حذف واسطه‌ها بازار آهن را رونق می‌دهد؟

تحریریه پارسینه: در دوسال اخیر بازار آهن آلات و فولاد دچار رکود شدید بود که مشکل مالیاتی هم به آن اضافه شد.اما در دوره جدید و با حذف انحصار خرید از بورس کالا این مشکل هم برطرف می شود.

چندی پیش محمد آزاد رئیس اتحادیه فروشندگان فولاد و آهن آلات تهران گفت: درحال حاضر افراد با معرفی نامه‌ای از اتحادیه می توانند به طور مستقیم از بورس کالا خرید کنند که ضمن کاهش هزینه تمام شده خرید، به ساماندهی پرداخت مالیات هم کمک می کند و مشکل فعالان این بخش با سازمان امور مالیاتی هم ساماندهی خواهد شد چون با سند رسمی خرید و فروش می کنند و عملکردهای مالی هم شفاف است.

پیش از این بورس کالا محصولات آهن و فولاد را به خریداران عمده و شرکت‌ها و بنگاه های وابسته به بانک ها که توان مالی بالایی داشتند، می فروختند و از طریق واسطه به دست افراد در بازار می رسید و با هزینه مضاعف دراختیار مصرف کنندگان نهایی قرار می گرفت.

دو سال است که بازار آهن در رکود به سر می برد و بسیار بی‌رمق شده و معاملات بسیار کمی در این بازار انجام می‌شود. قیمت محصولات فولادی مثل شمش آهن، تیرآهن و میلگرد به کف رسیده است و فعالان بازار برای رسیدن به نقدینگی محصولات خود را قسطی یا زیرقیمت می‌فروشند. اگر دولت طرح‌های عمرانی و ساخت و ساز را افزایش ندهد بازار آهن از رکود خارج نمی‌شود.

در حالی که خرید و فروش در بازار فولاد و آهن صورت می گرفت و در بورس معرفی می‌شد که شرکت بزرگ این محصول را به صورت واسطه ای به شرکت‌های کوچک می فروختند. این موضوع موجب رکود این بازار شده بود. وجود واسطه در این بازار نیز همچون سایر بازرها وضعیت نامتعادلی را به وجود می‌آورد که خریداران را نیز متضرر می‌کند.

قیمت این کالا با وجود واسطه‌ها افزایش می‌یابد اما از سوی تقاضا برای خرید کاهش پیدا می‌کند. این موضوع منجر به رکود عمیقی در بازار می‌شود. این سال اتفاقات بسیاری موجب شد که خرید و فروش آهن و فولاد کاهش پیدا کند از جمله این عوامل رکود در بازار مسکن و نبود ساخت و ساز بود.

از صادرات حمایت نمی‌شود

در این میان دولت وظیفه دارد که از تولیدکننده داخلی حمایت کرده و اضافه محصولات فولادی را به کشورهای خارج صادر کند که این اتفاق در حال حاضر خیلی کم وجود دارد، ضمن اینکه صنعت فولاد ایران در درازمدت قدرت رقابت با چین را دارد اما در کوتاه‌مدت باید مورد حمایت واقع شود.

در بازار آهن شاهد ورود محصولات فولادی چینی هستیم که این موضوع فروشندگان و تولیدکنندگان را متضرر می‌کند، چراکه چینی‌ها محصولات خود را ارزان‌تر می‌فروشند و مصرف‌کننده‌ها این محصولات را خریداری می‌کنند و حتی به کیفیت پایین این محصولات توجهی ندارند. این یکی از معایب مهمی است که بدون اندکی دقت رها می‌شود.

ارزان فروشی فولاد خام در بازارهای صادراتی در حالی که صنایع داخلی این مواد را بسیار گران تر از مشتریان خارجی از فولادسازان داخلی تهیه می کنند صاحبان صنایع لوله و پروفیل را به عنوان صنایع پایین دستی بر آن داشت تا از مراجع مختلف در پی جلوگیری از صادرات مواد خام فولاد و اختصاص آن به صنایع با ارزش افزوده بالا برآیند، البته در حالی که فولاد مبارکه مواد اولیه صنعت فولاد کشور را ۲۵۰ دلار به ازای هر تن صادر می کند، همین مواد را تا ۵۰ درصد گران‌تر به داخلی ها فروخته می‌شود.

سال گذشته ۴.۵ میلیون تن فولاد از ایران صادرات شد و امسال پیش بینی می‌شود این میزان به بیش از ۷ میلیون تن برسد.

تولید فولاد چقدر است؟

در خصوص تولید فولاد نیز چندی پیش محمدرضا نعمت زاده وزیر صنعت، معدن تجارت، گفت: با راه اندازی چرخه فولاد کاوه جنوب کیش ظرفیت تولید فولاد در کشور به ۲۱ میلیون تن رسید.

بازار جهانی در چه حال است؟

به نظر می رسد رشد بهای تمام شده فولاد باز هم ادامه یابد یعنی بیم و امید از افزایش بیشتر قیمت‌های جهانی این کالاهم بجا و هم جدی است. البته در شرایط فعلی به دلیل توجه به مدیریت طرف عرضه در بازار فولاد، اهمیت بازارهای جهانی برای قیمت‌گذاری های داخلی ( با فرض احتمال اعمال تعرفه) افزایش یافته است.

رشد قیمت فولاد در بازارهای جهانی رخدادی است که در روزهای اخیر بر سر زبان‌ها افتاده و ممکن است این روند افزایشی باز هم ادامه یابد. دلیل اصلی این افزایش قیمت را باید در رشد قیمت تمام شده فولاد در اقصی نقاط جهان دانست که به دلیل افزایش محسوس قیمت زغال سنگ و تقویت بهای سنگ آهن و همچنین رشد قیمت نفت خام و متعاقب آن افزایش هزینه حمل و نقل دریایی رخ داده است. از سوی دیگر در بازار داخلی چین نیز شاهد خودنمایی خوش بینی نسبت به آینده بازار فولاد در این کشور هستیم که سفته بازی ها را در این بازار مهم در جهان افزایش داده است.

به تجربه ثابت شده است که با آغاز روزهای سرد سال و پایان یافتن زمان بارش باران های موسمی مخصوصا در شمال و شرق چین، تقاضا برای فولاد افزایش می یابد که همین خوش بینی باعث تقویت قیمت ها در این منطقه شده است.

به نظر می‌رسد که با تصمیمی که برای از میان برداشتن واسطه‌ها گرفته شده، رونقی خوبی در انتظار بازار آهن و فولاد باشد.