بیماری گریوز چیست؟

لاغر‌شدن علل مختلفی دارد. افسردگی شدید، بیماری‌های بدخیم و پرکاری تیروئید از مهم‌ترین علل کاهش‌وزن است. اگر کاهش‌وزن با عصبانیت، تحریک‌پذیری، عرق‌کردن زیاد، احساس گرمای بیش از حد، لرزش دستان و چشم‌های بیرون‌زده و خیره همراه باشد باید به پرکاری تیروئید فکر کرد.

بیماری «گریوز» که نوعی بیماری خود ایمنی است، شایع‌ترین بیماری عامل پرکاری تیروئید است. هورمون‌های تیروئید تولید انرژی و حرارت در بدن را افزایش می‌دهد و به همین دلیل بیمار اشتهای زیادی دارد، ولی روز‌به‌روز لاغر می‌شود و به دلیل هدر رفتن انرژی احساس خستگی دائمی دارد. در افراد پیر علائم ممکن است بکلی متفاوت باشد و بیماری با اختلال رفتاری مثل بی‌تفاوتی و ضعیف‌شدن عضلات یا کاهش‌وزن تظاهر کند.

این بیماری که در زنان چند برابر مردان شیوع دارد، اگر بموقع تشخیص داده شود درمان‌های خوب و مؤثری دارد.

آزمایش خون و سنجش سطح هورمون‌های تیروئیدی بخوبی بیماری را مشخص می‌سازد. البته در بیماری گریوز برخلاف التهاب تیروئید، درد وجود ندارد و در بسیاری از مبتلایان مشکلات مختلف چشم هم ایجاد می‌شود.

اکنون سه روش درمانی برای بیماری گریوز وجود دارد؛روش اول استفاده از داروهایی مثل متی مازول است که بخوبی بیماری را کنترل می‌کند، ولی در درازمدت بعد از قطع دارو در بیشتر از نیمی از موارد دوباره بیماری عود می‌کند.

روش دوم جراحی تیروئید است که در درمان پرکاری تیروئید بسیار موفق است، ولی سه مشکل اساسی دارد. اول خط اسکار جراحی که روی گردن به‌جا می‌ماند و دوم مشکلات حین جراحی و بیهوشی که بویژه در افراد پیر و بیمار قلبی می‌تواند خطرناک باشد و سوم آسیب رسیدن به غده پاراتیروئید و اعصاب حنجره است. البــــته هر سه این عوارض وقتی تیم جراحی و بیهوشی ماهر باشد به حداقل می‌رسد.

روش سوم درمان پرکاری تیروئید، استفاده از ید رادیواکتیو یعنی ید 131 است. در این روش به بیمار محلول حاوی این ماده خورانده می‌شود. سلول‌های تیروئید پرکار بسرعت ید را جذب می‌کنند. این ماده رادیواکتیو بتدریج با آزادسازی اشعه بتا از خود، سلول‌های تیروئیدی را تخریب و بیمار بهبود پیدا می‌کند. امتیاز این روش چیست؟ استفاده از ید رادیو اکتیو بسیار آسان است و بیمار هزینه کمی را تحمل می‌کند و مثل جراحی درد و اذیت ندارد.

از طرف دیگر این روش اشکالاتی دارد. اول این که در خانم‌های باردار مطلقا ممنوع است و حتما باید قبل از استفاده از حامله نبودن بیمار مطمئن شویم. دوم این که بعد از درمان بیمار به احتمال زیاد به کم‌کاری دائمی تیروئید مبتلا شده و باید تا پایان عمر لووتیروکسین مصرف کند. سوم این‌که در کودکان زیر ده سال ممنوع بوده و در نوجوانان نیز بهتراست مصرف نشود و چهارم این‌که بیمار پس از مصرف ید رادیواکتیو نباید تا شش ماه باردار شود.