جزییات موج سیاه کرونا در ایران

روز‌های سیاه کرونا در بهار امسال همچنان ادامه دارد. دیروز با عبور شمار جانباختگان از مرز ۴۰۰ فوتی سیاه‌ترین قاب هفتگی کرونا در ۲۴ ساعت منتهی به روز گذشته ثبت شد؛ ۴۰۵ بیمار کرونایی راهی قبرستان‌ها شدند و گفته می‌شود راه سختی در جدال نفسگیر با کرونا در پیش داریم.

آمار‌ها درباره تعداد موارد ابتلا، بستری و بیماران بدحال بسیار تکان دهنده و نگران کننده است با وجود این و علی‌رغم هشدار‌های پیاپی مسئولان، اعمال محدودیت‌های شدید و تعطیلی‌های گسترده هنوزآمار افراد قانون گریز با افرادی که پروتکل‌ها را رعایت می‌کنند ۵۰ درصد گزارش می‌شود. همچنین دورهمی‌های خانوادگی هم سر جایشان باقی است و ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی نیز شلوغ و پر ازدحام هستند و همه این‌ها فرصت تاخت و تاز را برای ویروس انگلیسی فراهم کرده است. از سوی دیگر گزارش‌ها و آمار‌های رو به رشد مبتلایان و فوتی‌ها در شهر ها‌ی قرمز و نارنجی آژیر خطر را به صدا درآورده است تا جایی که سیر نزولی کاهش میزان مشارکت مردمی در رعایت پروتکل‌ها با درنظر گرفتن افزایش قدرت سرایت ویروس جهش‌یافته کانون‌های بحرانی تازه‌ای را در کشور ایجاد کرده است و می‌تواند مشکلات بسیار شدیدی برای کادر درمان به‌همراه داشته باشد، چون بررسی‌های تخصصی و کارشناسان به این نکته اشاره دارد که قدرت سرایت نوع جهش‌یافته ویروس منحوس نسبت به ابتدای همه‌گیری در سال ۱۳۹۸ به‌میزان ۱۰ تا ۳۰ برابر است.

بر اساس اعلام روابط عمومی وزارت بهداشت در ۲۴ ساعت منتهی روز گذشته با فوت ۴۰۵ بیمار مجموع جانباختگان کرونا به ۶۶ هزار و ۷۳۲ نفر رسید. همچنین دیروز ۲۱ هزار و ۶۴۴ بیمار جدید شناسایی شد که نکته قابل توجه آن بستری ۳ هزار و ۹۲ نفر در بیمارستان‌ها است. مجموع بیماران کرونا نیز در کشور به دو میلیون و ۲۳۷ هزار و ۸۹ نفر رسید. حال ۴ هزار و ۷۶۶ نفر نیز وخیم گزارش می‌شود.

در این میان اوضاع تهران به‌عنوان مرکز اپیدمیولوژی کشور وخیم‌تر است و بیش از یک سوم مرگ و میر‌ها در پایتخت اتفاق می‌افتد و این مسأله نگرانی رئیس شورای شهر تهران را هم در پی داشته است. به گفته محسن هاشمی؛ آمار فوتی‌های کرونایی در تهران از ۱۳۰ نفر گذشته و روند افزایشی آن، از بازگشت شرایط وخیم پاییز گذشته خبر می‌دهد. وضعیت کرونا در ۲۰ استان کشور نیز با وجود اعمال تعطیلی‌ها همچنان صعودی است. او می‌گوید محدودیت‌های دیرهنگام ایجاد شده نیز تاکنون تأثیرگذار نبوده است و باید بخش عمده‌ای از فعالیت‌ها قرنطینه شود. هاشمی در ادامه می‌افزاید از مسئولان مدیریت شهری انتظار داریم مسأله واکسیناسیون پرسنل صف مقدم شهرداری تهران را که بدون تعطیلی و وقفه در حال خدمت‌رسانی و در معرض ابتلا به بیماری کرونا هستند پیگیری کنند؛ پاکبانان زحمتکش، کارگران میادین میوه وتره بار، کارکنان شهروند و پرسنل بخش سلامت شهرداری به‌صورت جدی در معرض ابتلا به کرونا هستند.

در شهرستان‌های قرمز کرونایی ۷۱ درصد و در شهرستان‌های نارنجی ۷۳ درصد نقض محدودیت‌ها اتفاق افتاده است. رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی استان‌ها از اشغال کامل تخت‌های بستری ابراز نگرانی می‌کنند و در عین حال هشدار می‌دهند به‌دلیل گسترش ویروس جهش یافته انگلیسی بزودی شاهد رکورد‌های تازه‌ای از تعداد افزایش مرگ و میر در استان‌های قرمز کرونایی خواهیم بود... وضعیت کرونا در استان‌هایی همچون ایلام، همدان، خراسان جنوبی و کردستان بسیار فاجعه‌آمیز گزارش می‌شود و در استان‌های گیلان و اصفهان و بوشهر نیز آمار‌ها روبه افزایش است. تعداد بیماران در استان گلستان و کرمانشاه نیز چند برابر افزایش یافته در این میان اوضاع سمنان و کاشان نیز وخیم اعلام می‌شود. بحران کرونا همچنین در استان‌های آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان و لرستان نیز همچنان ادامه دارد. در آمار‌هایی که اعلام شد سهم نگران کننده بی‌توجهی به تردد‌های شبانه یعنی از ساعت ۲۲ الی ۳ بامداد واقعیتی تلخ را نشان می‌دهد که میزان ۶۶ درصد را به خود اختصاص داده و جالب اینجاست که پایتخت با وجود شرایط بحرانی از نظر وضعیت همه‌گیری کرونا در موج چهارم، صدرنشین تخلف تردد شبانه است و نام اصفهان هم به‌عنوان دیگر شهر در وضعیت بحرانی کرونا دیده می‌شود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که اولین بار ۷ آبان سال ۹۹ بود که آمار روزانه مرگ بر اثر کرونا برای نخستین بار به بیش از ۴۰۰ نفر رسید. آن روز و در میانه‌های موج سوم کرونا ۴۱۵ نفر جان باختند و تعداد ۶ هزار و ۸۲۴ بیمار جدید شناسایی شدند. همان زمان نیز مسئولان وزارت بهداشت درباره پر شدن ظرفیت بیمارستان‌ها هشدار دادند.

