آخرین تحقیقات درباره فروپاشی صفحات یخی قطب جنوب

به گزارش پارسینه، پژوهشگران، ژن‌های گونه‌ای از اختاپوس به نام "Turquet's octopus" که در آب‌های اقیانوس منجمد جنوبی زندگی می‌کنند، مورد بررسی قرار دادند و به نتایج نگران‌کننده‌ای رسیدند.

تحقیقات نشان داد که جمعیتی از این اختاپوس‌ها که در حال حاضر در منطقه ایزوله‌ای زندگی می‌کنند، حدود ۱۲۵ هزار سال پیش توانسته‌اند به طور آزادانه با گونه‌های دیگری از اختاپوس‌ها که متعلق به همان منطقه نیستند، جفت‌گیری کنند. این اتفاق در زمانی افتاده است که سه دریا اطراف قاره جنوبگان (آموندسن، ودل و راس) توسط باریکه‌ای به هم متصل بودند.

دمای زمین در آن دوران مشابه دمای امروز بوده و با کشف این اطلاعات، دانشمندان می‌توانند پیش‌بینی کنند که "صفحه یخی غرب قطب جنوب" یا WAIS احتمالاً بیشتر از آنچه قبلاً فکر می‌شد به فروپاشی نزدیک است.

اگر این صفحه یخی عظیم فرو بریزد، سطح آب دریاهای جهان به میزان ۳.۳ تا ۵ متر افزایش خواهد یافت و به این ترتیب نقشه جهان کنونی نیز به شدت تغییر خواهد کرد.

پژوهشگران این تحقیق تأکید می‌کنند که اگر جهان نتواند گرمایش زمین ناشی از فعالیت‌های صنعتی انسان را تا حد ۱.۵ درجه سانتی‌گراد که در توافق پاریس تعهد شده بود، حفظ کند، آنگاه وقوع این نتیجه بسیار محتمل است.

سالی لا، متخصص زیست‌شناسی تکاملی و پژوهشگر اصلی این تیم تحقیق از دانشگاه جیمزکوک استرالیا، به خبرگزاری فرانسه اظهار داشت: "ما در این تحقیق از دی‌ان‌ای و تغییرات زیست‌شناسی، به عنوان نمایندۀ تغییرات قطب جنوب در گذشته استفاده کردیم. برای انجام این تحقیق، استفاده از این نوع از اختاپوس یک نمونه ایده‌آل محسوب می‌شد زیرا هم این گونه از اختاپوس‌ها در آب‌های اطراف قاره جنوبگان یافت می‌شود و هم اینکه ما اطلاعات زیادی درباره آن داریم. از جمله می‌دانیم که متوسط طول عمر آن ۱۲ سال است و از حدود ۴ میلیون سال پیش به عنوان یک گونه جدید ظاهر شده‌اند."

تحقیقات نشان داد که فروپاشی صفحات یخ جنوبگان باعث شده که این گونه از اختاپوس‌ ایزوله بتواند با دیگر گونه‌های اختاپوس‌ها ارتباط برقرار کند و برای هزاران سال با آنها آمیزش داشته باشد و به این شکل به حیات خود ادامه دهد.

پس از آن، صفحات یخ دوباره به هم پیوستند و این گونه‌ها دوباره از دیگران جدا شدند.

این داستان پیوند و جدایی، در ژن‌های منحصر به فرد این اختاپوس‌ها ثبت شده است.

سالی لا و همکارانش «دی ان ای» ژنوم ۹۶ این گونه ویژه از اختاپوس را جمع‌آوری و توالی‌یابی کردند؛ آنها هم از اختاپوس‌هایی استفاده کردند که بطور تصادفی توسط کشتی‌های ماهیگیری صید شده بودند و هم نمونه‌های مشابه آنها که به مدت ۳۳ سال در موزه‌ها نگهداری می‌شدند.

در جریان این توالی‌یابی، شواهدی از راه‌های دریایی «بخش غربی» آب‌های اقیانوس منجمد جنوبی نیز به دست آمد؛ راههایی که سه دریای آموندسن، ودل و راس را به هم متصل می‌کردند.

این توالی‌یابی نشان داد که «صفحه یخی غرب قطب جنوب» یا WAIS تا کنون در دو دوره مختلف فرو ریخته است: اولین بار در دوران زمین‌شناسی پلیوسن (حدود ۳ تا ۳.۵ میلیون سال پیش) و دومین بار در طول دورۀ «میان‌یخچالی» (فاصله زمین‌شناختی با دمایی گرمتر بین ۱۲۹ هزار تا ۱۱۶ هزار سال پیش).

پژوهشگران این تحقیق اظهار می‌کنند: «این مطالعه، شواهد تجربی را ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد "صفحه یخی غرب قطب جنوب" هنگامی که دمای جهانی به میانگین دمای امروزی نزدیک بوده، فرو ریخته است. همچنین نشان می‌دهد که احتمالاً در آینده نزدیک، این صفحه دوباره به نقطه اوج فروپاشی خود می‌رسد.»

این تحقیق هنوز چند سوال را بی‌پاسخ می‌گذارد: اولاً آیا تغییرات دما به‌تنهایی منجر به فروپاشی صفحات یخی باستانی شده است یا خیر؟ دوم، آیا تغییرات در جریان‌های اقیانوسی و تعامل پیچیده بین یخ و زمین جامد می‌تواند نقشی در این پدیده داشته باشد یا خیر؟ و در نهایت، مشخص نیست آیا افزایش سطح دریا به یکباره اتفاق می‌افتد یا در یک دوره بسیار طولانی‌تر روی می‌دهد.

با این وجود، دانشمندان بر این باورند که نتایج این مطالعه قابل تأمل هستند. از نظر آندریا داتون، زمین‌شناس دانشگاه ویسکانسین-مدیسون، و رابرت دکنتو از دانشگاه ماساچوست، این تحقیق یک تحقیق "پیشگام" است که بیش از همه یک سوال اساسی را مطرح می‌کند؛ یعنی آیا تاریخ باستان تکرار خواهد شد یا خیر؟