.svg)
گیاهی آرامبخش به جای دیازپام
پارسینه: گیــاه ســنبل الطیــب یــا علــف گربــه بــا نــام علمــی jatamansi Nardostachys متعلـق بـه خـانواده Valerianceae گیاهی علفی است.
این گیاه ساقه‌ای قوی دارد و به حالت خـودرو در جنگل‌های کم درخت، مخصوصا حاشیه آب‌های جـاری یـا گودال‌ها و در اغلب نواحی اروپا، آسیا و ایران می‌رویـد و قسمت مورد استفاده آن ریشه و ریـزوم اسـت.
ریشـه و ریــزوم این گیاه دارای آمیــدون، تــانن، گلــوکز، اســید فرمیــک، اسیداستیک و مقدار زیادی منگنز است. ریشه سنبل الطیب دارای اثر ضدتشنج قوی بـوده و نیـز در طـب سـنتی از آن در ناراحتی‌هایی با منشاء عصبی، هیستری، به عنوان کاهش دهنده مقدار دفع ادرار در مبتلایان به بیماری دیابت، رفع بـی خـوابی، دفع گاز معـده، ضـد اسپاسـم و آرام بخـش نیـز اسـتفاده مـی شود.
همچنین ریشه در درمان اختلالات عصـبی بـه ویـژه ســرگیجه، دردهــای عصــبی، ســردرد، میگــرن و اضــطراب و اختلالات زمان یائسگی، سکسکه‌های مداوم و درد معده کاربرد دارد، اما آنچه قسمت اعظم اسـتفاده از ایـن گیـاه را در طـب امروز شامل مى شود مصرف آن به عنـوان آرام بخـش اسـت.
آثار آرام بخشی سنبل الطیب در کتب اطبای یونان باستان از جمله بقراط قید شده است و کارآزمایی‌های انجام شده ایـن اثر را تایید می‌کنند. در سال ۱۹۸۱، دل لوگیا بیـان کـرد که عصاره ریشه و ریزوم N.jatamansi دارای اثرات تضـعیفی روی مغز موش است. در سال ۱۹۸۲ هازل هاف نشـان داد کـه والرات و ایزووالرات موجود در جاتامانسی منجر به شل شـدن سلول‌های عضلانی می‌شوند. در سال ۲۰۰۱، کریستال در مقاله خود پیشنهاد کرد که N.jatamansi در پـی تجـویز درازمـدت عوارض جانبی کمتری از بنزودیازپین‌ها دارد.
طبـق مطالعـات اخیر انجام گرفته بر روی ایسکمی مغزی، این گیـاه بـه عنـوان اگونیست گیرنده‌های گاماآمینوبوتیریک GABA شـناخته شـده است. مطالعات بیوشیمی نشان می‌دهند که اسید والرنیـک آنزیمی را کـه مسـئول کاتابولیسـم گابـا اسـت، مهـار کرده و موجب افزایش غلظت گابا در نسوج مغزی می‌شـود.
افـزایش غلظت گابا در مغز، فعالیت هسته‌های مختلف مغزی را کـاهش داده و موجب بروز آثار آرام بخشی می‌شود. در مطالعات بالینی انجام شده با عصاره این گیاه هیچ گونـه عارضـه، اثـرات ناخواسته یا حساسیت گزارش نشده است. حتی در بـارداری و شیردهی بی خطر محسوب می‌شود. در استرالیا جـزء گـروه A. شناخته شده است و از طرف FDA آمریکا ورود آن در مواد غذایی بلامانع اعلام شـده اسـت.
رضـایی و همکاران در پژوهش خود با موضوع (مطالعه اثرات تسـکینی و ضداضطرابی عصاره سنبل الطیب در مقایسه به دیازپام) به روی ۳۶ موش نژاد ویستار ماده نشان دادند که عصاره سـنبل الطیـب دارای اثرات تسکینی و ضداضطرابی معنی داری در مقایسـه بـا دیازپام است. صولتی و همکاران هم در پژوهش خود با عنوان (اثرات ضداضـطرابی والپوتریـات هـای مشـتق از گیـاه سنبل الطیب در رت) نشان دادند که والپوتریات‌ها اثرات ضـد اضطرابی دارند و پس از بررسی بیشتر می‌تواننـد بـرای کنتـرل اضطراب استفاده شوند.
