چرا انتخابات عراق برای تمام دنیا مهم است؟
پارسینه: عراقیها روز یکشنبه پای صندوقهای رای میروند تا در نخستین انتخابات پس از اعتراضات سال ۲۰۱۹، برای آینده این کشور تصمیم بگیرند. این تصمیم تاثیرات قابل توجهی بر منطقه خواهد داشت.
به گزارش «پارسینه» به نقل از «آسوشیتدپرس»، انتخابات عراق درحالی روز یکشنبه برگزار میشود که این کشور با چالشهای بزرگی همراه است: اقتصاد عراق تحت سال هاست تحت تاثیر درگیریهای مسلحانه، فساد فراگیر و همه گیری کرونا قرار دارد. نهادهای دولتی در هم شکسته اند و زیرساختهای کشور در حال فروپاشی است. گروههای شبه نظامی قدرتمند به طور فزایندهای اقتدار دولت را تهدید میکنند و هنوز صدها هزار نفر از زمان جنگ علیه داعش آواره اند.
در حالی که تعداد کمی از عراقیها انتظار تغییر معنادار در زندگی روزمره خود را دارند، انتخابات پارلمان مسیر سیاست خارجی عراق را در برههای کلیدی در خاورمیانه شکل میدهد، از جمله در میانجیگری عراق بین رقبای منطقهای ایران و عربستان.
مارسین الشامری، پژوهگشر آمریکایی-عراقی در مرکز بلفر مدرسه کندی هاروارد، میگوید: «انتخابات عراق توسط همه حاضران در منطقه مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا مشخص شود رهبری آینده کشور چگونه موازنه قدرت منطقهای را تغییر خواهد داد.»
بسیاری از اولینها
انتخابات زودهنگام و در واکنش به اعتراضات گسترده مردم در سال ۲۰۱۹ برگزار میشود. این اولین بار است که به دلیل درخواست معترضان عراقی در خیابانها رای گیری میشود. این رأی گیری نیز بر اساس قانون جدید انتخابات انجام میشود که عراق را به حوزههای انتخابیه کوچکتر تقسیم میکند - یکی دیگر از خواستههای فعالان جوان - و امکان نامزدی افراد مستقل بیشتری را فراهم میکند.
قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که در اوایل سال جاری تصویب شد هم به نظارت یگ گروه بزرگ از ناظران جواز داد که تعداد آنها تا ۶۰۰ ناظر بین المللی از جمله ۱۵۰ نفر از سازمان ملل متحد میرسد.
عراق همچنین برای اولین بار کارتهای زیست سنجی (بیومتریک) را برای رای دهندگان ارائه کرده است. این کارتها پس از رأی دادن هر فرد تا ۷۲ ساعت غیرفعال میشوند تا از رای دادن چندباره افراد جلوگیری شود...
اما با وجود همه این اقدامات، ادعاهای خرید رای، ارعاب و دستکاری همچنان ادامه دارد.
تقسیمات احزاب شیعه
گروههایی که از جناحهای شیعه عراق تشکیل شده اند بر صحنه انتخابات مسلط هستند، وضعیتی که از زمان سرنگونی صدام بر این کشور حاکم بوده است.
اما گروههای شیعه به ویژه در مورد نفوذ ایران دچار اختلاف نظر شده اند. انتظار میرود رقابت فشردهای بین بلوک سیاسی مقتدی صدر، روحانی با نفوذ شیعه و بزرگترین برنده در انتخابات ۲۰۱۸، با ائتلاف فتح به رهبری هادی العامری، رهبر شبه نظامی، که در آن انتخابات دوم شده بود، جریان داشته باشد.
ائتلاف فتح متشکل از احزاب وابسته به نیروهای حشد الشعبی است، گروهی از شبه نظامیان شیعه که عمدتاً طرفدار ایران هستند و در جنگ با گروه داعش برجسته شدند. این گروه شامل برخی از تندروترین جناحهای طرفدار ایران مانند شبه نظامیان عصائب اهل حق است. صدر، رهبر ملی گرا و پوپولیست نیز به ایران نزدیک است، اما به طور علنی با نفوذ سیاسی ایران مخالفت میکند.
