شرح دعای روز پنجم ماه مبارک رمضان

متن:
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِینَ وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ الْقَانِتِینَ‏ وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ أَوْلِیَائِکَ الْمُقَرَّبِینَ بِرَأْفَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین‏ [۱]ترجمه:
خدایا مرا در این روز از توبه و استغفار کنندگان قرار ده و از بندگان صالح مطیع خود مقرر فرما و هم در این روز مرا از دوستان مقرب درگاه خود قرار ده به حق لطف و رأفتت اى مهربانترین مهربانان عالم.

اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِینَ

خدایا در روز پنجم ماه رمضان من را از مستغفرین قرار بده

استغفار شرایط دارد؛ کسی که مال حرام خورده با استغفار درست نمی‌شود بلکه باید صاحبان مال را راضی کند تا استغفار او پذیرفته شود؛ اگر بدنت از مال حرام فربه و چاق شده است باید با روزه و کم خوردن آن گوشت‌های حرام را آب کنی؛ اگر قبلا شب تا به صبح در مجلس طرب و گناه بسر می‌برده؛ الان که می‌خواهد توبه کند باید شب‌ها عبادت کند و احیاء بگیرد تا جبران گذشته بشود. [۲]پس اینکه می‌گوییم؛ خدایا من را از مستغفرین قرار بده به این معناست که واقعا از گذشته خویش پشیمان باشم و حقوق مردم را ادا کنم؛ طوری نباشد که اگر گناهی کرده ام حالا که به آن گناه فکر میکنم از فکر کردن به آن گناه لذت ببرم؟! باید توبه راستین کرد.

ممدوح بودن استغفار زبانی:
اگر مقید باشید هر روز به تعداد مشخصی استغفار زبانی بکنید خوب است بعد از نماز عصر هفتاد بار استغفار کردن خوب است که در روایت هم وارد شده است. [۳]خواص استغفار
الف- رهایی از غم و غصه

من اکثر الاستغفار جعل الله من کل هم و غم و فرجا

کسی که زیاد استغفار کند چهار چیز بدست می‌آورد؛ کسی که استغفار می‌کند و اهل استغفار است خدا غم و غصه را از دل و جان او بر می‌دارد؛ گاهی بدون هیچ دلیلی احساس غم و غصه کرده ام؛ و استغفار که می‌کنم؛ حالم خوب می‌شود شما هم این مطلب را امتحان کنید.

ب- ایجاد امنیت

و من کل خوف امنا

انسان از خبر‌های هولناک می‌ترسد مثلا؛ میگویند زلزله‌ای در راه هست؛ یا آمریکا میخواهد به ایران حمله کند و. اینجا استغفار کن؛ که آن ترس و خوف را برطرف می‌کند و هیچ اتفاقی هم نمی‌افتد؛ آمریکا هم هیچ غلطی نمی‌تواند بکند. [۴]ج- نجات از تنگنا‌های زندگی

و من کل ضیق مخرجا

اگر در زندگی به بن بست خورده‌ای و مشکلاتت زیاد شده است استغفار کن؛ ازدواج کرده‌ای و صاحبخانه جوابت کرده؛ هرچی میگردی جا پیدا نمی‌کنی؟! برو استغفار کن، خدا به دل یکی می‌اندازد تا مشکل تو را حل کند و. پس اگر در مشکلات و گرفتاری‌ها هستی و حاجتی داری استغفار کن! البته؛ شرایط استغفار را هم رعایت کن

د- زیاد شدن روزی

و یرزقه الله من حیث لا یحتسب [۵]اگر استغفار کنی؛ خداوند روزی تو را از محلی که گمان نداری می‌فرستد؛ مثلا شمای طلبه هم مباحثه خوب نداری اگر اهل استغفار باشی خدا یک هم بحث خوب به شما می‌دهد؛ زن خوب نصیبت می‌شود؛ همسفر خوب پیدا می‌کنی و...!

