.svg)
تئاتر نیازمند تغییرات اساسی است
پارسینه: همایون غنی‌زاده کارگردان تئاتر که اجرای نمایشنامه‌های پیشنهادی‌اش وضعیت مبهمی دارد از بلاتکلیفی هنرمندان تئاتر ...
این کارگردان تئاتر گله‌هایش را مطرح کرد و از دلایل اجرا نشدن نمایش «کلفتها»، مشکلات اجرای «آنتیگونه» و بلاتکلیفی «در انتظار گودو» گفت و ترجیع‌بند همه حرفهایش این بود که «مسولان، به هنرمندان احترام بگذارند.»
این گفتگو پیش از تغییر مدیریت مجموعه تئاترشهر انجام شد و درفاصله‌ی آماده کردن آن، سید صادق موسوی جایش را به اتابک نادری داد.
سیستم فعلی تئاتر نیازمند تغییرات اساسی است
غنی‌زاده در آغاز این گفت‌وگو با تاکید بر اینکه سیستم فعلی تئاتر نیازمند تغییرات بسیاری است، گفت: اتفاقا برعکس دوستانی که معتقدند با روی کار آمدن دولت جدید نباید انتظار تغییرات زیادی داشته باشیم، معتقدم باید تغییرات زیاد و بسیار محسوسی داشته باشد.
چون نماد شرایط نامطلوب، می‌تواند انحلال انجمن نمایش باشد و به‌نظرم از آنجا شیب نزولی شرایط تئاتر خیلی تند شد و شرایط به جایی رسید که امروزه نظاره‌گر آن هستیم و دیگر متأسفانه جایی برای صحبت در رابطه با مسائلی مانند سازمان تئاتر که با تشکیل آن خود به خود بخش بزرگی از مشکلات این حوزه برطرف می‌شد، باقی نگذاشته است.
قرار نیست مسئولان انتظاری داشته باشند
کارگردان نمایش «آنتیگونه» هم خواستار مشخص شدن تکلیف گروه‌ها، انجمن نمایش و... شد و هم تاکید کرد: باید نگاه و انتظار مسئولان را به تئاتر تغییر دهیم و به آنها یادآوری کنیم اصلا قرار نیست شما از تئاتر انتظاری آن‌هم طلبکارانه داشته باشید، چون تئاتر به جز تئاترهای سفارشی و تبلیغی کالایی نیست که در خدمت مسئولان و دولت باشد.
بنابراین نمی‌توانند فضای کلی تئاتر را ملزم بدانند از تفکرات و ایدئولوژی آنان پیروی کنند و انجام حمایت را در گرو این موضوع بدانند.
مگر در فضای نشر و مطبوعات چنین چیزی حاکم است؟! چارچوبی وجود دارد، مشکلات فراوان دیده می‌شود اما در همین چارچوب، آزادی عمل بیشتری هم نسبت به تئاتر هست ولی در تئاتر این دایره روز به روز تنگ‌تر می‌شود.
بنابراین دوستان نباید دچار اشتباه شوند و فکر کنند سپردن امکانات دولتی به آنها به معنای آن است که محتویات تئاترهایی که در آن سالن‌ها اجرا می‌شود، نیز دولتی شود.
در سالن‌های خصوصی داره به ما خوش می‌گذرد
غنی‌زاده اظهار کرد: کار به جایی رسیده که تئاتر به دولتی و غیر دولتی تقسیم شده و وقتی بنده برای اجرای نمایش به تئاتر شهر پیشنهاد کار دادم، دوستان نزدیکم از این پیشنهاد برداشت بدی داشتند، چون به نظرشان رسید با اجرا در تئاتر شهر یا دیگر سالن‌های دولتی ناچار به بده بستانی می‌شویم که ممکن است با سبک و سیاق کارهای ما هماهنگ نباشد و این چیزی است که همه را نگران می‌کند و صد البته که حق هم دارند نگران باشند.
کارگردان نمایش «آگاممنون» گفت: حق ماست در مجموعه‌های دولتی اجرا بگیریم. چون این امکانات متعلق به ماست.
