گوناگون

گوشت کوسه حلال است یا حرام؟

روزنامه خراسان :در پي چاپ پيامي در ستون حرف مردم مورخ ۲۸دي ماه مبني بر اين که «چرا فيله کوسه ماهي در برخي فروشگاه ها فروخته مي شود، با اين که برخي مراجع تقليد آن را حرام مي دانند»، دفتر نمايندگي ولي فقيه در اداره کل دامپزشکي خراسان رضوي جوابيه اي به روزنامه ارسال کرد که طي آن تصريح شده بود: «کوسه ماهي بر اساس نظر کارشناسان آبزي شناس داراي فلس است و به فتواي مقام معظم رهبري که با توجه به نظر کارشناسان اعلام شده، کوسه ماهي، حلال است. اين نکته نيز اعلام مي شود که مصرف کنندگان بايد طبق نظر مرجع محترم تقليدشان عمل کنند و اگر مرجع محترم آنان کوسه را جزو آبزيان حرام اعلام فرموده اند، نبايد اين آبزي را مصرف کنند.» روزنامه خراسان پس از ارسال اين جوابيه خواستار ارسال متن کامل فتواي رهبري شد که دفتر نمايندگي ولي فقيه در اداره کل دامپزشکي متن استفتا را به روزنامه ارسال کرد. در اين استفتا که متن آن را در ادامه مي خوانيد، حکم حليت کوسه ماهي نه به طور مطلق بلکه به نحو مشروط و در صورت اثبات فلس دار بودن، از سوي کارشناسان خبره و مورد وثوق داده شده است.

« در پي درخواست خبرنگار محترم آن روزنامه، استفتاي مقام معظم رهبري در خصوص حليت کوسه ماهي براي استحضار به شرح ذيل اعلام مي گردد.

سوال: متخصصين نظر مي دهند که کوسه ماهي هم مانند ماهيان ديگر داراي فلس و قشرند که با دست کشيدن روي پوست آن ها محسوس است، «به نام فلس ميخي و شکل دندانه اي ناميده مي شود» و از نوع ماهيان غضروفي است. اينک آيا به نظر متخصصين که مي گويند داراي فلس و قشر است مي توان اکتفا کرد يا اين که کوسه ماهي حکم خاص دارد؟

جواب: «اگر از قسم ماهي فلس دار بودن آن مشکوک باشد چنان چه افراد اهل خبره و متخصص مورد اعتماد و وثوق آن را از قسم ماهي فلس دار تشخيص دهند عمل به قول آنان در اين باره مانع ندارد.»

نظريه جمعي از متخصصان درباره ماهي کوسه

به استناد کتب علمي و معتبر ماهي شناسي و نيز بررسي ها و مشاهدات عيني و تجارب علمي، وجود فلس از نوع پلاکوئيد (صفحه اي) را بر روي بدن اکثريت کوسه ماهيان و از جمله کوسه ماهيان زيستمند در خليج فارس و درياي عمان مورد تاييد قرار داده و لذا بدين وسيله اعلام مي داريم که اين گروه از ماهيان جزو ماهيان فلس دار محسوب مي شود.»

دفتر نمايندگي ولي فقيه در اداره کل دامپزشکي خراسان رضوي

چند نکته درباره استفتاي ارسالي

درباره اين استفتاي ارسالي چند نکته و ملاحظه وجود دارد.

۱ - از نظر فقه شيعه ملاک و معيار حليت آبزيان( به جز در موارد خاص) فلس دار بودن آبزيان است. به بيان ديگر، از نظر اسلام تنها آن دسته از ماهياني که فلس داشته باشند ولو در مدت زمان کم، خوردن آن حلال است و ماهيان غيرفلس دار حرام گوشت تلقي و خوردن آن ها جايز نيست.

۲ - غير از ديگر مراجع تقليد که نظر صريحي در اين باره از آنان ديده نشده است، پس از جست و جوي فراوان در بخش استفتائات سايت رهبري هم، استفتاي مذکور پيدا نشد، اما چون صحت اين استفتا از سوي دفتر نمايندگي ولي فقيه در اداره کل دامپزشکي خراسان رضوي مورد تاييد است، از نظر ما نيز تاييد و پذيرفته شده است.