و این را هم بدانیم که منظور از رزق تنها مال و ثروت مادی دنیا نیست؛ فقط پول نیست! بلکه رزق شامل امور معنوی هم می‌شود، رفیق خوب رزق است؛ همسفر خوب رزق است.

وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ الْقَانِتِینَ
خدایا من را از بندگان صالح خودت قرار بده؛ من را فرمانبردار خودت قرار بده اگر انسان اهل اطاعت از خدا باشد؛ خدا هم او را دوست خواهد داشت

وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ أَوْلِیَائِکَ الْمُقَرَّبِینَ
خدایا من را از دوستان نزدیکت قرار بده! خداوند دوستان و بندگانی دارد که مقربین درگاه الهی هستند ایشان «فی مقعد صدق عند ملیک مقتدر» [۶]هستند در مقام حضور الهی هستند، در بهشت خاص الهی وارد شده اند، خود بهشت مراتب دارد این گروه که عاشقان الهی بوده اند و عبادت ایشان بخاطر خدا بوده مخاطب به این آیه قرآن هستند «فادخلی فی عبادی و ادخلی جنتی» [۷]. اگر داخل در بندگان خدا شدی آنگاه در بهشت خاص الهی هم وارد خواهی شد.

بِرَأْفَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین‏
خدایا این دعا‌های ما را به رافت و مهربانی خودت مستجاب کن‌ای کسی که رحمت از همه رحم کنند گان بیشتر است؛ در روایت آمده است که مهربانی و رحمت صد جزو است و در پدر و مادر یکی از آن صد تا قرار دارد پس ببینید خداوند چقدر مهربان و رحیم است؛ فقط کافی است بگویی خدا تا در آغوش رحمت الهی جای بگیری؛ تو اگر یک قدم بسوی خدا قدم بداری خدا، هروله کنان و دوان دوان به سوی تو قدم بر می‌دارد «من جاهد فینا لنهدینکم سبلنا»

پی نوشت ها:

[۱]- اقبال الاعمال ج. ۱ ص. ۲۶۱؛ با این تفاوت که در کتاب اقبال الاعمال و دیگر مصادر روایی بجای «اولیائک المقربین» عبارت «اولیائک المتقین» آمده است

[۲]- کمیل بن زیاد در ضمن سوالاتی که از امیر الومنین (علیه السلام) داشته است به بحث استغفار می‌پرذازد که به مناسبت بحث به ترجمه این بخش از روایت اشاره می‌شود

(کمیل پرسید) استغفار چیست؟ حضرت فرمودند:.. استغفار نامى است که معنایش شش جزء دارد، اول پشیمانى بر گذشته، و دوّم تصمیم جدى که براى همیشه بآن گناه بازنگردد، و سوّم اداء حقوق بین تو و سایر آفریده‏ها، و چهارم پرداخت حق خداوند در واجبات، و پنجم اینکه گوشتى که از حرام بر بدنت روئیده، آب کنى تا پوست به استخوان بچسبد و سپس گوشت تازه بروید، و ششم اینکه بدنت را تعب عبادت چشانى چنانچه لذت گناه چشانیده‏اى‏ «تحف العقول؛ چاپ اسلامیه، ص. ۱۹۲»

[۳]- «وسائل‏ الشیعة ج.: ۶ ص.: ۴۸۲»

مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ فِی الْمِصْبَاحِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع. أَنَّهُ قَالَ مَنِ اسْتَغْفَرَ اللَّهَ بَعْدَ صَلَاةِ الْعَصْرِ سَبْعِینَ مَرَّةً غَفَرَ اللَّهُ لَهُ سَبْعَمِائَةِ ذَنْبٍ

[۴]- این بخش در روایت نیامده است و مصدری برای آن یافت نشد

[۵]- منبع: رک: مستدرک الوسائل؛ ج. ۵ ص. ۲۷۷

[۶]- سوره قمر آیه ۵۵.

[۷]- سوره فجر؛ آیات ۲۹-۳۰

منبع: پایگاه اطلاع رسانی حوزه