وضعیت دما و بارش تا نیمه آذرماه

سازمان هواشناسی ضمن تشریح وضعیت جوی کشور طی تابستان سال جاری،به شرایط دما و بارش تا نیمه آذرماه اشاره کرد.

به گزارش پارسینه به نقل از ایسنا سازمان هواشناسی در ابتدای گزارش تشریحی خود درباره وضعیت جوی کشور، به ارایه خلاصه‌ای درباره شرایط آب و هوایی کشور طی تابستان و پاییز پرداخته و آورده است: میانگین بارش فصل تابستان در استان‌های واقع در شمال کوه‌های البرز و دامنه‌های جنوبی آن و شمال غرب نرمال با گرایش به کمتر از نرمال، در مناطقی از جنوب شرق گرایش به بیش از نرمال و در سایر مناطق عمدتا کم بارش یا بی‌بارش خواهد بود. با توجه به سهم اندک بارش تابستان در مجموع بارش سالانه کشور، انتظار می‌رود سال آبی جاری با حدود ۴۰ درصد بارش کمتر از نرمال پایان یابد.

بارش های پاییز سال جاری با تاخیر آغاز می‌شود؛ در شمال غرب با احتمال بیش از ۶۰ درصد و در سایر مناطق با احتمال ۵۰ تا ۶۰ درصد کمتر از نرمال برآورد می شود.

در دو ماه آغازین تابستان، دمای هوا در جنوب شرق کشور و سواحل خزر نرمال، در شمال غرب بین ۱ تا ۲ درجه و در سایر مناطق کشور بین نیم تا ۱ درجه بیش از نرمال خواهد بود. از نیمه شهریور تا نیمه مهر دمای هوای کشور به نسبت متعادل خواهد بود. در دو ماه بعد دمای هوا به‌ویژه در امتداد غرب کشور افزایش می‌یابد، با این حال بی‌هنجاری مثبت دمای هوای کشور تا میانه پاییز در مقایسه با سال گذشته کمتر خواهد بود.

بارش و دم

در این بخش پیش‌بینی بارش و دمای کشور به تفکیک ماه آورده شده است. بارش کشور در فصل تابستان مطابق با نرمال و به عبارتی کم‌بارش است. علاوه بر این پیش‌بینی‌پذیری بارش و دمای فصل تابستان در سواحل خزر کمتر از معمول است که نیاز است در پیش‌بینی استان‌های ساحلی خزر مورد توجه قرار گیرد. به‌طور کلی میانگین دمای کشور طی این دوره در مقایسه با سال گذشته به نسبت متعادل است و انتظار ثبت رکورد دمایی طی ماه‌های تیر و مرداد مشابه سال گذشته وجود ندارد.

نیمه تیر تا نیمه مرداد (ماه ژوئیه): بارش در بخش‌هایی از جنوب شرق بیش از نرمال، استان‌های گیلان و اردبیل گرایش به کمتر از نرمال و سایر مناطق مطابق با نرمال بلند مدت برآورد می شود. میانگین دمای هوا در جنوب شرق و بخشی از جنوب کشور در محدوده نرمال، در شمال غرب ۱ تا ۲ درجه فراتر از نرمال و برای سایر مناطق نیم تا یک درجه بیش از نرمال مورد انتظار است.

نیمه مرداد تا نیمه شهریور (ماه اوت): بارش در مناطق محدودی از جنوب شرق گرایش به بیش از نرمال و سایر مناطق مطابق با نرمال بلندمدت خواهد بود. میانگین دمای هوا در جنوب شرق در محدوده نرمال، شمال غرب ۱ تا ۲ درجه بیش از نرمال و برای سایر مناطق نیم تا یک درجه فراتر از نرمال پیش‌بینی می‌شود.

نیمه شهریور تا نیمه مهر (ماه سپتامبر): انتظار می‌رود میانگین بارش اغلب مناطق کشور در این ماه مطابق با نرمال بلندمدت باشد. طی این مدت میانگین دمای هوا در بخش محدودی از شمال شرق، دو سوی کوه‌های البرز و استان‌ها در امتداد غرب کشور و دامنه شرقی کوه‌های زاگرس بین نیم تا یک درجه بیش از نرمال و برای سایر مناطق در محدوده نرمال برآورد می‌شود.

نیمه مهر تا نیمه آبان (ماه اکتبر): میانگین بارش در دو سوی کوه‌های البرز، شمال غرب، استان‌ها در زاگرس شمالی و جنوبی کمتر از نرمال و سایر مناطق کشور مطابق با فصل اغلب بی‌بارش برآورد می‌شود. طی این مدت افزایش دما در بخش‌هایی از شمال غرب کشور، زاگرس شمالی و میانی بین ۱ تا ۲ درجه مورد انتظار است. میانگین دما در نوار شرق کشور نرمال و در سایر مناطق نیم تا یک درجه بیش از نرمال پیش‌بینی می‌شود.

نیمه آبان تا نیمه آذر (ماه نوامبر): میانگین بارش در زاگرس شمالی، میانی و جنوبی و استان‌های همسایه واقع در شرق زاگرس و بخش‌هایی از شرق کشور کمتر از نرمال برآورد می‌شود. انتظار می‌رود میانگین دمای هوا در بخش‌های محدودی از نوار شرق، جنوب شرق و حوزه دشت کویر نرمال، در زاگرس میانی تا جنوبی بین ۱ تا ۲ درجه و در سایر مناطق بین نیم تا ۱ درجه فراتر از نرمال باشد.

