نگاهی نزدیک به سوابق مجریان طرح محدود سازی دسترسی به اینترنت در ایران

علی علیزاده -تحریریه پارسینه| در روزهایی که مردم در گرداب سیاه و کُشنده کرونا، شرایط وخیم اقتصادی، امنیتی، تعامل سازنده با جهان، فقر و تنگدستی، بیکاری، تورم، رکود کسب و کار، تأمین غذای سالم، شرایط کم سابقه خشکسالی و بحران زیست محیطی گرفتار هستند، بنظر می رسد برخی از نمایندگان ملت در مجلس، دغدغه های آزار دهنده ای دارند که اساساً نه تنها با روح شرایط فعلی حاکم در فضای سیاسی- اجتماعی و اقتصادی ایران مغایرت داشته، بلکه گویی برخی نمایندگان حتی کوچکترین ادراکی از وضعیت زندگی، معیشت واعصاب و روان مردمی که مسئولیت نمایندگی آنها را بر دوش می کشند ندارند و به قولی در حالیکه باید نوکری ملت را انجام دهند و در مسیر آسایش مردم لحظه ای درنگ نکنند، رفتاری انجام می دهند که جز تحیر و حاشیه دست آوردی ندارد.

در ایامی که صیانت از حقوق بسیاری از اقشار مختلف مردم باید وظیفه اصلی نمایندگانی باشد که از جیب ملت ایران و خزانه ملی ارتزاق می کنند، ظاهراً طرح ساماندهی به شبکه های اجتماعی و محدود کردن فضای تبادل اطلاعات و تعامل ملت با جهان از اولویتی برخوردار شده که صدای تعداد بیشماری از مردم، سازمانهای مردم نهاد، کاربران فضای مجازی و اساتید و دست اندرکاران حوزه علم و فرهنگ و جامعه و ....در آورده است.

به اندازه کافی درباره خطرات، تبعات و عواقب اجرایی شدن آزمایشی این طرح یادداشت، فیلم، کارتون تا طنز و برنامه های کارشناسی تلویزیونی تهیه و تولید شده و ماه هاست در باب نکوهش اجرایی شدن این فرآیند حرفها زده شده، لیکن در فرصت فعلی نه مجال طرح دوباره ابعاد بسیار خطرناک این طرح وجود دارد و نه گوش شنوایی برای پیگیری و انسداد مسیری که نمایندگان مردم در این ماجرا در پیش گرفتند.

از سوی دیگر بسیاری از همین نمایندگان در دفاع از عملکردشان در ماجرای صیانت از فضای مجازی، از الگوهایی مانند چین و روسیه نام برده اند و برخی دیگر از سیاستمداران بدون نام بردن از کشورهای مشخصی، مدعی شدند کشورهای توسعه یافته مدیریت مشخص و کافی در فضای مجازی و دسترسی کاربران به اینترنت دارند اما اصلاً به این موضوع اشاره نکرده اند که سطح توسعه یافتگی اجتماعی این کشورها و شدت مراقبت در چه حدی است، چه قوانینی برای رعایت حریم خصوصی کاربران در نظر گرفته اند، قوانین و آزادی های فردی، مدنی و اجتماعی آنان در کشورشان و البته در مقایسه با کشورهای توسعه نیافته و جهان سومی وحتی سرآمد و پیشرفته چگونه است و یا حتی سطح پیشرفت فرهنگی و اجتماعی و آموزشی کشورمان از جمله زیرساختها در مقایسه با آن کشورها چه رتبه ای کسب می کند؟

اساساً چند وجه مشترک قابل توجه بین مردم ایران با ملت چین و روسیه وجود دارد؟ آیا قوانین مدنی و آزادی های اجتماعی که در سطح جامعه کشورهایی مانند چین و روسیه وجود دارد، با شرایط حاکم بر ملت ایران تطابقی داشته و زمینه های مشترکی در این منوال وجود دارد؟

آیا سیاستمداری که مدعی است باید نظام حاکم بر کنترل اجتماع در چین و روسیه در فضای ایران جاری و ساری شود، این حق را متقابلاً برای ملت و توده ای از مردم ایران محفوظ می دارد که از آزادی های اجتماعی، فن آوری های بی بدیل تا تعامل با سایر کشورهای جهان منطبق با سیاست ورزی و مملکت داری همین کشورها برخوردار شوند؟ کشورهای دوستی که اگر پای منفعت و سود کلان آنها در میان نباشد پشت نظام و ملت را در روزهای سخت خالی می کنند! موضوعی که نه تنها ادعا و گمان نیست، بلکه واقعیتی است که بسیاری از دولتمردان بارها بر آن صحه گذاشته اند.

