گوناگون

کلید واژه های سال ۸۸

ی هیچ تردیدی ، سال1388 خورشیدی ، یکی از پرحادثه ترین سال های تاریخ معاصر ایران به شمار می رود و سالیان دراز درباره این سال خواهند گفت و کتاب ها خواهند نوشت.

این سال ، سالی بود پر از کلیدواژه هایی که رمز عبور آیندگان برای مرور 1388 خواهد بود ، واژه هایی که بسیار تکرار شدند و بارمعنایی خاصی یافتند.

آنچه در زیر به روایت عصرایران می آید ، تنها بخشی از کلید واژه های سالی است که اکنون بخشی از تاریخ ایران است و دیر نیست که وقایع آن از سینه ها و زبان ها بر کتاب های قطور منتقل شود تا فرزندان مان بخوانند و بدانند که در 1388 سرزمین شان شاهد چه رویدادهایی بود.

اصلاح الگوی مصرف

رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزی خود سال 88 را سال حرکت به سمت اصلاح الگوی مصرف نامیدند و صد حیف که این رویکرد - که دوای بسیاری از دردهای اقتصاد ملی ماست - در هیاهوی دعواهای سیاسی سال گذشته چندان عملیاتی نشد.

با این حال ، از آنجا که اصلاح الگوی مصرف، شعاری است که تاریخ مصرف محدود ندارد ، بی گمان باید همواره به عنوان یک اصل استراتژیک مد نظر تصمیم سازان مملکت باشد.

انتخابات

از نخستين روز سال 88 تا 29 اسفند آن سال ، بي گمان پر دامنه ترين بحث ها و جدل ها ، پيرامون اين کلمه بود.
تا قبل از 22 خرداد 88 ، کلمه انتخابات با "گمانه زني" همراه بود که "چه کسي رأي مي آورد؟" ولي بعد از 22 خرداد گمانه زني ها جاي خود را به "قضاوت" دادند که طي آن عده اي بر سلامت انتخابات و برخي نيز بر ناسالم بودنش اصرار داشتند.
بي گمان در هيچ سالي از تاريخ ايران ، "انتخابات" تا بدين اندازه "کليدواژه" نبود.

مناظره

تا پيش از اين ، نسل اول انقلاب ، وقتي کلمه مناظره را مي شنيدند ، عمدتاً به ياد مناظره هاي صريح و بي پرواي تلويزيوني در اوائل انقلاب مي افتادند و در خاطراتشان صحنه هاي رودر رويي فکري شهيد بهشتي با کيانوري و ... را مرور مي کردند.
اما امروز ، هم نسل اولي ها و هم اخلاف آنها ، با شنيدن اين کلمه ، فوراً شب هاي خرداد 88 و مناظره هاي داغ کانديداهاي رياست جمهوري ، مخصوصاً مناظره احمدي نژاد و موسوي را به ياد مي آورند.

چيز - بگم ؟ بگم؟

ميرحسين موسوي در مناظره اش با احمدي نژاد ، وقتي عصبي شد ، مدام به جاي کلمات ديگر ، از واژه جايگزين"چيز" استفاده کرد.
محمود احمدي نژاد نيز وقتي مي خواست درباره همسر موسوي صحبت کند ، با لحن خاصي پرسيد:"بگم؟ بگم؟"
اين دو تعبير (چيز - بگم ؟بگم؟) به عنوان دو نمره منفي در کارنامه دو کانديدا ثبت شد و مردم تا مدت ها ، و به ويژه در شوخي هايشان از اين کلمات استفاده مي کردند.

کوي دانشگاه

اکثر ايراني ها ، براي اولين بار با "کوي دانشگاه" در سال 1378 آشنا شدند.
در تيرماه آن سال ، روزنامه "سلام" توقيف شد و متعاقب آن ، دانشجويان تهران که در کوي دانشگاه ساکن بودند ، به اين موضوع اعتراض کردند و با حمله نيروهاي انتظامي و لباس شخصي ها مواجه شدند.
اين بار نيز 10 سال بعد از آن ماجرا ، کوي دانشگاه تهران ، صحنه حملات دامنه داري به دانشجويان بود.
رهبر معظم انقلاب ، حمله به کوي را نکوهش کردند ودستور برخورد با عاملان آن جنايت را صادر کردند.

