کمپینهای اجتماعی یا سازمانهای غیردولتی، نهادهایی ساختمند برای رسیدن به اهداف والای اجتماعی و سیاسیاند که مجازی شدنشان از سوی برخی مورد تأیید است و از طرف برخی پایانی بر دوران تأثیرگذاری این کمپینها قلمداد میشود. به راستی چه بلایی سر سرمایههای انسانی کمپینهای اجتماعی در دنیای اینترنت خواهد آمد؟
آیا مصلحان اجتماعی باید از مجازی شدن کمپینهای اجتماعی و افزایش قابلیتهای مجازی آن ابراز رضایت کنند؟ یا در انتظار رکود کمپینها و عدم کارایی آنها روزها را بشمارند؟ دولتها و ملتها چه واکنشی در برابر کمپینهای مجازی دارند؟ فرهنگ چه اوضاعی در دنیای مجازی کمپینهای تازه متولد شده دارد؟ فناوری چه تأثیری بر فرآیند مجازی‌شدن کمپینها خواهد گذاشت؟ پس از مجازی شدن کمپینهای اجتماعی چه بلایی سر خواسته ها و مطالباتشان خواهد آمد؟ در گفت‌وگوی ماهنامه مدیریت ارتباطات با دکتر علی گرانمایه پور، استادیار علوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز تلاش شده تا به پاسخ این سؤالات برسیم.
بخش‌هایی از نظرات وی:
· کمپینها در واقع فضایی را فراهم میکنند که افراد در مورد موضوعی خاص، ابراز عقیده کنند، نظراتشان را به اشتراک بگذارند، بحث و تبادل نظر کنند و در مواردی به رفرم یا اصلاح در جامعه برسند .
· آن چیزی که در کمپینها و تظاهرات اجتماعی مطرح میشود، تلاش برای تغییر است. شاید شما این تغییر را در ساختار حاکمیت و دولت نبینید اما کمپینهای اجتماعی، فضای اجتماعی را از حالت سکوت به سمت اعتراض میبرند و همین امر، باعث میشود بسیاری از حوادثی که تا به حال پوشیده بوده به‌وسیله رسانهها برجسته و مطرح شود .
· کمپینهای امروزی، شرایط متفاوتی را تجربه میکنند چون فضای مجازی تمام کارکردها را دستخوش تغییر کرده است. این حضور به ما نشان میدهد که اگر نمیتوانید در رسانه یک جامعه، فضای اعتراضی داشته باشید میتوانید آن را به فضای مجازی و به طور خاص، به کمپینهای مجازی منتقل کنید. این انتقال، امکانات بالقوهای را در اختیار کمپینها قرار میدهد که میتوان از آنها برای اعمال زور و فشار، اطلاعرسانی و افشاگری و پرداختن به اخباری که از ذهن افکار عمومی دور میماند استفاده کرد.
· تجربه انقلابهای رنگی در کشورهایی مثل یوگسلاوی، اوکراین، گرجستان و در نهایت بیداری اسلامی در سال اخیر ثابت کرده که انتقال فضای اعتراضی کمپینهای اجتماعی به دنیای مجازی، آنقدرها هم کم هزینه نیست.
· یک نفر در خیابان کشته میشود، از کشته عکس و فیلم تهیه میشود و به سرعت روی سایتهایی چون یوتیوب یا فیس‌بوک قرار میگیرد. این اتفاق در مصر شدت بیشتری داشت. فیس‌بوک عربی در انقلاب مصر و انقلاب سایر کشورهای عربی بسیار فعال بود. در میدان التحریر کشتار اتفاق میافتاد. با گوشیهای تلفن همراه، عکسها و فیلمهایی تهیه میشد و به سرعت روی سایتها قرار میگرفت. جنبشهای اعتراضی آینده و انقلابهای آینده را در اصل جنبشها و انقلابهای رسانهای مینامند. چرا؟ چون وسایل و ابزاری که برای رساندن فضای اعتراض و پیام معترضانه به دیگر مردم دنیا دارید میتواند یک گوشی تلفن همراه باشد که شما را به شبکه جهانی متصل میکند.
· حضور پررنگ کمپینها در فضای مجازی به کمک پیشرفتهای تازهای که در ابزارهای مربوط شده، محدودیتهای سانسور را در هم میشکند و همین باعث میشود که دولتها در مهار و کنترل فضای مجازی عقب بمانند .
· دنیای مجازی به عقیده برخی اعتبار محتوایی ندارد اما فضای مناسبی برای انتشار اطلاعات و انعکاسش در افکار عمومی است.
· تجربه کشورهایی مثل چین، آمریکای لاتین و آفریقا ثابت کرده که با سانسور در اینترنت نمیتوان به مقابله با کمپینهای مجازی رفت. البته در آیندهای نه چندان دور که برنامه اینترنت آزاد در دنیا گسترش پیدا کند، سانسور شکسته خواهد شد .
· روزنامهنگاری شهروندی مرهون و مدیون کمپینها در فضای مجازی است.
· در لیبی، شبکه الجزیره، العربیه، بی‌بی‌سی و سی‌ان‌ان خبرنگارانی را استخدام کردند که فقط فیلم گوشی دیگران را بخرند. شاید یکی از نقاط عطف در روزنامه نگاری شهروندی، انتشار فیلم لحظه کشته شدن قذافی بود که درست 2 ساعت پس از مرگ قذافی در شبکههای بینالمللی منتشر شد.
متن کامل این گفت‌وگوی نسبتاً مفصل در بیست‌و یکمین شماره ماهنامه مدیریت ارتباطات منتشر شده است.
.svg)
ارسال نظر