معاون وزیر علوم: دانشگاهها به غم نان دچار شده اند

ایرنا - معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم از کسری هزار میلیارد تومانی بودجه جاری و دو هزار و 500 میلیارد تومانی بودجه عمرانی دانشگاه ها خبر داد و اعلام کرد که دانشگاه ها با تخصیص هایی که تا کنون دریافت کرده اند، فقط قادر به پرداخت حقوق کارکنان و تامین غذای دانشجویان خواهند بود.


«محمدحسین امید» که حدود سه ماه است معاونت اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم را عهده دار شده و هفته گذشته نیز با حکم «رضا فرجی دانا» به عنوان سرپرست معاونت فرهنگی و اجتماعی این وزارتخانه منصوب شد، تجربه سالها کار دانشگاهی در مسوولیت های مختلفی همچون معاون دانشجویی و فرهنگی و معاون اداری و مالی دانشگاه تهران، ریاست پردیس کشاورزی و منابع طبیعی این دانشگاه و ریاست پردیس بین المللی ارس دانشگاه تهران را در کارنامه اجرایی خود دارد.

امید در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا از دغدغه های خود از حال و روز کنونی و آینده دانشگاه ها گفت و از تبدیل بزرگترین مشکل آموزش عالی (کمبود اعتبار) به یک بحران حقیقی ابراز نگرانی کرد.

وی با بیان اینکه ریشه کمبود تخصیص اعتبارات آموزش عالی در دو سال اخیر به نبود تفاهم وزارت علوم و یکی از حوزه های معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری برمی گردد، افزود: متاسفانه این مشکل که مربوط به سال های گذشته است، با وجود پیگیری های مکرر اینجانب، سرپرست وقت وزارت علوم (دکتر جعفر توقیقی) و وزیرعلوم (دکتر رضا فرجی دانا) همچنان لاینحل باقی مانده است.

امید ادامه داد: به خاطر نبود تفاهم بین دومجموعه در سال گذشته، وضعیت آموزش عالی به لحاظ تخصیص بودجه بسیار بد بوده به گونه ای که با وجود اینکه اکثر دستگاه های دولتی تخصیص بالای 80 درصد داشته اند و حتی این رقم در مواردی به 90 درصد هم رسیده است، آموزش عالی در سال گذشته حدود 63 درصد تخصیص گرفته است.

وی یادآورشد: در تاریخ 35 ساله کشور پس از انقلاب اسلامی، میزان تخصیص بودجه دانشگاهها و آموزش عالی در هیچ سالی از دیگر دستگاهها کمتر نبوده و حتی در سال های بحرانی جنگ تحمیلی نیز بودجه دانشگاه ها با نگاه ویژه دیده می شد، اما متاسفانه بخصوص در سال گذشته، تخصیص بودجه دانشگاه ها و آموزش عالی بخاطر وجود نگاه غیر دانشگاهی در حوزه ذیربط در معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری، از دیگر دستگاهها بسیار کمتر شد.

امید ادامه داد: براساس قانون تشکیل هیات های امناء، قانون بخشی از مقررات دولت که در برنامه پنجم نیز تفویض شده است و همچنین بند «ب» ماده بیست قانون برنامه پنجم، اعتبارات دانشگاهها کمک و 100درصد تخصیص یافته تلقی می شود.

معاون وزیر علوم یادآورشد: امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری همواره به دانشگاه ها توجه ویژه داشته اند و پیشرفت کشور را در گرو بالندگی و پیشرفت دانشگاهها دانسته اند، با این وجود سیاست های گذشته در حوزه تخصیص اعتبار در مورد دانشگاه ها، به رغم نگاه ویژه رییس جمهوری به دانشگاهها، همچنان ادامه دارد و تداوم آن لطمه جبران ناپذیری به آموزش عالی خواهد زد.

وی تاکید کرد که حتی در بدترین سال های مالی، دانشگاه ها در اولویت همه دولت ها بوده اند و تخصیص دانشگاه ها بالای 98 درصد بوده و ما در آن سالها بر روی نیم درصدها بحث می کردیم اما سال گذشته، در کمال ناباوری شاهد تخصیص 63 درصدی بودجه دانشگاه ها بوده ایم.