اگر چند سال است امثال جلال تهرانی، امیررضا کوهستانی، حسن معجونی و ... از این امکانات استفاده نکرده‌ایم به این علت نیست که در سالن‌های خصوصی دارد به ما خوش می‌گذرد بلکه به این دلیل است که در سالن‌های دولتی خیلی به ما بد می‌گذرد! نباید کاری کنند که به ما این همه بد بگذرد. سالن خصوصی می‌تواند به ما پاسخ نه بدهد اما سالن دولتی چنین حقی ندارد.
او ادامه داد: یکی از دلایلی که به فکر راه‌اندازی سالن‌های خصوصی دراین چند سال افتادیم و اتفاق خوبی هم بود که هیچ افتخاری هم برای ارشاد به حساب نمی‌آید چون آنها هیچ زحمتی نکشیدند و حمایت و برنامه‌ریزی‌ای هم نداشتند، به خاطر زحمتی است که مجموعه‌های دولتی به ما دادند. ما سالن‌های خصوصی را رونق دادیم درحالیکه بخش دولتی موظف است ساز و کارهایی تعریف کند تا هنرمندان راحت‌تر از امکاناتشان که در دستان دولت است، استفاده کنند و از آن بهره‌مند شوند و تلاش کنند سالن‌های دولتی هم رونق بگیرد.
هنوز کار مدیران فعلی تمام نشده است
این دانش آموخته تئاتر درباره اولویت کاری مدیر بعدی برای بهبود وضعیت تئاتر توضیح داد: شنیده‌ام کارگروه‌هایی در حوزه‌های مختلف تشکیل شده که کارشان شناسایی مشکلات و معضلات آن حوزه و معرفی آن به آقای روحانی یا مشاوران نزدیک ایشان است، انتظار داریم در کارگروه فرهنگ و هنر که ریاست آن به عهده آقای مسجد جامعی است، از افرادی نظیر دکترعلی منتظری که مدیر مقبول تئاتر هستند و کاملا با مشکلات این حوزه آشنایی دارند، کمک گرفته شود.
وی در عین حال خاطرنشان کرد: اما نباید خیال دوستان فعلی را راحت کنیم که کارشان تمام شده است. آنها هنوز کار دارند و ما هنوز انتظار داریم در چارچوبی که خود آقایان قبولش دارند نه چارچوبی که انتظار داریم تغییر کند، به وظایفشان عمل کنند.
چون در همین چند ماه اوضاع می‌تواند خراب‌تر یا بهتر شود. این چند ماه بخشی از عمر ماست. اما در حال حاضر نوعی رکود در ادارات دولتی و غیر دولتی به وجود آمده که شبیه رکود اسفند ماه و قبل از عید است.
وی اضافه کرد: حرفهایی را که باید با مدیران بعدی بزنیم، به آمدن‌شان موکول می‌کنم. آنها قطعا مطالبات ما را می‌دانند، مطالبات ما با رایی که به آقای روحانی دادیم، مشخص است.
الان تا روز آخر حضور دوستان در مرکز هنرهای نمایشی، روی سخن من با مدیران فعلی است.
این کارگردان تئاتر با اظهار تاسف از برخی اتفاق‌ها در اداره کل هنرهای نمایشی توضیح داد: زمانی اختلاف نظر داریم و زمانی دیگر به نظر می‌رسد دوستان خواسته یا ناخواسته تخلف می‌کنند. صحبت من این است به چه علت برخی اتفاق‌ها می‌افتد؟! تخلفاتی هست که شاید نتوانیم ثابت کنیم.
مثلا اکثر مواقع نمی‌توانیم تخلفات شورای نظارت را زمانی که دیر به بازبینی می‌رود، یا دیر دست به صدور مجوز می‌زند یا برخی از کارها را بی دلیل رد و گروه‌ها را دچار مشکلات عدیده مالی و معنوی می‌کند، ثابت کنیم.
شاید سندی نداشته باشیم که بتوانیم به محکمه‌ای ارایه دهیم، اما وقتی ما و مرکز هنرهای نمایش چشم در چشم می‌شویم، هر دو می‌دانیم تخلفی شده است.
کارگردان نمایش «ددالوس و ایکاروس» درباره دیگر موارد به ایسنا گفت: تاخیر شورای حمایت در بررسی درخواست‌ها هم تخلف است.
حال این بحث که اصلاً شورای حمایت چیست و چرا به ما تحمیل می شود، بماند. برای برخی کارها از چند ماه قبل نامه‌نگاری شده اما شورای حمایت تا دقیقه 90 آن را در صورت جلسه قرار نمی‌دهد.