کهريزک

تا قبل از ماجراهاي سال 88 ، کلمه "کهريزک" براي هر شنونده اي ياد آور آسايشگاه سالمنداني به اين نام بود و مظهري از نيکوکاري به شمار مي رفت زيرا اين آسايشگاه نامدار ، همواره محلي براي خيرين و کمک هاي آنها به نيازمندان بود.

اين ذهنيت زيبا و انساني ، با جنايت هاي غيرانساني انجام شده در بازداشتگاه کهريزک مخدوش شد و اينک نام کهريزک ، تداعي کننده شکنجه و مرگ است.

بازداشتگاه کهريزک اما با دستور صريح رهبر معظم انقلاب تعطيل شد و کساني که در آن دست به شکنجه و قتل بازداشتي ها زده بودند ، تحت محاکمه قرار گرفتند که البته پرونده آنها ، تحت رسيدگي است و تا کنون رأيي در اين باره صادر نشده است.

فتنه

اين تعبير درباره اوضاع سياسي کشور پس از انتخابات خرداد ماه به کار مي رود. فتنه، شرايطي است که در آن تشخيص حق و باطل بسيار سخت مي شود و بسياري از قوانين بازي سياست به هم مي ريزد.

معترضين - سران فتنه

رسانه ها و چهره هاي جناح راست، عموماً براي اشاره به رهبران معترضين به نتايج انتخابات (مشخصا موسوي و کروبي و گاه سيدمحمد خاتمي) اصرار دارند از تعبير"سران فتنه" استفاده کنند.
ميانه رو ها اما ، ترجيح مي دهند واژه "معترضين" را به کار ببرند.

نامه - بيانيه

سال 88 را مي توان سال نامه ها هم ناميد. جنجالي ترين نامه را هاشمي رفسنجاني در آستانه انتخابات به رهبر معظم انقلاب نوشت و طي آن از برخي رويکردهاي احمدي نژاد ، شکوه کرد.

همچنين نامه مقام معظم رهبري به رئيس جمهور درباره لغو حکم معاون اولي اسفنديار رحيم مشايي و پاسخ مکتوب احمدي نژاد به اين نامه نيز بسيار معروف شدند.

بازار نامه هاي متعدد نمايندگان مجلس در حمايت از اشخاص حقيقي و حقوقي (مانند تقدير از ضرغامي ، حمايت از آيت الله آملي لاريجاني) يا انتقاد از برخي اشخاص(مانند موسوي) نيز در سال 88 داغ بود.

مهدي کروبي هم در سال گذشته ، به نامه نگاري هاي عمدتاً سرگشاده اش ادامه داد که گاه جنجال آفرين و برايش دردسر ساز شد مانند نامه اي که به هاشمي نوشت و در آن ادعاي تجاوز در بازداشتگاه ها را بيان نمود و البته مسوولان به شدت اين اتهام را تکذيب کردند.

همچنين بيانيه نويسي له يا عليه اين و آن نيز در سال گذشته رونق داشت که در اين ميان، ميرحسين موسوي با 17 بيانيه سياسي رکورد دار بود.

بصيرت

اين تعبير را مقام معظم رهبري در تبيين لزوم ژرف نگري به مسائل به کار بردند و آن را عمدتاً متوجه خواص سياسي جامعه دانستند و آنان را از در افتادن در دام تحليل هاي سطحي و گرفتار آمدن در بازي دشمنان برحذر داشتند.

