گوناگون

وبــلاگ؛ بستري عقلاني و آزاد براي تضارب افكار و انديشه‌ها

از زماني كه اينترنت راهي براي ابراز عقيده افراد و گروه‌ها محسوب شده، به دنبال آن وبلاگ‌ها نيز مي‌توانند با ايجاد فضايي براي تضارب آراء سبب نهادينه شدن فضاي گفت‌وگو در جامعه شوند. اظهارنظرهاي متقابل افراد در وبلاگ‌ها به رشد فضاي گفت‌وگو دامن مي‌زند و ظرفيت پذيرش آراء گوناگون و پرسش و پاسخ غيرمغرضانه را موجب مي‌شود.

به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، فضاي مجازي به دليل ماهيت تعاملي، فضاي برقراري ارتباطات چند سويه است كه به راحتي جمع‌هاي چندگانه‌اي در آن تشكيل مي‌شوند. در اين ميان وبلاگ‌ها فضاي مناسبي براي شكل‌گيري تعاملات فكري هستند و افراد مي‌توانند به دور از هرگونه ملاحظات و چارچوبي‌، به تعامل و گفت‌وگو بپردازند.

وبلاگ‌ها همچنين در اينكه اعضاي يك جامعه بتوانند به يك گفتمان مشترک دست يابند و حرف يكديگر را تحمل كنند، تاثيرگذار هستند. به اعتقاد بسياري از صاحب‌نظران، وبلاگ‌ها نشان‌دهنده‌ سطح تحمل جامعه هستند و زماني كه وبلاگ‌ها در برابر يک بحث روز جامعه يا مطلب وبلاگ ديگر واكنش نشان مي‌دهند، اين واكنش‌ مي‌تواند به نوعي نظرسنجي يا وضعيت‌سنجي جامعه باشد. به طوري كه با مطرح شدن بحث‌هاي مختلف در وبلاگ‌ها، به راحتي مي‌توان فهميد تا چه اندازه جامعه آن انديشه و فكر خاص را پذيرفته يا رد کرده است.

وبلاگ‌ اگرچه يك رسانه فردي و شخصي به حساب مي‌آيد، اما به دليل امكانات تكنيكي كه در ذات آن نهفته است فرصت تعامل و تبادل‌نظر را ميان نويسنده و مخاطبانشان فراهم مي‌كند. اين در حالي است كه به عقيده برخي، وجود هويت‌هاي مجازي در وبلاگ‌ها با محدوديت چهره به چهره در روابط انساني برخوردار است و در واقع يك ارتباط انساني صحيح و مطلوبي را فراهم نمي‌كند، اما همين كه گفت‌وگو از شكل كلامي ‌به صورت نوشتاري تغيير مي‌كند، بستر عقلاني شدن آن نيز افزايش مي‌يابد و افراد سعي مي‌كنند از طريق استدلال‌ورزي و دلايل منطقي به گفت‌وگو با يكديگر بپردازند.


ـ تعامل وبلاگ‌نويسان؛ ايجاد فضاي گفت‌وگو

بر اين اساس مدير بلاگفا درباره تاثير وبلاگ‌ها بر نهادينه كردن فضاي گفت‌وگو به خبرنگار ايسنا گفت: اولين ويژگي‌ وبلاگ‌ها و تفاوت آن‌ها با رسانه‌هاي سنتي اين است كه بيشتر توسط عموم مردم جامعه و شهروندان آن نوشته و منتشر مي‌شود و اين با رسانه‌هاي سنتي كه معمولا نخبگان يا گروه‌هاي خاص مطالب آن‌ها را به صورت يك طرفه منتشر مي‌كنند، تفاوت زيادي دارد.

عليرضا شيرازي اظهار كرد: تعامل بين وبلاگ‌نويسان با ديگر شهروندان سبب مي‌شود فضاي گفت‌وگو به شكل بهتري صورت گيرد و نه تنها اين ارتباط يك طرفه نيست، بلكه تعامل دو طرفه باعث مي‌شود هم خواننده و هم نويسنده مطالب عميق‌تر و درك بهتري از موضوع داشته باشند و در عين حال اين مساله سبب شكل گيري رفتاري در نوشتن، خواندن و تحمل نظرات ديگران مي‌شود.

وي تاكيد كرد: وبلاگ‌ها بر روي نهادينه كردن فضاي گفت‌وگو تاثيرگذار هستند. همچنين وبلاگ‌هايي كه مطالب خود را با ادبيات بهتري نوشته‌اند و به صورت عقلاني به موضوعات مختلف پرداخته‌اند، موفقيت بهتري را كسب كرده‌اند و از طرفي وبلاگ‌هايي كه به صورت يك طرفه منتشر شده‌اند مورد توجه خوانندگان خود قرار نگرفته‌اند.