امید درباره تخصیص 63 درصدی بودجه دانشگاه ها در سال گذشته توضیح داد: این امر به معنای آن است که 37 درصد اعتبار مجموعه آموزش عالی کشور به آنها داده نشده و این اعتبار که مبلغ آن برای سال 90 و 91 حدود هزار میلیارد تومان است باید بابت حق التدریس، حق التحقیق، هزینه های پایان نامه های دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری ، بدهی های معوق به کارکنان، بدهی به شرکت های طرف قرارداد که امور مربوط به سلف سرویس ها، تاسیسات و فضای سبز را عهده دار بودند و بدهی بابت هزینه های آب، برق، گاز و دیگر موارد مشابه پرداخت می شد.

امید توضیح داد: بسیاری از رییسان دانشگاهها طی ماه های اخیر به صورت حضوری، تلفنی یا با مکاتبه اعلام کرده اند که با توجه به بدهی های انباشته شده و وضعیت تخصیص سال جاری، اداره امور دانشگاهها غیر ممکن شده است.

معاون وزیر علوم اظهار داشت: درحالیکه هشتمین ماه سال را پشت سر می گذاریم و باید نزدیک به 67 درصد بودجه آموزش عالی تخصیص پیدا می کرد، تاکنون میزان تخصیص بودجه در این بخش زیر 45 درصد بوده که آن هم بر مبنای لایحه دولت که کمتر از قانون بودجه سال جاری مصوب مجلس شورای اسلامی است.

امید تصریح کرد که این کمبود به اضافه بدهی های انباشته شده از سال های قبل، تاکنون به کیفیت آموزش و پژوهش لطمه زیادی وارد کرده است.



**هزینه 500 میلیارد تومانی غذای دانشجویان در اعتبار 170 میلیارد تومان بودجه مصوب

معاون وزیر علوم ادامه داد: در سنوات گذشته به طور معمول صندوق رفاه دانشجویان، اعتباراتی ویژه یارانه مواد غذایی دراختیار داشت که براساس تعداد دانشجویان هر دانشگاه، بین دانشگاه ها به صورت نقدی و یا مواد اولیه توزیع می کرد،اما اتفاق بدی در سال گذشته افتاد به این شکل که یارانه مواد غذایی دانشگاهها از صندوق رفاه دانشجویان برداشته شده و در بودجه دانشگاه ها لحاظ شد.

وی یادآورشد: درنتیجه این امر، در ظاهر شاهد رشد بودجه دانشگاه ها بودیم در حالی که این یک رشد کاذب بوده و عملا به زیان دانشگاه ها تمام شد زیرا در مرحله نخست به دلیل تورم شدید دو سال اخیر، هزینه غذای دانشجویان به بیش از پنج هزار میلیارد ریال در سال جاری رسیده، ثانیا به جای سه هزار و 520 میلیارد ریالی که قرار بود در بودجه پیش بینی شود، فقط یک هزار و 700 میلیارد ریال پیش بینی شد و این مبلغ هم مشمول همان تخصیص 45 درصد شده است.

امید تاکید کرد که کاهش اعتبارات تخصیصی یارانه غذایی دانشجویان در شرایطی که تورم و افزایش قیمت مواد غذایی، هزینه یک وعده غذای دانشجویی از کمتر از سه هزار تومان در سال گذشته را به بیش از پنج هزار تومان در سال جاری رسانده است، فشار زیادی به دانشگاه ها وارد می کند، چراکه دانشگاه ها کمتر از یکهزار تومان بابت یک وعده غذایی را از دانشجویان می گیرند و چهار هزار تومان را باید خودشان تامین کنند.

وی ادامه داد: در نتیجه این اتفاق، از آنجا که نمی توان یارانه غذای دانشجویی را کم کرد، عملا چاره ای جز اختصاص اعتبارت مربوط به سایر هزینه ها از جمله ارتقای کیفیت آموزشی، هزینه های پژوهشی، هزینه های فرهنگی، هزینه حامل های انرژی، به یارانه مواد غذایی دانشجویان وجود ندارد.



**قطع تلفن های وزارت علوم به دلیل بدهی مراکز و موسسات تابع وزارت علوم

معاون اداری و مالی وزیرعلوم به قطع تلفن های این وزارتخانه در سه نوبت از سوی مخابرات طی سه ماه گذشته اشاره کرد و گفت: این اقدام شرکت مخابرات به دلیل بدهی مراکز آموزش عالی یا پژوهشگاه ها بوده و ربطی به وزارت علوم نداشته اما این شرکت، تلفن وزارتخانه را قطع کرده است.