انتظار می‌رود در طی فصل پاییز، بیشترین کاهش بارش در این آبان و در زاگرس میانی رخ دهد. بارش در سایر مناطق کشور مطابق با نرمال بلندمدت خواهد بود.

الگوی همدیدی و دورپیوندها

در ادامه این گزارش با اشاره به الگوی همدیدی و دورپیوندها آمده است: الگوی کلی جریان‌های بزرگ مقیاس جوی در هر دو سطح فشار متوسط دریا و ارتفاع hPa ۵۰۰ در فصل تابستان (معادل ژوئیه -اوت-سپتامبر)، با شرایط پایدار در غرب آسیا، آسیای میانه و اروپا همراه است. نابهنجاری‌های مثبت گسترده ارتفاع ژئوپتانسیل، الگوی غالب پشته را تشکیل داده است که شرایط پایدار، گرم و خشک را در این منطقه در پی دارد.

در ماه ژوئیه ۲۰۲۵ (نیمه تیر تا نیمه مرداد) با جابجایی شمال‌سوی واچرخند جنب حارهای، شرایط ارتفاع ژئوپتانسیلی تراز ۵۰۰hPa روی شمال دریای عمان در وضعیت نرمال قرار دارد. وجود نابهنجاری منفی فشار در سطح زمین که نشاندهنده الگوی کم فشار حرارتی است، موجب شکل‌گیری بارش‌های درون‌حاره‌ای در این منطقه خواهد شد که می تواند کشورهای حاشیه دریای عمان را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، جدیدترین به‌روزرسانی مونسون نشان از تضعیف اندک آن نسبت به ماه پیش است.

در ماه اوت ۲۰۲۵ (نیمه مرداد تا نیمه شهریو) ایران و خاورمیانه در گستره بی‌هنجاری مثبت ارتفاع ژئوپتانسیلی قرار دارد که در روی اروپا و به‌ویژه آسیای میانه و حوضه شمالی خزر به نسبت تضعیف شده است همچنین در سطح متوسط دریا شرایط به نسبت نرمال فشار حاکم است که بیانگر تضعیف کم‌فشار حرارتی است.

در سپتامبر (نیمه شهریور تا نیمه مهر) از شدت بی‌هنجاری مثبت ارتفاع ژئوپتانسیلی تراز ۵۰۰hPa روی ایران و خاورمیانه نسبت به ماه قبل آن کاسته می شود و شرایط بهنجار فشار سطح متوسط دریا در منطقه حاکم خواهد بود.

طی ماه اکتبر (نیمه مهر تا نیمه آبان) استقرار پشته قوی بر فراز اروپا و ناوه در شرق روسیه معرف الگوی انسداد است. این پشته سبب استقرار هوای گرم و خشک روی اروپا و حوضه مدیترانه می‌شود، درحالی که ناوه در سطح ۵۰۰hPa همراه با کم فشار سطح متوسط دریا در روسیه و گرینلند از شرایط نرمال برای شکل گیری امواج راسبی پشتیبانی می کند.

در نوامبر (نیمه آبان تا نیمه آذر) اروپا، بخش‌هایی از شمال آفریقا و کشورهای واقع در شرق مدیترانه، از جمله ایران و شبه جزیره عربستان به طور هماهنگ در گستره بی‌هنجاری مثبت شدید ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ۵۰۰hPa و فشار سطح متوسط دریا قرار دارند که با شکل‌گیری کمتر از نرمال امواج راسبی روی اروپا و خاورمیانه همراه است.

انتظار می‌رود الگوهای همدیدی ماه دسامبر(آذرماه) از فاز مثبت نوسان اطلس شمالی (NAO) پشتیبانی کنند که با شکل‌گیری نرمال امواج راسبی در حوضه شمالی اقیانوس اطلس همراهی می‌شوند.

مطابق نقشه‌های پیش‌بینی الگوهای همدیدی، ارتفاع سطح ۵۰۰ hpa و فشار سطح متوسط دریا، دورپیوند نوسان اطلس شمالی در ماه‌های آغازین فصل پاییز در فاز مثبت قرار دارد که مانعی برای عبور امواج راسبی از عرض‌های جنوبی و خاورمیانه به‌ویژه در ماه نوامبر(آبان)است. میانگین ماهانه SSTها در سال ۲۰۲۵ دومین رکورد گرم‌ترین ماه را داشته‌اند . در این دوره SSTهای جهانی به طور قابل توجهی بالاتر از میانگین باقی مانده‌اند . انسو (ENSO) در فاز خنثی است و مدل‌های اقلیمی پیش‌بینی می‌کنند که حداقل تا نوامبر ۲۰۲۵ در فاز خنثی باقی بماند. این امر با پیش‌بینی‌های اغلب مدل‌های اقلیمی مطابقت دارد.

در این دوره دوقطبی اقیانوس هند (IOD) نیز در فاز خنثی است. آخرین مقدار شاخص IOD برای هفته منتهی به ۸ ژوئن، ۰.۱۷- درجه سانتیگراد گزارش شده است. شاخص IOD طی ماه گذشته به طور پیوسته کاهش یافته، اما در محدوده خنثی (۰.۴- تا ۰.۴+ درجه سانتیگراد) باقی مانده است.

پیش‌بینی می‌شود که شاخص IOD حداقل تا ژوئیه ۲۰۲۵ در فاز خنثی باشد و پس از آن، به فاز منفی گرایش یابد که با پیش‌بینی‌های اغلب مدلهای اقلیمی مطابقت دارد. باید توجه داشت که مهارت پیش‌بینی‌های IOD برای فراتر از ۲ ماه آینده در این فصل از سال پایین است.