غزال های گمشده سوری

پارسینه: یک سازه ساده و بدون حفاظت، یک موتور کوچک و بیرون از بدنه و با قابلیت حمل تنها 4 موشک ضد تانک، هلیکوپتر های گازل (غزال) فرانسوی در طول زمان ثابت کرده اند که کابوسی برای یگانهای زرهی هستند. در سالهای پایانی دهه 70 ارتش های عربی که به سرعت از عملکرد هلیکوپتر های روسی Mi-24/25 هایند و موشکهای AT-2 به شدت نا امید بودند، برای تکمیل توان ضد تانک خود روی به فرانسه و هلیکوپتر گازل آوردند، در این میان نیروی هوایی سوریه استثنا نبود.

ستون فقرات نیروی تهاجم هلیکوپتری ارتش سوریه دو تیپ هلیکوپتری هر کدام متشکل از 4 اسکادران تهاجمی میباشد که یک تیپ به هلیکوپتر های گازل و یک تیپ به هلیکوپتر های هایند اختصاص دارد. 36 گازل سوری، 9 هلیکوپتر در هر اسکادران، زمانی که کوس نبرد در جنوب لبنان در سال 1982 نواخته شد به طور کامل آماده عملیات بودند. عملیات "صلح برای گالیله" ارتش رژیم صهیونیستی که شامل استفاده گسترده از یگانهای زرهی بود فرصتی مناسب برای عرض اندام هلیکوپتر های سوری فراهم می کرد.

هلیکوپتر های غزال سوری

روز 8 ام ژوئن ساعت 15 و 30 دقیقه تنها چند ساعت بعد از تهاجم نیروی زمینی اسرائیل به لبنان غزال ها اولین شکار خود را آغاز کردند. غزالهای سوری به خوبی آموزش دیده بودند و در هماهنگی کامل با هلیکوپتر های شناسایی Mi-2 و افسران نیروی هوایی که در یگانهای زمینی مستقر بودند عملیات می کردند. سوری ها در ارتفاع پائین و در گروههای 4 فروند شامل دو دسته دو فروند عملیات می کردند. آنها در ارتفاع پائین و از میان شیارها و کوهها خود را به نقاط هدف می رساندند و از نوک درختان و سقف خانه ها اقدام به شلیک موشکهای ضد تانک می نمودند. هنگام رسیدن به منطقه هدف وقتی هلیکوپتر های سوری اقدام به پرواز ایستایی برای شلیک موشکهای ضد تانک می کردند جنگنده های F-15 و F-16 اسرائیلی هیچ امیدی برای ردگیری راداری این هلیکوپتر ها نداشتند چرا که رادارهای امریکایی این جنگنده ها برای یافتن اهداف پرواز کننده در ارتفاع پائین متکی به سرعت هواگردهای دشمن بود. این نظم عملیاتی در بسیاری از موارد تا پایان عملیات گازل ها را از دید نیروهای زمینی اسرائیل مصون می داشت.

کمتر از دو ساعت و نیم بعد از حمله اولیه غزال های سوری یک عملیات گازانبری را در جناهین نیروهای پیشروی کننده اسرائیلی (گروه رزمی "وَردی") به اجرا در آوردند، همچنین روز بعد وقتی یگانهای لشگر دهم زرهی سوریه نیازمند عقب نشینی و تخلیه مجروحان بودند غزالهای سوری پوششی مناسب برای این عقب نشینی فراهم می کردند. اما درخشان ترین نقطه در کارنامه غزالهای سوری ساعت 9 و نیم صبح روز نهم ژوئن سال 1982 رقم خورد. در این ساعت یگانهای اوگدا 162 به فرماندهی سرتیپ مناخیم عینان، از شکستن مقاومت لشگر سوم زرهی سوریه نا امید شد، فرماندهان اسرائیلی تصمیم گرفتند تا تعدادی از چتربازان اسرائیلی و خودرو های جیپ مجهز به موشک ضد تانک تاو را در پشت خطوط سوری ها پیاده کنند. چند شلیک موفق از سوی موشکهای تاو احتمالا باعث آشوب و ترس از محاصره شدن در بین سوری ها میشد و آنان را به عقب نشینی وادار می کرد. هلیکوپتر های بزرگ CH-53 اسرائیلی در حال انتقال تجهیزات به وسیله هلیکوپتر های سوری شناسایی شدند و سر فرماندهی لشگر سوم از غزال ها در خواست کمک کرد. دیری نپائید که با هماهنگی افسران زمینی که موقعیت یگان چترباز اسرائیلی را گزارش می کردند، گازل ها این عملیات شجاعانه ارتش اسرائیل را به یک فاجعه تبدیل کردند، حداقل 4 جیپ منهدم شده بود و اسرائیلی ها در حال عقب نشینی بودند.

نفربر اسرائیلی در حال سوختن، لبنان 1982

در پایان نبرد 1982 در لبنان غزالهای سوری 95 شکار تائید شده را ثبت کردند: 71 تانک، 5 نفر بر، دو آتشبار توپخانه و 17 خودرو مختلف بعلاوه 20 شکار احتمالی دیگر. در مقابل سوری ها 4 غزال را از دست دادند. یک هلیکوپتر با یک گلوله توپ به کلی منهدم شده بود. دومی در حین اجرای یک مانور در یک دره تنگ دمش به کوهپایه ها بر خورد کرده و سقوط کرده بود. سومین گازل (و شاید معروف ترین) بعد از یک فرود اجباری به دست اسرائیلی ها افتاد و چهارمین گازل با استفاده از یک موشک زمین به هوا منهدم شد. این قطعا یک پیروزی برای سوری ها بود.

گازل سوری پس از برخورد به کوه

بعد از سال 1982، گازلهای در خدمت نیروهای عربی ارتقاهای فراوانی به خود دیدند. عمده ارتقا ها صرف تعویض سیستم هدف گیری ضعیف گازل با سیستمهای دید در شب و حرارتی و همچنین بکارگیری موشکهای ضد تانک بهتر شد اما خبری از ارتقای گازل های سوری در دسترس نیست. حداقل 30 گازل باقی مانده برای سوریه می توانند یک سلاح توانمند برای نیروهای دولتی این کشور در جریان درگیری های داخلی جاری باشند. بسیاری اعتقاد دارند این هلیکوپترها به علت نبود قطعات یدکی زمینگیر هستند اما رزمایش سال 2012 نیروهای مسلح سوریه یک آرایش کامل شامل حداقل 12 فروند گازل را به خود دید که موشکهای هات را به سمت اهداف شلیک می کردند. آخرین غزال سوریه پائیز سال 201