ـ ضرورت برنامه‌ريزي براي گفت‌وگو در اينترنت

به اعتقاد يك مدرس دانشگاه، اگر استفاده از فضاي اينترنت يك استفاده‌ي منطقي و برنامه‌ريزي شده باشد، مي‌تواند فرصت مناسبي براي بحث و گفت‌وگو و مشاركت اجتماعي يا گفت‌وگوي بين ديدگاه‌ها باشد.

دكتر علي گرانمايه‌پور با بيان اينكه تحقق و ايجاد يك فضاي گفت‌وگو و تعامل فكري بين گروه‌ها و انديشه‌ها در وبلاگ‌ها نيازمند پيش شرط‌هايي است، اظهار كرد: وجود زيرساخت‌ها و بسترهاي مناسب اينترنت، وجود كاربران آگاه و سواد كامپيوتري و همچنين برنامه‌ريزي مشخص براي كاربران اينترنت از ضروريات اين مساله است.

وي با اشاره به كوچه و بازار مجازي ايجاد شده در اينترنت با عنوان تالارهاي گفت‌وگو، گفت: اغلب بحث‌ها در تالارهاي گفت‌وگو، عمدتا موضوعات روزانه يا مسائل پيش افتاده و مورد علاقه گروه است. اين نوع فضاي مجازي همانند ميدان گاه‌ها و قهوه خانه‌هاست كه همه مي‌توانند در آن صحبت كنند و رد و بدل كردن اين انديشه‌ها و ديدگاه‌ها يك فضاي مناسبي را ايجاد كرده است.

گرانمايه‌پور با بيان اينكه انتخابات اخير رياست جمهوري آمريكا تاثير فضاي مجازي، گروه‌هاي اينترنتي و تالارهاي گفت‌وگو را به خوبي نشان داد، گفت: ويژگي و برتري فضاي مجازي نسبت به فضاي واقعي غيرقابل كنترل و سانسور بودن آن است. بنابراين اينترنت به رشد فضاي گفت‌وگو و تعامل و بحث و مصاحبه و مجادله به معناي واقعي كمك مي‌كند، اما بخش زيادي از آن به خرد جمعي افكار عمومي باز مي‌گردد كه چگونه از اين فضا استفاده مي‌كنند و فضاي اجتماعي تا چه اندازه به سمت بالندگي رفته است؟

وي تصريح كرد: ما نيازمند يك برنامه‌ريزي براي بروز بحث و گفت‌وگو در فضاي اينترنت هستيم. از سويي ديگر اين مساله نيازمند سر ساختارهاي فرهنگ ارتباطات اجتماعي و انساني در ايران است.

به گفته‌ي وي، تفاوت زيادي ميان فرهنگ ارتباطات اجتماعي و انساني ايرانيان و فضاي مجازي وجود دارد. ايرانيان عمدتا در ارتباطات انساني خود به ارتباطات رو در رو و موعظه و خطاب و شنيدن گرايش دارند تا بحث و گفت و گو و هنوز فرهنگ شفاهي در كشور غلبه دارد. بنابراين در اين شرايط بايد فضايي را در وبلاگ‌ها فراهم كرد كه بتواند مردم را به سمت بحث و گفت و گو جذب كند.


ـ وبلاگ‌ بستري براي گفت‌وگو

معاون آموزش دفتر توسعه وبلاگ‌هاي ديني نيز در اين باره گفت: اساسا وبلاگ‌ها بستر گفت‌وگو را فراهم مي‌كنند و در شرايط مختلف فرهنگي، اجتماعي، سياسي كه نياز به فضاي گفتمان وجود داشته، وبلاگ‌ها اين بستر را فراهم كرده‌اند.

محمدهادي فضل‌الله نژاد با بيان اينكه بدون وبلاگ‌ بستر گفت‌وگو آن‌طوركه بايد و شايد فراهم نيست، اظهار كرد: وبلاگ‌ها تنها فضاي گفتماني اينترنت هستند، چراكه در ساير فضاهاي اينترنتي، مشاركت افراد به صورت شخصي وجود ندارد. به عنوان نمونه تالارهاي گفت‌وگو تنها در محيط محدود خود برد دارند، اما وبلاگ‌ از طرف تك‌تك اشخاص مي‌تواند در محيطي كه ديگران در آن مشاركت دارند، نماينده باشد.