وی توضیح داد: برای نمونه، تلفن های وزارت علوم از روز چهارشنبه دوهفته گذشته از سوی مخابرات به خاطر بدهی یکی از پژوهشگاه ها به این شرکت قطع شد درحالیکه این پژوهشگاه، دارای شخصیت حقوقی مستقل و ردیف بودجه مستقل است و در نهایت هم با رایزنی و پیگیری های مکرر، تلفن های وزارت علوم از ظهر روز شنبه گذشته مجددا، وصل شد.

امید این پرسش را مطرح کرد که آیا درست است که برای چند میلیون تومان بدهی یک پژوهشگاه یا مرکز آموزش عالی، ارتباط یک وزارتخانه با خارج و داخل قطع شود؟

وی با بیان اینکه اکنون تمام دغدغه دانشگاهها این است که روزشان را به شب برسانند، ادامه داد: این مشکل برای دانشگاه ها هم وجود دارد، اکثر دانشگاه ها بخاطر کمبود اعتبار به شرکت های گاز، برق، آب و مخابرات بدهی دارند و مرتب تهدید می شوند، هر روز شاهد هستیم که برق، گاز یا تلفن دانشگاه یا موسسه ای را قطع می کنند و رییس دانشگاه یا موسسه برای جلوگیری از توقف امور آموزشی و پژوهشی زیر مجموعه خود و جلوگیری از ایجاد بحران مجبور است برای رفع این قطعی ها دست به دامن دستگاه های انتظامی و امنیتی شود تا با وساطت آنان چند صباحی کارها ادامه یابد.

امید تاکید کرد که این قضیه نباید در شرایطی که در نیمه ترم تحصیلی هستیم موجب تنش در دانشگاه ها شود.

وی به وعده های رییس جمهوری و دولت درخصوص توجه به آموزش عالی و دانشگاهیان اشاره کرد و گفت: شرایط موجود که از گذشته آغاز شده در دانشگاه ها بر خلاف خواست و نظر ریاست جمهوری و وعده های داده شده است و دانشگاهیان انتظار دارند در فضای جدید که روحیه امیدواری و نشاط در دانشگاهها ایجاد شده با اینگونه مشکلات به چالش ها کشیده نشود.



*** تداوم مشکلات،بحران جدی دانشگاهها

وی با پیش بینی اینکه با تداوم کمبود اعتبارات و تخصیص، دانشگاه ها با یک بحران جدی روبه رو می شوند، هشدار داد که تبعات منفی این امر در آینده، در زمینه های پژوهشی و فرهنگی و دیگر عرصه ها نمایانگر خواهد شد.

امید ادامه داد: در شرایط فعلی،دانشگاه ها ناچارند اعتبارات پژوهشی، ارتقای کیفیت آموزشی، فرهنگی و امور زیربنایی خود را صرف هزینه های اجتناب ناپذیر کنند و بروز این مشکلات، در فضایی که انتظارات جدید در میان دانشگاهیان شکل گرفته، نگران کننده است.



**هیچ واقفی حاضر به پرداخت هزینه های جاری دانشگاه ها نیست

معاون وزیرعلوم که سابقه طولانی در جلب حمایت خیرین دانشگاهی دارد، درباره سوال خبرنگار ایرنا در خصوص استفاده از کمک خیرین برای رفع نیازهای آموزش عالی گفت: من در این زمینه هم تجربه و هم اعتقاد دارم اما هیچ واقفی حاضر نیست برای هزینه های جاری دانشگاه هزینه کند و اصولا معنای وقف نیز این نیست.

وی ادامه داد: واقفان در ساختمان سازی، احداث خوابگاه یا تکمیل ساختمان های نیمه کاره و آزمایشگاهها مشارکت بسیار خوبی دارند اما انتظار نداریم هزینه های جاری و یارانه غذای دانشجویان را هم بدهند.

امید از تصمیم خود برای ساماندهی بنیاد خیرین حامی دانشگاه های کشور خبر داد و گفت: نقش وزارت علوم، کمک به شکل گیری این بنیاد خیریه غیردولتی است و امور مربوطه توسط خود خیرین با همکاری دانشگاه ها اجرا خواهد شد.