کتائب حزب الله، دیگر گروه شبه نظامی قدرتمند شیعه که روابط نزدیکی با ایران دارد، برای اولین بار نامزدهای خود را معرفی کرده است.
درخواستهای تحریم
فعالان و جوانان عراقی معترضی که برای تغییرات دست به تظاهرات زده بودند بر سر مشارکت در رای گیری اختلاف نظر دارند.
در اعتراضات سال ۲۰۱۹ دست کم ۶۰۰ نفر در طی چند ماه کشته شدند. اگرچه مقامات تسلیم شدند و انتخابات زودهنگام را اعلام کردند، اما تعداد کشته شدگان و شدت برخوردها باعث شد تا بسیاری از فعالان جوان و معترضان، بعدها خواهان تحریم انتخابات شوند.
مجموعهای از آدم رباییها و ترورهای هدفمند که منجر به کشته شدن بیش از ۳۵ نفر شد، بسیاری را از مشارکت بیشتر دلسرد کرده است.
آیت الله العظمی سیستانی، روحانی شیعه و مرجع مورد احترام عراق، خواستار حضور گسترده مردم در انتخابات شد و گفته است که رای گیری بهترین راه برای مشارکت مردم عراق در شکل گیری آینده کشورشان است.
در انتخابات ۲۰۱۸ میزان مشارکت به پایینترین حد رسید و تنها ۴۴ درصد واجدین شرایط رای دادند. نتایج به طور گسترده مورد اعتراض قرار گرفت. این بار هم نگرانیهایی از مشارکت مشابه یا حتی پایینتر وجود دارد.
مصطفی الجابوری، کارمند ۲۷ ساله بخش خصوصی، میگوید پس از آنکه دوستانش جلوی چشمش در تظاهرات کشته شدند، قصد رای دادن ندارد.
او در حالی که در قهوه خانهای در بغداد قلیان میکشد، اضافه کرد: «من از ۱۸ سالگی در تمام انتخابات شرکت کرده ام. ما همیشه میگوییم که تغییرات رخ میدهد و اوضاع بهتر میشود. آنچه من دیده ام این است که اوضاع همیشه از بد به بدتر رفته است. الان هم همان چهرهها از همان احزاب پوسترهای تبلیغاتی را پر کرده اند.»
پیامدهای منطقهای
رأی گیری عراق در حالی صورت میگیرد که فعالیتهای دیپلماتیک در منطقه بیشتر شده است که این امر تا حدی با عقب نشینی تدریجی دولت بایدن از خاورمیانه و روابط سرد آن با متحد سنتی خود، عربستان سعودی، مرتبط است. مصطفی الکاظمی، نخست وزیر فعلی، تلاش کرده است تا عراق را به عنوان یک میانجی بی طرف در بحرانهای منطقه نشان دهد. در ماههای اخیر، بغداد میزبان چندین دور از مذاکرات مستقیم بین عربستان و ایران در جهت کاهش تنشها بوده است.
الشامری میگوید کشورهای عربی منتظر خواهند بود تا ببینند جناحهای طرفدار ایران در رای گیری چه دستاوردهایی خواهند داشت و برعکس، ایران به نحوه عملکرد سیاستمداران متمایل به غرب نگاه خواهد کرد. او گفت: «نتیجه این انتخابات در روابط خارجی منطقه در سالهای آینده تأثیر خواهد داشت.»
بر اساس قوانین عراق، برنده رای روز یکشنبه میتواند نخست وزیر بعدی این کشور را انتخاب کند، اما بعید است هیچ یک از ائتلافهای رقیب بتوانند اکثریت کافی را به دست آورند. این امر موجب خواهد شد تا یک فرآیند طولانی شامل مذاکرات پشت پرده برای انتخاب نخست وزیر مورد اجماع و توافق بر سر دولت ائتلافی جدید شکل بگیرد.
