گوناگون

روسیه؛ رقیب گازی و همکار سیاسی

پارسینه: روزنامه قانون در شماره چهارشنبه چهارم آذر در سرمقاله ای به قلم فرید ون مجلسی تحلیلگر بین الملل می نویسد: پس ازآن که عربستان باکود تایی نفتی ناگهان بهای نفت خام رابه نصف وسپس به یک سوم بهای اوج گرفته آن کاهش د اد .

این سرمقاله در ادامه می آورد: بحث های بسیاری د رگرفت واعلام شد که این کاهش ناشی ازراه افتاد ن تکنولوژی جد ید آمریکایی د ر تولید نفت ازشن ها یارُس های نفتی باکمک بخارد اغ و کارهای د یگر بود ه است.
اگرچنین چیزی د راین حد د رست بود ه باشد ،پنهان نگاه د اشتن د انش وفنی که اجرای آن نیازبه عملیات مید انی گسترد ه ای د ارد وهزاران نفرد رآن مشغول هستند ، باورکرد ن آن د رزمانی که تولید آن بامیلیون ها بشکه د رروزرسید ه باشد ،شگفت انگیز است.
ازسوی د یگر افزایش تولید نفت خام به آن طریق، د رحد ی که بتواند توازن جهانی عرضه وتقاضارایک شبه آشفته کند نیزحیرت انگیز است.د رست است که بازی عرضه وتقاضا همان د ست پنهان آد ام اسمیت بود ه که هنوزبراقتصاد بازارحاکم است،اماد ربازاری بزرگ باعرضه روزانه د ه هامیلیون بشکه نفت و تقاضایی که تاد یروز فزایند ه هم بود ه است،باوارد شد ن روزانه صد هاهزاربشکه ویک میلیون بشکه ود ومیلیون بشکه نفت خام شنی، تعاد ل ناگهان به هم نمی ریزد .
وارد شد ن ناگهانی مثلاًروزانه 10 میلیون بشکه نفت خام شنی نیزمحال است.چنین امری قاعد تاً باید به موازات افزایش تد ریجی تولید بربازاراثرگذارد وباهمان روند موجب افزایش عرضه وتعد یل بهای کالاشود .
همزمانی اقد ام ناگهانی عربستان بااجرای برنامه سیاسی غرب د راوکراین وهمچنین د راوج خصومت ورزی عربستان با ایران و د رگیری های ایران باآمریکا، به اقد ام ضربه زنند ه عربستان رنگ سیاسی تری می د هد .خاصه آنکه چنین کاهش بهایی باید موجب تعطیلی ناگهانی تولید نفت شنی کذایی شود زیرابه طوری که اعلام کرد ه اند هزینه ای معاد ل هربشکه 50 تا 70د لارد ارد وگرنه فقط می تواند نقطه یاسقف تعاد لی د رتعیین بهای نفت خام معمولی متناسب باهزینه تمام شد ه نفت شنی پد ید آورد .
باتوجه به سلطه عربستان بربازارنفت باتولید بیش از 10 میلیون بشکه د رروزوناتوانی اوپک ازکاستن تولید وایجاد موازنه د رعرضه وتقاضا وهمچنین ناتوانی روسیه د ر اتخاذ تصمیمی حاد مثلاًکاستن یکجانبه پنج میلیون بشکه ازتولید 10 میلیون بشکه ای خود ش،که شاید نگرانی از جایگزینی نفت اعضای اوپک یکی ازد لایل آن بود ه باشد ،موجب زیان شد ید ی به منابع ارزی روسیه وسایر کشورهای صاد رکنند ه نفت وخود عربستان شد ه است.د راین د وران تولید ایران به د لیل تحریم هاد رحد اقل خود قرارد اشت.
منظورازاین مقد مه، یاد آوری این نکته است که اهمیت یافتن هرچه بیشتر مصرف وتولید گاز ایران راازیک تولید کنند ه د رجه د وم وسومِ نفت خام د رمقام تولید کنند ه وفرآوری کنند ه ای د رجه یک د رعرصه گازتبد یل می کند .البته ورود به چنین عرصه ای نیاز به زمان د ارد . اگرتعویق برنامه های پارس جنوبی د رد وران هشت ساله تخریب و توقف نبود اکنون آماد گی بسیاربیشتری د راین عرصه وجود می د اشت.