**دو هزار و 500 میلیارد تومان کسری اعتبارات عمرانی دانشگاه ها

معاون وزیرعلوم، میزان اعتبار مورد نیاز برای پایان پروژه های عمرانی مصوب آموزش عالی را نزدیک به دو هزار و 500 میلیارد تومان عنوان کرد و گفت: با توجه به شرایط بحرانی مالی و تحریم های کشور، ما طرح های عمرانی را از اولویت های خود کنار گذاشته ایم اما از کنار بودجه جاری که حقوق مردم است نمی توانیم بگذریم.

وی یادآور شد: میزان تخصیص اعتبارات عمرانی آموزش عالی در سال گذشته، حدود 15 درصد و امسال هم در خوشبینانه ترین حالت، حدود 30 درصد خواهد بود.

امید افزود: چه بسا پروژه هایی در سال های گذشته آغاز شده که ضرورت هم نداشته است و عقب افتادن آنها در این شرایط ، مهم نیست اما پروژه های مصوب باید اجرا شوند و هرسال تاخیر آنها با توجه به میزان تورم کشور، هزینه های ما را افزایش می دهد.

معاون اداری و مالی وزیر علوم میزان اعتبار مصوب برای تکمیل پروژه های عمرانی آموزش عالی را که تخصیص داده نشده است یکهزار و 200 میلیارد تومان عنوان کرد و گفت که با توجه به رشد تورم، این اعتبار الان به حدود دو هزار و 500 میلیارد تومان رسیده است.

معاون وزیرعلوم توضیح داد که هیچ گاه به دنبال تعریف و اجرای پروژه های جدید نیستیم و باید پروژه های فعلی را تکمیل کنیم اما برای این کار، اعتبار نداریم، ضمن اینکه بسیاری از پیمانکاران در محاکم قضایی علیه وزارت علوم و دانشگاهها طرح شکایت کرده و به دنبال جبران خسارت و ضرر و زیان خود هستند.



**یک میلیون و 300 هزار مترمربع پروژه های عمرانی با پیشرفت فیزیکی بالای 50 درصد

وی به وجود یک میلیون و 300 هزار مترمربع پروژه های عمرانی در دست ساخت آموزش عالی با پیشرفت فیزیکی بالای 50 درصد اشاره کرد و گفت: برای پایان این پروژه ها نزدیک به 500 میلیارد تومان اعتبار لازم است.

امید افزود:بسیاری از این پروژه ها فقط 10 تا 15 درصد تا تکمیل شدن، فاصله دارند و اگر همین امسال تامین اعتبار شوند تا پایان سال تحصیلی جاری (شهریورماه 93) می توان از آنها بهره برداری و استفاده کرد.



**دو هزار میلیارد تومان برای تکمیل پروژه های با پیشرفت زیر 50 درصد لازم است

معاون وزیرعلوم به وجود حدود دو میلیون مترمربع پروژه های عمرانی مصوب با پیشرفت فیزیکی زیر 50 درصد در زیرمجموعه های آموزش عالی کشور اشاره کرد و گفت: تکمیل این پروژه ها با نرخ های امسال، به حدود دو هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد و چنانچه برای سال آینده به تاخیر بیافتد با احتساب تورم، باید دو هزار و 500 میلیارد تومان برای اجرای آنها اختصاص یابد و هزینه تکمیل این پروژه ها در دو سال بعد به سه هزار و 500 میلیارد تومان خواهد رسید.



**بدهی 250 میلیارد تومانی دانشگاه ها به پیمانکاران طرح های عمرانی

امید میزان بدهی معوقه دانشگاه ها به پیمانکاران را حدود 250 میلیارد تومان عنوان کرد و گفت: این رقم بدهی، مربوط به پروژه های دانشگاهها است و حدود 10 میلیارد تومان نیز بابت طرح های پژوهشگاه ها، پارک های علم و فناوری و مراکز پژوهشی به پیمانکاران پرداخت نشده است.

معاون وزیرعلوم برای چندمین بار تاکید کرد که هرچند تعویق در اجرای پروژه های عمرانی آسیب است، اما چالش امروز آموزش عالی، بودجه جاری، بودجه های آموزشی، پژوهشی و امکانات رفاهی دانشجویی بوده که بیش از این نمی توان آن را محدود کرد.