درمان دل درد کودکان

دکتر عباس مومن‌زاده، فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی کودکان و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در مورد دل درد کودکان نظراتی دارند. دردهای شکمی یا به اصطلاح دل‌درد در بچه‌ها به علل مختلفی بستگی دارد که گرچه شاید به ظاهر ساده به نظر بیایند، در واقع بسیار پیچیده و مهم هستند و هرگز نباید بی‌اهمیت تلقی شوند. گاهی اوقات بچه‌ها برای شانه خالی کردن از انجام کاری مانند رسیدگی به تکالیف مدرسه و... دل‌درد را بهانه می‌کنند تا مورد سرزنش بزرگ‌ترها قرار نگیرند. البته این مساله به این معنا نیست که همیشه ساده‌انگاری کرد و دل‌دردهای کودک را در موقعیت‌های مختلف تنها به حساب چنین رفتارهایی گذاشت. در چنین شرایطی لازم است حتما با پزشک مشورت شود تا علت واقعی یا غیرواقعی این شکایت‌ها مشخص شود.


دل درد حاد و درمان‌های فوری دل درد
اگر این دردهای بدون علت مشخص را کنار بگذاریم، به‌طور کلی دل دردهای کودکان به دو نوع حاد و مزمن تقسیم‌ می‌شوند.دل درد حاد یکباره و با شدت تقریبا بالا ایجاد می‌شود که سبب بی‌قراری کودک می‌شود. درد مزمن مدتی ادامه دارد و شدت متفاوتی خواهد داشت. در هر دو حالت پزشک متخصص باید کودک را معاینه کند و شرح‌حال کودک به‌طور کامل از نظر تاریخ شروع، نوع، مدت و شدت درد بررسی شود. همچنین توجه به مسائلی مانند سابقه جراحی کودک، زمینه تشدید درد، احتمال ضربه دیدن شکم، سابقه ابتلا به بیماری‌های خاص و نظایر آن نیز اهمیت دارد. در واقع دل درد ها بسیار پیچیده هستند و حتی سینه پهلو، ناراحتی‌های ریوی، مشکلات عصبی، ناراحتی‌های قلبی-عروقی، آنژین چرکی و... هم می‌توانند با دل درد همراه باشند که پزشک با حوصله و دقیق باید به همه موارد و علل زمینه‌ساز و احتمالی کاملا اشراف داشته باشد. در صورت نیاز گاهی لازم است فشارخون کودک نیز اندازه‌گیری شود.

پس از این بررسی‌ها اگر علت درد تشخیص داده شود که درمان لازم و توصیه‌های مفید برای کودک انجام می‌گیرد، اما اگر پزشک علت دقیقی برای درد حاد کودک تشخیص ندهد حتما نیاز به انجام آزمایش خون و ادرار اورژانسی برای کودک خواهد بود. در صورتی که کودک دچار مشکلات تنفسی نیز باشد عکسبرداری ریه هم ضروری است.

آزمایش خون و ادرار می‌تواند نشان‌دهنده وجود خون در ادرار باشد که ناشی از دفع شن‌ریزه به‌دلیل ناراحتی‌های کلیوی، عفونت ادراری، وجود قند یا پروتئین در ادرار و... باشد که امکان تشخیص و درمان بیماری را به پزشک می‌دهد. انجام چنین آزمایش‌هایی حتما به صورت اورژانسی اهمیت دارد زیرا اگر دل درد ناشی از دیابت باشد و این مساله فورا تشخیص داده نشود می‌تواند منجر به حالت کما برای کودک شود و زندگی او را به خطربیندازد.

به‌رغم انجام این آزمایش‌ها و معاینات گاهی پزشک هیچ علتی برای درد مشاهده نمی‌کند که باز هم نباید درد حاد کودک بی‌توجه رها شود. در این شرایط کودک باید در بیمارستان بستری شود و بررسی‌های دقیق‌تر مانند انجام سونوگرافی و... و معاینه توسط جراح برای تشخیص احتمال بیماری‌هایی مانند انسداد روده، آپاندیسیت، هپاتیت و... حتما انجام گیرد.



بررسی دوره‌ای برای تشخیص دل درد مزمن

دردهای مزمن شکمی در کودکان نیز می‌تواند ناشی از التهاب معده، یبوست، مشکلات لوزالمعده، کبد و... باشد که باید با حوصله و به‌تدریج معاینه و مشخص شود و درمان مناسب انجام‌گیرد. این دردهای طول‌کشنده و گاهگاه نیز باید جدی گرفته شوند. به‌عنوان مثال بچه کوچکی که بی‌قراری می‌کنند و والدین تصمیم به مراجعه به پزشک می‌گیرند اما او آرام می‌شود. مجددا پس از زمان کوتاهی همان علائم را دارد و باز تسکین می‌یابد. چنین حالتی ممکن است به‌دلیل پیچ‌خوردگی روده باشد که درمان نشدن عوارض خطرناکی خواهد داشت. به‌طور خلاصه والدین باید بدانند دردهای شکمی کودکان به ظاهر ساده اما واقعا مهم و پیچیده است و هرگز نباید بی‌اهمیت از کنار آنها گذاشت.


طب سنتی درباره دل‌درد چه می‌گوید؟
دکتر سیده رامش سیدزاده، متخصص طب سنتی، در مورد دل درد توصیه هایی دارند:

1. آب و مایعات 30دقیقه قبل تا 2 ساعت بعد از هر وعده غذایی نوشیده نشود.

2. گاهی دل‌دردها به علت سردی و تری گوارش و به عبارتی سوء‌مزاج مادی بلغم معده و روده است که باید با منع یا تعدیل مصرف غذاهای با طبع سرد و تر مثل ماست، دوغ، هندوانه و خیار درمان ‌شود.

3. افرادی که از دل‌درد همراه با یبوست رنج می‌برند یا در حالت دل‌درد دچار اسهال نشده‌اند می‌توانند روغن زیتون را موافق عقربه‌های ساعت روی شکم ماساژ دهند.

4. بادکش گرم نیز یکی دیگر از روش‌های مفید است.

5. یک قاشق مرباخوری بارهنگ با نصف لیوان عرق نعناع و نصف لیوان گلاب به مدت 10 دقیقه جوشانده و همراه عسل با معده خالی میل شود. افرادی که مزاج گرم دارند یک قاشق مرباخوری بارهنگ را با نصف لیوان عرق کاسنی به مدت چنددقیقه جوشانده و همراه عسل میل کنند.

6. مصرف حدود نیم گرم زیره سیاه با مقدار نبات ساییده‌شده پس از صرف غذا برای کاهش نفخ پس از صرف غذا مفید خواهد بود.

7. دم کرده نصف قاشق دارچین نیز به افرادی که پس از صرف غذا دچار دل‌درد می‌شوند، توصیه می‌‌شود.

منبع: سیمرغ