.svg)
بهار/ انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران نسخه دوم ندارد
پارسینه: دو روز پس از نخستین نشست خبری رییس‌جمهوری و قول مساعد او برای بازگشایی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران، این نهاد مدنی، یک همزاد پیدا کرد؛ انجمن دیگری که با همان نام و البته یک واژه بیشتر، بیانیه‌ای خطاب به حسن روحانی منتشر و اعلام کرد: «انجمن صنفی خبرنگاران و روزنامه‌نگاران ایران وجود دارد!» اگر روزنامه‌نگارید، تعجب نکنید شما خواب‌نما نشده‌اید، درهای تنها انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران هنوز بسته است.
انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران مهر 1376 و پس از روی کار آمدن دولت اصلاحات تاسیس شد؛ نهادی صنفی که زمانی که درهای آن پلمپ و رفت‌وآمد روزنامه‌نگاران به ساختمان آن ممنوع شد حدود 4300 روزنامه‌نگار از سراسر کشور در آن عضو بودند و هنوز هم هستند. در چنین شرایطی انتشار بیانیه‌ای از یک نهاد دیگر که مدعی شده با یک سال‌واندی سابقه تنها نهاد صنفی روزنامه‌نگاران در ایران است، البته خبر تازه‌ای است نه فقط برای رییس‌جمهوری جدید که برای اکثریت روزنامه‌نگاران که این روزها با تعجب از هم می‌پرسند این انجمنی که با نام «انجمن صنفی خبرنگاران و روزنامه‌نگاران ایران» به حسن روحانی نامه نوشته چطور خود را نماینده صنف معرفی می‌کند در حالی که اکثریت روزنامه‌نگاران آن را نمی‌شناسند؟ انتخابات سال 88 خبرهای خوبی نداشت؛ از همان نخستین روزهای پس از انتخابات برخورد با روزنامه‌ها و روزنامه‌نگاران آغاز شد.
کمتر از دو ماه از اعلام نتایج انتخابات گذشته بود که خبرهای دیگری هم رسید، شبانه انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران را با حکم سعید مرتضوی، دادستان وقت تهران بستند. بدرالسادات مفیدی، عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران، هفدهم مرداد 1388 در وبلاگش نوشت: «انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران پلمپ شد.» سیم و سرب زمانی درهای خانه روزنامه‌نگاران را به هم دوخت که قرار بود، دو هفته بعد نوبت دوم «مجمع عمومی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران» برگزار شود. مفیدی در همان روزها گفت: «اختلاف وزارت کار با انجمن صنفی روزنامه‌نگاران یک سال پیش با به حد نصاب رسیدن مجمع عمومی انجمن حل شد. به نظر می‌رسد پلمپ دفتر بیش از آن‌که دلیل قانونی داشته باشد، سیاسی است.»
در روزهای پس از انتخابات 88، سیاست همه را نواخته بود اما روزنامه‌نگاران را بیشتر. در همان روزها پس از پلمپ ساختمان انجمن صنفی روزنامه‌نگاران، هیات‌مدیره این انجمن اعلام کرد: «باوجود پلمپ ساختمان انجمن، فعالیت ما ادامه دارد و در حال تنظیم شکواییه‌ای برای قوه‌قضاییه هستیم.» اعضای هیات‌مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران در سال‌های گذشته با استناد به ادله قانونی و حقوقی بارها اعلام کرده‌اند ساختمان این انجمن پلمپ‌شده و موقتا امکان فعالیت ندارد اما این به معنای انحلال آن نیست. اما پس از آن‌که حسن روحانی، رییس‌جمهوری منتخب در نخستین نشست خبری‌اش از ضرورت توجه به همه نهادهای صنفی از آن جمله انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران سخن گفت بیانه‌ای با نام «انجمن صنفی خبرنگاران و روزنامه‌نگاران ایران» منتشر شد. این بیانیه روی خط خبرگزاری فارس قرار گرفت و رسانه‌های اصولگرا همه به‌طور دسته‌جمعی آن را پوشش خبری دادند.
