انتقاد صريح سردبير انديشه پويا از رويكرد مجله مهرنامه

رضا خجسته رحیمی: آخرین شمارۀ سال گذشته‌ اندیشه‌پویا که منتشر شد، بر حسب تصادف در ویژه‌نامه نوروزی یکی از مجلات به مطالبی برخوردیم که برخی اعضایِ تحریریۀ آن نشریه به منظور تجلیل و تکریمِ کارنامۀ سردبیر‌شان در پایان سال نوشته بودند. اعضایِ عزیزِ تحریریۀ مجلۀ موردنظر، در فهرست کردن سابقه و کارنامۀ سردبیرِ خود به شرح داشته‌های‌شان بسنده نکرده بودند، بلکه دست‌ودلبازانه، مجلاتی دیگر و اندیشه‌پویا را نیز در تداوم و همراهی با خودشان معرفی، برخاسته از زیر «شنل»‌شان توصیف، و به «اقتباسی آزاد یا غیرآزاد» از فرم و محتوای مجله‌شان متهم کرده بودند؛ توضیح و تصحیحِ برخی نکات تاریخی و خلافِ واقع که در آن مطالب آمده بود را از آنجا که به اندیشه‌پویا ارتباطی ندارند به فرصتی دیگر موکول می‌کنیم، اما این توضیح ضرور را درباره اندیشه پویا باید داد که:

اندیشه‌پویا نه شعبه‌ای از هیچ بنگاه دیگری است و نه شعبه‌ دیگری دارد. با همه احترامی که برای همه نشریات و مدیران‌شان قائلیم، اندیشه پویا نشریه‌ای مستقل است، مدیرمسئول و سردبیر و تحریریه مستقل خودش را دارد، ادامه و دنباله و پیاده و سواره هیچ نشریه‌ای و شعبه‌ و دفتری از هیچ گروه و فرقه و دسته‌ای نیست و تحریریه و سردبیرش نیز عضو هیچ جریان و گروه سیاسی نیستند.

- ما اصحاب اندیشه‌پویا، تنها و مستقل، با اراده آزاد خودمان، و خارج از هر بنگاهی، خشت‌های این مجموعه فرهنگی را روی هم نهاده‌ایم و برای استقلال‌مان، برای آنکه بتوانیم بدون حمایت دیگر بنگاه‌های موجود سقفی بنا کنیم و زیر آن جمع شویم،‌ تلاش‌ها کرده‌ایم. از قضا نه‌تنها اندیشه‌پویا در تداوم هیچ نشریه و بنگاه دیگری منتشر نشده، که ما در آغاز‌به‌کارِ اندیشه پویا بسیار هم تنها بوده‌ایم؛ کمتر حامی و همراهی داشته‌ایم و برخی که امروز دست‌ودلبازانه، اندیشه‌پویا را در تداوم بنگاه مطبوع خود توصیف می‌کنند، چهارسال پیش انتشار این نشریه را تبریک نگفتند و کمتر کوششی را برای توقف فعالیت مطبوعاتی و فرهنگی این تیم مطبوعاتی فرونگذاشتند؛ از شرح آن آغاز و قصه پر از آبِ چشمش می‌گذریم و صرفا می‌گوییم که ما راه اندیشه‌پویا را نه در امتداد هیچ‌ نشریه‌ای که در امتداد یک‌چندی خانه‌نشینی آغاز کردیم، بدون هیچ حمایت و رانتی؛ با این هدف که اخلاق حرفه‌ای خود را پاس بداریم، مستقل بمانیم و فرهنگ و فکر و اخلاق را قربانی سیاست‌بازی نکنیم.

- باری، تحریریه اندیشه‌پویا ادعای کامل بودن ندارد و بر ضعف‌ها و نارسایی‌های خود آگاهی کامل دارد، اما همه ضعف و قوتِ اندیشه پویا ناشی از عاملیتِ گردانندگان و تحریریه آن است و نه روحِ غایبِ هیچ بنگاه و گروهِ‌ دیگری. اصحابِ اندیشه‌پویا در آماده‌سازی مجله، از طراحی موضوعات تا انتخاب نویسندگان و همراهان، از طراحی پرسش‌ها تا تلاش برای بررسی سویه‌های مغفول یک موضوع در مجله، از توجه به زیبایی‌شناسی در نوشتار تا محتوای مطالبی که منتشر می‌شوند، از ویرایش محتوایی تا ویرایش صوری مطالب، و از قربانی نکردن حرفه مطبوعاتی‌شان به پای سیاست‌بازی تا تلاش برای صادق بودن با خوانندگان‌شان، وسواسی دارند که خاصِ خودشان است و گرته‌برداری و «اقتباس آزاد» از نشریه مشخصی نیست.

- ما همواره تلاش کرده‌ایم مجله‌ای سالم، پاکیزه و خواندنی برای مخاطبان‌مان منتشر کنیم، در ادامه و تداوم تمام نشریاتی که سالم، پاکیزه و خواندنی منتشر شده‌اند و منتشر می‌شوند. پیش از این هم گفته‌ایم که برای درختان و طبیعت، برای حوصله و سلیقه مخاطبان، و برای داوری‌ای که در مورد دقت و سلیقه ما در آماده‌سازی مطالب خواهد شد، اهمیت زیادی قائلیم. کیفیت مجله از کمیت آن برای ما مهم‌تر است و مطالبی را منتشر می‌کنیم که از معیارها و اسلوب معینی به لحاظ محتوایی برخوردار باشند. در معیارهای خود گاه سخت‌گیری‌هایی هم کرده‌ایم که شاید برخی دوستان و همراهان را رنجانده باشد؛ اما ترجیح داده‌ایم سخت‌گیر‌تر باشیم و پاکیزه‌تر، تا اینکه اقتباس آزادی از مدلِ مطبوعاتِ آسان‌گیر.

- البته برخی برای آنکه تاریخی برای خود جعل کنند، منتظر نمی‌مانند که دیگران تبار و جریان و سلیقه و انتخاب خود را معرفی کنند، آستینِ همت بالا ‌می‌زنند و پیشقدم می‌شوند تا از سرلطف، از خشت دیوارهای دیگران بر دیوار خود بگذارند، بلکه دیوارِ عمارت خود را بلندتر نشان دهند. و ابایی ندارند که با اشاره به دیوار بلندی که ساخته‌اند، «شنل» بزرگ خود را هم به رخ بکشند و متواضعانه بگویند که تمام کوتاه‌قامتان از «زیر شنل» آن‌ها بیرون آمده‌اند!