یعنی خود را موظف نمی‌داند تکلیف گروهی را که از چند ماه قبل پیگیری‌اش را شروع کرده، سریع‌تر روشن کند، در حالیکه آیا یک گروه نباید و حق ندارد چند ماه قبل از اجرایش قرارداد داشته باشد.
به تئاترشهر سکته قلبی می‌دهند
همایون غنی‌زاده از آنچه وضعیت مبهم اجراهای تئاترشهر توصیف می‌کرد، اظهار تاسف کرد و افزود: چشم آقایان روشن که تالار اصلی بزرگترین مجموعه‌ی تئاتری ما هنوز برنامه بعدی خود را نمی‌تواند، اعلام کند! من از دو سال پیش می‌دانستم مهر سال 92 در لهستان اجرا دارم ولی در پایتخت کشور خودم با فاصله‌ی دو کیلومتری از تئاتر شهر هنوز نمی‌توانم قطعی بگویم بهمن و اسفند کارم اجرا می‌شود یا نه.
تئاترشهر قلب تپنده تئاتر ماست، البته اگر قلبی مانده باشد، با این وضعیت دارند هر روز سکته قلبی‌اش می‌دهند!
او که پیش از این تاریخ اجرای نمایش‌اش از مهر به بهمن تغییر کرده است، یادآور شد: در حال تمرین بودیم که اعلام کردند مهر و آبان نمی‌توانید اجرا بروید، همچنانکه جلال تهرانی در حال تمرین بود، به او اعلام کردند کارتان با مشکل روبه‌رو شده، گیرم مشکل جلال تهرانی را حل کنید، بی‌دلیل یک فشار روحی و روانی مضاعف را به همه تحمیل می‌کنید.
به چه حقی اعصاب و روان یک هنرمند و گروهش را به هم می‌ریزید؟! چطور تصور می‌کنید یک هنرمند بیکار است و حالا شما می‌توانید برای یک آدم بیکار تصمیمات خلق‌الساعه بگیرید؟!
چرا با اعتبار یک کارگردان بازی می‌شود؟
وی خطاب به مدیران هنری اضافه کرد: ما سختی‌های کار شما را درک می‌کنیم. شما هم کمی سختی کار ما را درک کنید.
هنرمند در این مملکت از نظر مادی که تأمین نیست، چیزی به نام اعتبار هنری دارد. یک کارگردان با این پشتوانه گروهی را جمع می‌کند و این گروه بر اساس خواسته و به اعتبار آن کارگردان برای تاریخی که او خواسته، برنامه‌ریزی می‌کنند، قرارداد دیگری نمی‌بندند، سفر و برنامه‌های شخصی‌شان را جابهجا می‌کنند، خوشحال می‌شوند، غصه می‌خورند، مطالعه می‌کنند و در کل وقت می‌گذارند... اما شما یک ماه قبل از اجرا و بعد از تمرین‌های طولانی به راحتی برنامه‌ی آنها را می‌خواهید جابهجا کنید. با این کار به شعور آن هنرمند و گروه توهین نمی‌کنید؟
این کارگردان با بیان اینکه این وضعیت در تئاتر ما عمومیت دارد، اضافه کرد: از خودم نمی‌گویم. تکلیف بنده را به نظر معاونت هنری محترم روشن کرده بودند و در ضمن فضا طوری مدیریت شد که مقاومت ما، مقاومت در برابر آتیلا پسیانی محترم برداشت می‌شد که به او هم قول مهر و آبان را داده بودند. همچنانکه در کنار جلال تهرانی هم هنرمند باسابقه‌ای مانند بهزاد فراهانی را گذاشتند.
ما در این چیدمان باید مراقب می‌بودیم که به هنرمند دیگری بی‌احترامی نشود و صد البته آنها هم از این وضعیت بی‌خبر بوده‌اند.
این کارگردان تئاتر که در این مدت چند نمایشنامه برای اجرا پیشنهاد کرده است درباره وضعیت اجرای هر یک از این آثار توضیح داد: قبل از عید «باغ آلبالو» و «ازدواج آقای می‌سی‌سی‌پی» را ارایه دادم که رد شدند، دو متن دیگر جایگزین کردم.تاریخ اجرایمان را از مهر به بهمن تغییر دادند.
