طرح کاهش به ۳ روایت

قرار است پاييز امسال پرونده طرح زوج و فرد براي هميشه در پايتخت بسته شود. جزييات اين طرح هنوز به تصويب نهايي شوراي عالي ترافيک کشور نرسيده است. اما همه کارشناسان و مسئولان شهري بر کليات اين طرح توافق دارند. اين که در تمام اين سال ها طرح زوج و فرد نتوانسته است ميزان آلودگي هواي تهران را کاهش دهد.

مسئولان ترافيکي هر کدام روايت خود را از اين طرح دارند. شوراي عالي ترافيک خودروهايي را مناسب ورود به محدوده کاهش مي داند که استاندارد يورو 5 را داشته باشد و مديران شهري خودروهايي با استاندارد يورو 2 را مناسب مي دانند.

معاينه فني چالش ديگري است که پيش روي اين طرح است. وجود بيش از13 هزار تاکسي فرسوده و 2 هزار 500 اتوبوس که به گفته مديران شهري به سن فرسودگي رسيده اند و قرار نيست در هنگام اجراي آن استثنا شوند.

روايت اول؛ پليس

سرهنگ مراد مرادي، معاون آموزش و فرهنگ ترافيک پليس راهور تهران معاينه فني را اولين چالش‌هاي پيش روي طرح LEZ برشمرد و گفت: اولين اشکال اين است که براي اجراي اين طرح مديريت يکپارچه‌اي براي معاينه فني وجود ندارد و پليس و مرکز اجراييات ما به بانک‌هاي اطلاعاتي معاينه فني دسترسي ندارد که در اين خصوص رايزني‌ها انجام شده و اميدواريم هر چه زودتر اين دسترسي‌ها فراهم شود چرا که درغير اين صورت ما قابليت کنترل خودروها براساس معيار داشتن معاينه فني معتبر را نخواهيم داشت.

معاون آموزش و فرهنگ ترافيک پليس راهور تهران نبود زيرساخت‌هاي نرم‌افزاري و سخت‌افزاري متناسب با اين طرح نيز از جمله مشکلات پيش روي طرح LEZ دانست و گفت: در مورد موتورسيکلت‌ها نيز ما با مشکلاتي روبرو هستيم و هنوز سازوکاري براي معاينه فني و ايجاد محدوديت براي موتورسيکلت‌ها وجود ندارد، ضمن اينکه بايد توجه داشته باشيم که هر موتورسيکلت به طور متوسط چهار تا شش برابر يک خودرو سواري توليد آلايندگي مي‌کند.

مرادي موانع قانوني را نيز يکي ديگر از چالش‌هاي پيش روي LEZ برشمرد و گفت: شما ببينيد آمده‌اند در قانون موضوعي را پيش‌بيني کرده‌اند که براساس آن خودروهاي صفر و اصطلاحا نوشماره تا پنج سال از معاينه فني معاف خواهند بود. در اين شرايط چه بسا ممکن است خودرويي بعد از يک سال نيازمند معاينه فني باشد اما براساس قانون تا پنج سال از انجام معاينه فني معاف مي‌شود که اين نيز يکي ديگر از چالش‌هاي پيش روي اجراي اين طرح است.

وي از مديريت شهري خواست که اجراي طرح LEZ را فازبندي کرده و در مرحله نخست آن را از ناوگان حمل و نقل عمومي آغاز کند.

مرادي با بيان اينکه حدود 2000 اتوبوس فرسوده و حدود 13 هزار تاکسي فرسوده در تهران در حال تردد است، گفت: اين رقم يعني 30 درصد ناوگان اتوبوسراني و20 درصد از ناوگان تاکسيراني ما فرسوده است که در اين صورت اجراي LEZ مشکلاتي را به دنبال خواهد داشت.

وي طرح LEZ را فاقد پيوست‌هاي فرهنگي و اجتماعي منطبق با واقعيت‌هاي زندگي مردم دانست و تصريح کرد:‌ در اين شرايط فشار مضاعفي بر طبقات ضعيف و متوسط جامعه وارد خواهد شد.

روايت دوم؛ شوراي عالي ترافيک

مهدي يدي همداني دبير شوراي عالي هماهنگي ترافيک شهرهاي کشورهم درباره جزييات طرح کاهش گفت: در طرح جديد براي اجراي آسان‌تر اصلاحاتي انجام شد که بر اساس آن خودروها به 3 گروه‌ قرمز و زرد و سبز تقسيم شدند؛ که گروه قرمز شامل خودروهاي فرسوده و فاقد معاينه فني، گروه زرد خودروهايي با استاندارد زير يورو 5 که شامل اکثر خودروهاي کشور هستند و گروه سبز خودروهاي برقي، هيبريدي و خودروهاي يورو5به بالا هستند.

اگر اين دسته بندي انجام شود بر اساس اين تصميم براي گروه قرمز خودروهاي فرسوده و خودروهايي که فاقد معاينه فني هستند در تمام روزهاي کاري سال از 6 صبح تا ساعت 19 ورودشان به محدوده ممنوع خواهد بود. براي گروه زرد که اکثر خودروها را شامل مي شوند در روزهايي که هوا در شرايط ناسالم قرار بگيرد محدوديت تردد زوج و فرد اعمال مي‌شود و گروه سبز که خودروهاي پاک هستند تابع وضعيت هوا نيستند و در همه شرايط مي‌توانند وارد محدوده شوند.

