.svg)
نگاهی از بیرون به شکست عملیات آمریکا در صحرای طبس
پارسینه: در حالی که بحران گروگان گیری دیپلمات های آمریکایی وارد ششمین ماه خود شده بود، عملیاتی نظامی از سوی این کشور برای نجات دیپلمات ها آغاز شد، اما با شکستی مفتضحانه در صحرای طبس به پایان رسید.
لاشه هواپیمای سی-130 آمریکا در صحرای طبس
به گزارش خبرنگار «پارسینه»، چهارم اردیبهشت ماه سالروز عملیات نیروهای آمریکایی برای نجات دیپلمات های این کشور است که در جریان تسخیر سفارت گروگان گرفته شدند، اما با طوفان شن در طبس به شکست انجامید. در همین رابطه پایگاه «هیستوری» به بازخوانی این عملیات و علل شکست آن پرداخته است. هیستوری می نویسد:
در چنین روزی در سال ۱۹۸۰، عملیات نظامی بدفرجام برای نجات آمریکایی های گروگان گرفته شده در تهران با کشته شدن هشت خدمه آمریکایی و بدون نجات گروگان ها پایان یافت. با کشیده شدن بحران گروگان گیری به ششمین ماه و بی نتیجه بودن درخواست های دیپلماتیک از دولت انقلابی ایران، رییس جمهور جیمی کارتر با انجام عملیات نظامی برای نجات آنها موافقت کرد.
در جریان این عملیات، سه فروند از هشت بالگرد آمریکا سرنگون شدند. بر اساس قوانین درگیری از پیش تنظیم شده، عملیات سرانجام در خاک ایران لغو شود. هنگام عقب نشینی، یکی از بالگردها با یکی از شش هواپیمای ترابری سی-۱۳۰ برخورد کرد که منجر به کشته شدن هشت سرباز و زخمی شدن پنج نفر دیگر شد. روز بعد، کارتر نشستی خبری برگزار کرد و مسئولیت این افتضاح نظامی بر عهده گرفت.
بحران در ۴ نوامبر ۱۹۷۹ (۱۳ آبان ۱۳۵۸) زمانی که دانشجویان مسلح ایرانی، خشمگین از تصمیم ایالات متحده در خصوص اجازه به شاه مخلوع برای سفر به آمریکا جهت اقدامات درمانی، سفارت آمریکا در تهران را تصرف کردند، شروع شد. آیت الله [امام] خمینی، رهبر سیاسی و مذهبی ایران، کنترل وضعیت گروگان ها را در اختیار گرفت. او گروگان های غیرآمریکایی، زنان و اقلیت های آمریکایی را آزاد کرد و اشاره کرد که آنها از جمله افرادی هستند که توسط دولت ایالات متحده سرکوب می شوند. ۵۲ گروگان دیگر در حبس باقی ماندند.
عکس یادگاری سربازان آمریکایی پیش از عملیات طبس
سایروس ونس، وزیر امور خارجه، از ترس این که عملیات موفق نخواهد شد، و علاوه بر آن، از این که ممکن است جان دیپلمات های محبوس را به خطر اندازد، به کارتر گفت فارغ از این که عملیات موفق شود یا نه، کناره گیری خواهد کرد. ونس همچنین از تصمیمی که توسط رقیبش در کاخ سفید، زبیگنیو برژینسکی، مشاور امنیت ملی کارتر، ترویج می شد خشمگین بود. بر اساس این تصمیم، در صورتی که عملیات نجات طبق برنامه پیش می رفت، به عنوان یک عملیات انتقامی تهران بمباران می شد، اما عملیات با شکست کامل و مرگ تمام آمریکایی ها در محل به پایان رسید.
بیشتر تحلیل ها در این مورد هم نظرند که برنامه ریزی ناکافی، ساختار فرماندهی معیوب، فقدان آموزش های خلبانی مناسب، و شرایط آب و هوایی نامناسب در صحرای ایران، در ترکیب با هم باعث شکست عملیات شدند. برخی ناظران سیاسی می گویند یک عملیات موفق، می توانست به جایگاه سیاسی کارتر برای پیش بردن او به سمت دوره دوم ریاست جمهوری کمک می کرد. در مقابل، ثابت شد که کارتر نه از راه نظامی و نه دیپلماتیک، نمی تواند بحران را حل کند.
سه ماه بعد، شاه سابق ایران به خاطر ابتلا به سرطان در مصر درگذشت، اما بحران ادامه یافت. در ماه نوامبر، کارتر انتخابات ریاست جمهوری را به رونالد ریگان جمهوری خواه واگذار کرد. اندکی بعد، با کمک واسطه های الجزایری، مذاکرات موفقیت آمیز میان ایران و ایالات متحده آغاز شد. در روز تحلیف ریگان در ۲۰ ژانویه ۱۹۸۱، ایالات متحده نزدیک به ۸ میلیارد دلار از دارایی های مسدود شده ایران را آزاد کرد. ۵۲ گروگان که ۴۴۴ روز را در حبس سپری کرده بودند، در سلامت آزاد شدند. یک روز بعد، کارتر به آلمان غربی رفت تا از دیپلمات های آمریکایی استقبال کند.
مرگ بر آمریکا