مصرف "گُل" در ایران نگران کننده نیست!

تحریریه پارسینه - تا چندی پیش مواد مخدر، همان تریاکی بود که بعضا به آن "دوا" نیز می گفتند اما مواد مخدر و اعتیاد نیز تحت تاثیر تلکنولوژی و پیشرفت قرار گرفت و با ظهور مواد مخدر صنعتی، مواد اعتیادآور به دو دسته سنتی و صنعتی تقسیم شدند و به مرور زمان گرایش افراد به مواد مخدر صنعتی افزایش پیدا کرد، به طوری که بعضا اعتیاد افراد با مواد مخدر صنعتی آغاز شد.

اما بعد از ماده مخدر شیشه که حامی و طرفداران بسیاری میان معتادان دارد، که البته بسیاری از قتل ها و جرائم نیز به دلیل مصرف آن نیز بوده است، ماری جوانا یا همان گراس، نیز طرفدارانی پیدا کرد که البته بیشتر، جوانان به آن گرایش دارند.


خاصیت این گیاه و تاثیرگذاری بر عملکرد مغز باعث میشود تا افراد به مصرف آن جذب شوند. ماری جوآنا، گُـُل، گِراس یا علف، گـُلِ خشکِ گیاه شاه‌دانه است که از آن به‌عنوان محرک و داروی روان‌گردانِ طبیعی استفاده می‌شود و در بین مصرف‌کنندگان در ایران بیشتر با نام گل، شناخته شده است. به جز ماری‌جوانا، ترکیبات دیگری از گیاه شاه ‌دانه نظیر حشیش و روغن حشیش نیز به ‌دست می‌آید.

درحالی ‌که اکثر داروهای روان‌ گردان در یکی از دسته‌های محرک، کندساز، یا توهم‌ زا قرار می‌ گیرند، ماری‌جوانا در بین این دسته‌ها واقع اثراتِ میانی از خود نشان می‌دهد.

اما نکته ای در رابطه با این ماده مخدر طبیعی وجود دارد تفاوت های ریزی است که مصرف کنندگان در ایران کمتر به آن توجه می کنند و در اصل از آن اطلاعی ندارند. در ایران جوانانی که وارد بازار مصرف ماری جوانا می شوند هیچ اطلاعاتی از ماری جوانای معمولی و ماری جوانای گل ندارند.

بسیاری از جوانان در ایران فکر می کنند ماری جوانا یعنی ماری جوانای گل. آنها نمی دانند ماری جوانای معمولی یعنی برگ گیاه شاهدانه و چون از همان ابتدای استفاده از ماری جوانا به آنها ماری جوانای کِش افعان (گل ) فروخته اند آنها فکر می کنند ماری جوانا در همه جهان همین ماری جوانای گل است. در صورتی که اینگونه نیست.

در واقع به برگ های گیاه شاهدانه که خشک شده و کشیده می شوند ماری جوانا می گویند. ماری جوانا فقط برگ گیاه شاهدانه است و از یک نوع گیاه گرفته می شود. برگ های ماری جوانا دارای مقدار کمی ماده موثره تی.اچ.سی (چار تا هشت در صد) است و چون از یک گیاه شاهدانه معمولی گرفته می شود متابولیت های واسط تی.اچ.سی(THC) در آن بسیار کم است.



اما کِشت و استفاده گل در ایران به قدری راحت است که مصرف کنندگان اغلب در خانه های خود آن را کِشت می کنند. البته این امر برای همه مشتریان و طرفداران قابل انجام نیست و لی دسترسی به ماری جوانا ساده و سریع است. به طوری که بعد از یک تماس ساده تلفتی بعد از ۲۰ دقیقه به آن دسترسی خواهی داشت.


بر این اساس چندی پیش وب سایت روزنامه نیویورک تایمز مطلب جالبی در مورد دسترسی آسان ماری جوانا در ایران منتشر کرد. وب سایت نیویورک تایمز در این مورد نوشته بود که ایران مدت ها است به وسیله دستگاه های اطلاعاتی قدرتمند خود با عوامل قاچاق هروئین و تریاک مبارزه می کند. حتی گفته می شود هزاران فرد از نیروهای امنیتی در دو دهه گذشته در مبارزه با کارتل های مواد مخدر افغانستان کشته شده اند. اما به نظر می رسد ایران به افزایش رو به رشد مصرف ماری جوانا در این کشور بی اعتنا است.