۳ - در اين استفتا به طور مطلق حکم به حليت کوسه ماهي داده نشده و گفته شده است: «اگر کوسه ماهي از قسم ماهياني باشد که فلس دار بودن آن ها مشکوک است، چنان چه افراد خبره و متخصص مورد اعتماد و وثوق آن را از قسم ماهي فلس دار بودن تشخيص دهند، عمل به قول آنان در اين باره مانع ندارد.»

قابل توجه کساني که مدعي اند کوسه ماهي بعد از انقلاب حلال شده است، همان گونه که در پاسخ روشن و آشکار است، فتواي جديدي جز همان حليت ماهيان فلس دار صادر نشده و حکم به حليت کوسه ماهي به طور مطلق داده نشده است و اساسا در پاسخ تنها معياري براي تشخيص مصداق ماهي فلس دار ارائه شده است.

۴ - بر اساس آن چه در پاسخ آمده است، معيار تشخيص مصداق تنها در زماني است که مکلف در فلس دار بودن کوسه ماهي شک داشته باشد (اگر... مشکوک باشد). بنابراين اگر کسي در فلس دار نبودن آن شکي نداشته باشد، همين حکم حليت مشروط هم شامل او نخواهد شد.

5-در اين استفتا براي کارشناسان دو ويژگي برشمرده شده است که هر دوي آن ها بايد توسط مکلف احراز شود اول متخصص و اهل خبره بودن و دوم مورد اعتماد و وثوق بودن. لذا اگر کسي در تخصص کارشناساني که چنين حکمي داده اند ترديد داشته باشد يا مثلا احتمال جدي بدهد که اين کارشناسان بر اساس منافعي نظر کارشناسي اعلام کرده اند نمي تواند به نظر کارشناسي آنان کوسه ماهي را حلال بداند.

۶ - آن چه در ذيل استفتا به عنوان نظريه جمعي از متخصصان آورده شده است، اگر آنان واقعا متخصص و مورد وثوق باشند، نظر آن ها مي تواند مورد استناد قرار گيرد و حکم به حليت کوسه ماهي شود. اما از آن جا که اسامي اين متخصصان درج نشده است، لذا براي کساني که به تشخيص دامپزشکي مبني بر متخصص و مورد اعتماد بودن آنان، اطمينان کند، مي تواند کوسه ماهي را جزو ماهيان فلس دار و درنتيجه حلال بداند و براي کساني که به اين مسئله اطمينان نداشته باشند، کوسه ماهي حلال نيست.

خلاصه کلام اين که بحث کوسه ماهي، شبهه اي در حوزه تشخيص مصداق است که اگر متخصصان مورد اعتماد کوسه ماهي را جزو ماهيان فلس دار تشخيص دهند، مصداق ماهيان فلس دار قرار مي گيرد که از نظر فقه اسلامي حلال گوشت به شمار مي روند.

ارسال نظر

  • 558

    خدا به داد كوسه ها برسد

  • ناشناس

    اگه یه کم سواد داشتید میفهمید که کوسه ماهی با کوسه فرق داره و تیترتون را درست میزدید

  • فرزاد حسن شاهی از رفسنجان

    عالی بود

  • سعدالله

    گوشت ماهی حلال است و کوسه هو شارک ماهی است به اتفاق حلال است و در حلال کردن حیوانات تا بسم الله گفته نه شود حلال نیست

  • محسن ملکوتی

    کارشناس ارشد شیلاتم، متاسفانه چیزی که امروزه در فضای مجازی فراوان است البته دور از جون شما،آدم های مغرض، کم سواد و پر ادعایی همچون این فردی است که به تیتر ایراد گرفته که کوسه با کوسه ماهی فرق داره. شما حتماً به دکتر مراجعه کنید. من که 20 سال بندر عباس و در یک پژوهشکده شیلاتی کار کردم و در بخشی که کار میکردم یعنی فرآورده های شیلاتی، همکاران از پولک های ریز کوسه پس از رنگ آمیزی عکس گرفته به مراجع ارسال کردن حدود سال 74 بود. برخی فرمودند باید با چشم غیر مسلح دیده شود و خوردنش اشکال دارد ولی برخی آنرا تائید کردند. خداوند همه جوونهامونو که بدجور در گرداب های زمانه غوطه ور شدند هدایت فرماید.

اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    اخبار از پلیکان

    نمای روز

    اخبار از پلیکان

    داغ

    حواشی پلاس

    صفحه خبر - وب گردی

    آخرین اخبار