وي خاطرنشان كرد: در جامعه بدون وبلاگ‌ها بستري براي گفت‌وگو شكل نمي‌گيرد، به‌طوري‌كه ساير محيط‌ها بستري جامع و سهل‌الوصول را براي گفت‌وگو فراهم نمي‌كنند و همگي محدود به يك قشر و محدوده فيزيكي، فكري و موضوعي خاص هستند. درحالي كه امكان ارتباط در وبلاگ‌ها، مشاركت و حضور همه‌ي افراد را در اين بستر فراهم مي‌كند و هر كسي در اين فضا مي‌تواند بنا به قدرت بيان و منطقي كه دارد، نقش موثري داشته باشد.

فضل‌الله نژاد تصريح كرد: زماني كه تعداد زيادي از افراد در محيطي با امكان حضور مساوي هستند، نظر كساني كه قوت بيشتري از لحاظ منطق، جلب مخالب و عقلانيت داشته باشد، سبب استقبال بيشتر مخاطبان مي‌شود و نهايتا اين افراد تعالي و جايگاه بيشتري را كسب و بر ديگر نظرات برتري پيدا مي‌كنند و اين فضاي مشاركت حداكثري خود به خود به گفتمان منطقي و عقلاني در جامعه كمك مي‌كند.

وي همچنين گفت: با توجه به اينكه بر فضاي گفت‌وگوي وبلاگي، شخص يا گروه يا ابزار خاصي نظارت ندارد، در داخل يك محدوده‌ي معقول، گفت‌وگوهاي وبلاگي در شرايط مساوي قرار دارند و در اين شرايط، گفتمان عقلاني‌تر و با قدرت بيشتر - چه در بيان نظرات و چه در نقد نظرات ديگران- رشد و برتري پيدا مي‌كند و مورد استقبال بيشتر قرار مي‌گيرد. بنابراين مخاطبان خود به خود گفتمان بهتر و عقلاني‌تر و قابل قبول‌تر را انتخاب مي‌كنند.


ـ فرديت‌هاي متفاوت به رسميت شناخته شوند

يك وبلاگ‌نويس نيز در اين زمينه اظهار كرد: اگر قرار است وبلاگ‌ها ايجادكننده‌ي فضاي گفت‌وگو در جامعه باشند، بايد فرديت‌هاي متفاوت نيز تحمل و به رسميت شناخته شوند، در غير اين صورت در عمل اصلا گفت‌وگويي رخ نمي‌دهد و همان گفتمان مسلط جامعه در وبلاگ‌ها و حريم‌هاي شخصي باز توليد مي‌شود.

آرش شفاعي افزود: كاركرد ديگر وبلاگ آن است كه گفتمان‌هاي شخصي و فردي و مبتني بر ديدگاه‌هاي كاملا مستقل را بازتاب مي‌دهد و بنابراين اگر وبلاگ بخواهد فرهنگ گفت‌وگو را گرم‌تر كند، بايد فرديت به عنوان مهمترين عنصر وبلاگ‌نويسي مورد توجه قرار گيرد و تحمل شود.

شفاعي خاطرنشان كرد: وبلاگ‌نويسي مي‌تواند به بحث‌هاي رايج در سطح جامعه جنبه‌ي شخصي‌تر بدهد و ديدگاه‌هاي تك‌تك افراد جامعه راجع به يك موضوع مشخص را منتشر و اين فضا را گرم‌تر كند كه در نهايت با برآيند نظرگاه‌هاي منفرد، به يك نظرگاه جمعي دست يابد، اما وظيفه تصحيح يا عدم تصحيح اين نظرگاه در جامعه برعهده ساير رسانه‌هاست نه وبلاگ.


ـ وبلاگ‌ها در تلطيف يا تشديد فضاي ارتباطي نقش بازي مي‌کنند

يك وبلاگ‌نويس ديگر نيز معتقد است: گفت‌وگو يک تعامل است که ممکن است در دنياي حقيقي يا مجازي صورت گيرد و امروزه گسترش رسانه‌ها و به ويژه توسعه شتاب‌ناک پايگاه‌هاي اطلاعاتي و وبلاگ‌ها چنان است که اين وسايل ارتباطي آيينه تمام‌نماي فضاي ارتباطي جوامع محسوب مي‌شوند.

