تقوایی: دوست دارم فیلمی بسازم که برای خودم باشد

مراسم پایانی جشنواره‌ی سینما «حقیقت» با سخنان حجت‌الله ایوبی و ناصر تقوایی، رخشان بنی‌اعتماد همراه شد، ایوبی خطاب به اهالی سینما گفت که گذشت دورانی که تقوایی‌ها فیلم نسازند. ناصر تقوایی هم گفت که دوست دارم فیلمی بسازم که برای خودم باشد، رخشان بنی‌اعتماد هم به وضعیت سال‌های اخیر برخی از مستندسازان اشاره کرد.

حجت‌الله ایوبی شامگاه 26 آذر ماه در آیین اختتامیه هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران (حقیقت) خطاب به همه کسانی که نگران هستند هنرمندان کشور اثری بسازند،گفت: گذشت دورانی که تقوایی‌ها نخواهند فیلم‌ بسازند.

رییس سازمان سینمایی بیان کرد: آنچه در این جشنواره دیدم این بود که همه شما جشنواره حقیقت را از آن خودتان می‌دانستید و احساس می‌کردید میزبان هستید که این موضوع را بزرگترین موفقیت برای جشنواره هفتم حقیقت می‌دانم.

او که در تالار وحدت سخن می‌گفت‌، ادامه داد: امیدوارم جشنواره‌های آینده و رفتار ما مدیران سینمایی به گونه‌ای باشد که شما جشنواره‌های بعدی را هم همین گونه بدانید.

رییس سازمان سینمایی خطاب به داریوش ارجمند که در این مراسم درباره فیلم نساختن ناصر تقوایی و هنرمندانی مانند او اظهار نگرانی کرده بود و نیز خطاب به همه افرادی که نگران این هنرمندان هستند با قرائت این شعر که «ازدی که گذشت هرچه گویی خوش نیست / خوش باش و زدی نگو که امروز خوش است» گفت: فقط می‌توانم بگویم گذشت دورانی که تقوایی‌ها نخواهند فیلم بسازند.

وی همچنین خطاب به مستندسازان اظهار کرد: از انرژی مثبتی که از این جشنواره می‌گیرید، استفاده کنید و برای سال آینده فیلم بسازید و زیبایی‌ها و زندگی پرنشاط و پرامیدتری را به تصویر بکشید.

ایوبی با بیان اینکه مستندسازی حرفه‌ مقدسی است و کاری است که بدون عشق قابل انجام نیست گفت: من یقین دارم مستندسازان خیلی به حمایت بنده و امثال ما نیازی ندارند، اگرچه ما باید امنیت کافی را برای آنها فراهم کنید تا بتوانند با زبان تصویر زیبایی‌های زندگی را در ایران نشان دهند.

رئیس سازمان سینمایی در ادامه سخنان خود اضافه کرد: این نگرانی‌ها و دلتنگی‌ها و رنج‌هایی که در میان اهالی فرهنگ و هنر است، قطعا در فیلم‌هایشان دیده می‌شود. به همین دلیل امیدوارم به گونه‌ای عمل کنیم که سال آینده فیلم‌های جشنواره حقیقت مثل الان خوب اما پر از شادی و انرژی باشد.

او با اشاره به اینکه ایران سرمایه و گنجینه‌ای بزرگ برای مستندسازان است گفت: امیدوارم بتوانیم راه را برای کار شما فراهم کنیم و با حمایت در تولید‌، پخش و اکران به سینمای مستند کمک کنیم. همچنین امیدوارم بتوانیم فرهنگ دیدن فیلم‌های مستند را در کشور ایجاد کنیم چرا که براین باورم در ایرانی که این چنین قشر تحصیل کرده و مردم فهیم وجود دارد مستندات شما حتما دیده می‌شود، فقط این برعهده ماست که فرصت عادلانه در پخش‌، تولید و توزیع این آثار ایجاد کنیم.

ایوبی در پایان سخنان خود گفت: این قول را می‌دهم که سینمای حقیقت در اولویت کار ماست و در تلاش هستیم، راه‌های درست و خردمندانه با استفاده از تجربیات شما و مشورت بزرگان این رشته برای ارتقای سینما حقیقت بیابیم.