راندا اسلیم، از «موسسه خاورمیانه» در واشنگتن، میگوید نقش میانجیگری عراق دستاورد الکاظمی و نتیجه موفقیت وی در ایجاد توازن بین منافع ایران و آمریکا در عراق است.
اسلیم اضافه کرد: «اگر او نخست وزیر بعدی نباشد، ممکن است این ابتکارات ادامه نیابند.»
در حالی که تعداد کمی از عراقیها انتظار تغییر معنادار در زندگی روزمره خود را دارند، انتخابات پارلمان مسیر سیاست خارجی عراق را در برههای کلیدی در خاورمیانه شکل میدهد، از جمله در میانجیگری عراق بین رقبای منطقهای ایران و عربستان.
مارسین الشامری، پژوهگشر آمریکایی-عراقی در مرکز بلفر مدرسه کندی هاروارد، میگوید: «انتخابات عراق توسط همه حاضران در منطقه مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا مشخص شود رهبری آینده کشور چگونه موازنه قدرت منطقهای را تغییر خواهد داد.»
بسیاری از اولینها
انتخابات زودهنگام و در واکنش به اعتراضات گسترده مردم در سال ۲۰۱۹ برگزار میشود. این اولین بار است که به دلیل درخواست معترضان عراقی در خیابانها رای گیری میشود. این رأی گیری نیز بر اساس قانون جدید انتخابات انجام میشود که عراق را به حوزههای انتخابیه کوچکتر تقسیم میکند - یکی دیگر از خواستههای فعالان جوان - و امکان نامزدی افراد مستقل بیشتری را فراهم میکند.
قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که در اوایل سال جاری تصویب شد هم به نظارت یگ گروه بزرگ از ناظران جواز داد که تعداد آنها تا ۶۰۰ ناظر بین المللی از جمله ۱۵۰ نفر از سازمان ملل متحد میرسد.
عراق همچنین برای اولین بار کارتهای زیست سنجی (بیومتریک) را برای رای دهندگان ارائه کرده است. این کارتها پس از رأی دادن هر فرد تا ۷۲ ساعت غیرفعال میشوند تا از رای دادن چندباره افراد جلوگیری شود...
اما با وجود همه این اقدامات، ادعاهای خرید رای، ارعاب و دستکاری همچنان ادامه دارد.
تقسیمات احزاب شیعه
گروههایی که از جناحهای شیعه عراق تشکیل شده اند بر صحنه انتخابات مسلط هستند، وضعیتی که از زمان سرنگونی صدام بر این کشور حاکم بوده است.
اما گروههای شیعه به ویژه در مورد نفوذ ایران دچار اختلاف نظر شده اند. انتظار میرود رقابت فشردهای بین بلوک سیاسی مقتدی صدر، روحانی با نفوذ شیعه و بزرگترین برنده در انتخابات ۲۰۱۸، با ائتلاف فتح به رهبری هادی العامری، رهبر شبه نظامی، که در آن انتخابات دوم شده بود، جریان داشته باشد.
ائتلاف فتح متشکل از احزاب وابسته به نیروهای حشد الشعبی است، گروهی از شبه نظامیان شیعه که عمدتاً طرفدار ایران هستند و در جنگ با گروه داعش برجسته شدند. این گروه شامل برخی از تندروترین جناحهای طرفدار ایران مانند شبه نظامیان عصائب اهل حق است. صدر، رهبر ملی گرا و پوپولیست نیز به ایران نزدیک است، اما به طور علنی با نفوذ سیاسی ایران مخالفت میکند.
کتائب حزب الله، دیگر گروه شبه نظامی قدرتمند شیعه که روابط نزدیکی با ایران دارد، برای اولین بار نامزدهای خود را معرفی کرده است.
درخواستهای تحریم
فعالان و جوانان عراقی معترضی که برای تغییرات دست به تظاهرات زده بودند بر سر مشارکت در رای گیری اختلاف نظر دارند.