نام و عنوان انجمن صادر‌کننده این بیانیه، آن‌قدر آشنا بود که بسیاری را به اشتباه انداخت که این بیانیه توسط همان انجمن شناخته شده و معروف روزنامه‌نگاران ایران صادر شده است اما متن بیانیه جای هیچ سوءتفاهمی باقی نگذاشت. ادبیات و نوشتاری که نشان می‌داد عده‌ای نام و نشان انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران را در روزگار دشوار و زمستان روزنامه‌نگاری به نام خود مصادره کرده‌اند. نویسندگان این بیانیه با این‌که خود را روزنامه‌نگار خوانده بودند هنگام نگارش بیانیه‌شان به تنها چیزی که توجه نداشتند اصول اول و دوم کار خبری و مطبوعاتی بود، یعنی «رعایت بی‌طرفی» و «صداقت». آن‌ها در این بیانیه انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران، همان که در سال 1376 تاسیس شده بود را «تشکلی» خواندند که به نوشته آن‌ها «با نقش آفرینی عناصر افراطی و انحصارطلب نه‌تنها توفیقی در پیگیری مطالبات صنفی نداشت بلکه توسط دستگاه قضایی منحل شد.» این در حالی است که براساس قانون «انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران» تنها انجمن صنفی برای روزنامه‌نگاران است و درواقع در این میان نهادی که فراتر از قانون حرکت کرده و با وجود یک انجمن صنفی، مجوز فعالیت انجمن صنفی دیگری آن هم با
همان نام و نشان، یعنی «انجمن صنفی خبرنگاران و روزنامه‌نگاران ایران» را صادر کرده، وزارت کار است و حال باید برای این عملکرد غیرقانونی پاسخگو باشد.
شمس‌الواعظین: یک انجمن صنفی بیشتر نداریم
محمود شمس‌الواعظین، عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران، با تاکید بر این‌که انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران یکی است و نسخه دومی ندارد، به «بهار» گفت: در فاصله چهار سالی که از تعطیلی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران گذشته عده‌ای از روزنامه‌نگاران که عمدتا هم روزنامه‌نگار نبودند_ چون ما روزنامه‌نگاران را می‌شناسیم_ رفتند موسسه‌ای را ثبت کردند آن هم نه از مسیرهای اصلی خودش بلکه از مسیرهای دیگری، چون براساس قانون تنها انجمنی که می‌تواند در حوزه صنفی روزنامه‌نگاری فعالیت قانونی داشته باشد «انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران» است که عضو سازمان بین‌المللی کار و زیرنظر وزارت کار ایران است. او با بیان این‌که این انجمن عضو فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران است و نهادهای صنفی روزنامه‌نگاری در جهان، روزنامه‌نگاری در ایران را با نام «انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران» به رسمیت می‌شناسند، ادامه داد: انجمن ما هزاران نفر عضو دارد همه اعضایش کارت بین‌المللی دارند، وقتی گفته می‌شود انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران تعطیل است، مقصود این انجمن است نمی‌دانم دوستان دیگری که می‌گویند انجمن روزنامه‌نگاران باز است و فعالیت
می‌کنند به چه انجمنی اشاره می‌کنند؟ یعنی فردا صبح این دوستان اجازه می‌دهند ما سرکارمان برویم و در همه این سال‌ها هم می‌توانستیم به انجمن برویم و خودمان خبر نداشتیم؟
شمس‌الواعظین با انتقاد از این‌که عده‌ای خود را نماینده همه روزنامه‌نگاران جا زده‌اند و به رییس‌جمهوری نامه نوشته‌اند، گفت: دست از شوخی با مردم و افکار عمومی بردارید. انجمن صنفی روزنامه‌نگاران شش‌هزار جذب کرد، کاش این‌ها را بدانید و بعد خطاب به رییس‌جمهوری نامه بنویسید. از دوستانی که صفت روزنامه‌نگار دارند انتظار نمی‌رود که با صنف روزنامه‌نگار شوخی کنند. او با تاکید بر این‌که خانه روزنامه‌نگاران بسته است، افزود: باید انتخابات برگزار و مجمع عمومی فوق‌العاده تشکیل شود. آن‌هایی که در این سال‌ها انجمن جدیدی تاسیس کردند اگر عضو انجمن صنفی روزنامه‌نگاران هستند که هیچ اگر نه بیایند عضو شوند، در انتخابات شرکت کنند و اگر در فرآیندی دموکراتیک انتخاب شدند انجمن را در دست بگیرند، اما به جای انجمن دیگری خودشان را معرفی نکنند.