غنی‌زاده با اشاره به پیگیری‌هایش از شورای حمایت گفت: با توجه به آنکه تئاتر شهر را ملزم کرده‌اند تا آمدن جواب نامه شورای حمایت سالنی جهت تمرین در اختیار گروه‌ها قرار نگیرد پیگیر جواب نامه شده‌ایم ،وقتی از دوستان می‌پرسیم چرا به نامه‌ها رسیدگی نمی‌کنید، می‌گویند در اولویت قرار می‌دهیم، پرسش من این است شورای حمایت چه ترافیک کاری دارد که نمی‌تواند به نامه یک گروه بعد از پنج ماه رسیدگی کند؟ برنامه‌های تئاترشهر که حتی برای یک ماه بعد هم معلوم نیست.
در نهایت هم که می‌خواهید بگویید، کمک مالی نمی‌کنید. ما هم انتظاری نداریم ولی دوست داریم بدانیم کلاً چه می‌کنید!؟
وی افزود: هفته گذشته رییس شورای حمایت در پاسخ به پیگری گروهم گفته: "قرار است شما بهمن و اسفند اجرا بروید، چرا اینقدر عجله دارید؟" این عجله است؟! شش هفت ماه دیگر قرار است روی صحنه برویم.هرچه سریع‌تر باید سالنی در تئاترشهر جهت تمرین دراختیار بگیریم تا هزینه پلاتوهای بیرون را ندهیم. بعد از چند ماه تازه می‌گویند دو هفته دیگر جواب می‌دهند.
نمی‌دانیم چه کسی را مسئول این مسائل بدانیم
غنی‌زاده مشکل را حادتر از بلاتکلیفی دانست و افزود: به جز اینکه بلاتکلیف هستیم و نمی‌دانیم با گروه خودمان چه کنیم، اصلا نمی‌دانیم چه کسی را مسئول این مسائل بدانیم؟ وقتی سراغ مدیر تئاترشهر هم می‌رویم، حس می‌کنیم ایشان هم کاملا گناهکار نیست.
در مدیریت تئاتر شهر دخالت می‌شود و این مشهود بود، حتی اگر خود رییس تئاتر شهر منکر می‌شد. مگر می‌شود یک مدیر ساز و کارهای اولیه مدیریت یک مجموعه را نداند؟
کارگردان «کالیگولا» گفت: چگونه است که تماشاخانه ایرانشهر می‌تواند برنامه‌ریزی کند اما مجموعه‌ای به اهمیت تئاتر شهر نمی‌تواند؟
این کارگردان تئاتر تاکید کرد: تئاتر شهر قلب تپنده تئاتر این مملکت است. بر آن حساسند اما مطمئن‌ام مدیران این مجموعه نقش زیادی در این برنامه‌ها ندارند مشخص است از بالا دخالتهای زیادی صورت می‌گیرد. مگر ممکن است رییس یک مجموعه دو ماه قبل نتواند با تحکم بگوید این کار باید اجرا شود یا نه؟
در برنامه تئاترشهر دخالت می‌کنند
غنی‌زاده ابراز عقیده کرد: چند سال است تئاتر شهر به این نقطه ضعفش آگاه است و هر مدیری که آمده خواسته این نقطه ضعف را برطرف و برنامه‌ریزی بلندمدت کند اما مرکز هنرهای نمایشی بویژه معاونت هنری اجازه نمی‌دهند در حالیکه معاون وزیر ارشاد نمی‌تواند و نباید در برنامه‌های تئاتر شهر اینقدر دخالت کند. می‌تواند در نوع تعامل تئاترشهر با مرکز هنرهای نمایشی، میراث فرهنگی و شهرداری و... برنامه‌ریزی کند.
وی تصریح کرد: معاونت هنری برای دخالت دو ابزار در اختیار گرفته؛ انتخاب مدیر تئاترشهر و رییس شورای نظارت و ارزشیابی که البته درست و محترمانه این بود که مانند دوره‌های قبل توسط مدیرکل هنرهای نمایشی انتخاب می شدند. اما دیگر در ادامه با تشکیل شورای حمایت، آثار سفارشی، جشنواره های جدید و... برای تئاتر شهر نفس و برنامه‌ای باقی نمی‌گذارند.
او خطاب به معاون هنری گفت: شما مدیر تئاترشهر را انتخاب می‌کنید، این یک ابزار است اما این مدیر تئاتر شهر باید دستش باز باشد که بتواند برنامه‌ریزی کند.