ریشـه و ریــزوم این گیاه دارای آمیــدون، تــانن، گلــوکز، اســید فرمیــک، اسیداستیک و مقدار زیادی منگنز است. ریشه سنبل الطیب دارای اثر ضدتشنج قوی بـوده و نیـز در طـب سـنتی از آن در ناراحتی‌هایی با منشاء عصبی، هیستری، به عنوان کاهش دهنده مقدار دفع ادرار در مبتلایان به بیماری دیابت، رفع بـی خـوابی، دفع گاز معـده، ضـد اسپاسـم و آرام بخـش نیـز اسـتفاده مـی شود.
همچنین ریشه در درمان اختلالات عصـبی بـه ویـژه ســرگیجه، دردهــای عصــبی، ســردرد، میگــرن و اضــطراب و اختلالات زمان یائسگی، سکسکه‌های مداوم و درد معده کاربرد دارد، اما آنچه قسمت اعظم اسـتفاده از ایـن گیـاه را در طـب امروز شامل مى شود مصرف آن به عنـوان آرام بخـش اسـت.
آثار آرام بخشی سنبل الطیب در کتب اطبای یونان باستان از جمله بقراط قید شده است و کارآزمایی‌های انجام شده ایـن اثر را تایید می‌کنند. در سال ۱۹۸۱، دل لوگیا بیـان کـرد که عصاره ریشه و ریزوم N.jatamansi دارای اثرات تضـعیفی روی مغز موش است. در سال ۱۹۸۲ هازل هاف نشـان داد کـه والرات و ایزووالرات موجود در جاتامانسی منجر به شل شـدن سلول‌های عضلانی می‌شوند. در سال ۲۰۰۱، کریستال در مقاله خود پیشنهاد کرد که N.jatamansi در پـی تجـویز درازمـدت عوارض جانبی کمتری از بنزودیازپین‌ها دارد.
طبـق مطالعـات اخیر انجام گرفته بر روی ایسکمی مغزی، این گیـاه بـه عنـوان اگونیست گیرنده‌های گاماآمینوبوتیریک GABA شـناخته شـده است. مطالعات بیوشیمی نشان می‌دهند که اسید والرنیـک آنزیمی را کـه مسـئول کاتابولیسـم گابـا اسـت، مهـار کرده و موجب افزایش غلظت گابا در نسوج مغزی می‌شـود.
افـزایش غلظت گابا در مغز، فعالیت هسته‌های مختلف مغزی را کـاهش داده و موجب بروز آثار آرام بخشی می‌شود. در مطالعات بالینی انجام شده با عصاره این گیاه هیچ گونـه عارضـه، اثـرات ناخواسته یا حساسیت گزارش نشده است. حتی در بـارداری و شیردهی بی خطر محسوب می‌شود. در استرالیا جـزء گـروه A. شناخته شده است و از طرف FDA آمریکا ورود آن در مواد غذایی بلامانع اعلام شـده اسـت.
رضـایی و همکاران در پژوهش خود با موضوع (مطالعه اثرات تسـکینی و ضداضطرابی عصاره سنبل الطیب در مقایسه به دیازپام) به روی ۳۶ موش نژاد ویستار ماده نشان دادند که عصاره سـنبل الطیـب دارای اثرات تسکینی و ضداضطرابی معنی داری در مقایسـه بـا دیازپام است. صولتی و همکاران هم در پژوهش خود با عنوان (اثرات ضداضـطرابی والپوتریـات هـای مشـتق از گیـاه سنبل الطیب در رت) نشان دادند که والپوتریات‌ها اثرات ضـد اضطرابی دارند و پس از بررسی بیشتر می‌تواننـد بـرای کنتـرل اضطراب استفاده شوند.
منبع:بهداشت نیوز
ارسال نظر