.svg)
سیاره‌ای در همسایگی خورشید که گاهی دم درمی‌آورد
پارسینه: یکی از نزدیکترین سیاره‌ها به خورشید در منظومه شمسی، گاهی تحت شرایط خاصی دنباله دار می‌شود.
سیارات منظومه شمسی شباهت زیادی به یک خانواده دارند. مشتری پدر بزرگ است و همه را در یک صف نگه می‌دارد. اورانوس و نپتون دوقلو‌های جالبی هستند که فقط با یکدیگر معاشرت می‌کنند. زمین کرد پرتلاش خانواده است، پلوتو گوسفند سیاه است و عطارد هم دم دارد که تقریبا مانند یک دنباله دار بزرگ است، و دم آن میلیون‌ها کیلومتر از سیاره دورتر است و با نور زرد نارنجی کمرنگ می‌درخشد.
عطارد درونی‌ترین سیاره در منظومه شمسی ماست. کمتر از نیمی از فاصله ما نسبت خورشید است، به طور متوسط ۵۸ میلیون کیلومتر فاصله دارد. در آن فاصله، جهان صخره‌ای کوچک، متراکم و مداوم در معرض تابش خورشید قرار گرفته و توسط باد خورشیدی پوشانده می‌شود.
عطارد چیزی ندارد که بتوانیم منطقا جو بخوانیم بلکه یک اگزوسفر نازک از اتمهای اکسیژن، سدیم، هیدروژن، هلیم و پتاسیم است که توسط باد خورشیدی و بمباران میکرومتوروئید‌ها به وجود می‌آیند. آن اگزوسفر از نظر گرانشی به این سیاره متصل است، اما بسیار پراکنده بوده و نمی‌تواند مانند گاز رفتار کند؛ بنابراین سطح عطارد از محافظت کمی در برابر تابش خورشید و باد خورشیدی برخوردار است.
ما می‌دانیم که تابش خورشید فشار وارد می‌کند. ما حتی آن فشار را برای حرکت یک فضاپیمای مجهز به بادبان مهار کرده‌ایم، کمی شبیه بادی که کشتی‌های قایقرانی را پیش می‌برد. این فشار تابشی همان چیزی است که به دنباله دار‌ها دم می‌دهد.
در حالی که دنباله دار‌ها به خورشید نزدیک می‌شوند، یخ‌های داخل آن‌ها شروع به تصعید می‌کنند و با رفع شدن از بدنه ستاره دنباله دار، گرد و غبار را می‌گیرند. فشار تابش خورشیدی گرد و غبار را به شکل یک دم طولانی درمی‌آورد، در حالی که گاز توسط میدان‌های مغناطیسی تعبیه شده در باد خورشیدی شکل می‌گیرد؛ به همین دلیل است که دم‌های دنباله دار همیشه از خورشید دور می‌شوند، این حرکت باعث تولید دم نمی‌شود بلکه مجاورت آن‌ها با ستاره است که چنین شرایطی را ایجاد می‌کند.
عطارد یخ دارد، اما این چیزی نیست که باعث ایجاد دم در آن شود. ماده اصلی آن اتمهای سدیم است که در هنگام یونیزه شدن توسط اشعه ماورا بنفش خورشید، در فرآیندی مشابه شفق‌های قطبی زمین می‌درخشد و این سیاره را یک دنباله دار می‌کند، دنباله‌ای که تقریباً ۳.۵ میلیون کیلومتر با این سیاره فاصله دارد.
زهره گاهی اوقات هنگامی که باد خورشیدی در مسیر صحیح می‌وزد، دارای ساختار اکسیژن یونیزه مانند دم است. دنباله دار‌ها می‌توانند در دم خود سدیم داشته باشند. قمر مشتری غنی از سدیم است و قمر کره زمین، در برابر وزش باد خورشیدی دارای یک دم سدیم است گرچه به اندازه عطارد بزرگ نیست.
اما دلیل عطارد دلیل دیگری است. با مطالعه آن در زمان‌های مختلف در طول مدار سیاره، می‌توانیم از تغییرات فصلی موجود در اگزوسفر عطارد و چگونگی تأثیر رویداد‌هایی مانند شعله‌های خورشیدی و بیرون انداختن جرم تاج، در مورد این سیاره کوچک بیاموزیم و بدانیم.
از آنجا که در درجه اول دم سدیم در ارتباط با اجسام سنگلاخی مشاهده شده است، شناسایی سدیم در سیستم‌های اطراف ستاره‌های دیگر می‌تواند به ما در ردیابی سیاره‌های بیرونی سنگی و ارزیابی قابلیت سکونت احتمالی آن‌ها کمک کند.
این یک مثال زیبا از چگونگی متفاوت بودن سیارات از یکدیگر است؛ هر سیاره‌ای در منظومه شمسی، حتی اورانوس و نپتون، ویژگی‌های خاص خود را دارند. هر کس فردی نادر و گرانبهاست.
ارسال نظر