الان حتی نمی‌توانیم مدیر تئاتر شهر را قضاوت کنیم، چون اصلا معلوم نیست که او توانسته مدیریت کند یا نه.
کسانی می‌خواهند برنامه تئاتر شهر باز باشد
همایون غنی‌زاده معتقد است: در حال حاضر کسانی می‌خواهند و استقبال می‌کنند که برنامه تئاترشهر باز باشد تا بتوانند هر زمان که دوست داشتند، ورود کنند و همین مساله باعث شده برنامه تئاترشهر به این حالت دربیاید.
وقتی معاون هنری و مرکز هنرهای نمایشی می‌توانند دستور بدهند یک هنرمند در تئاترشهر اجرا برود، و فلان هنرمند اصلاً چرا اجرا برود!؟ یعنی این برنامه به نفع آنها باز می‌ماند.
وی در عین حال خاطرنشان کرد: مدیر تئاترشهر باید با اعتماد به نفس برنامه سال 92 را قطعی اعلام و روی سایت تئاتر شهر قرار دهد.
این هنرمند تئاتر با اشاره به اعلام اجراهای تالار اصلی تئاتر شهر از سوی روابط عمومی این مجموعه ادامه داد: روابط عمومی تئاتر شهر اعلام می‌کند ولی اجراها را منوط به تایید شورای نظارت و حمایت می‌داند و من اسمش را تایید و دخالت می‌گذارم و این بی‌حرمتی به هنرمندان است.
با لحن بسیار مهربانانه بی‌احترامی می‌کنند
او که قرار است دو نمایشنامه «درانتظار گودو» و «آخر بازی» را بهمن و اسفند در تئاتر شهر اجرا کند به ایسنا گفت: شورای حمایت که نمی‌تواند در مورد یک کارگردان یا متن پیشنهادی او برای اجرا نظر بدهد. چون این کار وظیفه مدیر سالن‌هاست، در مورد ممیزی هم که شورای نظارت و ارزشیابی، تصمیم می‌گیرد. حمایت مالی هم که با توجه به سوابق شورا نمی‌خواهیم.
پس چه چیز دیگری می‌ماند که شورای حمایت بخواهد درباره‌اش نظر دهد؟ اگر کار دیگری باید بکند در نام شورا باید مستتر باشد.
او یادآور شد: بارها گفته‌ایم تعدادی گروه هستیم که اگر موانع بیخود و بی‌جهت برای ما به وجود نیاورید، نه تنها از انجمن هنرهای نمایشی کمک نمی‌خواهیم، بلکه سالانه به وسیله درآمدمان برای بهبود زیر ساختهای تئاتر به انجمن کمک هم می‌کنیم.
زمان تئاتری‌ها را به اسارت می‌گیرند
این کارگردان تئاتر با بیان اینکه تئاتری‌ها هنرمندان و شهروندانی هستند که می‌توانند مانند همین مدیران دولتی برنامه‌های دیگری هم داشته باشند، افزود: سال گذشته در آستانه پیش تولید فیلمم بودم، کارم را متوقف کردم. برای امسال برنامه تولید تئاتر با خارج از کشور را لغو کردم. بازیگرانم برنامه‌ها و قراردادهایشان را لغو کردند چون مهرماه قرار اجرا داشتیم اما به یکباره گفتند بهمن و اسفند اجرا بروید. با این شیوه، زمان ما به اسارت آنها در می‌آید.
او یادآور شد: مگر خواندن یک متن چقدر زمان می‌برد؟ اگر می‌گویید هنوز به درخواست گروه‌هایی که مهر و آبان هم در نوبت اجرا هستند، رسیدگی نکرده‌اید، اگر کارها این اندازه عقب افتاده،کم کاری می‌کنید.
اگر ترافیک کاری‌تان بالاست، تعداد جلسات‌تان را بیشتر کنید و اگر نمی‌توانید رسیدگی کنید، به چه علت این شورا را منحل نمی‌کنید؟ چرا این موانع من در‌آوردی و غیر منطقی را از سر راه ما بر نمی‌دارید؟! چرا تئاتر شهر را ملزم کرده‌اید که بدون نظر شورای حمایت، به گروه‌ها سالن تمرین ندهد.