یک هفته پس از نزدیک شدن مرگ و میر‌ها به عدد ۵۰۰ محدودیت‌های کرونایی در فاز یک اجرا شد و سپس بعد از اعمال فاز دوم محدودیت‌های شدید کرونایی از اول آذر در نهایت ۱۶ دی بعد از ماه‌ها مبارزه نفسگیربا کرونا شمار فوتی‌ها با مرگ ۹۸ بیمار دو رقمی شد. ارقام دو رقمی مرگ بر اثر کرونا تا ۱۳ فروردین ماه ادامه داشت تا اینکه یک مرتبه عواقب خرید‌های شب عید و شلوغی بازار در آخر سال سر از عدد مرگ کرونا در آورد و به نحسی سیزده بدر گره خورد. آن روز ۱۱۷ نفر فوت کردند. بعد از ۱۳ فروردین نگرانی‌ها از عواقب سفر‌های نوروزی و رفتار پروتکل شکنان شدت گرفت به‌طوریکه از نیمه دوم فروردین ماه دوباره مرگ‌های سه رقمی تکرار شد. کم کم آمار ابتلا، بیماران بدحال و نیازمند به آی‌سی‌یو و فوتی‌ها با جهشی فزاینده پیشروی کرد و درست یک روز مانده به پایان اولین ماه بهار قرمز کرونایی، مرگ‌ومیر کرونا با مرگ ۴۰۵ بیمار رکورد جدیدی زد.

تحلیل داده‌های مرتبط با روند موارد مثبت بیماری در کل کشور از ابتدای اپیدمی تا انتهای هفته سوم فروردین نشان می‌دهد در موج چهارم کرونا افزایش بی‌سابقه‌ای در تعداد موارد بیماری رخ داده و این روند با شدت ادامه دارد. سرعت متوسط افزایش آمار روزانه در تعداد موارد بستری در موج چهارم نسبت به موج سوم ۶.۱ برابر افزایش داشته و این رقم در مورد تعداد مرگ و میر‌ها ۴.۱ برابر زیاد شده است. این وضعیت اکنون با شتابی جهش وار ادامه دارد و شدت آن در همه زمینه‌ها به نسبت سه موج قبلی بی‌سابقه و نگران کننده ارزیابی می‌شود.

این داده‌ها در حالی مطرح می‌شود که مطابق اعلام سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا هنوز به قله موج چهارم نرسیده‌ایم. به‌عبارتی پیک سوم یعنی در قله پیک قبلی، ۲۳ هزار بستری داشتیم، اما در حال حاضر که هنوز به قله موج چهارم نرسیده‌ایم ۴۳ هزار بستری داریم. پیش‌بینی مسئولان وزارت بهداشت بر این نکته تأکید دارند که بزودی این میزان به حدود ۶۰ هزار بستری در روز می‌رسد. اگرچه هر روز عدد و رقم‌های ابتلا و مرگ روندی صعودی گرفته، اما هنوز عده بیشماری وخامت اوضاع کرونایی کشور را جدی نگرفته‌اند. مصداق این بی‌تفاوتی و بی‌توجهی به قوانین محدودیت‌ها و شیوه نامه‌های بهداشتی کاهش میزان رعایت پروتکل‌ها به میزان ۳۰ درصد در بسیاری از استان‌ها و شهر‌ها است. از طرفی نمی‌توان به این سادگی از عواقب رفتار ۲۱ هزار نفری را که تست‌شان مثبت بود و سفر رفتند و نقض قرنطینه کردند گذشت. همان‌هایی که ویروس کرونا را شهر به شهر چرخاندند که نتیجه بی‌توجهی به هشدار‌ها هم به افزایش بار مراجعه به مراکز درمانی و اشغال کامل تخت‌های بیمارستانی دامن زد.

به گفته علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی کرونا در شش استان ۷۱ درصد کل نقض تردد‌ها در کشور اتفاق افتاده که شامل مازندران، اصفهان، البرز، همدان، آذربایجان شرقی و فارس هستند. در این میان ۶۶ درصد نیز محدودیت‌های شبانه را نقض کرده‌اند که تهران در صدر نقض محدودیت‌های شبانه قرار دارد. همچنین بر اساس پیش‌بینی‌های ستاد ملی مقابله با کرونا؛ حدود دو هفته دیگر به قله یا پیک نهایی موج چهارم می‌رسیم.

البته این بدان معنی است که حتی اگر هم به پیک برسیم و روند ثابت شده یا نزولی شود، حالاحالا‌ها از وضعیت قرمز خارج نخواهیم شد. سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا می‌گوید: رعایت پروتکل‌ها همچنان رضایتبخش نیست. میزان رعایت پروتکل‌ها در شهر‌های قرمز و نارنجی هنوز به حد مطلوب نرسیده و هنوز بسیاری از استان‌ها و شهر‌ها به میزان ۳۰ تا ۴۰ درصد پروتکل‌ها رعایت نمی‌شود و این زیاد است. به این ترتیب درباره ادامه محدودیت‌ها روز پنجشنبه تصمیم‌گیری خواهد شد.