حضور چهره های نظام در منطقه ممنوعه

دولتی که بسیاری از اعضایش به خوبی از ظرفیت های فضای مجازی برای برقراری رابطه بی واسطه با مردم استفاده می کنند. حضور پررنگ دولتی ها و چهره های نزدیک به روحانی در شبکه های اجتماعی، بدون تردید یکی از دلایل کندشدن سرعت فیلترینگ شبکه های مختلف در ایران بوده است. حضوری که شاید موجب شود در آینده ای نه چندان دور، همه شبکه های اجتماعی بدون نیاز به فیلترشکن در معرض استفاده مردم ایران قرار بگیرد.

هاشمی رفسنجانی
از رفیق روزهای سخت تا دنیای گفتمان
او را نمی توان دولتی دانست اما حساب منتسب به آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی اولین بار در روزهای بعد از انتخابات مجلس خبرگان مورد توجه قرار گرفت. پیش از آن حتی عکس و شعر کنایه آمیز این صفحه درباره جایزه دادن محمود احمدی نژاد به شریعتمداری فقط 5 بار ریتوئیت شده بود اما رفته رفته شمار تعقیب کنندگان این صفحه افزایش پیدا کرد. «هر کسی را مردم نخواهند باید کنار برود». این اولین توئیتی بود که این حساب، بعد از قطعی شدن پیروزی گسترده ائتلاف امید در انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان منتشر کرد. تقریبا همه توئیت های بعدی، با استقبال ویژه ای رو به رو شدند. «مردم از روحانیتی که حق نگوید، رو بر می گردانند».

این یکی دیگر از توئیت های این صفحه بود که حواشی زیادی به همراه داشت. حسابی که جواد ظریف را نماد انقلابی گری می داند و با انتشار تصویر مصباح در آغوش رییس جمهور سابق، تاکید می کند که شهید مطهری هرگز نردبان جریان انحرافی نخواهدشد. در این ماه ها، دو توییت از این حساب بیشتر مورد توجه قرار گرفتند. اولی بعد از درگذشت آیت الله واعظ طبسی، وقتی تعبیر «رفیق روزهای تنهایی» و جمله «خداحافظ رفیق» در این صفحه توئیت شدند که بیشتر شبیه متن آهنگ های روز موسیقی پاپ بودند و دومی، جمله «دنیای فردا دنیای گفتمان است و نه موشک».

جمله ای که با توجه به واکنش های بعدی بازتاب های بسیار زیادی داشت و حواشی پررنگی خلق کرد. تنها چند روز بعد، این صفحه از بین دو گزینه خیانت و ناآگاهی، دومی را انتخاب کرد و دست به اصلاح توئیت قبلی زد و نوشت: «دنیای فردا دنیای گفتمان هایی نظیر انقلاب اسلامی است، نه موشک های قاره پیما». در همین مقطع زمانی، حرف و حدیث هایی با این محوریت شکل گرفت که توئیتر هاشمی ارتباطی با خود او ندارد اما به هر حال این اکانت به تایید وبسایت رسمی او رسیده و ظاهرا توسط یکی از نزدیکان آیت الله به روز می شود. رییس جمهور و جواد ظریف، از جمله تعقیب کنندگان سرشناس این حساب کاربری هستند.

جواد ظریف
دعوای دیپلماتیک!
432هزار نفر، تعقیب کنندگان حساب کاربری وزیر امور خارجه ایران در توئیتر به شما می روند. این حساب در کنار صفحه فیس بوک ظریف آغاز به کار کرد و قرار بود تماما به زبان انگلیسی باشد اما بعد از فاصله گرفتن ظریف از فیس بوک در مناسبت های مهم پیام هایی به زبان فارسی نیز توسط او در توئیتر منتشر می شود. وزیر امور خارجه ایران چندین خبرنگار ایرانی و سیاستمدار خارجی را در توئیتر تعقیب کرده است. حضور او در این فضا، هیچ وقت عاری از حاشیه های جذاب رسانه ای نبوده است.