طباطبایی‌نژاد: کشور پیشرو،کشور آگاه است

سید محمد مهدی طباطبایی نژاد -دبیر هفتمین جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت - هم در سخنانی ضمن خوش‌آمدگویی و قدردانی از مستندسازانی که با شور و نشاط جشنواره خودشان را رونق دادند خطاب به مهمانان خارجی این جشنواره گفت: امیدوارم در ایامی که در ایران بودید با توشه‌ای از خاطرات خوش کشور ما را ترک کنید.

او همچنین اظهار کرد: در این جشنواره بیش از 1100 فیلم دریافت شد و از همه فیلمسازانی که آثارشان به بخش مسابقه راه پیدا کرد یا در این بخش پذیرفته نشد به یک میزان سپاسگزارم.

وی گفت: اگر به چهار دهه قبل برگردیم می‌بینیم تعریفی که از سینمای مستند ما موجود است،‌ سینما مستند نیست، بلکه سینما آگاهی است و کشور پیشرو، کشور آگاه است.

تقدیر از حسن بنی‌هاشمی بدون حضور خودش

در این بخش از مراسم ایوبی‌، طباطبایی‌نژاد و داریوش ارجمند با حضور روی سن و نیز با پخش کلیپی از گفته‌های کیانوش عیاری‌، ابراهیم حقیقی و علیرضا رییسیان از سید حسن بنی‌هاشمی تقدیر شد، البته به جای این هنرمند مستند ساز که اکنون در دبی زندگی می‌کند،‌ برادر او در این مراسم حاضر شده بود.

طباطبایی‌نژاد در این بخش یادآور شد: همه مستندسازان می‌دانند که استاد بنی‌هاشمی از مفاخر سینمای مستند ایران است و سال‌هاست که در بستر بیماری است. متاسفانه ایشان مدتی است نابینای مطلق شده است و از مدتی قبل هم به دلیل سکته مغزی امکان حرکت ندارند.

داریوش ارجمند پس از اهدای تندیس به برادر بنی‌هاشمی با ابراز خوشحالی از اینکه از این هنرمند پیشکسوت قدردانی شده است‌، گفت: حسن بنی‌هاشمی هم‌دوره ما بود و وقتی ما در مشهد فیلم «هشت میلی‌متری» می‌ساختیم او در جنوب ایران فیلم می‌ساخت.

این بازیگر سینما و تلویزیون ادامه داد: ورود من به سینما با دستان پرمهر اسطوره سینمای ایران‌، استاد ناصرتقوایی گره خورده است و نمی‌دانم چه بگویم به کسانی که سال‌های سال او را از ساختن فیلم محروم کرده‌اند. دوست دارم خدا آنها را از بسیاری از مهربانی‌ها محرومشان کنند که این هم از آخرین تحفه‌های نخبه کشی در کشورماست.

ارجمند درباره حسن بنی‌هاشمی نیز گفت: او جوایز بسیاری برنده شد و مانند همه جنوبی‌ها خون‌گرم و با صداقت بود. وقتی در جشنواره فیلم‌های «هشت میلی‌متری» فیلم می‌ساختیم به یک دنیای بسیار بزرگ از سینما فکر می‌کردیم اگرچه دنیای ما در همان فریم‌های «هشت میلی‌متری بود» و بسیار شرافت‌مندانه ‌تر بود از آنچه بعدا سینمای حرفه‌ای به لحاظ گیشه‌، داستان و ... به سینمای تحمیل کرد.

به گزارش ایسنا،‌ در بخش ابتدایی اختتامیه‌ی هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران(حقیقت) که اجرای آن را شهرام درخشان (مستند ساز و عضو هیات انتخاب جشنواره) برعهده داشت، کلیپی پخش شد که تعدادی هنرمند از جمله محمد آفریده‌، امیر شهاب رضویان‌، ایرج راد،‌ ارد عطارپور‌ به تعریف فیلم مستند پرداختند.

همچنین تعدادی از برگزیدگان جوایز این دوره از جشنواره حقیقت پس از دریافت جایزه خود در سخنانی مطالبی را مطرح کردند.