انقلاب رنگي - انقلاب مخملي - براندازي نرم

اين تعابير که وام گرفته شده از اسامي جنبش هاي سياسي در آسياي ميانه مانند گرجستان و انقلاب نارنجي در اوکراین است، اشاره دارند به بهره گيري کمپين تبليغاتي ميرحسين موسوي از رنگ سبز، با اين ادعا که جنبش سبز، با هدايت خارجي ها در صدد راه اندازي انقلاب رنگي و مخملي با هدف براندازي نرم است.

بازنشستگي استادان دانشگاه ها

جريان بازنشستگي استادان دانشگاه ها که از سال 87 آغاز شده بود، در سال 88 جدي تر شد و کار به جايي رسيد که وزير علوم رسماً اعلام کرد که نظام دانشگاهي به اندازه کافي استاد متعهد دارد و لذا استادان غير همسو از دانشگاه ها حذف مي شوند.
کامران دانشجو تصريح کرد: ما از اين کار خود شرمنده نخواهيم شد.

تذکر

اين کلمه به ويژه بعد از روي کار آمدن محمد علي رامين در معاونت مطبوعاتي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي شيوع بيشتري يافت به طوري که ده ها نشريه از "جمهوري اسلامي" و "کيهان" گرفته تا "بهار" و "اعتماد" تذکرات متعدد گرفتند.

جالب اينجاست که در برخي موارد ، علت تذکرات بسيار شگفت انگيز بود مانند تذکر به روزنامه ها به دليل انتشار سخنان حسن روحاني ، عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام و مجلس خبرگان در يک مراسم رسمي!
بعدها وقتي روزنامه اعتماد توقيف شد ، مسوولان ارشاد گفتند: ما قبلاً به يان روزنامه 35 بار تذکر داده بوديم.

خس و خاشاک

اين عبارت را احمدي نژاد در اولين يکشنبه بعد از انتخابات در ميدام ولي عصر(عج) تهران به کار برد.
او در جشن پيروزي چنين گفته بود: " در انتخابات ايران40 ميليون نفر خودشان بازيگر اصلي و تعيين کننده اصلي بوده اند. حالا چهار تا خس و خاشاک اين گوشه ها کاري مي کنند بدانيد اين رودخانه زلال ملت جايي براي خودنمايي آنان نخواهد گذاشت. 70ميليون ملت ايران و 40 ميليون شرکت کننده در انتخابات همه عزيزند، همه ملت ايرانند و همه همدلند و دولت خادم همه آنان و در خدمت همه آنهاست."

هر چند احمدي نژاد رأي دهندگان به موسوي را خس و خاشاک نناميده بود ولي معترضين به انتخابات با اين تحليل که منظور احمدي نژاد از خس و خاشاک ، آنها بوده اند ، به اين ادبيات اعتراض کردند. آنها در تجمعات خود ، پلاکاردهايي را حمل مي کردند که با طعنه و کنايه ، اين پرسش را مطرح مي کردند که آيا اين همه آدم خس و خاشاک اند؟!

موضع گيري دوپهلو

اين تعبير در سال 88 بسيار پر کاربرد بود و عمدتاً متوجه نيروهاي درون نظام بود که از يک سو ، به مباني نظام اعتقاد دارند و از ديگر سو ، در تقابل با دولت اند و از نتيجه انتخابات ناراضي اند.

بنابراين، مصلحت انديشانه ، سخناني مي گويند که هم مبتني بر حفظ نظام باشد و هم دولتيان از آن نيش بخورند.

محارب

هر چند این اصطلاح، ریشه فقهی و پیشینه ای طولانی دارد ، ولی سال گذشته بیش از هر زمان دیگری بر سر زبان افتاد و به ویژه بعد از حوادث تلخ عاشورای تهران، در توصیف کسانی که در خیابان ها با نیروهای انتظامی و امنیتی درگیر می شدند به کار رفت.

هدفمندي

از دو سال پیش که محمود احمدی نژاد در پیام نوروزی خود ، خبر از طرحی برای متحول ساختن اقتصاد داد ، بحث هدفمند کردن یارانه ها جدی تر شد و در سال 88 به اوج خود رسید.