دو سال قبل او در جواب یکی از سیاستمداران خارجی در مورد هلوکاست در توئیتر نوشت: «مدری که هلوکاست را انکار می کرد رفته است». جمله ای که تا مدت ها با استقبال شبکه های اجتماعی رو به رو شده بود. جواد ظریف توئیت های کنایه آمیزی را نیز با وزیر امور خارجه امارات رد و بدل کرد و اگرچه قصد نداشت از ماجرای خودسرانه آتش زدن سفارت عربستان در تهران دفاع کند، توئیت های تند همتای اماراتی اش را بی پاسخ نگذاشت. دفاع از ایران و اصلاح باورهای عمومی غرب درباره این کشور، سیاست اصلی جواد ظریف در توئیتر است.

حسن روحانی
ضدیت با ریتوئیت!
پیام های تبریک و تسلیت، هایلایت های سخنرانی و گزارش های بازدید از مناطق مختلف، محتویات توئیتر فارسی رئیس جمهور را تشکیل می دهند. جالب اینجاست که جمله هایی که از سخنرانی های مرد اول دولت برای این صفحه انتخاب می شوند، غالبا جملات پرسروصدای او هستند. در این حساب کاربری هیچ خبری از ریتوئیت نیست و به نظر می رسد مدیران توئیتر روحانی هیچ علاقه ای به انتشار مجدد توئیت دیگران در حساب او ندارند.

آقای رئیس جمهور یک توئیتر دیگر نیز دارد که همه توئیت هایش در آن به زبان انگلیسی منتشر می شود. در این فضا، او گاهی توئیت های جواد ظریف را ریتوئیت می کند. 250 هزار نفر در حساب فارسی و 468 هزار نفر در حساب انگلیسی، حسن روحانی را تعقیب می کنند.

علی جنتی
معرفی فیلترشکن
«از کدام فیلترشکن استفاده می کنید؟». این معمولا یکی از جدی ترین سوال های کاربران شبکه های اجتماعی از اعضای ارشد دولت در فضای مجازی است. مدیران دولتی در شرایطی از توئیتر و فیس بوک استفاده می کنند که این شبکه ها در ایران فیلتر هستند و شهروندان عادی بدون فیلترشکن، امکان استفاده از آنها را ندارند. در پیام نوروزی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در فیس بوک نیز، این سوال چندین بار در کامنت ها تکرار شد تا سرانجام علی جنتی تصمیم گرفت پاسخ مخاطبان فیس بوکی اش را بدهد.

او تاکید کرد که چون در ایران حضور ندارد، با مشکل فیلترینگ رو به رو نیست اما در عین حال نام یک نرم افزار عبور از فلیتر را نیز در کامنت ها معرفی کرد! جنتی که حالا دیگر مشخص است از چه راهی فیلترها را دور می زند، علاوه بر صفحه فیس بوک، یک حساب در توئیتر نیز دارد اما تا به امروز هیچ توئیتی منتشر نکرده است.

عباس عراقچی
لحن متفاوت
«دولت آمریکا با کنگره و دوستانش در منطقه مشکل داره و باید اونهارو راضی کنه، ولی حق نداره مشکلاتش رو به هزینه ایران حل کنه». همین یک توئیت، به خوبی لحن متفاوت عباس عراقچی در فضای مجازی را عیان می کند. این عضو گروه مذاکره کننده هسته ای، گزارش های روزمره را به زبان محاوره توئیت می کند و با این روش متفاوت، مورد توجه قرار گرفته است. عراقچی البته در 11 ماه گذشته کاملا از توئیتر فاصله گرفت و فعالیت جدی تری در اینستاگرام دارد. هر هفته حداقل یک تصویر شخصی از او در این شبکه اجتماعی منتشر می شود.

