.svg)
جایگاه زن در اسلام چیست؟
پارسینه: جایگاه زن در اسلام بر خلاف تمدن‌های کهن بسیار رفیع است. زن در اسلام حق مالکیت دارد و حق دارد که در آزادانه اجتماع حاضر باشد و فعالیت کند.
در تمدن یونان قدیم آن‌ها زن را زاده شیطان می‌دانند و به او اجازه دخالت در هیچ کاری را نمی‌دادند. تنها استفاده زن برای ارضای غریزه جنسی و خدمت گزاری بوده است. آن‌ها به آسانی زن را مورد معامله قرار می‌دادند.
روم: رومی‌ها زن را به علت دارا نبودن روح انسانی لایق حشر در روز قیامت نمی‌دانسته اند. در نظر آن‌ها زن مظهر شیطان و انواع ارواح موذیه بوده است به همین دلیل اجازه خندیدن و سخن گفتن به او را نمی‌داده اند. زن در روم باستان همیشه تحت تکفل بوده و بعد از مرگ قیم خود همانند اشیا به ارث می‌رسیده است.
چین: آن‌ها زمانی که دختری متولد می‌شد به والدین او تسلیت می‌گفتند. آن‌ها دختران را می‌کشتند یا در صحرا رها می‌کردند یا به برده فروشان می‌دادند. آن‌ها تصور می‌کردند که خداوند خالق پسران و شیطان خالق دختران است. از جمله رسم‌های آن‌ها قربانی دوشیزگان برای خدایان بوده است.
اعراب زمان جاهلیت: آن‌ها دختران را در شمار حیوانات قرار می‌دادند و از بیم قحطی یا روز اول تولدشان سر می‌بریدند و یا از بالای کوه به پایین پرتاب می‌کردند. زنده به گور کردن دختران امری رایج در میان آن‌ها بوده است.
جایگاه زن در اسلام
تقوا
اسلام تمام بی عدالتی‌هایی که در حق زنان می‌شد را از بین برد. از دیدگاه اسلام تنها ملاک برتری هر کس داشتن تقوا و فضائل اخلاقی بوده است. خداوند در آیه ۱۳ سوره حجرات می‌فرماید:
«یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَأُنْثَىٰ وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ۚ. إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ ۚ. إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ»
«ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره‌ها و قبیله‌ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید؛ (این‌ها ملاک امتیاز نیست) گرامی‌ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست؛ خداوند دانا و آگاه است»
هدایت تشریعی
در اسلام هدایت تشریعی عام و گسترده است و به جنس خاصی اختصاص ندارد. خداوند در آیه ۳ سوره انسان می‌فرماید:
«إِنَّا هَدَیْنَاهُ السَّبِیلَ إِمَّا شَاکِرًا وَإِمَّا کَفُورًا»
«ما راه را به او نشان دادیم، خواه شاکر باشد (و پذیرا گردد) یا ناسپاس»
بنابراین اختلاف در جنسیت نمی‌تواند مانعی برای تکامل باشد.
حقوق زنان در اسلام
با این که اسلام برای زنان در ابعاد فردی و اجتماعی قوانین ویژه‌ای را وضع کرده، ولی در ازای آن حقوقی را برایشان تعیین کرده که موجب تعالی شخصیت آن‌ها شده است. دو نمونه از این حقوق به قرار زیر است:
احیای شخصیت زنان
اسلام با قوانینی که وضع نمود و با کلام تاثیر گذار پیامبر (ص) شخصیت از دست رفته زنان را احیا کرد و آن‌ها را مایه رحمت و برکت معرفی نمود. چنان چه حضرت محمد (ص) می‌فرمود: دختر‌ها مایه رحمت، صلاح زندگی و برکت هستند.
حق مالکیت به زنان
اسلام بر خلاف بسیاری از تمدن‌های کهن حق مالکیت را برای زنان به رسمیت شناخت و به هیچ کس حق تصرف در اموال آن‌ها را نداد. در آیه ۳۲ سوره نسا می‌خوانیم:
«لِلرِّجَالِ نَصِیبٌ مِمَّا اکْتَسَبُوا ۖ. وَلِلنِّسَاءِ نَصِیبٌ مِمَّا اکْتَسَبْنَ»
«ولی با این حال، مردان نصیبی از آنچه به دست می‌آورند دارند، و زنان نیز نصیبی (و نباید حقوق هیچ‌یک پایمال گردد)»
همچنین در دین اسلام برای زنان حق ارث تعیین شده است:
«لِلرِّجَالِ نَصِیبٌ مِمَّا تَرَکَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ وَلِلنِّسَاءِ نَصِیبٌ مِمَّا تَرَکَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ»
(آیه ۷ سوره نسا)
«برای مردان، از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان از خود بر جای می‌گذارند، سهمی است؛ و برای زنان نیز، از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان می‌گذارند، سهمی»
حضور زنان در اجتماع
در اسلام به شرط حفظ عفاف حق دخالت در امور اجتماعی، سیاسی و فرهنگی داده شده است. به گفته شهید مطهری: «اسلام در عین این که نهایت اهمیت را برای پاکی روابط جنسی به عمل آورده، هیچ گونه مانعی برای بروز استعداد‌های انسانی زن به وجود نیاورده است، بلکه کاری کرده که اگر این برنامه‌ها دور از افراط و تفریط اجرا شود، هم روحیه‌ها سالم می‌ماند، هم روابط خانواده‌ها صمیمی‌تر و جدی‌تر می‌گردد و هم محیط اجتماع برای فعالیت صحیح مرد و زن آماده‌تر می‌شود.»
