گوناگون

صنعت خودروسازی ایران، کم نصیب از برجام اما همچنان امیدوار!

صنعت خودروسازی ایران، کم نصیب از برجام اما همچنان امیدوار!

پارسینه: صنعت خودروسازی همواره با این انتقاد که صنعتی وابسته به دولت است، رو به رو بوده و به نظر می رسد که اجرای برجام نیز نمی تواند کمک چندانی در بیرون آمدن این صنعت از وابستگی به دولت شود.

حدود یکسال از اجرای توافقنامه هسته ای موسوم به برجام و لغو تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای ایران می گذرد. چیزی به طوو واضحی در طول این مدت مشاهده شده است این است که این توافقنامه آن طور که انتظار می رفت نتوانست بر اقتصاد کشور و به تبع آن صنعت خودروسازی کشور تاثیر مثبتی بگذارد. در واقع می توان گفت که خودروسازان مطرح اروپایی به دلیل تحریم های یکجانبه ای که از سوی آمریکا و دلایلی غیر از مناقشه هسته ایران برای طرف های معامله با ایران وضع شده است همچنان از ورود و سرمایه گذاری در بازار خودروی کشور خودداری می کنند. شاهد این مدعا تحریم ها جریمه هایی بود که از سوی آمریکا بر تعدادی از شرکت های اروپایی، ژاپنی و کره جنوبی و به دلیل معامله و تجارت با ایران اعمال شد. این امر باعث شده است که علیرغم حضور هیئت های تجاری در ایران، در عمل تا به امروز چیزی را شاهد نباشیم. این اتفاق باعث شده است که با وجود استعداد ها، توانمندی ها و زیرساخت های مناسبی که در صنعت خودروسازی کشور وجود دارد تغییر چندان بزرگی را در بخش تولید و به خصوص صنعت خودروسازی ایران مشاهده نشود.

حضور و سرمایه گزاری شرکت های پژو و رنو فرانسه را نباید اتفاق خاصی در صنعت خودروسازی ایران به حساب آورد زیرا این دو شرکت سال ها از شرکای صنایع خودروساز ایران به خصوص در سال های بعد از انقلاب بوده اند. متاسفانه این دو شرکت نیز بلافاصله با وضع تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای ایران، از کشور رفتند و صنعت خودروسازی ایران را با مشکلات بسیاری رو به رو کردند. به طور کلی می توان گفت که بازار ایران، بازار بکر و جذابی برای شرکت های خارجی بوده و در طول این مدت شرکت های بزرگی از اروپا و آسیا برای حضور و سرمایه گذاری در صنعت خودروسازی ایران علاقه مندی نشان دادند. شرکت های آمریکایی نیز مذاکراتی را برای حضور در بازار ایران انجام داده اند اما هیچکدام از این مذاکرات به مرحله اجرا و در پی آن ورود سرمایه به ایران نرسیده است.

با این حال ادعای بی تاثیر بودن برجام غیرمنطقی است. برجام باعث شد که سایه تهدید و ایران هراسی از میان برود و تمایل سرمایه گذاران برای حضور در ایران بیشتر شود. در حال حاضر سرمایه گذاران خارجی نیز از این ماجرا باخبر هستند که مانع اصلی سرمایه گذاری در ایران، دولت آمریکا و تحریم های یک جانبه این کشور است که در حال حاضر مذاکرات بر سر این موضوع و چگونگی رفع این مشکل است. اما در داخل کشور عده ای عقیده دارند که برجام تاثیری بر زندگی مردم نداشته است. در واقع مشکلات اصلی اقتصاد کشور بیشتر داخلی و از سوی مجموعه ها و نهاد هایی است که سرمایه خود را در بخش تولید به کار نمی گیرند و تلاش می کنند که از راه هایی مانند قاچاق کالا، بالا بردن قیمت سرمایه های ثابت خود به ثروت های کلان دست پیدا کنند. متاسفانه نظام مالیاتی کشور به این نهاد ها و موسسات بانکی دسترسی ندارد و این بنیاد ها و نهاد ها علیرغم اینکه بیش از ۵۰ درصد از ثروت ملی کشور در دست دارند تمایلی به حضور در بخش تولید کشور در آنها وجود ندارد. ما در بخش کسب و کار در کشور با مشکلات بسیاری رو به رو هستیم و در صورت رفع این مشکلات مردم می توانند بهتر و بیشتر از گشایش های اقتصادی پسا برجام بهره مند شوند.

