"سهام عدالت" روحانی را رئیس دولت دوازدهم می‌کند؟

تحریریه پارسینه : شهریور سال ۸۵ را به یاد داریم که خبر پرداخت سهام عدالت در میان مردم پیچید، خبری که در ابتدا طعم شیرینی را در کام ایرانیان داشت اما پس از گذشت ۱۰ سال از وعده پرداخت این سهام اکنون کام مردم از این طرح نافرجام که در پایان هر دولت از آن خبری شنیده می‌شود، تلخ کرده است.

از هفته گذشته تا کنون در میان تیترهای خبری پر بود ازاخبار خوشی برای دارندگان سهام عدالت، مردم با شنیدن این اخبار آن هم در آستانه سال نو دل خود را برای باز پس گرفتن سهام خود صابون زده‌اند. اما در این میان برخی ها هم چندان امیدی به گرفتن حق خود از این طرح ندارند. این اتفاق به دلیل وعده های پی در پی است که بارها از سوی مسئولان داده شده اما به هیچ سرانجامی نرسیده است.

با نگاهی به خبرهای منتشر شده از سال ۸۵ تا کنون، بیم و امیدهای بسیاری برای ارائه سود این سهام به مردم داده شده است. به عنوان مثال خرداد ماه سال ۹۱ همچنان خبری از سود سهام عدالت نبود. اجرای طرح سهام عدالت به عنوان فروش تسهیلاتی بخشی از سهام شرکتهای دولتی به اقشار پایین درآمدی جامعه به منظور تعمیم نسبی عدالت اقتصادی از سوی دولت صورت گرفته است و یکی از طرح های جدی و اصلی دولت به شمار میرفت. اجرای واگذاری سهام عدالت از سال ۸۵ آغاز شد و طی این مدت این نوع سهام در بیش از ۱۹ مرحله به گروه های مختلف واگذار شده است.

به دنبال آن، تیر ماه سال ۹۱خبری منتشر شد با عنوان " توقف پرداخت سود سهام عدالت تا پایان سال۹۴" که در پی آن به دارندگان سهام عدالت اعلام کرد که تا پایان سال ۹۴ منتظر دریافت سود نباشند. این خبری بود که هوشنگ عمرانی دبیرکل کانون سرمایه‌گذاری‌های استانی برای ۴۱ میلیون سهامدار این طرح دارد. او همچنین گفته بود براساس ماده ۱۰۰قانون برنامه پنجم توسعه پرداخت سود به سهامداران تا پایان پرداخت اقساط ممنوع است؛

پس از شش سال از آغاز اجرای طرح واگذاری سهام عدالت سهامداران این طرح تنها در سال‌های ۸۵ و ۸۶ سود دریافت کردند، اما پس از آن دیگر خبری از پرداخت سود نقدی نیست. به گفته عمرانی، در حال حاضر سهامداران علاوه بر‌ عدم‌دریافت سود نقدی، حق فروش سهام خود را هم ندارند. این اخبار از جمله بیم و امیدهایی است که به صورت فراوان به مردم منتقل شد. در این میان برخی‌ها پرداخت سود سهام عدالت که به عنوان بخش مهمی از اجرای این طرح محسوب می‌شود را ناکام می‌دانستند.

با گذشت سالها از استارت خوردن طرح سهام عدالت و خبرهایی که طی این مدت در رسانه‌ها و در میان مردم منتشر شد. به تازگی مسئولان مربوطه اعلام کردند که از سال ۹۶ سهامداران سودخواهند گرفت. این خبر را رئیس کل سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرده و گفته است کهدر دوم اسفند نیز این شورا مصوبه دیگری داشت که بر اساس آن سازمان خصوصی سازی موظف شد سود سهام عدالت مشمولین در سال ۹۶ را میان آنها تقسیم کند.

این مقام مسئول ادامه داد: مطابق قانون تجارت برای دوره مالی سال ۹۵ شرکتها ۴ ماه فرصت دارند تا مجمع عمومی خود را برگزار و سود تقسیمی‌شان را مشخص کنند و پس از آن نیز شرکتها ۸ ماه فرصت خواهند داشت که این سود را میان سهامداران خود تقسیم کنند؛ بنابراین تا پایان سال ۹۶ باید این اتفاق بیفتد و مشمولین می توانند در سال آینده سود سهام عدالت خود را دریافت کنند و دیگر این سود بابت اقساط سهام آنها به خزانه واریز نخواهد شد.

اولین مصوبه توزیع سهام عدالت در انتهای دولت هشتم به تصویب رسید و پس از آن دست به دست به دولتهای نهم و دهم و یازدهم رسید. حالا مقام مسئول سازمان خصوصی سازی می‌گوید: این طرح در دولت یازدهم به سرانجام خواهد رساند. رئیس سازمان خصوصی اما درباره برخی گمانه‌زنی‌ها مبنی بر تبلیغاتی بودن ارائه صورت‌حساب سهام عدالت در آستانه انتخابات ریاست جمهوری گفت: هیچ نیتی جز تعیین تکلیف دارایی‌های مردم وجود ندارد.

با توجه مسائلی که بیان شد و از آنجایی که یکی از اهداف اصلی طرح واگذاری سهام شرکتها به مردم و رونق بخش خصوصی بود، با این روندی که طی ۱۰ سال از این طرح دیده شده، به نظر می رسد که پروژه سهام عدالت از هدف اولیه تعریف شده، فاصله گرفته است. ضمن اینکه سازمان خصوصی سازی نیز از این گلایه ها برای عدم رونق بخش خصوصی دفاع کرده و گفته است: ما نیز در سازمان خصوصی سازی در خصوص روند اجرای اصل ۴۴ به شدت گله مند هستیم که البته این گله مندی بابت تنبلی این سازمان در اجرای خصوصی سازی نیست و گلایه ما از مقاومتهای موجود در برابر خصوصی سازی است.

این مقام مسئول از عدم آگاهی نمایندگان مجلس نسبت به اصل ۴۴ انتقاد کرد و گفت: برخی از نمایندگان مجلس از قانون اصل ۴۴ اطلاعی ندارند و در این زمینه مطالعه ای نکرده اند. به این دسته از نمایندگان مجلس تذکر می دهم حرمت قانون را بدانند.

از سوی دیگر برخی از رسانه‌ها وضعیت سود سهام عدالت مربوط به عملکرد سال مالی ۸۵ تاکنون شرکتهای حاضر در سبد سهام عدالت را مورد بررسی قرار داده‌اند که نشان می‌دهد سود دریافتی از ۶۰ شرکت حاضر در سبد سهام عدالت تاکنون ۱۹۹ هزار و ۱۵ میلیارد ریال بوده است.

با این وجود، با توجه به صحبت های رئیس سازمان خصوصی سازی سود سهام عدالت در پایان سال ۹۶ و بعد از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری است بنابراین با توجه به سابقه دولت‌های قبل، هنوز نباید اطمینان داشت که این سود به طور کامل به مردم پرداخت خواهد شد.