حرکت ایران و روسیه به سوی همکاری های راهبردی

هم زمانی این سفر با همکاری های تهران و مسکو در مقابله با تروریسم در منطقه خاورمیانه و به ویژه در سوریه به اهمیت آن می افزاید و موجب می شود تا این سفر از همکاری های اقتصادی در حوزه انرژی به دیدار و رایزنی با سران ایران بر سر موضوعات مهم منطقه ای و بین المللی تبدیل شود.

این دومین سفر پوتین به تهران است که پس از هشت سال صورت می گیرد و به طور کلی، دومین سفر یک مقام عالیرتبه روسی به ایران پس از انقلاب اسلامی و در زمانی است که جمهوری اسلامی ایران و روسیه درصدد هستند تا همکاری های خود را فراتر از موضوعات اقتصادی دوجانبه و نهادی به مسائل حاد در سطح منطقه ای و بین المللی گسترش دهند.

بی تردید در ملاقات رییس جمهور روسیه با مقامات کشورمان، طرفین در رابطه با مبارزه با تروریسم و ایجاد ثبات و امنیت در خاورمیانه و هماهنگی سیاست ها و اقدامات دو دولت با یکدیگر برای شرایط آینده خاورمیانه رایزنی خواهند کرد.

اقدام نظامی روسیه در سوریه با هماهنگی جمهوری اسلامی ایران، نخستین عملیات نظامی روس ها در خارج از مرزهای شوروی سابق و آن هم در خاورمیانه نشان از عمق تحولات در سیاست های منطقه ای و بین المللی این کشور و همچنین عمق تحولات در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است که می توان آن را حرکت به سوی همکاری های راهبردی دانست.

همکاری نظامی با روسیه در خاورمیانه با یک هدف مشترک ژئوپولتیک برای حفظ منافع مشترک دو کشور در سوریه و شرق روسیه و آن هم در مقابله با گروه های افراطی تروریستی مورد حمایت برخی بازیگران منطقه ای نظیر عربستان و ترکیه و برخی کشورهای غربی موضوعی است که برای سیاست خارجی دو کشور و همچنین مسائل منطقه ای و بین المللی ابعاد و پیامدهای گسترده تری خواهد یافت.

آنچه در این باره اهمیت دارد، این است که خاورمیانه امروز نه تنها دچار بحران امنیتی و نظامی است بلکه با بحران های اساسی در ابعاد نرم افزاری و ایده ای برای شکل گیری دولت های آینده و نظم استقرار یافته در خاورمیانه در دوران پسا عثمانی روبه رو است؛ اینکه تا چه اندازه تهران و مسکو می توانند در تثبیت نظم و ثبات پیشین یا شکل گیری نظم جدید برای آینده موثر باشند، پیش از هر موضوعی به ایده های دو کشور برای شکل دهی به نظم جدید بستگی دارد و از اینجا است که در واقع می توان حتی نشانه های تفاوت دیدگاه دو کشور در آینده را جست وجو کرد.

منفعت مشترک مقابله با تروریسم و کشاندن رقبا و دشمنان به پشت میز مذاکره موضوعی است که تهران و مسکو را در چهار سال گذشته کنار هم قرار داده است و هنوز هم می تواند مبنایی برای همکاری و تشریک مساعی میان دو قدرت باشد.

تهران و مسکو با مقاومت و با قدرت در این سال ها توانسته اند در برابر موج ویرانگر تروریسم و افراطی گری مقابله کنند و در گذر زمان، افکار عمومی جهانی و برخی کشورهای دیگر نیز به اهمیت این همکاری ها برای صلح و امنیت نه تنها در منطقه خاورمیانه بلکه در عرصه جهانی نیز صحه بگذارند.

اینکه آیا در گذر توافق وین و روند مذاکرات پس از آن، دو طرف تا چه اندازه بتوانند از این همکاری ها برای مرحله استقرار ثبات و دولت سازی در سوریه پسا بحران موثر باشند، به ابتکارات دیپلماتیک به ویژه در تهران وابسته خواهد بود. به نظر می رسد ظرفیت های دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران برای شرایط و عرصه های مذاکره جدید و گفت وگو و شکل گیری روند صلح در سوریه پس از بحران مستلزم ابتکاراتی است همچنان که عرصه مبارزه و جنگ اراده خود را بر طرف های رقیب تحمیل کرده است، در حوزه دیپلماسی نیز از این امر مهم سربلند بیرون آید.

*منبع: روزنامه اعتماد