در اعتراضات سال ۲۰۱۹ دست کم ۶۰۰ نفر در طی چند ماه کشته شدند. اگرچه مقامات تسلیم شدند و انتخابات زودهنگام را اعلام کردند، اما تعداد کشته شدگان و شدت برخوردها باعث شد تا بسیاری از فعالان جوان و معترضان، بعدها خواهان تحریم انتخابات شوند.
مجموعهای از آدم رباییها و ترورهای هدفمند که منجر به کشته شدن بیش از ۳۵ نفر شد، بسیاری را از مشارکت بیشتر دلسرد کرده است.
آیت الله العظمی سیستانی، روحانی شیعه و مرجع مورد احترام عراق، خواستار حضور گسترده مردم در انتخابات شد و گفته است که رای گیری بهترین راه برای مشارکت مردم عراق در شکل گیری آینده کشورشان است.
در انتخابات ۲۰۱۸ میزان مشارکت به پایینترین حد رسید و تنها ۴۴ درصد واجدین شرایط رای دادند. نتایج به طور گسترده مورد اعتراض قرار گرفت. این بار هم نگرانیهایی از مشارکت مشابه یا حتی پایینتر وجود دارد.
مصطفی الجابوری، کارمند ۲۷ ساله بخش خصوصی، میگوید پس از آنکه دوستانش جلوی چشمش در تظاهرات کشته شدند، قصد رای دادن ندارد.
او در حالی که در قهوه خانهای در بغداد قلیان میکشد، اضافه کرد: «من از ۱۸ سالگی در تمام انتخابات شرکت کرده ام. ما همیشه میگوییم که تغییرات رخ میدهد و اوضاع بهتر میشود. آنچه من دیده ام این است که اوضاع همیشه از بد به بدتر رفته است. الان هم همان چهرهها از همان احزاب پوسترهای تبلیغاتی را پر کرده اند.»
پیامدهای منطقهای
رأی گیری عراق در حالی صورت میگیرد که فعالیتهای دیپلماتیک در منطقه بیشتر شده است که این امر تا حدی با عقب نشینی تدریجی دولت بایدن از خاورمیانه و روابط سرد آن با متحد سنتی خود، عربستان سعودی، مرتبط است. مصطفی الکاظمی، نخست وزیر فعلی، تلاش کرده است تا عراق را به عنوان یک میانجی بی طرف در بحرانهای منطقه نشان دهد. در ماههای اخیر، بغداد میزبان چندین دور از مذاکرات مستقیم بین عربستان و ایران در جهت کاهش تنشها بوده است.
الشامری میگوید کشورهای عربی منتظر خواهند بود تا ببینند جناحهای طرفدار ایران در رای گیری چه دستاوردهایی خواهند داشت و برعکس، ایران به نحوه عملکرد سیاستمداران متمایل به غرب نگاه خواهد کرد. او گفت: «نتیجه این انتخابات در روابط خارجی منطقه در سالهای آینده تأثیر خواهد داشت.»
بر اساس قوانین عراق، برنده رای روز یکشنبه میتواند نخست وزیر بعدی این کشور را انتخاب کند، اما بعید است هیچ یک از ائتلافهای رقیب بتوانند اکثریت کافی را به دست آورند. این امر موجب خواهد شد تا یک فرآیند طولانی شامل مذاکرات پشت پرده برای انتخاب نخست وزیر مورد اجماع و توافق بر سر دولت ائتلافی جدید شکل بگیرد.
راندا اسلیم، از «موسسه خاورمیانه» در واشنگتن، میگوید نقش میانجیگری عراق دستاورد الکاظمی و نتیجه موفقیت وی در ایجاد توازن بین منافع ایران و آمریکا در عراق است.
اسلیم اضافه کرد: «اگر او نخست وزیر بعدی نباشد، ممکن است این ابتکارات ادامه نیابند.»
منبع:
پارسینه
ارسال نظر