مسعود بينش در اين باره اظهار كرد: ما ممکن است از لحاظ فيزيکي به کشوري مسافرت نکنيم، اما با ورق‌زدن روزنامه‌ها و تامل در رسانه‌ها و جستجو در پايگاه‌هاي اطلاعاتي الکترونيکي و وبلاگ‌ها و دنبال کردن يک موضوع يا موضوعاتي، تا حد زيادي مي‌توانيم اتمسفر اطلاعاتي آن جامعه را تشخيص دهيم.

به گفته‌ي وي، اگر به صورت خاص در مورد وبلاگ‌ها دقت کنيم در مي‌يابيم که آنها در تعامل با موقعيت و وضعيت فکري و اجتماعي جوامع و در يک فرآيند تعاملي، از سويي تحت تاثير و منعکس‌کننده واقعيت فضاي حاکم بر ارتباطات و اطلاعات آن جامعه هستند و از سوي ديگر، با جهت‌گيري‌ها و مفهوم‌سازي‌ها و نمادپروري‌ها و نوع مواجهه با قضاياي اجتماعي مي‌توانند تاثيرگذار باشند و در تلطيف يا تشديد فضاي ارتباطي نقش بازي کنند.


ـ انتقال ديدگاه‌ها به شكل مكتوب از بار احساسي آن‌ها مي‌كاهد

به اعتقاد يك وبلاگ‌نويس، از آنجا كه وبلاگ‌نويسي فرصت مناسبي براي بيان دغدغه‌هاي شخصي است، افراد به وسيله آن انديشه‌ها ونظرات خود را در قالب‌هاي گوناگوني منعكس مي‌كنند و همين امر عرصه مناسبي را فراهم مي‌كند تا افراد نگارنده نوشته‌هايشان را در معرض قضاوت عمومي قرار داده و از ديدگاه سايرين مطلع شوند.

مرضيه لهراسبي افزود: اينكه افراد افكار خود را در وبلاگ‌ها بي‌هراس در معرض داوري قرار مي‌دهند و آن‌ها را به بلوغي در اين حيطه نزديك مي‌كنند كه به جاي واكنش‌هاي لحظه‌اي، از عقلانيت در گفت‌وگوهاي مكتوب وام مي‌گيرند، از جمله مزاياي نگارش در جهان مجازي است.

وي تصريح كرد: شايد به دليل نبود آستانه بالاي تحمل در گفت‌وگوهاي رو در رو، وبلاگ‌نويسي فرصت مناسبي باشد كه افراد با انتقال ديدگاه‌هاي خود از شكل كلامي به حالت مكتوب از بار احساسي آن كاسته و با ته‌نشين شدن آن‌ها به يك تعامل پاياپاي نائل آيند. از اين منظر مي‌توان به آينده نگارش‌هاي مجازي اميدوار بود، چراكه مشق كردن‌هاي مجازي با رويكرد فوق ناخودآگاه در برقراري تعادل‌هاي ارتباطي نقش دارند و نوك پيكان مفاهمه را به سمتي پيش مي‌برند، تا آنجا كه از گفت‌وگوهاي حقيقي نيز واهمه‌اي نداشته و حتي از شكل‌گيري آن در ابعاد گوناگون و نتايجي كه به بار خواهد آورد، استقبال كنيم.

وبلاگ‌نويسان بدون شك افرادي هستند كه مي‌توانند در بلندمدت فرهنگ‌سازي كنند و با توليد محتوا الگويي براي كاربران خود باشند. در اين راستا وبلاگ‌نويسي بستر مناسبي براي شكل‌گيري فرهنگ گفت‌وگو و تعامل است؛ اما نكته قابل توجه آن است كه وبلاگ‌ها بايد قوانين گفت‌وگوي سالم را رعايت كنند، به طوري كه اخلاق گفت‌وگو در موفقيت تعاملات وبلاگي تاثير زيادي دارد.

ایسنا

ارسال نظر

  • ناشناس

    سلام
    می خواستم یه جای جالب رو به شما معرفی کنم.
    "پارک علمی تفریحی فن‌آموز گستر"
    یه پارک برای بازی کردن و یاد گرفتن آسان فیزیک! من خودم رفتم و بسیار لذت بردم، به همین دلیل وظیفه خودم دونستم به علاقمندان به علم هم معرفیش کنم. برای هر سنی هم مناسبه. به سایتش یه سری بزنید، پشیمون نمی‌شید و حتما میرید از نزدیک هم ببینیدش.
    www.fago.ir

اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    اخبار از پلیکان

    نمای روز

    اخبار از پلیکان

    داغ

    حواشی پلاس

    صفحه خبر - وب گردی

    آخرین اخبار