شهید مطهری: اگر در صدر اسلام کسی می گفت من خدا را قبول ندارم؛ می گفتند بزنید و بکشید امروز دیگر اسلامی وجود نداشت

1. یکی از راه هایی که از آن راه بر دین ضربه وارد شده است از جنبه های مختلف رعایت نکردن این اصل است که ما همان طور که هدفمان باید مقدس باشد وسایلی هم که برای این هدف مقدس استخدام می کنیم باید مقدس باشد. مثلا ما نباید دروغ بگوییم، نباید غیبت کنیم، نباید تهمت بزنیم. نه فقط برای خودمان نباید دروغ بگوییم، به نفع دین هم نباید دروغ بگوییم! یعنی به نفع دین هم نباید بی دینی کنیم! چون دروغ گفتن، بی دینی است! به نفع دین دروغ گفتن هم بی دینی به نفع دین است! دین اجازه نمی دهد ولو به نفع خودش ما بی دینی کنیم!

2. همیشه بی سوادها و نادان ها و جاهل ها وقتی در برابر دانشمندها با قدرت ها با هنرها قرار می گیرند و می بینند جامعه برای این ها احترام قائل است، اگر بگویند بی سواد است آثار علمیش را می بینند! اگر بگویند بی هنر است هنرش را می بینند! اگر بگویند بی عقل است عقلش را می بینند چه بگویند؟! آخرش می گویند این دین ندارد، این کافر است این مسلمان نیست!

3. اختلاف دید و نگرش معتزله و اشاعره هیچ گونه ربطی به پای بندی آن ها به دین اسلام ندارد. معتزله عملآ از اشاعره نسبت به اسلام دل سوزتر و پای بندتر و فداکارتر بودند. معمولآ نهضت های روشنفکری هر چند از یک خلوص کامل برخوردار باشند در مقابل متظاهران به تعبد و تسلیم ولو این که از هر نوع صفا و خلوص نیت بی بهره باشند مورد چنین اتهاماتی در میان عوام واقع می شود.

4. خطرناک ترین موقع ها آن وقتی است که این دو ماده یعنی ماده و معنی دست به دست یکدیگر داده و بخواهد بر سر ملتی فرود آید. البته دیانت به خودی خود همواره دفاع از مظلوم است، ولی امان از وقتی که در اثر جهالت مردم و خیانت اولیای امور یعنی جهالت متنسکین و خیانت متهتکین، دین ابزار سیاست واقع شود! امان از وقتی که دین ابزار سیاست واقع شود!

5. از نظر فلسفه اجتماعی اسلام، نه تنها نتیجه اعتقاد به خدا پذیرش حکومت مطلقه افراد نیست و حاکم در مقابل مردم مسؤولیت دارد، بلکه از نظر این فلسفه، تنها اعتقاد به خداست که حاکم را در مقابل اجتماع مسؤول می سازد و افراد را ذی حق و استیفای حقوق را یک وظیفه شرعی معرفی می کند.

6. روح آزادی خواهی و حريت در تمام دستورات اسلامی به چشم مي خورد؛ در تاريخ اسلام با مظاهری روبرو میشويم كه گویی به قرن هفدهم - دوران انقلاب كبير فرانسه - و يا قرن بيستم - دوران مكاتب مختلف آزاديخواهی - متعلق است. ... تعلیمات لیبرالیستی در متن تعلیمات اسلامی وجود دارد.

7. من مکرر در نوشته های خود نوشته ام؛ من هرگز از پیدایش افراد شکاک که در اجتماع علیه اسلام سخنرانی کنند و مقاله بنویسند متأثر نمی شوم هیچ، از یک نظر خوشحال هم می شوم؛ چون می دانم پیدایش این ها سبب می شود چهره اسلام بیشتر نمایان بشود. وجود این افراد شکاک و افرادی که علیه دین سخنرانی می کنند وقتی خطرناک است که حامیان دین آن قدر مرده و بی روح باشند که در مقام جواب بر نیایند. یعنی عکس العمل نشان ندهند, اما اگر همین مقدار حیات و زندگی در ملت اسلام وجود داشته باشد که در مقابل ضربت دشمن عکس العمل نشان بدهند مطمئن باشید در نهایت امر به نفع اسلام است.

8. اگر در صدر اسلام در جواب کسی که می آمد و می گفت من خدا را قبول ندارم می گفتند بزنید و بکشید امروز دیگر اسلامی وجود نداشت. اسلام به این دلیل باقی مانده است که با شجاعت و با صراحت با افکار مختلف مواجه شده است...من به جوانان و طرفدران اسلام هشدار می دهم که خیال نکنند راه حفظ معتقدات اسلامی جلوگیری از ابراز عقیده دیگران است. از اسلام فقط با یک نیرو می شود پاسداری کرد و آن علم است و آزادی دادن به افکار مخالف و مواجهه صریح و روشن با آن ها.

9. یکی از مقاصد انبیا به طور کلی و به طور قطع این است که آزادی اجتماعی را تأمین کنند و با بندگی ها و بردگی های اجتماعی و سلب آزادی هایی که در اجتماع هست مبارزه کنند. دنیای امروز هم آزادی اجتماعی را یکی از مقدسات خود می شمارد. اگر مقدمه اعلامیه جهانی حقوق بشر را خوانده باشید این را می فهمید در آن جا می گوید عله العلل تمام جنگ ها خونریزی ها و بد بختی ها که در دنیا وجود دارد این است که افراد به آزادی دیگران احترام نمی گذارند. آیا منطق انبیا تا این جا با منطق امروز موافق است؟ ایا آزادی مقدس است؟ بله مقدس است و بسیار هم مقدس است.

10. هر مكتبی كه ایمان و اعتقادی به خود ندارد، جلو آزادی اندیشه و آزادی تفكر را می‌گیرد. این گونه مكاتب ناچارند مردم را در یك محدوده خاص فكری نگه دارند و از رشد افكارشان جلوگیری كنند. این همان وضعی است كه ما امروز در كشورهای كمونیستی می‌بینیم. در این كشورها، به دلیل وحشتی كه از آسیب پذیر بودن ایدئولوژی رسمی وجود دارد، حتی رادیوها طوری ساخته می‌شوند كه مردم نتوانند صدای كشورهای دیگر را بشنوند و در نتیجه یك بعدی و قالبی، آن چنان كه زمامداران می‌خواهند، بار بیایند. من اعلام می‌كنم كه در رژیم جمهوری اسلامی هیچ محدودیتی برای افكار وجود ندارد و از به اصطلاح كانالیزه كردن اندیشه ها، خبر و اثری نخواهد بود. همه باید آزاد باشند كه حاصل اندیشه ها و تفكرات اصیلشان را عرضه كنند.»

منابع:
1. سیری در سیره نبوی، انتشارات صدرا، ص ١٣٩-١۴٠
2. سیری در سیره ائمه اطهار، انتشارات صدرا، ص ۴۴
3. مجموعه آثار جلد١، انتشارات صدرا، ص ۴۵
4. حماسه حسینی جلد ٣، انتشارات صدرا، ص ٢۴
5. مجموعه آثار، جلد ١، ص ۵۵۴
6. پیرامون انقلاب اسلامی، ص 44
7. پیرامون جمهوری اسلامی، ص ١٣۴
8. پیرامون انقلاب اسلامی، ص ١٨-١٩
9. گفتارهای معنوی، انتشارات صدرا، ص ١٨
10. پیرامون انقلاب اسلامی، انتشارات صدرا، 1372، ص17