کانون «سل» در ایران کجاست؟

به گزارش تسنیم، عضو ایرانی گروه برنامه ریزی و نماینده کشوری گارد (اتحادیه جهانی علیه بیماریهای تنفسی) ادامه داد: تلاش‌های مجدانه‌ای برای کوتاه کردن مدت درمان بیماری سل به صورت تحقیقات چند کشوری در حال پیگیری است، اما به هرحال پدیدار شدن موارد سل مقاوم (MDR) و فوق مقاوم (XDR) مشکلات جدی بر سر راه توفیق در کنترل این بیماری در سطح جهان به وجود آورده است.

مسجدی افزود: بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی در سال 2014، از 480 هزار مورد سل مقاوم، 40درصد آنها فوت کردند. به همین جهت سازمان‌های حامی در سطح بین المللی از تحقیقات در زمینه کشف داروهای موثر برای علاج موارد مقاوم این بیماری به طور وسیع پشتیبانی می‌کنند. پژوهش‌های انجام شده بر روی بیش از یک هزار بیمار مبتلا به سل MDR و XDR در کره جنوبی و چین اثربخشی داروی Linezolid را نشان داده است.

وی گفت: عمده ترین راه تشخیص بیماری سل استفاده از ابزار ساده و ارزان امتحان خلط بیماران به روش مستقیم میکروسکوپی است. البته با امکانات مناسب نتیجه آزمایش در طول یک روز به سرانجام می‌رسد ولی برای تشخیص موارد مقاوم مدت زمان 8 تا 16 هفته لازم است که بسیار طولانی و به امکانات و نیروی انسانی ماهر نیازمند است. در سالیان اخیر ابداع تست تشخیصی Genexpert که می‌تواند در خلال 2 ساعت بیماری سل و نوع MDR آن را مشخص سازد، پیشرفت قابل توجه در این زمینه محسوب می‌شود که در بسیاری از کشورها از جمله کشورمان در بعضی مراکز در دسترس است.

این متخصص ریه در ادامه تصریح کرد: بر اساس تخمین‌های سازمان بهداشت جهانی تقریباً 1/3 جمعیت بشر کنونی آلوده به میکروب سل است و علائمی از بیماری نزد آنها مشهود است. به عبارتی این افراد دچار سل نهفته یا خفته هستند. تقریباً در 5 تا 10 درصد این افراد در طول حیاتشان بیماری سل به حالت فعال در می‌آید که ضمن گرفتار کردن شخص سبب انتقال بیماری به دیگران نیز می‌شود. زیرا بیماری عمدتاً در ریه‌ها مستقر می‌شود و علائم آن سرفه، خلط و گاهی خلط خونی همراه با تب و عرق و لاغری است. فرد مبتلا به هنگام سرفه و عطسه میکروب از ریه‌ها خارج می‌سازد و محیط اطراف خود را آلوده می‌سازد و بدین شکل افراد که در معرض این هوای آلوده قرار می‌گیرند باسیل سل از طریق تنفس وارد بدن آنها (ریه‌ها) می‌شود.

وی به روش واکسیناسیون اشاره کرد و افزود: در بیماری سل همانند اغلب بیماری‌های عفونی و واگیردار دیگر، واکسیناسیون یکی از راهبردهای اساسی برای کنترل بیماری در سطح جهان است. واکسن BCG که از سال 1921 در سطح وسیع مصرف شده و می‌شود مصونیت نسبی در برابر این بیماری نزد کودکان و خردسالان به وجود می‌آورد که عمدتاً در برابر انواع شدید بیماری سل است اما اثرات مصونیت زایی نزد بالغین به همراه ندارد.

مسجدی گفت: در حال حاضر نزدیک به 37 میلیون نفر آلوده به ویروس HIV در جهان به سر می‌برند که حداقل 1/3 آنها همزمان عفونت خفته سلی نیز دارند. با این تفاوت که خطر بیدار شدن بیماری نزد این افراد 26 برابر افراد معمولی است. از سال 2000 تا سال 2014 نزدیک به 43 میلیون نفر تشخیص و درمان بیماری سل شدند اما هنوز این رقم کمتر از 75 درصد کل موارد بیماری را شامل می‌شود.

در هر سه دقیقه سه نفر در دنیا به خاطر سل فوت می‌کنند

دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران در ادامه افزود: با اینکه بیماری سل قابل پیشگیری و قابل درمان است اما هر دقیقه سه نفر در دنیا به علت این بیماری فوت می‌کنند. در کشورهای در حال توسعه، به علت ضعف سیستم‌های بهداشتی و درمانی و عدم توجه به برنامه‌های ملی کنترل سل، بیماری سل بیشتر مشهود است. با شرایط فعلی که میزان بیماری 1/5 درصد در سال کاهش می‌یابد، پایان بیماری در سال 2030 قابل دسترسی نیست.

مسجدی با اشاره به وضعیت بیماری سل در کشور در خاتمه تاکید کرد: بر اساس آخرین آمار موجود در سایت وزارت بهداشت، در سال 93، جمعاً 10 هزار و 44 مورد ابتلا به بیماری سل در سطح کشور ثبت شد که در میان استان‌ها، سیستان و بلوچستان و گرگان بیشترین میزان بروز و شیوع را در کشور داشتند. همچنین شهرستان زابل بیشترین میزان ابتلا را بر حسب جمعیت دارا است و به همین دلیل خیرین بنیاد نیکوکاری فردوس تقبل کرده است تا در مجموعه دانشگاه علوم پزشکی زابل، مرکز پزشکی جامع درمانی، آموزشی و تحقیقاتی مختص بیماری سل تاسیس کند تا ضمن جوابگویی به نیازهای منطقه، اقدامات اساسی برای کنترل بیماری را نیز فراهم شود.