روايت سوم؛ شهرداري تهران

شهرداري تهران طرح LEZرا طرح کاهش ناميده است. وحيد حسيني، مديرعامل شرکت کنترل کيفيت هوا درتوضيح اين عبارت گفت :طرح جديد به نام محدوده «کاهش»مخفف عبارت «کاهش آلودگي هواي شهر» و به جاي مخفف انگليسي LEZ انتخاب شده است.

وي پيشينه مطالعات کارشناسي اين طرح را به دو سال پيش نسبت داد و گفت:منابع متحرک آلودگي هوا در تهران شامل انواع خودروها حدود 80 درصد آلودگي توليدي تهران را شامل مي‌شوند. اين ميزان البته به جز آلودگي ورودي از مرز و فضاهاي پيراموني تهران است.

او ادامه داد:بررسي هاي کارشناسي نشان داد خودروهاي کاربراتوري توليدي و وارداتي ماقبل1382حدود 10درصد ناوگان سواري تهران را شامل مي شوند اما در حدود 45 درصد از کل آلودگي ناشي از ناوگان سواري تهران متعلق به آنهاست.

حسيني تاکيد کرد:علاوه بر اين خودروهاي ديزلي بدون هيچ تجهيزات کنترل آلايندگي مانند فيلترهاي جاذب دوده که در همه جاي دنيا استفاده مي شود در تهران تردد مي کنند و نقش بسيار موثري در افزايش آلودگي هواي تهران دارند. در حال حاضر در بيشتر شهرهاي جهان رعايت استاندارد يورو 6 در خودرهاي ديزل اجباري شده است اما در تهران دوده بسيار خطرناک ديزل بدون هيچ فيلتري مستقيم وارد هواي تهران مي‌شود.

او افزود:در مطالعات اوليه براي اجراي اين پروژه در تهران گروهي از مشاوران اروپايي را به کار گرفتيم و در نهايت طرحي براي تهران آماده شد که محدوده طرح زوج و فرد که عملا هيچ تاثيري بر کاهش آلودگي هواي تهران ندارد را به محدوده «کاهش» تبديل کنيم.

سيد جعفر تشکرهاشمي معاون شهردار تهران نيز درباره دليل جايگزيني طرح کاهش به جاي زوج و فرد گفت : طرح زود و فرد از زماني موضوعيت پيدا کرد که آلودگي هوا به اوج خود رسيد. به خصوص در ماه‌هاي آبان و آذر که ما دائما روزهايي داشتيم که به لحاظ آلودگي هوا در وضعيت ناسالم بود، بنابراين تصميم گرفته شد براي کاهش آلودگي هوا طرح زوج و فرد اجرا شود. بنابراين هدف اصلي از اجراي اين طرح کاهش آلودگي هوا بود، اما بايد ديد اين طرح توانست تصميم‌گيران را به هدف نزديک کند يا خير؟ بررسي‌ها نشان مي‌دهد اين طرح به ميزان کمي در داخل محدوده زوج و فرد سبب کاهش حجم آلاينده‌ها شده، اما در بيرون اين محدوده، آلودگي هوا افزايش بالايي داشته است. يعني اتفاقي که در بيرون محدوده زوج و فرد افتاده اين بوده که مردم ماشين‌هاي خود را تا نزديکي محدوده زوج و فرد آورده، طول سفرهايشان را افزايش داده و در پشت رينگ (محدوده) زوج و فرد خودرو خود را پارک کرده‌اند، بنابراين باعث توليد آلودگي بيشتري در خارج اين محدوده شده‌اند. يعني ما در معدل کل شهر کاهش آلودگي هوا نداشته‌ايم و به اين جمع‌بندي رسيده‌ايم که طرح زوج و فرد نتوانسته از مجموع آلودگي هوا بکاهد. درست است که در داخل محدوده به طور نسبي کاهش آلودگي داشته‌ايم، اما در بيرون با افزايش آلودگي هوا روبه‌رو بوده‌ايم. بنابراين اين طرح به اهداف خود که مهم‌ترين آن کنترل و کاهش آلودگي هوا بوده، نرسيده است.

اودرباره وضعيت خودروهاي عمومي فرسوده در اين طرح گفت:هيچ استثنايي در اين طرح وجود ندارد. همه خودروهاي شهري و عمومي بايد از ورود به محدوده کاهش منع شوند. خودروهاي شهرداري، ادارات دولتي و خدماتي نبايد استثنا داشته باشند تا مردم فکر کنند تنها آنان هستند که بايد جور اين محدوديت‌ها را بکشند. اگر همه خودروهاي فرسوده در شهر را حساب کنيم. شايد رقمي معادل 30هزار خودرو باشد در حالي که ما 3 ميليون خودرو در شهر تهران داريم. بنابراين نبايد يک طرح را معطل مشکلاتي که اين تعداد خودرو دارند کرد. زيرا اگر ما منتظر شرايط آرماني باشيم هيچ طرحي اجرايي نخواهد شد. ما با جديت نوسازي تاکسي‌ها را دنبال مي‌کنيم. تلاش مي‌کنيم برخي از اتوبوس‌هاي فرسوده را با نصب فيلتر، دوده آلايندگي شان را به صفر نزديک کنيم. اما اين طرح را معطل رسيدن به شرايط نرمال نخواهيم کرد. اين کار نياز به تصميم جدي و انقلابي دارد وگرنه مردم بايد مدت‌ها هواي آلوده استنشاق کرده و مرگ تدريجي را بپذيرند.

تهران فردا