مشکلات دیگری که بر سر اجرای برجام دیده می شود را می توان در رابطه با تبادلات بانکی خارجی دانست و به نظر می رسد که شفاف سازی مناسبی از سوی بانک مرکزی، بانک های دولتی و خصوصی که با این مسئله درگیر هستند انجام نشده است. این باعث به وجود آمدن فضایی پر ابهام در اقتصاد کشور شده است و با وجود اینکه برخی از بانک بعد از مذاکرات دوجانبه خود با برخی از بانک های خارجی ادعای برقراری ال سی را می کنند اما به نظر می رسد که این اتفاق هنوز رخ نداده یا با مشکلات زیادی برای طرف ایرانی همراه بوده است. به نظر می رسد در کنار مشکلاتی که تحریم های یکجانبه آمریکا برای سرمایه گذاری در ایران به وجود آورده، با مشکل اطلاع رسانی شفاف در این زمینه نیز مواجه هستیم.

صنعت خودروسازی همواره با این انتقاد که صنعتی وابسته به دولت است، رو به رو بوده و به نظر می رسد که اجرای برجام نیز نمی تواند کمک چندانی در بیرون آمدن این صنعت از وابستگی به دولت شود. در روز های آخر دولت گذشته و اوایل دولت کنونی دو سرکت بزرگ خودروساز کشور ارقام بسیار کلانی را از دولت به عنوان کمک دریافت کردند. هدف از این کار، مجبور کردن این دو خودروسازی برای ارائه سهام خود به مردم و سهام داران غیر دولتی بود. اما در عمل این دو خودروساز با تاسیس شرکت های وابسته به خود بقیه سهام خود را خریدند و این اقدام به معنای نبود اراده کافی در سازمان سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و دولت برای خصوصی کردن این دو خودروساز به دلیل منافعی که برخی افراد و گروه ها از وضعیت کنونی به دست می آورند بود. این موضوع ارتباط خاصی به مسائل خارجی ندارد و حتی در صورت اینکه شرکت های خارجی برای خرید سهام این شرکت ها پا به پیش بگذارد اراده ای برای اینکار از سوی طرف ایرانی نیست. به نظر می رسد که این مشکل داخلی صنعت خودروسازی است و باید دولت تلاش کند که به جای حضور شرکت های دولتی و شبه دولتی که مرتبط به خودروساز های دولتی هستند شرکت ها و افراد مستقل وارد این بخش از صنعت و تولید کشور شوند. با توجه به توانایی ها و استعداد هایی که در صنعت خودروسازی کشور وجود دارد این توانایی وجود دارد که این صنعت رقابتی شود و علاوه بر اینکه مردم از فناوری های نوین استفاده کنند، بتواند حداقل در منطقه خاورمیانه حرفی برای گفتن داشته باشد. مثال خوبی که می توان در این زمینه زد، ترکیه است. این کشور توانسته است نزدیک به ۲۵ میلیارد دلار صادرات در بخش خودرو و قطعات خودرو داشته باشد.

با تمام این اوصاف همه فعالان اقتصادی امیدوار هستند که این روند اجرای برجام به طور کامل اجرا شود و به از نظر من با توجه به عزم و اراده جدی که در بین دولتمردان ایرانی وجود دارد می توان امیدوار بود که تا سال آینده بخش زیادی از مشکلات مربوط به برجام برطرف خواهد شد.
* اکبر میرزا حسینی از فعالان صنعت خودروسازی کشور

ارسال نظر

اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    اخبار از پلیکان

    نمای روز

    اخبار از پلیکان

    داغ

    حواشی پلاس

    صفحه خبر - وب گردی

    آخرین اخبار