سید مهدی طباطبایی، استاد اخلاق در سال‌های بداخلاقی

به گزارش « پارسینه »، حجت الاسلام و المسلمین سید محمد مهدی طباطبایی شیرازی متولد اول فروردین ۱۳۱۵ در رفسنجان کرمان و از یاران قدیمی و صدیق حضرت امام (ره) و نهضت انقلاب اسلامی بود. ایشان بعد از پیروزی انقلاب مسئولیت‌های مختلفی را بر عهده داشت از جمله سرپرستی بنیاد مستضعفان، نمایندگی مردم تهران در مجلس هفتم شورای اسلامی و نیز عضویت فعال جامعه روحانیت مبارز را عهده‌دار بودند، اما با این‌حال حضور در منبر و تبلیغ، رسیدگی به امور مردم و مستضعفان و روضه‌خوانی حضرت اباعبدالله را هیچ گاه رها نکرد و همواره در این جایگاه به جامعه و مردم خدمت می‌کرد. در این راه فلسفه خدمت خویش به خلق را چنین عنوان می‌داشت:

«در جهان تا نکنی چاره درد دگران // دگران درد تو درمان و مداوا نکنند»

وی همواره سه چیز را عامل موفقیت خود می‌دانست: ۱- اول کار‌ها را خیلی راحت شروع می‌کردم اهمیتم نمی‌دادم این کار درشان من نیست، پایینه یا چییه؛ ۲- قصدم را برای خدا می‌کردم نه برای هیچ کس، و اصل این بود کار راه بیوفته؛ ۳- هرکاری را شروع کردم ادامه می‌دادم.

او درباره اولین آشنایی با امام خمینی، در گفتگو با تسنیم گفته بود: «امام خمینی هفت سال پس از پسرعمه‌های من منزل مقابل خانه آن‌ها را خریدند. ما از هفت‌سالگی در آن خانه بودیم. آقای هاشمی رفسنجانی هم داماد خانواده مرعشی بود و در همان خانه بود. اولین روزی که آقای خمینی اثاث آورد... این اولین آشنایی من با امام خمینی در سال ۱۳۲۸ بود».

مرحوم مهدی طباطبایی از جمله معدود انقلابیونی است که پیش از آغاز نهضت امام در سال ۴۲ به زندان افتاد. علت دستگیری وی همکاری با مجموعه فدائیان اسلام و شخص شهید نواب صفوی بود: «در سال ۱۳۳۴ به‌واسطه حضور در کار‌های شهید نواب صفوی در زندان قزل‌قلعه بودم».

آ. سید مهدی در طول دوران اقامت در شهر قم و مشهد در اوج فعالیت‌های انقلابی‌اش از جمله شاگردان حضرت امام بود که نامه ایشان به علمای مختلف را درباره نهضت به آن‌ها می‌رساند.

یکی از مهم‌ترین اقدامات وی در مشهد، افشای لایحه کاپیتولاسیون بود که موجب خشم امام خمینی و سایر طبقات مردم قرار گرفته بود: «ماجرای کاپیتولاسیون را «عماد تربتی» (سناتور زمان شاه) شب به خانه آقای کفایی (میرزا احمد کفایی از روحانیون وابسته به دربار) آمد و گفت و همان شب هم ما نامه‌ای به آقای سعیدی دادیم و وی هم به آقای خمینی گفت».

در جریان نهضت انقلاب وی از یارن اصلی و صدیق انقلاب و امام بودند که این امر باعث شد از سال ۴۲ تا پیروزی انقلاب اسلامی قریب ۶ سال به زندان افتاد.

این استاد اخلاق از فردای انقلاب اسلامی و تا پایان عمر همواره به عنوان روحانی میانه رو و معتدل و مصلح شناخته می‌شد که مورد وثوق اکثر گروه‌های و جریانات سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران بودند. در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ که فضایی سیاسی کشور تحولات گسترده‌ای را به خود می‌دید ایشان مواضع صریح‌تری به نسبت اوضاع سیاسی و فضای بد اخلاقی حاکم بر جامعه را عنوان می‌داشت.

مرحوم طباطبایی به عنوان یکی از نزدیکان آیت الله هاشمی رفسنجانی نیز شناخته می‌شد و حتی از کاندیداتوری وی در انتخابات ۱۳۹۲ حمایت مستقیم کرد. حب ایشان به هاشمی به حدی بود که در مصاحبه‌ای وی را شهید خواند: «من آیت‌الله هاشمی را شهید می‌دانم، شهید حتماً نباید با شمشیر کشته شود، کسی که در طلب حق باشد، شهید است… ایشان را به اندازه ۴ شهید می‌دانم.»

اظهار نظر در خصوص عدم آشنایی آیت الله مصباح یزدی با مسائل سیاسی یکی از تندترین مواضع سیاسی ایشان در سال‌های اخیر بود: «ضمن تجلیل از آقای مصباح به لحاظ علمیت و حوزویت، ایشان را فارغ از رفتار‌های سیاسی می‌دانم؛ چون هیچ‌گاه در سیاست و در نهضت‌ها و انقلاب حضور نداشتند و هر جا هم حضور داشتند در حاشیه بودند. ایشان را از لحاظ علمی و فلسفی قبول دارم؛ ولی از لحاظ سیاسی نه. ایشان انسان خوبی هستند؛ ولی آشنایی سیاسی ندارند؛ بنابراین وقتی وارد این مسائل می‌شوند برای خود مشکلاتی ایجاد می‌کنند.»

در مورد حوادث سال ۸۸ هم این عضو جامعه روحانیت مبارز تقریباً راه میانه را پیمود، هرچند از مخالفان حصر رهبران معترض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری ۸۸ بود. در اظهار نظری در مهر ۱۳۹۱ درباره رئیس جمهور اصلاحات چنین اظهارنظر کرد: «در جریان حوادث سال ۸۸ آقای خاتمی فراجناحی بود. شکستن حرمت ایشان غلط بود».

با تمام مواضع و فراز و فرود ایشان، هموراه تلاش داشت راه میانه را حفظ کند و بدین خاطر نیز تا پایان عمر همواره مورد احترام اکثر احزاب و گروه‌ها باقی ماند. او که به دلیل عفونت شدید ریوی چندین بار در سال ۱۳۹۶ در بیمارستان‌های تهران بستری بود، سرانجام در ظهر پنجشنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ مصادف با نخستین روز ماه رمضان در سن ۸۲ سالگی درگذشت.