حفظ قرآن چه اثرات روحی و روانی بر ما می گذارد ؟

قرآن کریم، برترین و بالاترین هدیه‌ی حضرت احدیّت به بشر است و حفظ آن یکی از توفیقات بزرگ الهی به حساب می‌آید که شامل حال هر کسی نمی‎شود. استعداد، آمادگی، لیاقت، توفیق، سعادت، عنایت و افاضت باعث می‎گردد خداوند متعال، این نعمت بزرگ را به فرد عطا فرماید و سعادتمندترین افراد کسانی هستند که پس از حفظ قرآن کریم، آن را از دست ندهند و درون خود را از گنج‎های بیکران قرآن کریم خالی ننمایند.
مداومت در قرائت و حفظ قرآن عامل بسیاری از توفیقات و برکات الهی است و کسی که انس به قرائت، حفظ و تدبّر در مفاهیم و معانی قرآنی داشته باشد ترک آن برایش بسیار مشکل می‎نماید. با قرآن کریم زندگی زیبا می‎شود و جان می‎گیرد و آرامش واقعی به منصه‌ی ظهور می‎رسد و بدون قرآن کریم آدمی، چون جمادی است متحرک و مرده‌ای است افقی که نه روح دارد و نه آرامش واقعی. [۱]برکات حفظ قرآن کریم:
حفظ قرآن کریم دارای آثار و برکات زیادی است که درباره‌ی برخی از آن‌ها نکاتی قابل بیان است:

۱. حافظ قرآن کریم از پاداش معنوی و اُخروی بسیار زیادی بهره‎مند می‎گردد که عبارتند از:
الف. هم نشینی با فرشتگان: امام صادق ـ. علیه السّلام ـ. در این باره می‎فرماید: «حافظ قرآنی که به آن عمل کند، با فرشتگان پیغام‎بر و نیک رفتار هم نشین می‎گردد. [۲]»

ب. در شمار بزرگان امت جای گرفتن: امام صادق ـ. علیه السّلام ـ. می‎فرماید: «اَشراف و بزرگان امّت من، قاریان و حافظان و شب زنده‎دارانند. [۳]»

ج.. ایمنی از عذاب الهی: امیرمؤمنان علی ـ. علیه السّلام ـ. در این زمینه می‎فرماید: «قرآن را تلاوت کنید و آن را به خاطر بسپارید، زیرا خداوند متعال دلی که قرآن در آن باشد عذاب نمی‎کند. [۴]»

حفظ قرآن مجید و انس با آن، انسان را در مسیر عمل به وحی و بهره جستن از معارف بلند آن قرار می‎دهد و در نتیجه او را از آتش دوزخ مصون می‎دارد. پیامبر اکرم ـ. صلّی الله علیه و آله ـ. می‎فرماید: «اگر قرآن در پوستی باشد، آتش بدان نخواهد رسید. [۵]»

د. آبادی قلب: پیامبر گرامی اسلام می‎فرماید: «کسی که در درونش چیزی (سوره یا آیه‎ای) از قرآن نباشد، مانند خانه‌ی ویران است. [۶]»

چنان که خانه‌ی ویران نزد مردم ارزش ندارد، دل تهی از آیات الهی نیز نزد خداوند بی‎ارزش است و از این روی پیامبر فرموده است: دلی که از کلام وحی بی‎بهره باشد، مرده و، چون خانه‌ی خراب و ویران است.

ه‍. مشمول آمرزش الهی: رسول خدا ـ. صلّی الله علیه و آله ـ. فرمود: «کسی که قرآن را از حفظ بخواند و گمان کند خدای تعالی او را نمی‎آمرزد، در شمار کسانی است که آیات الهی را به تمسخر گرفته‎اند. [۷]»

و. پاداش مضاعف: امام صادق ـ. علیه السّلام ـ. فرمود: «هر کس در فراگیری قرآن بکوشد و به سبب کمی حافظه آن را به سختی حفظ کند دو پاداش دارد. (پاداشی برای حفظ قرآن و پاداشی برای تحمل سختی آن» [۸].

