تحلیل روایت فیلم با چشمان کاملا بسته

تحلیل تصویری :

دو روش در مطالعه ی تصاویر وجود دارد :

1:تحلیل ژانر

2:تحلیل روایت

روایت چیست؟روایت به معنی نوعی بازنمایی ساختارمند است که در قالب یک پیوستار به انعکاس واقعه می پردازد .روایت استنباطی از بودن خود موضوعات است .روایت بستگی به ذهن افراد دارد و در نتیجه خود واقعیت نیست.تحلیل تصاویر متحرک با با هدف دست یافتن به فهم افسانه ،ایدولوژی و معنا صورت می گیرد .تحلیل روایت یکی از روش هایی است توسط ساختارگرایان رشد پیدا کرده است و ایده ی اصلی ان از این تفکر ناشی می شود که در پس همه ی روایت های زندگی ساختارهای مشخصی قرار دارد .

دو نوع رویکرد در تحلیل روایت وجود دارد:تحلیل هم نشینی و تحلیل پارادایمی

برای فهم زبان تصاویر دیداری در روایت شناسی به دو عنصر مهم توجه می شود:

عناصر تکنیکی:که به عناصر تکنیکی از جمله زاویه ی دوربین،حرکت دوربین،نورپردازی و....می پردازد .

تحلیل سمبولیک :توجه به عناصر پنهان در فیلم دارد .

(Eyes Wide Shut) اطلاعاتی در مورد فیلم

کارگردان:استنلی کوبریک

تهیه کننده:استنلی کوبریک

نویسنده:استنلی کوبریک و فردریک رافائل با نگاهی به داستان (داستان رویایی)اثر ارتور شنینتسلر

بازیگران:تام کروز

نیکول کیدمن

سیدنی پولاک

ماری ریچاردسون

توزیع کننده:برادران وارنر

مدت:159

موسیقی:شوستاکوویچ

تاریخ انتشار:16ژوئیه1999

زبان :انگلیسی

خلاصه ی داستان:

فیلم در مورد زندگی زن و شوهری به نام های دکتر ویلیام هارفورد و همسرش الیس است که در این میان اتفاق هایی می افتد.دکتر و همسرش به مهمانی یکی از سرشناسان شهر نیویورک به نام زیگلر می روند .دکتر هارفورد متوجه می شود یکی از دوستان هم دانشگاهیش به نام نیک در مهمانی هست و پیانو می زند و به دیدن او می رود و همسرش هم تنها مشروب می خورد و مست می شود و دکتر هم با دو دختر مانکن شروع به حرف زدن می کند که صاحب خانه او را به طبقه ی بالا می خواند تا زن جوانی به نام مندی که در حال عشق بازی با اقای زیگلر در اثر استفاده بیش از حد مواد مخدر بیهوش می شود و الیس هم در غیاب شوهرش با یک مرد مسن شروع به حرف زدن می کند.بعد وقتی که زن و شوهر به خانه برمی گردند و بحثی در مورد مسائل جنسی بین ان ها و حسادت ان ها صورت می گیرد و زن اعتراف می کند که در یک شب به عشق بازی با یک افسر جوان فکر کرده است و مرد از این گفته ی همسرش که اصلا انتظار نداشته است بسیار اشفته و ناراحت می شود و می خواهد با خیانت کردن از حسی که الیس نسبت به ان ملوان داشته است انتقام بگیرد.

دکتر هارفورد توسط دوستش نیک به یک مهمانی مخفی می رود که باید لباس مخصوص و کدواژه داشته باشد و او هر طور شده است لباس را فراهم می کند و به مهمانی می رود .در انجا با صحنه های ائیینی و مجلس عیاشی اسرار امیزی روبه رو می شود . در مهمانی زنی از دکتر می خواهد که هرچه زودتر مجلس را ترک کند که گرفتار نشود که عاقبت گرفتار شد و او با پادرمیانی زن از انجا نجات پیدا می کند.

فردا صبح دکتر به هتل می رود تا پیانیست را ببیند اما او متوجه می شود که در نیمه شب هتل را با دو نفردر حالی که صورتش کبود شده بود ترک کرده است.بیل پی می برد که مندی که در مهمانی نجاتش داده بود بر اثر استفاده از مواد مخدر مرده است .او پی می برد که ان زن جوا همان کسی است که او را در ان شب نجات داه است.دکترفکر می کند که در مهمانی اسرارامیز ان شب به خاطر او کشته شده است.روز بعد اقای زیگلر دکتررا به خانه ی خودش دعوت می کند و به او توضیح می دهد که او هم در ان شب در مهمانی حضور داشته است و می گوید همه ی تهدیدها برای ترساندن او بوده است و همه ی ان تهدیدها نمایشی بوده است و توطئه ی قتلی در میان نبوده است .

دکتر به خانه بر می گردد و همه ی داستان را برای همسرش تعریف می کند و صبح به همراه دخترشان برای خرید کریسمس به فروشگاه می روند.

تحلیل تکنیکی فیلم:

کوبریک کارگردان و نویسنده فیلم چشمان کاملا بسته قبل از این که به ساخت فیلم بپردازد علاقه ی زیادی به عکاسی داشت و در زمینه ی عکاسی فعالیت می کرد .بعد که به کار فیلم ساختن پرداخت مهارت در عکاسی او را در نوع قاب بندی و تسلط او بر تصویر تاثیر بسیار زیادی گذاشت.

کوبریک در فیلم هایش بسیار ماهرانه از تکنیک ها و جلوه های ویژه استفاده کرده است بخصوص در فیلم های درخشش،بری لندون،یک ادیسه ی فضایی و با چشمان کاملا بسته.