متاسفانه این رفتار در شان هنرمندان نیست و هنرمندان تئاتر و هیچ آدم با عزت نفسی چنین رفتارهای ارباب رعیتی را نمی‌تواند بپذیرد.
این هنرمند جوان تئاتر شیوه برخی برخوردها را با هنرمندان غیرمحترمانه توصیف کرد و ادامه داد: شروع این رفتارها از دوره مدیریت حسین پارسایی بود.
هنوز چوب بدعتهای نادرست آن دوران را می‌خوریم. همان موقع خیلی از هنرمندان هشدار رسیدن به این روزها را می دادند، نمونه‌اش حرف‌ها و یادداشتهای پی در پی فرهاد مهندس‌پور بود.
غنی‌زاده اظهار تاسف کرد: هیچوقت این قدر به هنرمندان بی‌احترامی نمی‌کردند، همیشه کم و کاستی بود اما حالا نگاه‌ها تغییر کرده.
متاسفانه دوستان، هنرمندان را عواملی در خدمت خودشان می‌دانند. هر کس بهتر در جهت اهداف خاص خدمت کند از امکاناتی که در تصرف حضرات است، بیشتر برخوردار می‌شود.
امکانات به تمام هنرمندان با تفکرات گوناگون تعلق دارد و مدیران باید برای بهره‌برداری بهتر ما هنرمندان از امکاناتمان مدیریتش کنند ولی متأسفانه می بینیم که مدیران به جای تمرکز روی بهره برداری از امکاناتمان روی بهره‌برداری از هنرمندان در جهت اهداف و نیات خاص خودشان متمرکز شده‌اند و هر روز دارند امکانات ما و زمان ما را هدر می‌دهند.
همین امکانات اندک را نه تنها بهتر در اختیار هنرمندان قرار نمی‌دهند، بلکه فضا را بدتر می‌کنند. به طوریکه دیگر تئاتر شهر و تالار وحدت در اولویت اول ما نیست و به اولویت دوم و سوم تبدیل شده است.
او درباره مشکلاتی که سال گذشته برای نمایش دیگرش «آنتیگونه» پیش آمد، توضیح داد: آن زمان هم به دلیل تخلف اداری آسیب دیدیم.
شورای نظارت و ارزشیابی تخلف اداری مرتکب شد، چون به نامه ما 6 ماه بعد جواب داد.
این کارگردان تئاتر گفت: درمورد تخلف دوستان که کار را بازبینی نکردند و بعد هم مسجل شد ما مقصر نبوده‌ایم انتظار داشتیم حداقل جوابگوی زیان مادی ما باشند چون آسیب معنوی آن را هیچ کس قادر نیست برطرف کند. 15 روزی که بخاطر کارشکنی آقایان اجرا و گیشه نداشتیم که بعداً معلوم شد جهت نشان دادن خوش خدمتی خود به جناب آقای شاه‌آبادی به جای کلاه برای ایشان، سر برده‌اند، حدود 150 میلیون تومان ضرر کردیم.
وی خاطرنشان کرد: به مرکز هنرهای نمایشی گفته‌ام میدانم این پول را نمی‌دهید و این را هم میدانم که همیشه می‌گویید بودجه‌ای برای تامین هزینه‌های درمان هنرمندان بیمار تعریف نشده، اگر واقعا دلسوز هستید من حساب و کتاب «آنتیگونه» را بدون کوچکترین چشمداشتی به هنرمندان بیمار می‌بخشم و آقای استادمحمد هم در اولویت است.
غنی زاده تاکید کرد: به هر حال اگر این پول را ندهند، تا قیامت از مرکز و وزارت ارشاد طلبکاریم و این حق را برای خود قائلم که از طریق مجاری حقوقی شکایت کنیم اما نه وقتش را داریم و نه حوصله‌اش را.
اگر مرام و معرفتی در شما هست و دنبال راهی برای کمک به هنرمندان بیمار هستید، این یک راه است.
او ادامه داد: به هر حال در مورد این نمایش، با برخورد دوستان چیزی که باید باعث آبروی ما می‌شد، باعث بی آبرویی‌مان شد.