کش و قوس های مجلس و دولت درباره نحوه اجرایی کردن یارانه ها، چگونگی مدیریت پول های حاصل از هدفمندی ، ماجراهای فرم های اطلاعاتی خانوار ، اعلام خوشه بندی ها ، اعتراض خوشه سومی ها و نهایتاً اعلام این که همه یارانه نقدی می گیرند ، همه و همه پیرامون طرح هدفمند کردن یارانه شکل گرفتند.

اعترافات

حدود یک ماه بعد از دستگیری تعدادی از چهره های اصلاح طلبان، تعدادی از آنها اعترافاتی کردند که بیش از همه سبزها غافلگیر شدند.
امیرحسین مهدوی ، عضو جوان شورای مرکزی سازمان مجاهدین ، خط شکن این اعترافات بود ؛ اما چون در این تشکیلات نیروی قدیمی و نامداری محسوب نمی شد ، حرف هایش زیاد جدی گرفته نشد.

اما وقتی سیدمحمدعلی ابطحی و عطریانفر لب به اعتراف گشودند و نه تنها در دادگاه که در تلویزیون و برخی رسانه های مکتوب بر صحت انتخابات تاکید و اذعان کردند ، ورق برگشت و با اعترافات تئوریسین اصلاحات یعنی سعید حجاریان ، به اوج رسید.
اصلاح طلبان معتقد بودند که اعترافات زیر فشار بوده ولی خود اعتراف کنندگان و هم مقامات قضایی و امنیتی تاکید داشتند که چنین نیست و آنها در خلوت زندان به این باور وجدانی رسیده اند که دلیلی برای اثبات تقلب در انتخبات ندارند.

اينترنت

اینترنت نیز امسال به معنای واقعی کلید واژه بود ؛ سایت های انتخاباتی در اوایل سال گذشته بسیار فعال بودند.
معترضان به نتایج انتخابات ، از طریق شبکه های اجتماعی اینتنرنتی با یکدیگر و با دیگران سخن می گفتند ، تویتر تعمیراتش را به درخواست وزارت خارجه آمریکا به تعویق انداخت تا وقفه ای در انعکاس صدای معترضان ایرانی پیش نیاید.

بسیج از برنامه های آتی خود در خصوص حضور قدرتمند در عرصه اینترنت خبر داد. سازمان سایبری سپاه نیز که در سال 87 توانسته بود شبکه سایت های ضداخلاقی را منهدم کند ، در سال 88 دو شبکه فعالان اینترنتی اپوزیسیون خارج نشین را شناسایی و 30 تن از اعضای اصلی آن در داخل را دستگیر کرد.

سرعت پایین اینترنت ، فیلترینگ و اختلالاتی مانند قطع اینترنت و نیز مباحثی همانند پروکسی و نرم افزار های عبور از فیلتر و تروجان ها و ... همانند سال های گذشته ، بحث اینترنت را در ایران داغ نگه داشتند.

سهام مخابرات

واگذاری نصف به علاوه یک سهم از سهام شرکت مخابرات به کنسرسیوم اعتماد مبین ، بار دیگر بحث واگذاری شرکت های دولتی به شبه دولتی ها را زنده کرد و متعاقب آن ، مباحثی مانند صحت واگذاری و احتمال بطلان آن تا آخرین روزهای سال 88 ادامه یافت.
فوت مدیر عامل شرکت خریدار سهام مخابرات نیز بر دامنه استفاده از این کلید واژه افزود.

حرم امام(ره)

تعطیلی برنامه های سیاسی - مذهبی سالیانه و معمول حرم امام خمینی (ره) در پی وقایع بعد از انتخابات، انفجار بمب در این حرم ، حضور بسیاری از مسوولان در حرم امام و حواشی مختلفی مانند عدم حضور سیدحسن خمینی در مراسم حضور احمدی نژاد در حرم و ... همه و همه این نام را در سال 88 کلید واژه کرد.