ز. پذیرفته شدن شفاعت؛ پیامبر عظیم الشأن اسلام ـ. صلّی الله علیه و آله ـ. فرمود: «هر که (آن قدر) قرآن بخواند تا حفظ شود، خداوند او را به بهشت داخل خواهد کرد و شفاعتش را درباره‌ی ده تن از اعضای خانواده‎اش که آتش بر آن‌ها واجب شده، می‎پذیرد. [۹]»

ح. بالاترین درجات بهشت: پیامبر اکرم ـ. صلّی الله علیه و آله ـ. فرمود: «درجات بهشت به تعداد آیه‎های قرآن است، چون صاحب قرآن داخل بهشت شود، به وی می‎گویند بخوان و بالا برو که هر آیه‎ای را درجه‎ای است. پس برتر از درجه‌ی حافظ قرآن درجه‎ای نیست. [۱۰]»

ط. دریافت پاداش انبیاء: پیامبر ـ. صلّی الله علیه و آله ـ. فرمود: «ای سلمان، … همانا بعد از انبیا بهترین بندگان نزد خداوند، عالمانند و سپس قاریان و حافظان قرآن. آنان همانند انبیا از دنیا می‎روند، همراه آنان از گور‌ها برانگیخته می‎شوند، در کنار آنان از صراط می‎گذرند و پاداش همانند آن‌ها (از خداوند) دریافت می‎کنند. [۱۱]»

۲. الف: حفظ قرآن کریم برکات دنیوی نیز دارد که عبارتند از:

هدایت انسان:
تلاوت و انس با قرآن کریم از سفارش‎های مکرّر معصومان ـ. علیهم السّلام ـ. است و حفظ قرآن کریم به انس با آیات الهی می‎انجامد؛ زیرا حافظ قرآن کریم باید برای تثبیت محفوظات قرآنی‎اش روزی چند بار به قرائت قرآن کریم بپردازد. ائمه ـ. علیهم السّلام ـ. حافظان قرآن کریم را به تکرار آیات الهی فراخوانده اند و فرمودند: «همان گونه که شتر بسته شده در یک نقطه ـ. چنان چه مورد دیدار پیاپی صاحبش واقع نشود ـ. جایگاهش را ترک می‎کند، محفوظات حافظ قرآن کریم نیز ـ. اگر پیوسته مورد مراجعه و تکرار قرار نگیرند ـ. از خاطر زدوده می‎شوند» بنابراین، حافظ ناگزیر است با قرآن کریم انس ‎گیرد و این هنگام زمینه‌ی هدایت، سعادت و تعالی فراهم می‎آید. حضرت علی ـ. علیه السّلام ـ. می‎فرماید: «هیچ کس با قرآن هم نشین نمی‎شود مگر این که از کنار آن با افزایش یا کاهش بر می‎خیزد: افزایش هدایت یا کاهش گمراهی.» [۱۲]ب: آرامش روحی:
یاد خدا تأثیر بسزایی در روان آدمی دارد و دل در پرتو آن آرام می‎گیرد. خداوند متعال می‎فرماید: «أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ

الْقُلُوبُ» «آگاه باش که دل‎ها با یاد خدا آرام می‎گیرد.» یکی از نام‎های قرآن، ذکر است. تلاوت و حفظ قرآن کریم نوعی ذکر خداوند است که انسان در پرتو آن از هجوم بسیاری از فشار‌های روانی و اضطرابات درونی مصون می‎ماند.

ج: نجات از تنهایی:
کتاب بهترین هم نشین تنهایی است و قرآن کریم زیباترین، دقیق ترین، عمیق‎ترین و با نفوذترین کتاب شمرده می‎شود. امام سجاد ـ. علیه السّلام ـ. می‎فرماید: اگر همه‌ی مردم روی زمین از دنیا بروند، تا وقتی قرآن کریم با من است، از هیچ چیز وحشت ندارم.

ه‍: فهم بهتر قرآن کریم:
مهم‎ترین اثر حفظ قرآن کریم درک بهتر آن است. حافظ به سبب تسلّط بر همه‌ی آیات، ارتباط آن‎ها را نیک در می‎یابد و در پرتو آن درکی بهتر و درست‎تر از قرآن کریم به دست می‎آورد.

و: تقویت حافظه:
یکی از امتیازات قرآن کریم آن است که تلاوت و به خاطر سپردنش سبب تقویت روح و حافظه‌ی حافظ می‎شود. در روایات آمده است که قرائت قرآن کریم به افزایش حافظه می‎انجامد. [۱۳]از آن جا که حفظ این کتاب آسمانی به تکرار پیوسته و قرائت زیاد آن وابسته است، می‎توان گفت: حفظ قرآن کریم حافظه را فزونی می‎بخشد. [۱۴]این بخشی از اثرات حفظ قرآن کریم بود که به صورت اجمال بیان گردید و تو خود حدیث مفصّل بخوان از این مجمل.

منبع: ایران ناز