تصورم این نبود این نمایش را تنها متعلق به من بدانند بلکه حس می‌کردم مرکز هنرهای نمایشی، شورای نظارت و وزارت ارشاد هر کدام به اندازه خودشان باید مفتخر باشند یک هنرمند ایرانی بدون حمایت مالی ایران، با هزینه کشور دیگری کار تولید کرده و می‌خواهد آن را به تماشاگر ایرانی عرضه کند. کجای این کار باعث سرافکندگی شما بود؟
غنی‌زاده با اشاره موفقیت گروه‌های ایرانی در خارج از کشور خطاب به مدیران هنری گفت: کارهای کدام یک از ما باعث سرافکندگی‌تان شده، اتفاقا باید سرتان را بالا بگیرید،در حد توان‌تان کمک کنید و خوشحال هم باشید. اما هیچ درک درستی از وضعیت‌تان ندارید، شما نه تنها خوشحال نمی‌شوید که می‌ترسید و ناراحت هم می‌شوید. نه تنها در عکس یادگاری کنار ما قرار نمی‌گیرید، بلکه پنهان هم می‌شوید. نه تنها حمایت نمی‌کنید بلکه مانع ایجاد می‌کنید. کار را به جایی رساندند که مستقیماً گفتند: اصلاً باید ببینیم این نوع کارها با هماهنگی و زیر نظر چه کسانی شروع شده است.
این نوع برخوردها و این شکل ادبیات است که باعث می‌شود بعد از این همه صحبتهایی که درباره‌ی ضررهای مادی و معنوی که به گروه و ایرانشهر بیخود و بی‌جهت تحمیل شده است، مرکز با اعتماد به نفس خم به ابرو نیاورد.
مرکز چرا نباید در پی جبران تخلف اداری‌اش برآید؟
وی ابراز گله‌مندی کرد: شما به آنچه که باید باعث افتخارتان می‌شد، افتخار نکردید، ما هم اصراری نداریم. ولی شما به یک هنرمند و یک سالن خصوصی ضرر مالی زدید.
ثابت شده در ماجرای «آنتیگونه» ما و سالن تقصیری نداشته‌ایم.
همچنانکه این نمایش بعد از بازبینی، بدون هیچ اصلاحیه‌ای، تأکید می کنم، بدون حتی یک اصلاحیه روی صحنه رفت، چه کسی باعث شد اجرایمان 15 روز به تأخیر بیفتد، ضررمادی حدود 150 میلیون تومان بود و ضرر معنوی هم بی‌اعتبار شدن ما در برابر یک کمپانی خارجی شد.
چه کسی جوابگوست؟ هیچکس! چه کسی پرسید پول پرواز و اقامت و هتل را از کجا آوردی؟ هیچ کس!
یک عذرخواهی ساده نکردند
او اضافه کرد: به چه علت وقتی مشخص می‌شود گروه هیچ تخلفی نکرده برای دلجویی، از یک عذرخواهی ساده پرهیز می‌کنید.
تا زمانی‌که هنرمندان سربار باشند، مرکز هم برای ما سربار است. تا وقتی یاد نگیرند، به ما افتخار کنند، ما هم به آنها مفتخر نیستیم.
غنی‌زاده در عین حال گفت: این سوء‌تفاهم پیش نیاید که قضاوتشان برای ما مهم است. ابداً اما ماجرا این است، وقتی نمایشی در کشوری دیگر اجرا می‌کنیم، آنقدر میزبانان‌مان اهمیت می‌دهند که همسر رئیس جمهوری در سالن برای دیدن نمایش حاضر می‌شود، تلویزیون ملی یک کشور برنامه ویژه در آستانه‌ی سال نو میلادی را به کار مشترک ما اختصاص می‌دهد.
مدیران‌شان سعی می‌کنند در برابر دوربین‌های عکاسی در یک قاب کنار ما بایستند و این چنین است که از مقایسه مدیران آنها با متولیان خودمان افسوس می‌خورم.
این هنرمند تئاتر گفت: این نوع نگاه است که در بلند مدت در سیاستگذاری فرهنگی ما اثر می‌گذارد.این نوع نگاه تا کوچکترین و بی‌قد وقواره‌ترین مدیران فرهنگی تزریق می‌شود و نتیجه‌اش می‌شود، بی‌احترامی، بلاتکلیفی، بی‌برنامه‌گی تئاتر شهرها، کم شدن بودجه و در کل حامل این پیام است که: اینجا اتفاق مهمی نمی‌افتد...
