پیوستن اسرائیل به سنتکام یعنی به خط کردن متحدان علیه ایران؟

به گزارش خبرنگار «پارسینه»، دولت دونالد ترامپ در یکی از آخرین اقدامات خود، اسرائیل را به فرماندهی مرکزی (سنتکام) که مسئولیت فرماندهی و کنترل در خاورمیانه، مصر، آسیای مرکزی و بخش‌هایی از آسیای جنوبی را بر عهده دارد، وارد کرد.

پیش از این، اسرائیل در حوزه «فرماندهی اروپایی» ایالات متحده قرار داشت که مرکز آن در آلمان است، اما تحولات اخیر در رابطه با شناسایی اسرائیل توسط شماری از کشور‌های عربی همچون امارات متحده عربی و بحرین موجب شد تا زمینه برای اضافه شدن رژیم اسرائیل به فرماندهی مرکزی فراهم شود. این مسئله موجب شده است تا ناظران به ارزیابی این تغییر و تحول بپردازند و « جروزالم پست » نیز در یادداشتی، پیامدهای آن را مورد بررسی قرار داده است.

در بیانیه وزارت دفاع آمریکا هم ضمن اشاره به این موضوع، هدف اصلی را به خط کردن متحدان علیه «تهدید مشترک» در خاورمیانه ذکر کرده که مشخصا منظور از این تهدید مشترک، ایران است.

تاسیس سنتکام در سال ۱۹۸۳ صورت گرفت و در واقع جایگزین «کارگروه مشترک آرایش نیروی سریع» شد که سال ۱۹۷۹ به عنوان یک نیروی متحرک برای استقرار در مناطق درگیری خارج از اروپا و کره جنوبی ایجاد شده بود.

مرکز فرماندهی سنتکام بر خلاف معمول خارج از منطقه، در فلوریدای آمریکا قرار دارد و در حال حاضر یک مرکز نیابتی هم در پایگاه العدید قطر مستقر است. آمریکا همچنین پایگاه‌هایی در بحرین، امارات متحده عربی و قطر دارد و در هر یک از کشور‌های عراق و افغانستان هم نزدیک به ۲۵۰۰ نیرو دارد.

براساس فهرستی که بر روی سایت سنتکام منتشر شده، اولویت‌های این فرماندهی عبارتند: از سدنفوذ ایران، یافتن راه حل مذاکره شده برای افغانستان، ادامه نبرد با داعش در سوریه و عراق، مقابله با تهدید پهپاد‌های حامل قاچاق، یا مواد شیمیایی یا دیگر محموله‌های تسلیحاتی و انفجاری، و محدود کردن مسلح شدن آوارگان و پناهجویان.

به نوشته روزنامه «وال استریت ژورنال»، گروه‌های هوادار اسرائیل از سال‌ها پیش درخواست می‌کردند که اسرائیل برای همکاری‌های بیشتر در مبارزه با ایران به سنتکام اضافه شد. این تصمیم اکنون می‌تواند به تقویت روابط اسرائیل و کشور‌هایی که اخیرا با آن سازش کرده ند بشود و حتی همکاری‌های میان آن‌ها را برای مقابله با ایران تشویق کند.

جو بایدن و مقامات منتصب او که از این هفته رهبری آمریکا را بر عهده می‌گیرند تا کنون درباره این تغییر صحبتی نکرده اند.

البته این نخستین باری نیست که سنتکام با اسرائیل همکاری می‌کند. فرماندهی مرکزی ایالات متحده تا کنون چندین تمرین مشترک نظامی، از جمله سه تمرین در ۲۰۲۰، با حضور جنگنده‌های اف ۳۵ اسرائیل برگزار کرده است.

اضافه شدن اسرائیل به سنتکام می‌تواند مشکلاتی نیز ایجاد کند. برای نمونه این سئوال مطرح است که در صورت رو به زوال گذاشتن روابط این رژیم با کشور‌های عرب، چه بر سر سنتکام خواهد آمد؟ ضمن این که باید در نظر داشت تاکنون مهمترین کشور عرب حاشیه خلیج فارس، یعنی عربستان سعودی، به عادی سازی روابط روی نیاورده است.

دلایل احتمال شدت گرفتن اختلافات میان اسرائیل و کشور‌های عربی را می‌توان در تداوم ناآرامی‌های میان اسرائیل و فلسطین، حملات مستمر آن به سوریه، و نگرانی برخی از کشور‌های عربی درباره انتقال اطلاعات آن‌ها از سوی ارتش آمریکا به اسرائیل جستجو کرد.