زمانی که «اِزمیر» بندر ایران در دریای اژه بود

کوروش بزرگ در لشکرکشی سال ۵۴۵ پیش از میلاد، به عُمر دولت لیدی (آناتولیای غربی) پایان داد و به این ترتیب تمامی آناتولیا (ترکیه امروز) به تصرف ایران درآمد. شهر بندری اِزمیر که ساکنانش یونانی زبان بودند در ماه می‌ این سال وارد قلمرو ایران شد. همه این سرزمین تا سال ۳۳۳ پیش از میلاد بخشی از قلمرو ایران را تشکیل می‌داد و توسط ساتراپ‌های ایرانی اداره می‌شد. اسکندر مقدونی پس از دو پیروزی نظامی بر ایران در نبرد گرانیکوس (در ۲۳ ماه می‌سال ۳۳۴ پیش از میلاد) و نبرد ایسوس (۱۸ ماه بعد و در ۵ نوامبر ۳۳۳ پیش از میلاد)، این مناطق را متصرف شد. این مناطق پس از انهدام سلوکی‌ها (جانشینان اسکندر) به دست اشکانیان ایرانی (پارتیان = خراسانیان)، دوباره از آن ایرانیان شدند. رومیان بعدا و پس از تصرف یونان با امپراتوری ایران همسایه شدند و ازمیر و مناطق ساحلی آناتولیا تا پایان عصر ساسانیان به مدت هشت قرن میان روم و ایران دست به دست می‌شدند و صحنه نبرد‌های نظامی و مبارزات سیاسی دو ابرقدرت وقت بودند.

یونانیان اِزمیر را که اینک بیش از ۲ میلیون و ششصدهزار جمعیت دارد (با حومه اش بیش از چهار میلیون) «سمورینا»، رومیان «سمیرینا» و سایر اروپاییان به اقتباس از رومیان «اسمیرنا» می‌نامیدند که عثمانی‌ها «ازمیر» تلفظ کردند، ولی جهان غرب آن را تا ۲۸ مارس ۱۹۳۰ همچنان «اسمیرنا» می‌نوشت که در این روز پُستخانه جمهوری ترکیه از اروپاییان و آمریکاییان خواست که باید «ازمیر» نوشته شود تا پاکت‌ها و بسته‌های واصله توزیع شوند.

«ازمیر» دومین بندر بزرگ جمهوری ترکیه است.

منبع: iranians history on this day