جماران

بیت امام بود و مقدس ، اما در سلسله حرمت شکنی های سال 88 ، بیت امام هم در امان نماند و مورد تعرض قرار گرفت.

پارازیت

ارسال می شد تا دسترسی به برخی شبکه های ماهواره ای محدود شود . البته برخی از این پارازیت ها آنقدر قوی بود که ماهواره های سرویس دهنده به شبکه ها ی فارسی زبان ، عذر آنها را می خواستند زیرا معتقد بودند آثار پارازیت ها چنان مخرب است که فراتر از آن چند شبکه ، کل سیستم ماهواره ها را مختل می کرد.

خرخره و کرکره

جعفر شجونی ، عضو جامعه روحانیت مبارز گفته بود که آماده است خرخره معترضان را بجود و گلایه کرده بود که چرا کسی مثل نواب پیدا نمی شود که برود و کرکره آنها را پایین بکشد.
این سخنان به ویژه هنگامی مورد اعتراض قرار گرفت که مقام معظم رهبری همه جریان ها را از حرکات خودسرانه پرهیز دادند و بر حرکت بر مدار قانون تاکید کردند.
خرخره و کرکره ، کنایه ای شد برای اشاره به رویکردهای فراقانونی تندورها.

یگان ویژه

نیروهای پلیس که برای برخورد با تجمعات خیابانی با لباس های کماندویی و زره و هیبت ویژه مستقر می شدند و موتور هزار داشتند.

لباس شخصی ها

واژه ای نام آشنا ، اما تا کنون هیچ مقام رسمی هویت حتی یکی از آنها را مشخص نکرده است.

رنگ پرچم

تغییر رنگ سبز پرچم در چند برنامه رسمی اعتراضاتی را برانگیخت ولی امور رسانه های ریاست جمهوری اعلام کرد که انعکاس نور باعث تغییر رنگ شده است.

سوخت 20 درصد

سوخت اتمی راکتور تهران رو به اتمام است . ایران خواستار تهیه آن از بازار جهانی شد ولی غربی ها مانع تراشی کردند و به این ترتیب پروسه تولید اورانیوم 20 درصد در ایران کلید خورد.

لنگه کفش

بعد از ماجرای پرتاب کفش توسط خبرنگار عراقی به سمت جرج بوش ، بعضی ها نیز در ایران از آن کار تقلید کردند و چند نفر را با لنگه کفش مورد حمله قرار دادند که مهدی کروبی و صفار هرندی مهم ترین قربانیان لنگه کفش پراکنی بودند.

خلیج فارس

خاری در چشم برخی کشورهای عربی که حاضرند با پول های نفتی حتی تاریخ را هم عوض کنند !

برنج های آلوده

ابتدا اعلام شد که برنج های وارد شده از هند آلوده اند، بعد تکذیب شد، سپس تایید شد، دوباره تکذیب شد و بار دیگر ... و آخر سر هم ملت نفهمیدند برنج های هندی بالاخره آلوده اند یا نه ؟!

توپولف

هواپیمایی که هیچ کدام از مسافران ایرانی دوستش ندارند ؛ نامش با "سقوط" گره خورده و در سال 88 گفته شد که می خواهند از رده خارجش کنند هر چند یکی از آن ها خودش سقوط کرد و از ناوگان هوایی کشور خارج شد!

اس - 300

در کنار نیروگاه اتمی بوشهر ، نماد دیگری از بدقولی روس هاست. اس - 300 سیستم دفاع ضد هوایی است که فناوری آن در اختیار روسیه قرار دارد و ایران نیز طی قراردادی رسمی ، این سیستم را از روس ها خریده است ولی مقامات مسکو ، همچنان امروز و فردا می کنند.

ارسال نظر

اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    اخبار از پلیکان

    نمای روز

    اخبار از پلیکان

    داغ

    حواشی پلاس

    صفحه خبر - وب گردی

    آخرین اخبار