×علی محمد قاسمی که برای فیلم «گزارش شنبه» در بخش پژوهش جایزه گرفت،‌ پیش از این در مراسم تودیع و معارفه رئیس مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و مراسم‌های دیگر با خواندن نامه و درآوردن آگهی روزنامه از جیب خود مطالبی را خطاب به طباطبایی نژاد مطرح کرده بود،‌ او این بار باز هم قصد داشت مطلبی را مطرح کند که ابتدا گفت: فکر می‌کنم این آخرین مطلبی باشد که می‌خوانم. مخصوصا اینکه آقای ایوبی مرا به همین شکل (با خواندن نامه) شناخته است.

این مستندساز خطاب به جنتی (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی)،‌ ایوبی(رئیس سازمان سینمایی) و طباطبایی‌نژاد(مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی) گفت: اتفاقات ناخوشایندی در چندسال گذشته در سینمای مستند وارد شده و فرصت‌ها از دست رفته و موهای بسیاری سفید شده است. در این مدت بیت‌المال به سفارش ملوک‌الطوایفی که تصور می‌کردیم برچیده شده است در راه‌های ناصواب صرف شده است.

او ادامه داد: این جمع (حاضران در سالن) با ایستادنشان به شما می‌گویند که پیگیر مدیرانی باشید که عشقمان را دچار تلاطم نمودند، ما منتظر شفاف سازی هزینه‌های انجام شده هستیم، نمی‌بخشیم و فراموش نمی‌کنیم.

علی محمد قاسمی سپس از حاضران خواست اگر حرف‌های او را تایید می‌کنند 10 ثانیه بایستند که همه حاضران بلند شدند و به تشویق او پرداختند.

این مستند ساز پس از تشویق حاضران خطاب به ایوبی گفت: آقای ایوبی این امضای دوستان بود که نشان می‌دهد آنها پشت شما هستند.

×حسن نقاشی که برای فیلم «شاه جهان» در بخش مستند تاریخی جایزه خود را از مهرداد اسکویی و حبیب ایل‌بیگی دریافت کرد،‌ با تشکر از صحبت‌های دلگرم کننده رئیس سازمان سینمایی گفت: ما همیشه می‌ترسیم کودتا شود یا اینکه از خواب بیدار شویم و ببینیم آن خواب‌هایی که می‌دیدیم به واقعیت تبدیل شده است. انجمن سینمای جوان در این سال‌ها درو شده است و از آقای ایل‌بیگی (رئیس جدید این انجمن) می‌خواهم که ساختار آن را به قبل برگرداند.

او همچنین تشکر ویژه‌ای کرد که مجری مراسم اختتامیه یکی از مستندسازان کشور است.

×در این بخش مهرداد اسکویی هم پس از اهدای جایزه گفت: می‌دانم همه گلایه داریم اما خوشحال باشیم این همه مستند ساز جوان و پیشکسوت همه با هم هستیم.

×در بخش پرتره که جایزه آن با حضور جعفر صانعی مقدم اهدا شد، غلامرضا نعمت‌پور سازنده مستند «برای گونگادی بهشت نیست» گفت: 50 سال قبل یک روستایی‌زاده لرستانی در فقر و فلاکت در خرابه‌های بروجرد کتابی را می‌نویسد که در تمام دنیا مشهود است اما متاسفانه او را در استان خودمان و کشور ایران نمی‌شناسند، امیدوارم مسئولان دوباره نگاهی به تاریخ ادبیات ما داشته باشند.

×رضا فرهمند که برای فیلم «لطفا بوق بزنید» در بخش دینی و آیینی جایزه خود را از ابراهیم حقیقی گرفت با بیان خسته نباشید، محمد مهدی طباطبایی‌نژاد گفت: ما این فیلم را در غربت ساختیم چرا که امیدی به سفارت ایران در کشور هند نداشتیم اما تیم خیلی خوبی داشتم که توانستیم این فیلم را بسازیم.