با طرح شدن دوباره ماجرای صیانت از فضای مجازی و به عبارتی آغاز فرایند محدودسازی دسترسی کاربران ایرانی به تارنمای جهانی و همچنین مهاجرت اجباری میلیونها کاربر ایرانی از شبکه های اجتماعی امن و پر مخاطب به پلتفرمهای مشابه داخلی، بازار شایعه دور زدن این قوانین و استفاده از خدمات شرکتهای ارائه دهنده اینترنت پرسرعت ماهواره ای داغ شد که البته بر اساس اطلاعات موثق فعلاً در سطح ایران هیچ پوششی نداشته و البته شرکتهای ارائه دهنده اینترنت ماهواره ای، در حال حاضر برنامه ای برای پوشش دادن کشورمان هم ندارند. برخی معتقدند حتی رواج چنین شایعات و گمانه زنی هایی با هدف پرت کردن حواس و افکار عمومی از جزئیات و ابعاد نگران کننده این طرح است.

اما در فرایند رای گیری این طرح چند مورد قابل تأمل وجود دارد که رسیدگی به جزئیات آن برای مراجعات بعدی و درج در سوابق اجرایی نمایندگان دوره یازدهم مجلس حائز اهمیت است.

اولاً جلسه مذکور غیر علنی بوه و ثانیاً نمایندگانی که به این طرح رأی مثبت داده اند نامشان از مردم مخفی نگهداشته شده جز عده ای که به عنوان موافق در رسانه ها اعلام حضور کرده اند. ثانیاً رئیس مجلس، آقای قالیباف نسبت به تبعات منفی این طرح مواردی ذکر کرده اما در روز رأی گیری ایشان به همراه تعداد زیادی از نمایندگان در جلسه حضور نداشته اند.

اما شاید یکی از مهترین موارد قابل تامل و بررسی، نگاهی به تجربیات و سوابق افرادی باشد که بر اساس طرح مذکور باید در کمیسیون فرهنگی مجلس این مواد مطروحه را بررسی، کارشناسی و در نهایت تصویب و به شورای نگهبان ارجاع دهند.

در بررسی خلاصه سوابق این افراد، رئیس و اعضاء هیچ نشانه ای از افراد خبره، مجرب، کارشناس زبده در حوزه جامعه شناسی، تکنولوژی آموزش از راه دور، فن آوری و آی تی، نرم افزار و سخت افزار، تکنولوژی ارتباطات و آموزشی، روابط بین الملل، طراحی سیستم های اطلاعاتی، پایگاه داده ها و علوم کامپیوتری و..... نیست.

برای اطلاع از سوابق و مشخصات اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس، می توانید به لینک زیر مراجعه کنید:

مشخصات اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس و مدافعین طرح صیانت از فضای مجازی

علی ایحال، بسیاری از مجریان این طرح در دفاع از این بسته محدودیتی مدعی شده اند بازخورد اجرایی شدن طرح صیانت از فضای مجازی چیزی جز صیانت از فضای امن کسب و کار و خانواده و جامعه نیست و حتی منکر آن شدند که سطح دسترسی مردم به اینترنت جهانی مختل خواهد شد.

با نگاهی به سوابق موازی چنین برخورد و رفتارهایی از جمله فیلترینگ و ایجاد محدودیت، قطع اینترنت و کم کردن پهنای باند، نشان می دهد این طرح با تمام فراز و نشیبهایش در مسیر اجرا شدن است و بعید بنظر می رسد شورای نگهبان هم سدی در برابر اجرایی شدن آن باشد.

اکنون تنها امید مردم حضور ابراهیم رئیسی در پاستور است. شخصی که عملاً ماجرای ایجاد و اعمال محدودیت در شبکه های اجتماعی را رد و بر تبادل آزاد اطلاعات و دسترسی عادلانه به اینترنت تأکید داشته است. باید منتظر ماند و عملاً دید که آیا رئیسی قدرت صیانت از حقوق شهروندان را دارد و می تواند علیرغم روحانی که مدعی نگذاشتند و نگذاشتند بود، با اختیار و حمایت کم سابقه ای که از وی و دولتش در انتظار است، می تواند خیال مردم را در بعضی چالشها راحت و ناجی باشد؟