پس‌لرزه‌های اصلاح قیمت بنزین

همان‌طور که پیش‌تر هم اعلام کرده بودیم افزایش قیمت خودرو به دلیل فضای روانی پیش‌آمده اجتناب‌ناپذیر است و البته این نکته را هم یادآور شدیم که این افزایش قیمت مقطعی است. طی روزهای اخیر بازار دقیقاً همین واکنش را از خود نشان داد. اما اکنون موضوعی که باعث دل‌مشغولی کارشناسان شده، تبعات آتی اصلاح قیمت بنزین است. تبعاتی که احتمال می‌رود نخستین نشانه‌های خود را تا حدود یک ماه دیگر به نمایش بگذارد. این می‌تواند چیزی بیش از تاثیرگذاری بر بازار خودرو باشد.

وزارت صنعت اکیداً به خودروسازان هشدار داده است که هیچ‌گونه افزایش قیمتی قابل قبول نیست. این اقدام شاید در ظاهر نتیجه‌بخش باشد ولی حقیقت آن است که عدم افزایش قیمت خودرو از سوی خودروسازان تضمینی برای عدم افزایش در بازار آزاد نیست. همان‌طور که کارشناسان اقتصادی بارها و بارها تاکید کرده‌اند که کنترل و کشف قیمت‌ها تنها از طریق عرضه مناسب صورت می‌گیرد، قیمت‌گذاری دستوری نیز نه تنها باعث سرکوب نرخ بلکه موجب بروز تقاضای کاذب می‌شود. مجموع همین چند عامل ساده باعث می‌شود که با یک تنش اقتصادی در جامعه، همه بازارها به ویژه بازار خودرو جبهه‌گیری کنند.

این روزها در بازار خودرو همه فروشنده‌اند

بازار خودرو حقیقتاً دیگر رنگ و بوی یک بازار استاندارد را ندارد. خرید و فروش‌ها حداقلی شده و ارزش معاملاتی این کالا به پایین‌ترین حد خود رسیده است. البته این به معنای کاهش قیمت خودرو نیست. آنچه در این میان جالب به نظر می‌آید، پرهیز مشتریان از خرید خودرو به هر نحوی است. ابتدا قیمت‌ها به سقف رکوردزنی خود نزدیک شد و سپس با فروکش کردن تب و تاب، آرام آرام حباب آن ترکید. ولی هنوز هم فاصله زیاد بین قیمت بازار و کارخانه خودروها سد بزرگی برای داغ شدن دوباره فضای کسب و کار خودرویی‌ها است. در واقع حالا افرادی که قصد خرید خودرو دارند، منتظر هستند که قیمت خودرو بیشتر از چیزی که مشاهده می‌شود، پایین بیاید. این در حالی است که اغلب فراموش می‌کنیم که کف قیمت خودرو در بازار با احتمالی نزدیک به صفر به نرخ کارخانه‌ای می‌رسد.

خودروهای وارداتی‌ در اغما

بررسی نمودار نوسان قیمت خودروهای خارجی نشان از سکته این بازار دارد. نه قیمتی افزایش می‌یابد و نه خودرویی ارزان می‌شود. این نشانه روشنی است که بازار خودروهای وارداتی عمیقاً به رکود رفته است. دیگر خبری از آن مشتریان دست به نقد نیست و باید اعتراف کرد که قیمت روز خودروهای خارجی تنها تبدیل به یک برچسب با چندین صفر شده که ارزش چندانی در دنیای واقعی ندارد. ترخیص حدود ۱۳ هزار دستگاه خودروهای مانده در گمرک اتفاقی بود که خیلی‌ها تصور می‌کردند موجب انقلابی عجیب در این بازار خواهد شد. اما پروسه ترخیص با حواشی‌ فراوان و دردسرهای بی‌شمار ۲ سالی طول کشید و این خودروها دیگر توان موثر خود را از دست دادند.

مشکلی جدید به اسم موتوری‌ها

همواره خودروهای شخصی به‌عنوان عامل نخست مصرف بنزین قلمداد می‌شدند. این در حالی است که موتورسیکلت‌ها نیز نقش کوچکی در مصرف بنزین نداشته‌اند. افزایش قیمت بنزین تاثیر واضحی و ملموسی بر بازار خودرو گذاشت ولی بازار موتورسیکلت‌ها نگاه کمتری را به سمت خود می‌کشد. در بازاری که هنوز در کشمکش کاربراتوری و انژکتوری بودن است، افزایش ۳۰۰ درصدی قیمت بنزین و محدود کردن سهمیه با بنزین ۱۵۰۰ تومانی، می‌تواند پیامدهای نامطلوبی را به همراه داشته باشد. حالا خرید موتورسیکلت را هم باید به لیست خریدهای مبهم و پیچیده اضافه کنیم. این شرایط می‌تواند فضا را برای توسعه هرچه بیشتر موتورسیکلت‌های برقی فراهم کند.