×محمد حسین مهدویان که در بخش داستانی برای فیلم «آخرین روز زمستان» از منوچهر مشیری و بیژن میرباقری لوح و تندیس خود را دریافت کرد،‌ در سخنانی که با تشویق برخی از حاضران در تالار وحدت همراه شد،‌ گفت: وقتی فرم جشنواره را پر کردم فکر می‌کردم بخش مستند داستانی یک بخش ویژه است و می‌توان در دو بخش شرکت کرد. چون ابتدا برای هر دو بخش داستانی و انقلاب فرم پر کردم اما بعد از آن گفتند امکان شرکت در دو بخش وجود ندارد و این فیلم باید در بخش داستانی حضور داشته باشد. با این حال تاکید کردند که همه فیلم‌ها با هم داوری می‌شود و قرار نبود بخش داستانی داوری جداگانه‌ای داشته باشد که اگر می‌دانستم قرار است این اتفاق بیفتد فیلمم را برای جشنواره نمی‌فرستادم.

×لقمان خالدی نیز پس از دریافت جایزه‌ی ویژه خود گفت: اعتراف می‌کنم که این جایزه در مدیریت جدید مرکز گسترش برایم بسیار با ارزش است، چرا که این جشنواره از جنس بچه‌های مستند است و حس عجیبی دارم که این جایزه را امسال از این داوران گرفتم.

* جایزه‌ی بخش مستند علمی محیط زیستی توسط محمد آفریده اهداء شد که مجری مراسم یادآور شد،که حضور او یادآور خاطرات نه‌چندان دور است که این جمله یا تشویق حاضران مواجه شد.

او همچنین از کتایون شهابی‌(تهیه کننده) و مشاورانش مهرداد اسکویی و پیروز کلانتری‌، تصویر بردار و «شهریار» (کاراکتر فیلم «کمی‌ بالاتر» که اجازه داد این فیلم با همکاری او ساخته شود، تشکر کرد.

مرتضی رزاق کریمی هم که برای تهیه کنندگی «خاطراتی برای تمام فصول» تندیس جشنواره نشان فیروزه سینما حقیقت و 120 میلیون ریال را دریافت کرد، پس از دریافت جایزه‌اش بیان کرد: در سینمای مستند وجه نقد و اعتراضی است که با کمی بدبینی مطرح می‌شود، در حالی که ما در تاریخ و فرهنگ خودمان همیشه نقد داشته‌ایم. به همین دلیل خواهش می‌کنم به مستندسازان اعتماد شود چون آنها اعضای دلسوز جامعه و بهترین افرادی هستند که می‌توانند عیب‌های ما را نمایان کنند.

پیشنهاد اضافه شدن جایزه میراث فرهنگی به جوایز جشنواره حقیقت

علیرضا شجاع‌نوری که در بخش بین‌الملل برای اهدای جوایز روی سن حاضر شده بود‌، با تشکر از سازندگان فیلم «برای گونگادی بهشت نیست» گفت: ساخت این فیلم از این جهت اهمیت دارد که یک جوان در کنار خودش یک گنجینه و میراث فرهنگی را پیدا کرد و کمر بست تا آن را به ایران و جهان معرفی کند، این عزم و اراده برای من ستودنی بود و شاید بد نباشد از سال آینده یک جایزه میراث فرهنگی هم به جوایز اضافه شود تا جوان‌ها را تشویق کنیم تا میراث خود را که در واقع دنیا صاحب آنهاست به همگان معرفی کنیم.

رخشان بنی‌اعتماد: می‌توان بخشید ولی نمی‌توان فراموش کرد

در این مراسم بنی‌اعتماد هم که برای اهدای جایزه روی سن حاضر شده بود،‌ در سخنانی کوتاه گفت: پس از چهار سال دوباره در فضای سینما حقیقت‌، جشنواره خودمان احساس خیلی خوبی دارم .

او خطاب به حجت‌الله ایوبی گفت: با شما هم عقیده هستم الان دوران اعتماد است اما چیزهایی وجود دارد که می‌شود بخشید ولی نمی‌توان فراموش کرد. نمی‌شد فراموش کرد نامروتی را که در حق مستندسازان شد و آنها به اتهام واهی مدتی را در بند گذراندند و بعد هم بدون اینکه از آنها رفع اتهام شود آزاد شدند و هیچ کس هم هیچ توضیحی برای بی‌حرمتی که به این مستندسازان و خانواده‌های آنها شده بود، ارائه نکرد.