تشکیل کنفرانس سران کشورهای تولید کنند ه گاز د رتهران که برخی ازآنها مانند روسیه وقزاقستان وتاحد ی ترکمنستان از کشورهای تأثیر گذار هستند ،نشان ازاهمیت روزافزون بازارگازد ارد .گازفقط برای گرمایش یا سوخت کارخانه ها نیست.گازهای تفکیک و تصفیه شد ه بسته به زنجیره کربنی خود ماد ه اولیه پلیمرها و مواد شیمیایی ارزند ه ای هستند که کشورمانند ایران باامکاناتی که فراهم آورد ه است باید بکوشد باتوسعه فرآورد ه های گازی و پتروشیمی به ارزش افزود ه بسیاربالاتری د ست یابد .
سبک ترین نوع گاز، متان است که مایع سازی یا حمل آن د ر لوله مقرون به صرفه نیست، اماباتبد یل به متانول که د رایران به خوبی رواج یافته، یاتبد یل آن به جی تی ال، یعنی «ازگازبه مایع»،که غیرازگازمایع است ومتان راتبد یل به فرآورد ه های اصلی بنزین وگازوییل وکروزِن یاسوخت جت ومقد اری آب می کند ، اکنون د رقطر اجرایی شد ه است.
حتی شاید بهتر باشد مقاد یری ازگاز به عنوان سوخت د رسواحل خود ِ ایران تبد یل به برق شود تا هم ازآب شیرین به د ست آمد ه ازسیستم خنک کنند ه آن استفاد ه شد ه وهم اشتغال بیشتری ایجاد شو د و هم به جای انتقال د رلوله ومشکلات آن انتقال انرژی ازشبکه کابل های فشار قوی امکان پذیرباشد .
همه اینها نیاز به برقراری محیطی امن وآرام وبی التهاب وتنش زد ایی د رروابط بین المللی و د ر منطقه د ارد ، زیرا امنیت اقتصاد ی وسیاسی مابستگی به امنیت همسایگانی د ارد که باید محل مصرف یا مسیر عبور تولید ات ماباشند .
نکته د وم اهمیت سیاسی د رحاشیه این کنفرانس خصوصاًحضورپوتین، مربوط به مذاکراتی برای همکاری د ر به سامان رساند ن قضیه سوریه ورفع پریشانی وآوارگی آن ملت قربانی شد ه بود .البته روسیه تجربه اند وخته وهرگز آماد گی ند ارد که به د وران جنگ سرد وآسیب های آن بازگرد د و د رگذشته نیزخصوصاًد رقضیه صد ورقطعنامه های تحریم ایران این امررا نشان د اد ه است،اماهمکاری تاکتیکی باآن کشور د راین کار خاص ود راین مرحله اگر بتواند به حل مشکل و برقراری صلح و امنیت،باهمکاری سایرقد رت هاوکشورهای ذی نفع کمک کند ،بسیار خوب خواهد بود .
روسیه د رموضوع گازرقیب اصلی ایران است،والبته د ربرخی مسائل فنی وتولید ات نظامی امکان همکاری هایی وجود د ارد .رئیس جمهور روسیه د رسخنان خود گفت که روسیه د رد وستی خود ازپشت خنجرنخواهد زد .
این سخن می تواند حکایت از نوعی د رد وجد انی مربوط به خنجرهای تاریخی وپیشین د اشته باشد ،وامید می رود بتواند موجب کاهش بی اعتماد ی شود وتوسعه رابطه ای برابرود رشأن د وکشورمهم همسایه کمک کند .بد یهی است که بیشترین روابط اقتصاد ی و مراود ات باید میان همسایه هابرقرار باشد ،امارعایت استقلال ملی وقرارنگرفتن د رمد اراقتد ارومسائل د یگران نیزبسیارمهم است.
*منبع: روزنامه قانون

ارسال نظر

اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    اخبار از پلیکان

    نمای روز

    اخبار از پلیکان

    داغ

    حواشی پلاس

    صفحه خبر - وب گردی

    آخرین اخبار