روم: رومی‌ها زن را به علت دارا نبودن روح انسانی لایق حشر در روز قیامت نمی‌دانسته اند. در نظر آن‌ها زن مظهر شیطان و انواع ارواح موذیه بوده است به همین دلیل اجازه خندیدن و سخن گفتن به او را نمی‌داده اند. زن در روم باستان همیشه تحت تکفل بوده و بعد از مرگ قیم خود همانند اشیا به ارث می‌رسیده است.
چین: آن‌ها زمانی که دختری متولد می‌شد به والدین او تسلیت می‌گفتند. آن‌ها دختران را می‌کشتند یا در صحرا رها می‌کردند یا به برده فروشان می‌دادند. آن‌ها تصور می‌کردند که خداوند خالق پسران و شیطان خالق دختران است. از جمله رسم‌های آن‌ها قربانی دوشیزگان برای خدایان بوده است.
اعراب زمان جاهلیت: آن‌ها دختران را در شمار حیوانات قرار می‌دادند و از بیم قحطی یا روز اول تولدشان سر می‌بریدند و یا از بالای کوه به پایین پرتاب می‌کردند. زنده به گور کردن دختران امری رایج در میان آن‌ها بوده است.
جایگاه زن در اسلام
تقوا
اسلام تمام بی عدالتی‌هایی که در حق زنان می‌شد را از بین برد. از دیدگاه اسلام تنها ملاک برتری هر کس داشتن تقوا و فضائل اخلاقی بوده است. خداوند در آیه ۱۳ سوره حجرات می‌فرماید:
«یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَأُنْثَىٰ وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ۚ. إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ ۚ. إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ»
«ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره‌ها و قبیله‌ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید؛ (این‌ها ملاک امتیاز نیست) گرامی‌ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست؛ خداوند دانا و آگاه است»
هدایت تشریعی
در اسلام هدایت تشریعی عام و گسترده است و به جنس خاصی اختصاص ندارد. خداوند در آیه ۳ سوره انسان می‌فرماید:
«إِنَّا هَدَیْنَاهُ السَّبِیلَ إِمَّا شَاکِرًا وَإِمَّا کَفُورًا»
«ما راه را به او نشان دادیم، خواه شاکر باشد (و پذیرا گردد) یا ناسپاس»
بنابراین اختلاف در جنسیت نمی‌تواند مانعی برای تکامل باشد.
حقوق زنان در اسلام
با این که اسلام برای زنان در ابعاد فردی و اجتماعی قوانین ویژه‌ای را وضع کرده، ولی در ازای آن حقوقی را برایشان تعیین کرده که موجب تعالی شخصیت آن‌ها شده است. دو نمونه از این حقوق به قرار زیر است:
احیای شخصیت زنان
اسلام با قوانینی که وضع نمود و با کلام تاثیر گذار پیامبر (ص) شخصیت از دست رفته زنان را احیا کرد و آن‌ها را مایه رحمت و برکت معرفی نمود. چنان چه حضرت محمد (ص) می‌فرمود: دختر‌ها مایه رحمت، صلاح زندگی و برکت هستند.
حق مالکیت به زنان
اسلام بر خلاف بسیاری از تمدن‌های کهن حق مالکیت را برای زنان به رسمیت شناخت و به هیچ کس حق تصرف در اموال آن‌ها را نداد. در آیه ۳۲ سوره نسا می‌خوانیم:
«لِلرِّجَالِ نَصِیبٌ مِمَّا اکْتَسَبُوا ۖ. وَلِلنِّسَاءِ نَصِیبٌ مِمَّا اکْتَسَبْنَ»
«ولی با این حال، مردان نصیبی از آنچه به دست می‌آورند دارند، و زنان نیز نصیبی (و نباید حقوق هیچ‌یک پایمال گردد)»
همچنین در دین اسلام برای زنان حق ارث تعیین شده است:
«لِلرِّجَالِ نَصِیبٌ مِمَّا تَرَکَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ وَلِلنِّسَاءِ نَصِیبٌ مِمَّا تَرَکَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ»
(آیه ۷ سوره نسا)
«برای مردان، از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان از خود بر جای می‌گذارند، سهمی است؛ و برای زنان نیز، از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان می‌گذارند، سهمی»
حضور زنان در اجتماع
در اسلام به شرط حفظ عفاف حق دخالت در امور اجتماعی، سیاسی و فرهنگی داده شده است. به گفته شهید مطهری: «اسلام در عین این که نهایت اهمیت را برای پاکی روابط جنسی به عمل آورده، هیچ گونه مانعی برای بروز استعداد‌های انسانی زن به وجود نیاورده است، بلکه کاری کرده که اگر این برنامه‌ها دور از افراط و تفریط اجرا شود، هم روحیه‌ها سالم می‌ماند، هم روابط خانواده‌ها صمیمی‌تر و جدی‌تر می‌گردد و هم محیط اجتماع برای فعالیت صحیح مرد و زن آماده‌تر می‌شود.»
منبع: ستاره
ارسال نظر