معصومه ابتکار
ابتکارتوئیتری
حداقل یک توئیت در هر روز، در حساب کاربری چهره پرحاشیه محیط زیست ایران منتشر می شود. ابتکار که به واسطه سمت اش باید بازدیدهای زیادی را از نقاط مختلف ایران انجام بدهد، عکس و گزارش این بازدیدها را در توئیتر به انتشار در می آورد. متن و لینک مصاحبه ها و اخبار مربوط به محیط زیست نیز بخش های ثابت توئیت های او را خلق می کنند. با دنبال کردن صفحه معصومه ابتکار، می شود از آخرین تحولات محیط زیست ایران به خوبی مطلع شد.

هرچند که عده ای این چهره را متهم به نگاه خوش بینانه و غیرواقعی در مورد مسائل حیاتی محیط زیست می کنند. تصویر ابتکار در ملاقات نوروزی با رئیس جمهور و استفاده او از تصویر نزدیک شدن چند پرنده به سطح آب برای نشان دادن احیای دریاچه ارومیه، این اواخر با واکنش های زیادی رو به رو شده است. ابتکار که به تازگی در توئیتر از جناب خان تشکر کرده، منتقدین پرشماری دارد که همه معضلات آب و هوایی در ایران را به انتقاد سیاسی از او گره می زنند.

شهیندخت مولاوردی
استاندارد فارسی
نوع فعالیت اینترنتی مشاور رئیس جمهور در امور زنان و خانواده، چند پله بالاتر از استانداردهایی است که به آن عادت کرده ایم. مولاوردی برخلاف بسیاری از چهره های دیگر دولت، توئیت های فارسی را با صفحه کلید فارسی منتشر می کند و در استفاده از علائم نگارشی و نیم فاصله، دقت زیادی به خرج می دهد. گزارش فعالیت های روزانه و شعر، علاقمندی اصلی خانم مولاوردی در توئیتر را تشکیل می دهند.

او گاهی تصاویر خاص نقاط مختلف ایران را نیز منتشر می کند. تصاویری که عموما زن های شخصیت اول شان را می سازند. مولاوردی در توئیتر به فراخوان «آخرین کتابی که خوانده اید» هم پاسخ داده و یک کتاب را به دنبال کنندگان صفحه اش معرفی کرده است. او گاهی نیز به سوال های توئیتری مخاطبان صفحه اش پاسخ می دهد. یکی از فعالیت های مستمر مشاور رئیس جمهور در توئیتر، پوشش موفقیت های ورزشی و علمی بانوان ایرانی است.

حسن قاضی زاده هاشمی
همیشه حاضر
هرجا که پای خبر مهمی وسط باشد، وزیر بهداشت نیز آنجا حضور پیدا می کند. او احتمالا هنوز توئیتر را کشف نکرده اما کلمه «دکترم را نیز در یوزرنیم اینستاگرام اش قرار داده و به سرعت به موضوعات روز فضای مجازی واکنش نشان می دهد. از احوال پرسی تلفنی با محمدرضا شجریان بعد از انتشار خبر بیماری او تا رای دادن در لباس اتاق عمل و از بوسیدن دست مارد در روز تولد حضرت زهرا تا انتشار تصویر ملاقات با صدرا زاهدپور بعد از ماجرای بخیه بیمارستان خمینی شهر، بخشی از جذاب ترین گزارش های وزیر بهداشت را برای 64هزار دنبال کننده اینستاگرامی او ساخته اند.

به نقل از هفته نامه تماشاگر، نکته جالب در مورد اینستاگرام هاشمی، نوشتن متن های بلند برای هر تصویر است که غالبا در اینستاگرام مرسوم به نظر نمی رسد. آقای دکتر در مواجهه با شبکه های اجتماعی به مراتب با حوصله تر از همکاران اش در دولت نشان می دهد. این حضور پررنگ اینستاگرامی البته موجب شده است مشاور ابتکار از لفظ تند «آقای دوربینی» برای جناب وزیر استفاده کند. لقبی که در کانال های طنز تلگرام نیز در توصیف او به کار می رود.