همایون غنی‌زاده در عین حال تاکید کرد: بحثم کلی است. بلایی که سر من آمده، بدترش بر سر هنرمندان دیگر آمده و تکرار مکررات است.
به همین دلیل می‌گویم باید تا آخرین لحظات تلاش شود این نگاه از همین دوستان فعلی درست شود. با هنرمند محترمانه برخورد کنند.
به جای همه‌ی کمبودها به هنرمندها احترام بگذارند. در حالیکه الان عملا به هنرمندان بی‌احترامی می‌کنند.
سرمایه‌های هنری، مثل نفت است
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو مانند دیگر همکارانش از هدر دادن سرمایه‌های تئاتری در این سال‌ها اظهار تاسف کرد و گفت: چون دوستان در شکل‌گیری سرمایه‌ها نقشی نداشته‌اند، دلشان نمی‌سوزد بلکه با خیالی آسوده در مسیر به بار نشستن این سرمایه‌ها مانع‌تراشی هم می‌کنند. حکایتش شبیه حکایت استفاده دولت از منابع نفتی و طبیعت‌مان است.
چون رایگان است و از وقتی که چشم باز کرده‌اند این سرمایه‌ها بدون هیچ زحمتی وجود داشته، دلشان هم نمی‌سوزد که هدر برود، اجازه می‌دهیم کشورهای دیگر از این سرمایه‌ها بهتر استفاده کنند. همانطور که کشورهای دیگر بهتر از هنرمندان ما استقبال می‌کنند.
دیدگاه شورای نظارت هر روز عوض نشود
او درباره مشکلاتی که نگاه‌های سلیقه‌ای به تئاتر زده است به ایسنا گفت: بارها گفته‌ایم دوستان از همان چارچوبی که خود قبول دارند، تخلف نکنند.
شورای نظارت چارچوبی دارد که ما با آن آشنا هستیم. اما هر روز دیدگاهش عوض می‌شود. فعلا ادعایی نداریم که ممیزی را بردارید چون خیلی برای دوستان برخورنده است.
اگر بگوییم با فرهنگ و عرف جاری در جامعه خود آشنا هستیم و می‌توانیم با مسئولیت خودمان بدون سانسور شورای نظارت کار کنیم، گویی داریم حکم خدا را نقض می‌کنیم.
غنی‌زاده تصریح کرد: بنابراین حال که فضا برای این درخواست بنده که معقول هم هست آماده نیست، دست‌کم با همان چارچوب و سازوکار خودتان به کار ما رسیدگی کنید.
نمی‌گوییم ممیزی را بردارید اما به هر حال باید شیوه‌ای مشخص داشته باشید، این همه آزادی عمل در شورای نظارت و ارزشیابی فرسنگ‌ها با معیارهای یک جامعه دموکراتیک فاصله دارد.
او که پیش از این از اجرای نمایش «کلفتها» با بازی پانته‌آ بهرام، باران کوثری و ویشکا آسایش خبر داده بود درباره دلایل ناکامی این نمایش تصریح کرد: برای اجرای نمایش به موسسه اکو دعوت شدیم و براساس سالن این مجموعه، «کلفتها» را ارائه دادم. میزانسن‌های ما براساس این سالن طراحی شد.
نزدیک 2 ماه تمرین کردیم و قرار بود نمایش خرداد در تالار شمس موسسه اکو اجرا شود اما به دلیل همان رفتارهای غیرمحترمانه با هنرمندان که کمی قبل از اجرا، موضوع را بی‌هیچ احساس شرمندگی و توضیح به درد بخوری منتفی می‌کنند، به اجرا نرسید.
همایون غنی‌زاده در پایان گفت: برای اجرای این نمایش، دوستانه صحبت کرده بودیم و در اوج اشتیاق مدیریت مجموعه در شرف بستن قرارداد بودیم ولی به یکباره رفتار مدیریت آنجا تغییر کرد، نشانه‌هایی بود که تماس‌هایی از طرف مرکز هنرهای نمایشی و معاونت هنری گرفته شد که البته هرگز برایمان روشن نشد و چنین جسارتی ندیدیم که به طور مشخص، مشکل‌مان را بگویند اما ظاهرا مایل نبودند نمایش ما با آن گروه بازیگران اجرا شود، در هر حال به یکباره شکل همکاری موسسه اکو عوض شد تا این نمایش از اجرا باز بماند.
ارسال نظر