سوریه، بن بست جنگ و صلح!

به روایت سازمان ملل محصول جنگ سوریه بیش از 200.000کشته و چند میلیون آواره و ویرانی وسیعی است که به سرعت پی آمدهای این بحران پنج ساله را به مرزهای کشورهای اروپایی برده است.

اتحادیه اروپا که نگران از خسارت های سیاسی، اقتصادی و مهمتر از آن فاجعه انسانی ناشی از ادامه جنگ در سوریه است با بحران آوارگان و هجوم آنها به کشورهای اروپایی چه کند! سیاست اتحادیه اروپا اجرای هر چه سریع تر آتش بس در سوریه و حل بحران از طریق گفتگوهای سیاسی است. مسکو و واشنگتن علیرغم اختلاف ها درباره بحران سوریه، رسماً اعلام کرده اند که بحران سوریه، راه حل نظامی ندارد.

دولت آمریکا از نظر رسمی گذشته خود که خواهان سرنگونی فوری بشار اسد بود و می گفت تا بشار اسد کنار گذاشته نشود، هیچ راه حلی برای این بحران و جنگ در سوریه متصور نیست، عقب نشسته است و اکنون می گوید «سرنگونی فوری بشاراسد دیگر در دستور کار و نظر سیاسی دولت آمریکا درباره سوریه نیست.»

مسکو با سیاست جدید پوتین درباره بحران سوریه، کلید تحول جدید در جنگ سوریه شده است. ایجاد پایگاه نظامی بزرگ در این کشور و کنترل کامل هوایی سوریه با حضور هواپیماهای جنگی، ایجاد شبکه راداری، حفاظتی در آسمان سوریه و شناسایی قوی که بصورت چتر امنیتی و اطلاعاتی قدرتمند درآمده است، موفقیت میدانی ارتش سوریه را مرحله به مرحله در صحنه جنگ رقم زده است.

بطوریکه در «میدان» و بصورت عملی، مخالفان مسلح دولت سوریه از چندماه گذشته تاکنون نه تنها پیشرفتی نداشتند بلکه گام به گام محدودتر شده اند و ضربات سنگینی خورده اند.

همه کسانی که بحران جنگ در داخل سوریه را رصد می کنند، اذعان دارند که پوتین با پیاده کردن حضور نظامی در سوریه، در عمل معادله جنگ را تغییر داده است و اکنون بلحاظ «میدانی» حرف اول را در درون سوریه، مسکو می زند. کارشناسان سیاسی نوشته اند، در مقابل هجوم آمریکا و ناتو در «اوکراین» که خود را در کناره دیوار به دیوار مسکو مستقر کرده اند و تهدید فوری و جدی برای روسیه شده اند، پوتین چنان فوری و گسترده در سوریه مستقر شد که سوریه، پایگاه حضور روسیه در کنار دریای مدیترانه شده است و مرزهای سوریه، خانه امن مسکو برای دسترسی به آبهای آزاد گردیده است.

در کنار تثبیت نظامی روسیه در سوریه و حوادثی که از چندماه گذشته تاکنون، بخصوص در سقوط هواپیمای نظامی روسیه توسط ترکیه (اردوغان) انجام گرفت، عملاً روند جنگ (نظامی) در سوریه چنان متحول شده است که مخالفان مسلح دولت سوریه و دو دولت حامی آنها، ترکیه و سعودی ها دچار بن بست شده اند.

سیاست قوی پوتین خود را در موفقیت های نظامی در سوریه محصور نکرد و شعار همکاری برای دست یابی به آتش بس و صلح در سوریه را با آمریکا داد. مسکو و واشنگتن سیاست مشترک، ایجاد آتش بس، دست یابی به صلح برای برگزاری انتخابات آزاد در سوریه را پذیرفتند. مدیریت اجرایی این طرح به عهده سازمان ملل است. که در طرح مورد قبول از سوی شورای امنیت سازمان ملل، قرار شد تا 11 دی 94، سازمان ملل نشست دولت سوریه و مخالفین بشار اسد را تشکیل دهد و از پی آن تا 25 اردیبهشت 95 میان دولت و مخالفان آتش بس ـ با هدف تدوین قانون اساسی جدید ـ برقرار شود. در ادامه برقراری آتش بس و طرح صلح، تا بهار آینده سال 95، انتخابات آزاد با نظارت سازمان ملل و در چارچوب قانون اساسی جدید برگزار گردد.

دیروز دومین گام از انجام جدول زمانی طرح آتش بس و صلح در سوریه، از سوی نماینده سازمان ملل در ژنو به اجرا درآمد. در تمامی گزارش های خبری، کارشکنی های دولت سعودی برای به بن بست کشیدن اقدام سازمان ملل و حمایت از گروه های مسلح تروریستی در سوریه برجسته شده است.

در حالی که نماینده سازمان ملل از همکاری جمهوری اسلامی ایران برای برقراری آتش بس و صلح در سوریه چندین بار یاد کرد، زمان به نفع شورشیان مسلح در سوریه و متحدان آن ها پیش نمی رود. شرایط جنگ به نفع دولت مستقر در سوریه ورق خورده است. مخالفان و گروه های معارض در سوریه، چندان امیدی به موفقیت های جدید میدانی در درون سوریه ندارند. تاکتیک خرید زمان را دولت سعودی و تا حدودی دولت ترکیه که مشکلات سختی در داخل نیز دارد، هدایت می کنند.

اتحادیه اروپا خواهان به نتیجه رسیدن سریع طرح مصوب شورای امنیت سازمان ملل برای پایان بخشیدن به جنگ سوریه است. اوباما در سال پایانی دوران ریاست جمهوری و سال انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا، می خواهد تا موفقیت پذیرش آتش بس و تغییر بحران جنگ در سوریه به پروسه صلح را به دست آورد تا از این امتیاز در فضای انتخاباتی در آمریکا بهره گیری کند.

سیاست جنگی در سوریه دیگر جواب نمی دهد و تلاش سعودی ها در حمایت از جریان تروریستی، گام به گام به انزوای آل سعود در صحنه بین المللی می رسد. اگرچه هنوز دورنمای روشنی در بحران سوریه دیده نمی شود و بن بست جنگ و صلح، چهره امروز آن را نشان می دهد، اما بسیاری باور دارند که مسکو و واشنگتن به توافق برای پایان بخشیدن به بحران هزینه ساز در سوریه که سراسر اروپا را مورد تهدید قرار داده است ـ رسیده اند ـ

*منبع: روزنامه اطلاعات