بنی‌اعتماد گفت: فقط به عنوان یک همکار به آنها ادای احترام می‌کنم و شرمنده آنها هستم.

به گزارش ایسنا،در بخشی از این مراسم کلیپی درباره سینمای مستند جنوب پخش شد و از برخی سینماگران جنوبی دعوت شد تا با حضور روی سن و دریافت لوح تقدیر شوند.

در این بخش حبیب باوی ساجد (لالایی جنگ)،‌ حبیب احمدزاده(بهترین مجسمه دنیا)، آرش کرد ساری(تهران 955) ،‌الهام حسینی‌زاده(دیوار)، حبیب الوانی(سواحل خوزستان)، مهدی طرفی (سینماآزادی)، مرتضی مطوری(القهوه)،‌ سودابه باباگپ(کشتی نوح)، علی شهابی نژاد(نون و آتش) و محمدرضا فرطوسی(ایران جنوب غربی) تقدیر شد.

پس از آن در حالی که همه مستندسازان روی سن بودند، کلیپی درباره ناصر تقوایی با گفته‌هایی از محمدرضا اصلانی ‌،محمد رخشان بنی‌اعتماد و کیومرث پوراحمد پخش شد.

در این کلیپ کیومرث پوراحمد با اشاره به دلایل مختلفی که ناصر تقوایی فیلم نساخته است گفت: تصور می‌کنم یک دلیل مهم دیگر وسواسی است که این فیلمساز دارد و امیدوارم اگر این وسواس بازدارنده ضخیم شده و مزاحمی برای ساخت «چای تلخ» است، آن را باریک کند و فیلم بسازد.

وی همچنین اظهار کرد: آنهایی که مسئول هستند شرایطی فراهم کنند تا تقوایی فیلم بسازد که هم ما لذت ببریم و هم گنجینه‌ای به سینمای ایران اضافه شود.

رخشان بنی‌اعتماد هم در این کلیپ آرزو کرد که این آخرین بزرگداشتی باشد که برای ناصر تقوایی برگزار می‌شود و از این پس، از پشت صحنه کارهای او تصویری ارائه شود.

پس از بخش این کلیپ مستندسازان جنوبی ایوبی،‌طباطبایی نژاد و جعفری‌جلوه (مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی)،رخشان بنی‌اعتماد‌، کیومرث پوراحمد،‌ داریوش ارجمند با همراهی یک گروه موسیقی جنوبی که همزمان روی سن آمدند از ناصر تقوایی برای انجام مراسم بزرگداشت دعوت کردند.

تقوایی: دوست دارم فیلمی بسازم که برای خودم باشد

پخش این کلیپ و حضور ناصر تقوایی روی سن با تشویق طولانی مدت و ایستاده حاضران همراه بود.

به گزارش ایسنا،‌ ناصر تقوایی که اشک از چشمانش جاری شده بود گفت: تا به حال کسی مزاحم کار من نبوده که ممنوعیتی یا حد و مرزی برایم تعیین کرده باشد اما من دوست دارم فیلمی را بسازم که برای خودم باشد.

او با بیان اینکه من هیچ گاه در کاری حرفه‌ای نمی‌شوم و اگر نتوانم فیلم بسازم می‌نویسم یا آموزش می‌دهم، سخنانش را اینگونه ادامه داد: کسی که می‌خواهم مثل من زندگی کند تجربه‌هایی به اندازه من داشته باشد بین یک فریم عکس و فیلم در ذهن من تفاوتی نیست، به همین دلیل می‌گویم برعکس آنچه از دور به نظر می‌آید من هرگز بیکار نبوده‌ام.

این فیلمساز با اشاره به اینکه من برای سال‌ها بعد از مرگم آثار قابل چاپ گذاشته‌ام، سخنانش را اینگونه ادامه داد: اما با هرگونه دخل و تصرف در آثارم مخالفم و گرنه در تمام این دوران سینما شرایط به گونه‌ای نبوده که کسی نخواهد من فیلم بسازم. در واقع گرفتاری‌هایی که بعد از انقلاب در طول مدیریت‌های متفاوت سینمایی به آن دچار شدم به خواندن فیلمنامه‌هایم مربوط می‌شد.

