گوناگون

پاسخ هر سئوالی با مرجع تقلید نیست؛ گاهی هم به عقل و عرف مراجعه شود!

پاسخ هر سئوالی با مرجع تقلید نیست؛ گاهی هم به عقل و عرف مراجعه شود!

پارسینه: یکی از خبرگزاری های داخلی امروز استفتائی از مراجع تقلید را منتشر کرده که پس از آن به طور معمول بسیاری از پایگه های خبری نیز آن را بازنشر داده ...

سرویس دین و اندیشه پارسینه- یکی از خبرگزاری های داخلی امروز استفتائی از مراجع تقلید را منتشر کرده که پس از آن به طور معمول بسیاری از پایگه های خبری نیز آن را بازنشر داده و در یک نگاه کلی شاید امروز مهم ترین مسئله دینی(فقهی) که در رسانه های داخلی - از بعد کمیت و تعداد- منتشر شده همین موضوع باشد.



در این استفتاء آمده است:
"آیا شهرری جزء تهران محسوب می شود که از نظر مسافت شرعی حد ترخص تهران باشد یا خیر؟ باتوجه به اینکه از نظر اداری از بعضی جهات مستقل و از بعضی جهات وابسته به تهران و کاملا متصل به تهران می باشد؟"

در پاسخ به این استفتاء برخی از مراجع پاسخ و برخی نیز پاسخ آن را به عرف ارجاع داده اند.

متاسفانه روزانه بسیاری از این قبیل پرسش های شرعی که پاسخ آن به عهده مکلف است از دفاترمراجع معظم تقلید پرسش می شود و تاسف بارتر از آن این که کنجکاوی دینی و زمانی که می باید مصروف امور دینی شود حتی در فضای رسانه ای معطوف به این مسائل می شود. در این که چه کسی مقصر است در این بخش بحثی نیست و البته هر کدام از طرف های سئوال کننده، برخی از دفاتر مراجعی که به این پرسش ها پاسخ می دهند و رسانه هایی که چنین پرسش و پاسخ ها را مهم به نظر آورده و منتشر می کنند اجمالا بی تقصیر نیستنند.

البته از این مدل سئوال و جواب ها در سایت های برخی مراجع و پس از آن خبری شدن در خبرگزاری ها کم نیستند. به عنوان مثال به نمونه زیر دقت شود:

"ساختن فیلمهاى ترسناک، به منظور به یاد مرگ انداختن مخاطبان، چه حکمى دارد؟

پوشیدن لباسهایى که فقط تنه را مى پوشاند براى بانوان در مقابل بانوان دیگر در مکانهاى ورزشى مخصوص بانوان که هیچ مردى حضور ندارد چه حکمى دارد؟

مشاهده فیلم های ورزش کشتی کج و یا مبارزه بوکس که در آن با خشونت زیاد مبارزه میکنند مشکل شرعی دارد؟

ریختن اجناس زائد (میوه هاى فاسد، کارتن، بسته ها، و مانند آن) به داخل جوى آب چه حکمى دارد؟

آیا در شب هاى قدر مى توان به جاى قرآن، تلفن همراهى که داراى نرم افزار قرآن است بر سر گذاشت؟

رسم است كه در عید نوروز و مانند آن پول لای قرآن می گذارند و عیدی می دهند. آیا این كار اشكال دارد؟

نظر معظم له در مورد پهن كردن سفره هفت سین به مناسبت نوروز چیست؟ بنده علاقه یا التزامی به پهن كردن آن ندارم، اما همسرم اصرار دارد در خانه چنین كند. آیا باید از این كار او جلوگیری كنم؟"


به نظر می رسد ادامه این روش فعلی سئوال و جواب ها و بازنشر آن در موضوعات جزئی که در بسیاری از آنان خودمکلفین می بایست به وظیفه عرفی عمل کنند به وهن دین و اسلام منجر شود.

در اصل موضوع (سئوالات مکرر به ظاهر دینی) ذکر تفسیر آیه 101 سوره مائده از تفسیر نمونه خالی از لطف نیست:

در این آیه آمده است: «اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد از امورى كه افشاى آنها باعث ناراحتى و دردسر شما مى‏شود پرسش نكنيد» (يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْياءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ).
در مـورد نزول اين آيه و آيه بعد، از على بن ابيطالب (ع)نقل شده است كه : ((روزى پـيامبر(ص) خطبه اى خواند و دستور خدا را در باره حج بيان كرد، شخصى به نام عكاشه ـو به روايتى سراقه ـ گفت : آيا اين دستور براى هرسال است ، و همه سال بايد حج به جا بياوريم ؟.

