ماجرای «باد» و راز مجسمه اسرارآمیز ابوالهول

به گزارش پارسینه، ابوالهول غول افسانه‌ای مصر باستان و اسطورهٔ اودیپ، مخلوطی از انسان و حیوان با پیکری از شیر، مزیّن به بال‌های عقاب و دارای سری شبیه سر انسان با پوشش زنان زمان مصر باستان است. این موجود افسانه‌ای کسانی را که موفق به حل معمّای او نمی‌شدند می‌کُشت و در نظر مصریان باستان مظهر آفتاب محسوب می‌شد. مجسمه‌های زیادی از این موجود ساخته شده و معروف‌ترین آن‌ها ابوالهول بزرگ که در مصر قرار دارد از صخره‌ای یکپارچه تراشیده شده‌است و ۳۰ متر ارتفاع و ۷۰ متر طول دارد.

اسرارآمیز بودن ابوالهول احتمالاً در ارتباط با تعهد و ادای سوگند هنرمندان و خالقین اساطیر است که بر اساس آن موظف به حفظ اسرار و رموز عقاید و اندیشه‌های فرهنگی و عرفانی آثار خود بوده‌اند. این موجود افسانه‌ای بیش از هر پدیده دیگری در ادبیات و فرهنگ، اقتدار اسطوره‌ای خود را تثبیت نموده و به نماد اعلی و عمیق علم و دانائی و همچنین نمودی از هلاک و نیستی شهرت یافته‌است. بسیاری از هنرپیشگان زن سینمای قرن بیستم که اسرارآمیز، شهوانی، حیله‌گر و مرموز بوده‌اند به ابوالهول مصری واقع در جیزه تشبیه شده‌اند. همچنین گفتنی است که این بنا بزرگ‌ترین بنای تاریخی مصر است.

مجسمه ابوالهول که رو به شرق و محل طلوع آفتاب در منطقه قرار دارد در فلات جیزه، در حدود ۱۰ کیلومتری غرب قاهره و سواحل غربی رود نیل واقع شده است. در گذشته پادشاهان و فرعون‌های مصر به عنوان نمادی از خدای آفتاب، این مجسمه را پرستش می‌کردند و آن را «هورِم آخت» (Hor-Em-Akhet) به معنای هوروس افق می‌نامیدند. هوروس (Horus) یکی از خدایان مصر باستان با بدنی انسانی و سری مانند شاهین بود که به عنوان خدای پادشاهی، آفتاب و آسمان شناخته می‌شد. مجسمه ابوالهول در بخشی از قبرستان شهر تاریخی ممفیس، مرکز قدرت و فرمانروایی فراعنه مصر و در فاصله‌ای کوتاه از اهرام بزرگ ثلاثه قرار گرفته است.

این بنا، بزرگ‌ترین بنای باقی مانده از دنیای باستان است که طول آن ۷۳.۵ متر و ارتفاع آن در برخی جا‌ها به ۲۰ متر می‌رسد. بخش‌هایی از اورائوس (uraeus) -مار کبرای مقدسی که از نیرو‌های شیطانی محافظت می‌کرد- بینی و ریش معروف مجسمه از بین رفته‌اند؛ این ریش اکنون در موزه بریتانیا به نمایش گذاشته شده است. پهن شدگی‌های صورت گرفته در ناحیه سر مجسمه بخشی از دستمال سر سلطنتی است. اگر چه مجسمه ابوالهول به دلیل هزاران سال فرسایش آسیب جدی دیده است، رگه‌هایی از رنگ اولیه را می‌توان در نزدیکی یکی از گوش‌های آن دید. باور باستان شناسان بر این است که صورت ابوالهول در ابتدا به رنگ سرخ تیره بوده است. مقبره کوچکی که بین دست‌های مجسمه قرار دارد حاوی چندین لوحه سنگی حکاکی شده است که توسط فراعنه و برای ادای احترام به خدای خورشید در این مکان قرار داده شده‌اند.

به گزارش ایندیپندنت دانشمندان دانشگاه نیویورک با انجام یک آزمایش جدید دریافتند که جریان باد می‌تواند نقش قابل توجهی در شکل گرفتن مجسمه اسرارآمیز ابوالهول داشته باشد.بیش از ۴۰ سال پیش، فاروق الباز - دانشمند فضایی و زمین شناس که به دلیل تحقیقات میدانی خود در بیابان‌های سراسر جهان شناخته شده است - این نظریه را مطرح کرد که باد در شکل گیری مجسمه غول پیکر ابوالهول در جیزه مصر نقش مهمی داشته است و بعدا مصریان باستان جزئیاتی را به سطح آن اضافه کردند.

اکنون، یک مطالعه جدید شواهدی را ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد این نظریه می‌تواند قابل قبول باشد.