در چشمان کاملا بسته هم در بسیاری از سکانس ها و نماهای ان می توان از لحاظ تکنیکی ان را بررسی کرد که استفاده از تکنیک های ویژه در این فیلم معناهای خاصی را به وجود اورده است .

در قسمتی از فیلم هنگامی که کتر و الیس از مهمانی برکشتند و همدیگر را در اغوش می گیرند و در این هنگام الیس رو به ایینه قرار دارد و دکتر رو به طرف دیگر ،همانطور که همدیگر را در اغوش می کشند الیس به اینه نگاه می کند و دوربین بر روی چشمان الیس زوم می کند و این حرکت تکنیکی دوربین معنایی را به وجود می اورد که نشان از میل به همبستر شدن الیس با دیگری را در چشمان او می دهد .

در این فیلم کوبریک برای نشان دادن فضای فیلم از دوربین و نورپردازی در بسیاری از قسمت های ان استفاده کرده است و گاه خواسته است که فضای عاشقانه و اروتیک را با رنگ نارنجی و قرمزنشان دهد و گاه فضای سرد و بدون عشق و شک و تردید را با رنگ ابی و یا ابی یخی نشان دهد.مثلا در انجایی که الیس مشغول خانه داری است فضا فضای عشق است .کوبریک با رنگ امیزی و نورپردازی صحنه با رنگ نارنجی این فضا را نشان می دهد .حتی تابلوی روی دیوار هم نشانی از طبیعت و سرسبزی است.در بسیاری از قسمت های ا ین فیلم دوربین به صورت کلوزاپ عمل می کند. در جایی که الیس قضیه ی عشقش به افسر را به دکتر می گوید دوربین بر روی چهره ی دکتر زوم می کند و رنگ چهره اش به ا بی نزدیک می شود .کوبریک با استفاده از این فن دوربین برای افریدن معنا تلاش می کند که در این جا شروع شک و تردید شوهر نسبت به زن است.میزانسن در این فیلم حقیقت زندگی امریکایی که کوبریک خواسته است ان را به نمایش بگذارد را نشان می دهد.در قسمت دیگر ان استفاده ی عالی از زاویه ی دوربین بر روی زن برهنه ای که دکتر رانجات می دهد و زوم بر روی ان. بعد نمایان شدن یک نفر با ماسک به شکل منقار و کلاغ دنیایی ا ز معنا را به وجود می اورد.

پلان های خارچی داخل شهر همه در شب است و رنگ غالب سیاه است که با رنگ های دیگر تزئین شده است.

موسیقی فیلم مانند اسم فیلم کاملا دو پهلو است.و در کل لباس و وسایل زندگی ان خانواده کاملا مرفه است.

تحلیل سمبولیک فیلم:

در ابتدای فیلم برهنگی به وفور نشان داده می شود و کوبریک برای به تصویر کشیدن خصوصی ترین مکان های این دو زوج هیچ ابایی ندارد.

.وقتی زن و مرد وارد مهمانی می شوند زن از مرد می پرسد ایا کسی را در این مهمانی می شناسی و مرد جواب می دهد نه حتی یک روح و همین زمینه ساز شک و تردید زن برای اینده است.از رفتار زن هنگامی که مشروب خورده است و با مرد مسن مجارستانی گفت و گو می کند متوجه می شویم که احساسات زیادی در درون زن نهفته است که برانگیخته می شود.

در سکانس دیگر که اقای زیگلر با زن فاحشه عشق بازی می کند زن بر اثر استفاده بیش از حد از مواد مخدر بیهوش می شود و دکتر برای نجات زن به اتاق ان ها می رود .در حالی که زن لخت دراز کشیده است و بیهوش است یک نقاشی پشت سر زن است که کاملا شبیه زن به صورت لخت است.

در سکانس های بعد ما شاهد زندگی دکتر و الیس هستیم البته همراه با شک و تردیدهای ان ها نسبت به هم و رنگ امیزی صحنه های موجود در ان.

دکتر هرجا که می رود صحنه ی خیانت می بیند،مثلا وقتی وارد مغازه برای خرید لباس رسمی می شود و دختر صاحب مغازه را در ان جا با دو مرد می بیند ویا زن فاحشه در خیابان و برخورد او با دکترو...

وقتتی که دکتر وارد ان مهمانی می شود جامعه ی کثیفی را مشاهده می کند که در انوس حیوانی موج می زند و در ان زنان و مردان با ماسک مشغول عمل جنسی هستند که وقتی این سکانس را بررسی و تحلیل نمادین می کنیم ان را یک مراسم ایینی و مربوط به فراماسون ها می باشد.

در کل کوبریک در اغلب فیلم هایش دیدگاه تاریکی نسبت به انسان داشت و بیسیار بدبین به انسان بود.در کل اگر انسان با دقت به فیلم نگاه کند انتقادهای تلخ و گزنده نسبت به ارزش زناهاو پایه های خانواده در جامعه ی امروز را با توجه به زندگی زناشویی دکتر و الیس و خیانت در روابط خانوادگی را به خوبی نشان داده است .

این فیلم اخرین فیلم کوبریک بود و قبل از اکران ان کوبریک فوت کرد.

تحلیل ژانر فیلم در مقایسه با تحلیل روایت:

ژانر:مجموعه ی شناخته شده ای که از طریق خروجی یک رسانه طبقه بندی می شود.تحلیل ژانر از بسط تحلیل گفت و گو صورت گرفته است.و این فیلم هم با توجه به خصوصیات و ویژگی های ان در ژانر عاشقانه و اجتماعی قرار می گیرد و بر اساس ان تحلیل می شود..

لیلا نوروزی دانشجوی ترم پنج کارشناسی علوم ارتباطات دانشگاه تهران