تقوایی با تاکید بر اینکه پس از انقلاب حتی یک فریم از فیلم‌های من سانسور نشده است اظهار کرد: شاید کسی این موضوع را باور نکند، ولی واقعیت است یک فریم از فیلم‌های من سانسور نشده اما فیلمنامه‌هایم بین 10 تا 18 سال معطل، اجازه گرفتن بودند.

کارگردان فیلم «کاغذ بی‌خط» گفت: من «کاغذ بی‌خط» را 18 سال بعد از نوشتن فیلمنامه‌اش ساختم چون ممیزها با نگاه بدبینانه‌ای که به متن دارند آن را دیدند، به طوری که اگر چیزی را در متن پیدا نکنند آن را اختراع می‌کنند.

او با اشاره به اینکه من با همه کسانی که مدیر بودند حتی با آنهایی که به تندی از آنها گله کردم رابطه دوستانه دارم بیان کرد: هرگز موضوعاتی را که مربوط به درون یک اثر است بیرون نمی‌کنم اما می‌خواهم بگویم اگر می‌خواهیم محصولات پرتعداد تری داشته باشیم باید این را در نظر داشته باشیم که بچه‌های جوانی که کرور کرور به کلاس‌های سینمایی می‌روند به کدام امید هستند. این در حالی است که زمانی آنها خود را در حد سینماگران برتر سینما می‌دیدند ولی الان بیشتر پشت صحنه سینما را کشف کردند.

او ادامه داد: سالی 200‌، 300 نفر از این جوانان فقط در کلاس‌های من حضور دارند باید یک جایی پاسخگوی خیلی از جوانانی باشیم که در صف هستند و امیدوارم این اتفاق مبارکی که در جامعه ما افتاده یک مدیریت و ساماندهی جدیدی را در سینمای خودمان داشته باشیم.

تقوایی همچنین خاطرنشان کرد: قدر مسلم این است که سیاست جدید به فروکش کردن استعدادها منجر شده و آدم‌هایی مثل من پوست کلفت بودن که باقی مانده‌اند.

وی با بیان اینکه در بخش صنعت و تکنیک سینما به عهد سپنتا برگشتیم، گفت: تلویزیون با سلیقه مردم کاری کرده که اصلا کیفیت را تشخیص نمی‌دهند و فیلم‌های خوب را از بد جدا نمی‌کنند. به همین دلیل می‌گویم که به جای پیشرفت در این سال‌ها عقب نشینی کرده‌ایم، بنابراین نباید خیلی روی تعداد آثار ساخته شده دست بگذاریم.

او با اشاره به اینکه اشتیاق دارد فیلم بسازد افزود: نکته دیگری که بسیار اهمیت دارد به بخش پس از تولید آثار مربوط می‌شود چون اصلا متوجه نگهداری آنها نیستیم و خیلی از ما نمی‌دانیم که نگاتیو فیلم‌هایمان کجاست؟! به همین دلیل به یک آرشیو عظیم برای فیلم‌ها احتیاج داریم.

این کارگردان سینما با بیان اینکه مراسم امشب به بنی هاشمی تعلق داشت اظهار کرد: او جزو نسل اول فیلمسازان جنوب است و با من هم دوستی نزدیکی داشت، امیدوارم اتفاقاتی که امشب در اینجا رخ داد به او اطلاع داده شود.

در این بخش نشان فیروزه جشنواره سینما حقیقت به عنوان عالی‌ترین نشان جشنواره به همراه تندیس به ناصر تقوایی اهدا شد.

همچنین لوح تقدیری برای شهاب حسینی در نظر گرفته شده بود، چرا که او در تیزری تلویزیونی برای دعوت مردم به جشنواره همکاری کرده بود.

به گزارش ایسنا، برنامه با یک ساعت تاخیر به دلیل دیدار سینماگران با وزیر کشور آغاز شد و بیش از سه ساعت به طول انجامید‌.

کارگردانی مراسم را حمیدی‌مقدم برعهده داشت.