ایران در سال ۲۰۱۵، حدود ۱۵۰ مرکز درمان اعتیاد به الکل راه اندازی کرد و وزارت بهداشت نیز به طور چشمگیری با مواد مخدری از جمله هروئین به مبارزه پرداخت. اما در قانون مجازات اسلامی، به ماری جوانا توجه زیادی نشده است. این درحالی است که مجازات مصرف مشروبات الکلی ۹۹ ضربه شلاق است، اما هیچ مجازات یا حکم زندانی برای افرادی که از ماری جوانا استفاده می کنند، وجود ندارد. به همین دلیل استفاده از ماری جوانا افزایش یافته است.

در جمهوری اسلامی ایران براساس مواد ۱ تا ۳ قانون جاری مبارزه با مواد مخدر هرگونه کشت خشخاش و شاهدانه به طور کلی ممنوع و در صورت هرگونه تخلفی با متخلفان قاطعانه برخورد می شود.

در بند اول ماده یک این قانون آمده است: «کشت خشخاش مطلقاً و کشت شاهدانه به منظور تولید موادمخدر یا روان‌گردان‌های صنعتی غیرداروئی ممنوع و مرتکبان به مجازاتهای مقرر در این قانون محکوم می‌شوند.» یا در ماده ۲ قید شده است: «هرکس مبادرت به کشت خشخاش کند یا برای تولید موادمخدر یا روان‌گردان‌های صنعتی غیرداروئی به کشت شاهدانه بپردازد علاوه بر امحاء کشت برحسب میزان کشت مجازات می شود.»

در ماده ۳ نیز آمده است: «هرکس بذر یا گرز خشخاش یا بذر یا بذر شاهدانه را نگهداری، مخفی و یا حمل کند به یک میلیون تا ۳۰ میلیون ریال جریمه نقدی و یک تا هشتاد ضربه شلاق محکوم خواهد شد. همچنانکه ملاحظه می شود در قانون برخورد شدید با این مسأله پیش بینی شده و برای افرادی که بخواهند در این زمینه مرتکب تکرار تخلف شوند تا صدور حکم اعدام نیز دیده شده است.»


بر اساس این گزارش آمار دقیقی از تعداد مصرف کنندگان ماری جوانا در ایران در دست نیست. اما مدیر یک درمانگاه در تهران توضیح داده بود که تعداد بیمارانی که ماری جوانا مصرف می کنند در این کلینیک در مقایسه با پنج سال گذشته، چهار برابر شده است.

ماری جوانا در عرصه بین المللی به عنوان ماده مخدری که منجر به اعتیاد نمی شود، شناخته شده است. به دلیل حس متفاوتی که برای اوین بار با مصرف این ماده مخدر تجربه می شود، بارها و بارها مصرف آن تکرار می شود تا مصرف کننده به تجربه اول دست یابد. در صورتی که هرگز حس اول باز نمی گردد. به این ترتیب افرادی که از آن استفاده می کنند، به آن وابسته می شوند. بر اساس گزارش "مؤسسه ملی سوء استفاده از مواد مخدر در آمریکا" نوجوانانی که از ماری جوانا استفاده می کنند، در مقایسه با افراد بالغ، چهار تا هفت برابر بیشتر با اختلالات مربوط به ماری جوانا مواجه می شوند.

اما از دید محققان روان‌شناس، نگرش افراد به مصرف یک ماده یا دارو و ادراک آن به ‌صورت خطرناک یا بی‌ خطر، روی گرایش به مصرف آن ماده یا دارو مؤثر است. به عبارت دیگر احتمال بیشتری وجود دارد که اگر فردی پیامدهای مصرف یک ماده را خطرناک بداند، در مقایسه با فردی که خطری برای مصرف آن ماده احساس نمی کند یا آگاهی ندارد، از مصرف آن ماده خاص خودداری کند. که البته این امر در همه موارد و در همه یکسان نیست.

تجارب بالینی بسیاری درمانگران ایرانی نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان علف، باورهای نادرستی درباره اعتیاد نداشتن علف و خطرناک نبودن آن دارند. این باور‌ها هم به‌عنوان مجوزی برای ادامه مصرف در نظر گرفته می‌شود و هم به‌عنوان مجوزی برای شروع مصرف نیز نقش بازی می‌ کند.