پـيـامـبر(ص) به سؤال او پاسخ نگفت ، ولى او لجاجت كرد، و دو بار، و يا سه بار،سؤال خود را تكرار نـمـود، پيامبر(ص) فرمود: واى بر تو، چرا اين همه اصرار مى كنى اگر در جواب تو بگويم بلى ، حج در هـمـه سـال بـر هـمـه شـما واجب مى شود و اگر درهمه سال واجب باشد توانايى انجام آن را نـخواهيد داشت و اگر با آن مخالفت كنيدگناهكار خواهيد بود، بنابراين ، مادام كه چيزى به شما نگفته ام روى آن اصرارنورزيد.

آيه نازل شد و آنها را از اين كار بازداشت.

{....}

قـرآن در ايـن آيـه به اين موضوع اشاره كرده ، صريحا مى گويد: ((اى كسانى كه ايمان آورده ايد از امـورى كـه افـشاى آنها باعث ناراحتى و دردسر شما مى شودپرسش نكنيد)) (ي ايها الذين آمنوا لا تسئلوا عن اشي ان تبدلكم تسؤكم).

ولـى از آنـجـا كـه سؤالات پى درپى از ناحيه افراد و پاسخ نگفتن به آنها ممكن است موجب شك و ترديد براى ديگران گردد و مفاسد بيشترى ببار آورد اضافه مى كند)) اگر در اين گونه موارد زياد اصـرار كنيد به وسيله آيات قرآن بر شما افشامى شود)) و به زحمت خواهيد افتاد (وان تسئلوا عنها حين ينزل القرآن تبدلكم).

سـپـس اضـافه مى كند: تصور نكنيد اگر خداوند از بيان پاره اى از مسائل سكوت كرده است از آن غفلت داشته ، بلكه مى خواسته است شما را در توسعه قراردهد و ((آنها را بخشوده است ، و خداوند بخشنده حليم است)) (عفااللّه عنها واللّه غفور حليم).

در حـديـثـى از عـلى (ع) مى خوانيم : ((خداوند واجباتى براى شما قرار داده آنهارا ضايع مكنيد، و حـدود و مـرزهايى تعيين كرده از آنها تجاوز ننماييد و از امورى نهى كرده ، در برابر آنها پرده درى نـكـنـيد، و از امورى ساكت شده و صلاح در كتمان آن ديده و هيچ گاه اين كتمان از روى نسيان نبوده ، در برابر اين گونه امور، اصرارى درافشا نداشته باشيد))."

همچنین به عقيده ي علامه طباطبايي ، اين سوالات مربوط به خصوصيات جزيي و دقيق تكاليف شرعي است كه از مومنين خواسته شده است درباره ي آن ها خيلي جست و جو و كنجكاوي نكنند،سوالات ، سوالاتى بوده مربوط به خرده ريزهاى احكام دين ، و چيرهايى كه تفحص و كاوش در آنها جز دشوار كردن دين و سنگين كردن بار تكليف نتيجه ديگرى ندارد، مانند سوالاتى كه بنى اسرائيل درباره خصوصيات گاوى كه مامور به ذبح آن شده بودند مى كردند.

در بسیاری از مسائل شرعی نیز اصول کلی گفته شده ولی مشخص کردن آن با مرجع تقلید نیست. در این رابطه امام خمینی در پاسخ به این سؤال: «تشخیص موضوعات که در رابطه با مستنبطات روایات و ادله شرعیه نیست, با کیست؟ و اگر با عرف است آیا مجتهد می‌تواند تعیین مصادیق عرفیه کند و یا باید به عرف واگذارد. و اگر در موردی نظر مقلد با مجتهد متفاوت بود, کدام یک از انظار لازم‌الاتباع است؟» می‌نویسد:«میزان عرف است و اگر بین مجتهد و مقلّد اختلاف باشد, باید از عرف نظرخواهی کنند, و اگر هریک مدعی است که عرف چنین است, هریک به نظر خود عمل کند».

ارسال نظر

  • احمد

    سوال ها شاید برای کسی ضروروری باشدمثلا برای نماز وروزه شخص .ضمنا شما کی باشید که نوع سوال را تعیین می کنید

  • 143

    تشخیص موضوعات با مقلد است.

  • بیصدا

    بنی اسرائیل هم همینقدر بیخودی سوال میکردن که آخر سر مجبور شدن که برن یه گاوی که فقط یه دونه تو دنیا بود رو بیارن.
    مشکل اصلی اینجاس که ما فقط تو ظاهر موندیم.فکر میکنیم اون کار برای ما معجزه انجام میده غافل از اینکه خدا اون بالاس و همه کاره.

  • سوری

    ما حکم به العقل حکم به الشرع.

  • دکترعباس حاتمی

    امروزه تقلیدکردن دیگرمرسوم نیست چون جامعه باسوادشده وبجای آن مراجع نقش مشاوره دارند.

اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    اخبار از پلیکان

    نمای روز

    اخبار از پلیکان

    داغ

    حواشی پلاس

    صفحه خبر - وب گردی

    آخرین اخبار