گرانپایه: انجمن هیچ‌گاه منحل نشده است
از نگاه بهروز گرانپایه، عضو دیگر انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران، تنها نهاد معتبر صنفی برای روزنامه‌نگاران همان انجمنی است که سال 76 آغاز به کار کرد. او به بهار گفت: انجمن صنفی روزنامه‌نگاران به هیچ‌وجه تعطیل و منحل نشده و همچنان تنها نهاد صنفی روزنامه‌نگاران به مفهوم اخص است و توسط همه نهادهای بین‌المللی هم به رسمیت شناخته می‌شود. به گفته گرانپایه این‌که در سال 88 بنا به حکم دادستانی دفتر انجمن پلمپ‌شده به معنای انحلال آن نیست و اگر قرار باشد فعالیت انجمن مبتنی بر روال قانونی دنبال شود نهادهای دیگری که با نام مشابه ادعای فعالیت کردند ابتدا باید اعلام کنند در کجا به ثبت رسیدند و چه بخشی از این صنف را نمایندگی می‌کنند. او ادامه داد: انجمن‌هایی که در سال‌های اخیر فعال شدند اگر با عنوان یک نهاد صنفی در وزارت کار ثبت شده باشد این اقدام وزارت کار غیرقانونی است، زیرا نهاد وجود داشته و هیچ مرجع قانونی حکم بر انحلال و غیرقانونی بودن آن نداده است و اگر نهاد مشابهی ثبت شده باشد قابل شکایت و پیگیری است و ما قطعا این موضوع را پیگیری خواهیم کرد.
درخواست فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران
سخنان حسن روحانی برای حمایت از نهادهای صنفی و از آن جمله انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران نه‌تنها در ایران که در جهان برد خبری وسیعی یافت. پنجشنبه 30خرداد فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران در نامه‌ای به حسن روحانی، بازگشایی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران را خواستار شد. در این نامه آمده است: فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران با نوشتن نامه به رییس‌جمهوری منتخب از رویکرد جدید به آزادی‌های مدنی، به‌ویژه حقوق روزنامه‌نگاران، استقبال می‌کند. در نامه امضاشده توسط جیم بوملها، رییس فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران، خطاب به رییس‌جمهوری منتخب ایران آمده است: «ما از پاسخ شما درباره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران که از سال 2009 بسته شده است، استقبال می‌کنیم.
نظر شما در جامعه روزنامه‌نگاران در سراسر جهان با تحسین روبه‌رو شده است. فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران امید خود را از اعلان عمومی رییس‌جمهوری منتخب ابراز داشته است و آن را نشانه یک تغییر از نگرش خصمانه علیه رسانه‌های مستقل از سوی دولت جدید قلمداد می‌کند. جیم بوملها در نامه‌اش افزوده است: سخنان شما که در برگیرنده واژه‌های «فرصت‌های جدید» و «تعامل سازنده» است و تاکید بر این‌که «ملت ایران با حضور پرشور و مشارکت خود امید را به جامعه بازگردانده‌اند»، معنای کامل‌تری با بازکردن فضا برای فعالیت روزنامه‌نگاری از طریق آزادی روزنامه‌نگاران زندانی و بازکردن دفتر انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران می‌یابد.
ارسال نظر