راه و روش شیر دادن به نوزاد از دیدگاه اسلام
پارسینه: از آنچه متخصصان تغذیه و بهداشت کودک، پس از مدتها تحصیل و آزمایش و تحقیق دریافته اند، نمایان میشود که آنها نیز به همان دستورها و مطالبی رسیده اند که پیشوایان دینی ما، قرنها پیش از این، آنها را به بهترین و کاملترین وجه بیان فرموده اند، به نحوی که دکتر صانعی مینویسد: از نوشتههایی که در این زمینهها منتشر شده چنین برمی آید که شیر مادر هر قدر هم اندک باشد باز برای سلامت فرزند از هر شیر دیگری بهتر است.
از آنچه متخصصان تغذیه و بهداشت کودک، پس از مدتها تحصیل و آزمایش و تحقیق دریافته اند، نمایان میشود که آنها نیز به همان دستورها و مطالبی رسیده اند که پیشوایان دینی ما، قرنها پیش از این، آنها را به بهترین و کاملترین وجه بیان فرموده اند، به نحوی که دکتر صانعی مینویسد: از نوشتههایی که در این زمینهها منتشر شده چنین برمی آید که شیر مادر هر قدر هم اندک باشد باز برای سلامت فرزند از هر شیر دیگری بهتر است.
متأسفانه امروزه بسیاری از زنان متجدد، خصوصاً در کشورهای پیشرفته صنعتی شیردادن طبیعی را مردود دانسته و کودکان خود را با شیر خشک تغذیه میکنند. به همین دلیل است که سرطان پستان در میان زنان امریکایی که غالباً از شیردادن کودکان خود امتناع میورزند، بیش از همه جای عالم بوده است. در این جاست که ما به عمق فلسفه دستورات اسلام پی برده و میفهمیم که چرا در روایات تأکید شده که حتماً اطفال از شیر مادر تغذیه نمایند، زیرا در شیر موادی موجود است که مصنوعات بشری به هیچ وجه نمیتواند جایگزین آنها شود؛ لذا امام رضا (ع) از نبی اکرم (ص) نقل کرده است: «هیچ غذایی برای کودک بهتر از شیر مادرش نیست».
در برخی از روایات آمده است که مادر از هر دو پستانش کودک خود را شیر بدهد چنانچه حضرت صادق (ع) فرمودند: «ای ام اسحاق او را (یعنی کودک خود را) از یک پستان شیر مده، و از هر دو پستان شیرش بده که (در) یکی از آنها طعام و (در) دیگری آشامیدنی اش میباشد».
البته گاهی اتفاق میافتد که برخی از مادران، بر اثر عوارضی شیر ندارند یا شیر کمی دارند که کفاف حال نوزادشان را نمیکند. در این صورت مجبورند دایه بگیرند تا کودکشان از شیرش تغذیه نماید. متخصصان تغذیه و بهداشت کودکان در این باره میگویند: ترکیب مواد غذایی در شیر و به خصوص طرز عملی که در بدن انسان انجام میدهد هنوز به طور کامل، واضح و روشن نیست. همچنین مقدار جذب و دفع آنها با یکدیگر مساوی نیست و مصرف مواد مختلف حیوانی، این اثر را دارد که خواص روحی همان حیوان را در آدمی به وجود میآورد؛ بنابراین باید در شیردادن کودک و انتخاب دایه دقت شود تا از این جهت زیانی متوجه کودک نشود. مهمترین امری که برای دایه، حایز اهمیت است، سلامت کامل و اخلاق پسندیده و برازندگی قیافه و جسم و زیبایی ظاهری و معنوی میباشد، زیرا تمام این خواص به وسیله شیر به شیرخوار انتقال مییابد.
دین مقدس اسلام در هنگامی که بشر از این گونه دقایق و رموز علمی و سرایت خواص شیردهنده به شیرخوار هیچ گونه آگاهی نداشت، درباره روش صحیح شیردادن به کودک، مطالب بسیار ارزنده و سودمندی به بشر ارزانی داشته که جز لطف خداوند جهت دیگری برای آن نمیتوان تصور نمود. به نحوی که ائمه اطهار (ع) در این باره سخنان ارزشمندی بیان داشته اند که شاید تنها اشاره به گوشهای از آنها خالی از لطف نباشد.
حضرت علی (ع) در این باب فرموده اند: به همان گونه که برای ازدواج انتخاب میکنید (و به کنجکاوی میپردازید که با شخص شایستهای ازدواج نمایید) برای شیردادن (فرزندان نیز، دایه را) انتخاب کنید. زیرا شیرخوارگی سرشت (کودک) را تغییر میدهد»، همچنین مسعدة بن صدقه از امیرالمؤمنین (ع) روایت کرده است: «زن احمق (و کوته فکر) را برای شیردادن، طلب نکنید، زیرا شیر (خوارگی) نهاد و سرشت را تحت تأثیر قرار میدهد». علاوه بر این رسول خدا (ص) میفرمایند: «زن احمق و (نیز) زنی را که از چشمش آب میریزد (و ضعف بینایی دارد) برای شیردادن طلب نکنید، چون شیر (خواص خود را) به شیرخوار سرایت میدهد (و طبع او را تغییر میدهد)». امام باقر (ع) فرموده است: بر شما باد به دایگان زیبارو که فرزند (شما) تحت تأثیر قرار میگیرد».
به این جهت فقهایِ بزرگوار ما فتوا داده اند زنانی که دارای جمال و کمال هستند، برای شیردادن کودکان بر دیگران مقدمند و مکروه است که غیر ایشان، به ویژه آنان که کافر باشند، کودکانتان را شیر بدهند و هرگاه ناچار شوند که دایه کافری را برای شیردادن به خدمت بگمارند، اهل کتاب را بر زنان مشرک و گبر ترجیح دهند. در این صورت، طفل را به خانه آنها نبرند؛ و نیز لازم است ایشان را از شرب خمر و خوردن گوشت خوک منع کنند. همچنین شیردادن زن زناکار (در صورتی که شیرش از زنا ایجاد شده باشد) و نیز شیردادن زنی که زنا داده است، همچون شیردادن زن کافر، کراهت داشته بلکه کراهتش بیشتر است.
این روایات از پیامبر و امامان بزرگوار ما که از وحی سرچشمه میگیرد حاکی از آن است که شیر در تربیت و زیبایی و اخلاق کودک بسیار مؤثر است و سزاوار نیست مسلمانان، تا وقتی این دستورهای آسمانی را دارا هستند به دنبال اظهارنظر اشخاصی باشند که از ویژگیهای انسان و حقایق آگاهی چندانی ندارند و دایماً نظرهای مختلف و متضادی ابراز میدارند.
منبع: ایران ناز
ارسال نظر