree to which the film's plot reflects the true story of Helfgott's life is disputed. The film made its US premiere at the Sundance Film Festival. Geoffrey Rush was awarded the Academy Award for Best Actor in 1997 for his performance in the lead role.

اسکیزوفرنی کاتاتونیک Catatonic Schizophrenia : حالت بهت کاتاتونیک ، یا تحریک پذیری شدید ، اختلال در حرکات خودبخودی و فعالیت حرکتی، منفی گرائی بارز، کاتالپسی یا حرکات مومی شکل، توهمات شدید، گاهی عدم کنترل ادرار و مدفوع، تهاجم و حمله به دیگران، اقدام به خودکشی.

فیلم منتخب: بیدارشدگان (Awakenings) با بازی خیره کننده رابرت دنیرو در نقش یک بیمار کاتاتون.

Awakenings is a 1990 American drama film based on Oliver Sacks' 1973 memoir of the same title. It tells the true story of British neurologist Oliver Sacks, fictionalized as American Malcolm Sayer and portrayed by Robin Williams who, in 1969, discovers beneficial effects of the then-new drug L-Dopa. He administered it to catatonic patients who survived the 1917-28 epidemic of encephalitis lethargica. Leonard Lowe (played by Robert De Niro) and the rest of the patients were awakened after decades of catatonia and have to deal with a new life in a new time. The film was nominated for three Academy Awards.

Directed by Penny Marshall, the film was produced by Walter Parkes and Lawrence Lasker, who first encountered Sacks's book as undergraduates at Yale University and optioned it a few years later. Awakenings stars Robert De Niro, Robin Williams, Julie Kavner, Ruth Nelson, John Heard, Penelope Ann Miller, and Max Von Sydow. The film features a non-speaking cameo from jazz legend Dexter Gordon (who died before the film's release) who appears as a patient and then-unknowns Bradley Whitford, Peter Stormare, and Vincent Pastore play a doctor, neurochemist, and psych-ward patient, respectively. Also, a then-unknown Vin Diesel was in the film playing a psych-ward patient, but he was uncredited.

اسکیزوفرنی پارانوئید Paranoid Schizophrenia : رفتار اجتماعی و سر و وضع بهتری دارند ولی گزند و تعقیب و تظلم و بزرگمنشی از علایم بارز این بیماران است، حالت دفاعی دارند، شکاکند، هذیان ستمدیدگی، گزند و آزار، هذیان اشاره، و هذیان تاثیر شایعترین علائم بیماری پارانوئید اسکیزوفرنی است.

فیلم منتخب: یک ذهن زیبا (A Beautiful Mind) با بازی حیرت انگیز راسل کرو در نقش یک بیمار پارانویید.

A Beautiful Mind is a 2001 American biographical drama film based on the life of John Nash, a Nobel Laureate in Economics. The film was directed by Ron Howard, from a screenplay written by Akiva Goldsman. It was inspired by a bestselling, Pulitzer Prize-nominated 1998 book of the same name by Sylvia Nasar. The film stars Russell Crowe, along with Ed Harris, Jennifer Connelly, Paul Bettany, Adam Goldberg, Judd Hirsch, Josh Lucas, Anthony Rapp, and Christopher Plummer in supporting roles. The story begins in the early years of a young prodigy named John Nash. Early in the film, Nash begins to develop paranoid schizophrenia and endures delusional episodes while painfully watching the loss and burden his condition brings on his wife and friends.
The film opened in the United States cinemas on December 21, 2001. It went to gross over $313 million worldwide and to win four Academy Awards, for Best Picture, Best Director, Best Adapted Screenplay and Best Supporting Actress. It was also nominated for Best Actor, Best Film Editing, Best Makeup, and Best Original Score.
It was well received by critics, but has been criticized for its inaccurate portrayal of some aspects of Nash's life, especially his other family and a son born out of wedlock. However, the filmmakers have stated that the film was not meant to be a literal representation.

اسکیزوفرنی نامشخص Undifferentiated Schizophrenia : بیمارانی که بوضوح اسکیزوفرنی هستند و علایم واضح توهم، هذیان، رفتار آشفته و ... دارند، ولی در هیچ یک از دسته های بالا قرار نمی گیرند.

علل اسکیزوفرنی :

بعضی روانشناسان اسکیزوفرنی را نتیجه تعارض شدید و منکوب کردن تمایلات می دانند، تاریخچه بیماران اسکیزوفرنی نشان می دهد که گذشته آنها مملو از کشمکش و تعارض و ناکامی های متعدد بوده است ، در محیط دائما متشنج معمولا اضطراب آموخته می شود و برای کاستن اضطراب مکانیزمهای بخصوص سازگاری بصورت افراطی بکار برده می شود که مهمترین آن خیالبافی و گوشه گیری است که گاه باعث می شود روابط فرد با دنیای خارج قطع شود زیرا در دنیای تخیل فرد احساس امنیت بیشتری می نماید . والدینی که دچار عصبانیت و پرخاشگری هستند ، والدین پرخاشگر، مضطرب ، خجول ، والدینی که دچار تضاد فکری و عاطفی هستند ، والدینی که از نظر عاطفی سرد ، طرد کننده ، متحجر ، و کمال گرا هستند ، و والدین بی منطق همه این مسائل در ایجاد بیماری اسکیزوفرنی نقش دارند.

فروید معتقد است افراط و تفریط نسبت به کودک ( بخصوص از تولد تا پنج سالگی ) باعث اختلال در مراحل رشد می گردد و فرد را از سلامتی باز می دارد ، بیمار اسکیزوفرنی به مرحله ای از رشد که در آن هنوز ایگو ( واقعیت سنجی فرد ) از نهاد ( تمایلات و خواسته ها ) جدا نشده بازگشت می نماید ، بنابر این چنین بیمارانی فاقد ایگو جهت آزمایش واقعیت هستند . بیمار اسکیزوفرنی با بازگشت به مرحله دهانی ارتباط خود با واقعیت را از دست می دهد . تمایلات جنسی و تحریکات پرخاشگرانه شدید صادره از نهاد بر ایگوی ضعیف غلبه نموده و باعث بازگشت فرد به مراحل قبلی می گردد . بنابر این فعالیتهای ایگوی بیماران اسکیزوفرن سازمان نیافته است .

بعضی روانشناسان معتقدند یکی از عوامل مهم و علت احتمالی اسکیزوفرنیا انزوای اجتماعی Social Isolation است بنظر می رسد که انسان احتیاج به تحریک دائمی از طرف اجتماع دارد که بتواند ایگو را از نهاد جدا سازد و از بازگشت بوضع و خواسته های کودکانه بپرهیزد .
می توان چنین نتیجه گرفت که فرد نیازمند ارتباط کافی با اجتماع و دیگران است تا به نیازهای خود برسد و اگر ارتباط کافی با اجتماع نداشته باشد به درون گرائی می پردازد . نیروی روانی را بیشتر متوجه مسائل درون خود می کند و چهارچوبه روابط و ضوابط اجتماعی را از دست می دهد ، و از برقراری رابطه دچار ترس و اضطراب می گردد .