گشت و گذاری کوتاه در دروازه بهشت ایران

در مسیر حرکت از مرکز استان آذربایجان شرقی (تبریز) به سمت شمال شرق استان وارد شهر تاریخی و زیبایی با نام اهر که به دروازه بهشت منطقه ارسباران معروف است می‌رسیم، شهری که قدمت چندین هزار ساله دارد.

مراکز و مناطق گردشگری دروازه بهشت ارسباران

شهرستان اهر با وسعتی برابر ۳۰۷۴ کیلومتر مربع برابر ۶.۷ درصد مساحت استان و در فاصله ۹۰ کیلومتری از تبریز واقع شده است. این شهرستان به عنوان مرکز منطقه ارسباران از سمت شمال با شهرستان‌های هوراند و کلیبر، از سمت شرق با مشگین شهر، از سمت غرب با شهرستان ورزقان و از سمت جنوب با شهرستان هریس هم‌مرز بوده و کریدور اتصال دو استان آذربایجان شرقی و استان اردبیل است.

در ذیل این نوشتار عناوین جاذبه‌های گردشگری این شهرستان ذکر می‌شود:

مناطق طبیعی و گردشگری شهرستان اهر

- قله و پایکوه‌های بکر و زیبای قره داغ

- طبیعت زیبای رشته کوه قوشاداغ

- منطقه حفاظت شده " یای قاری"

- مجموعه سایت گردشگری "افیل شامی"

- مناطق دیدنی ییلاقی و قشلاقی کوهپایه‌های قوشاداغ

- پارک جنگلی فندقلو زیستگاه و محل تکثیر مارال و سایر حیات وحش

- روستای نمونه گردشگری انداب

- گیاهان دارویی دامنه‌های رشته کوه قوشاداغ و قره داغ

- چشمه‌ها و منابع آبی در رشته کوه قوشاداغ (قبله گوزی، حصار چایی، چاتداق قیه، سوقال خان، انصار الحسین و آبشار مزرعه و.).

- درختان کهن سال چنار روستا‌های یوزباشلو و زگلیک که قدمت چندین صد ساله دارند.

- تالاب‌های یوسف لو، دیبسیز و تالاب فصلی قوچ گلی

- رودخانه اهرچای و رودخانه کیچیک چای

مناطق تاریخی و باستانی اهر

- آرامگاه شیخ شهاب الدین اهری: نگین شهرستان اهر با قدمت بیش از ۸۰۰ سال با بنای اسلامی به دوران ایلخانی مربوط می‌شود و متعلق به عارف قرن هفتم هجری شیخ شهاب الدین محمود اهری است.

- موزه ادب و عرفان ایران: تأسیس در سال ۱۳۷۴ در آرامگاه شیخ شهاب الدین بنا شد و در این موزه آثار فرهنگی مربوط به ادب و عرفان دوره‌های صفویه تا قاجار در سه سالن آثاری از جمله کتب خطی، قطعاتی از خوشنویسی معروف، انواع کشکول و تبرزین و ... به نمایش گذاشته شده است که هم اکنون در حال مرمت است.

- حصار خشتی شیخ شهاب الدین: حصار بلند خشتی با ضلع حدود ۳۶۵ متر هم اکنون بخشی از آن دیوار در ضلع غربی مرمت و بازسازی شده و دارای درگاه ورودی، نقاره خانه و محل استراحت زوار می‌باشد و در وسط آن بقعه شیخ شهاب الدین واقع شده است.

- کتیبه اورارتویی شیشه: مربوط به هزاره اول (ق. م) و (ثبت به عنوان اثر ملی در سال ۱۳۷۹)

- قلعه‌های تاریخی شیشه و نودوز (نقدوز)

- کاروانسرای گوره درق

- کاروانسراس گوئجه بئل

- کاروانسرای آق مچید

- خانه و پارک قاسم خان اهری متعلق به دوران قاجار

- خانه بشیر آمر از نوادگان پسری عباس میرزا

- خانه عطایی متعلق به دوران قاجار

- بازار سرپوشیده و تاریخی اهر: بعد از تبریز دومین بازار‌های قدمی و سرپوشیده استان و مرکز اقتصادی و گردشگری این شهرستان می‌باشد که در دوره قاجار و زمان رشید الملک والی منطقه مرمت و ساخت و ساز‌هایی در بازار تاریخی صورت گرفته است.

- بازار سه دکان‌ها (اوچ دوکانلار)

مناطق مذهبی و زیارتی اهر

- مسجد جامع: از مساجد صدر اسلام دوره سلجوقیان می‌باشد (ثبت به عنوان اثر ملی در سال ۱۳۸۱)

- مسجد شیخ عماد و آستانه امام زاده سید علی سبط: مسجد شیخ عماد به دوره (۱۲۷۷ ه. - ق) تعلق داشته و در مجاورت این مسجد آستان امامزاده سید علی سبط از نوادگان امام موسی بن جعفر (ع) قرار دارد.

- آستانه امام زاده زین الدین (ع) در روستای حصار سیدلر

- آستانه امامزاده روستا‌های خونیق، چشمه وزان، اوجاق هولان، خلیفه لو، یدی بلاق و ...

- مسجد تاریخی دیک مچید

- مسجد تاریخی ابواسحق

سوغاتی و صنایع دستی اهر

- شیرینی و نان اهری "یتی قات": از سوغاتی‌های منحصر به فرد این شهرستان است که معمولاً هر گردشگری که از این شیرینی خوشمزه و خوش طعم میل می‌کنند به عنوان سوغات نیز به شهر‌های خود می‌برند. (ثبت به عنوان آثار ملی ناملموس ایران در سال ۱۳۹۴)

- ذرت بومی اهر (سوتدی مکه)، خوش طعم و خوش مزه

- سیب قره قرمز مخصوص شهرستان اهر

- عسل ناب و طبیعی

- گلیم و جاجیم

- ورنی محصول منحصر به فرد و نماد اهر: ورنی جزو صنایع دستی این شهرستان می‌باشد که قدمتی بیش از سه قرن دارد. این هنر ناب و منحصر بفرد شهرستان به هنر دستان زنان و دختران عشایری و روستایی با باور‌ها و آداب و رسوم منطقه ارسباران در آن یافته می‌شود باز می‌گردد.

گفتنی است، شهرستان اهر یا توجه به موقعیت خاص اقلیمی و قرار گرفتن در شاهراه گردشگری استان‌های آذربایجان شرقی و اردبیل و همچنین به عنوان دروازه ورود به بهشت گمشده ارسباران و جنگل‌های بکر و منحصر به فرد این منطقه از جمله شهر‌هایی است که علاوه بر طبیعت زیبا و دل انگیز دارای مناطق تاریخی، فرهنگی و زیارتی فراوانی است که توجه به زیرساخت‌ها و تقویت مراکز و مناطق گردشگری این شهر تاریخی از سوی مسئولین استانی و شهرستانی می‌تواند برخی از مشکلات اصلی از جمله بیکاری جوانان و رکود اقتصادی این شهرستان و حتی منطقه ارسباران را حل نماید.