بررسی "تاثیرات ورزش بر جامعه" در گفت‌وگو با عضو هیات علمی دانشگاه چمران

یکی از عوامل مهمی که می‌تواند مسوولیت و نقش افراد به‌ویژه قشر جوان را در جامعه متبلور و شکوفا کند، ورزش و تربیت بدنی است که در سازندگی و سلامت جسمی، روحی، اخلاقی و معنوی جامعه تاثیر به‌سزایی دارد.

با اعتلای تربیت‌بدنی و ورزش به عنوان یک پدیده اجتماعی، روابط افراد جامعه و سلامت جسم و روح آن‌ها استحکام می‌یابد. ایجاد روابط اجتماعی سالم و پویا، معرف یک جامعه توسعه‌یافته است، توسعه‌ای که خودباوری و اعتماد به نفس و توانمندی آحاد جامعه را می‌طلبد که بخش مهمی از این موفقیت می‌تواند از راه ورزش و تربیت‌بدنی میسر شود.

تربیت‌بدنی مانند هر پدیده اجتماعی دیگر دارای پیچیدگی، گستردگی و همبستگی خاصی است و با ارزش‌های اجتماعی و اخلاقی هر جامعه‌ای کاملا در ارتباط است.

پرداختن به ورزش، شخصیت اجتماعی را در کنار شخصیت فردی رشد داده و شخصیت اجتماعی سالم نیز می‌تواند استعدادهای افراد را شکوفا سازد.

ارتباط ورزش با ارزش‌های اجتماعی و انتقال آن به زوایای جامعه و اقشار اجتماعی مختلف، عامل مهمی در تولید فرهنگ و ساختار فرهنگی هر جامعه است و از این لحاظ آن را به عنوان یکی از مهم‌ترین پدیده‌های انتقال فرهنگی در ساختار اجتماعی می‌توان محسوب کرد و به‌ویژه این پدیده اجتماعی در تعلیم و تربیت جامعه، نفوذی عمیق و مستحکم داشته و جایگاه مهمی را در شکل‌گیری شخصیت و بروز استعدادهای فکری - روحی کودکان، نوجوانان و جوانان که مهم‌ترین اقشار آینده‌ساز هر جامعه‌ای به شمار می‌روند، دارد.

دکتر عبدالحمید حبیبی، عضو هیات علمی گروه تربیت‌بدنی و ورزش دانشگاه شهید چمران اهواز در گفت‌وگو با ایسنا به اهمیت نقش ورزش و جایگاه آن در جامعه پرداخت و گفت: در ارتباط با ورزش و حوزه فعالیت‌های حرکتی در جامعه، مفاهیم مطرح ‌شده و اقدامات صورت گرفته نسبت به گذشته، تفاوت‌های چشم‌گیری داشته است، اما این‌که آیا مسوولان ورزش، ماموریت‌های خود را در حوزه ورزش به درستی در حال انجام هستند، سوالی است که پاسخ‌های دقیق‌تری می‌طلبد.

وی افزود: یکی از بحث‌های مهم در حوزه ورزش، بررسی جایگاه آن در جامعه کنونی است که در این راستا باید ضمن شناخت کافی از جامعه، اطلاعات و برنامه دقیقی از اقدامات ورزشی که درصدد انجام آن هستیم، داشت و در نهایت تاثیرات اجتماعی، فرهنگی و پزشکی‌ای که حوزه فعالیت‌های حرکتی می‌تواند در جامعه داشته باشد را مشخص کرد.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: ورزش در عصر کنونی به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی هر جامعه‌ای محسوب می‌شود و بعید است جامعه‌ای پیدا شود که پیشرفته باشد اما در بُعد ورزش، عقب افتاده باشد، زیرا ضرورت پیشرفت یک جامعه، فعالیت‌های فوق برنامه ورزشی و حرکتی است.

وی عنوان کرد: در جامعه ما، آمار خوبی از نظر فعالیت‌های حرکتی وجود ندارد و می‌توان گفت در بسیاری از مناطق حتی فقر حرکتی داریم که باید برنامه‌ریزی‌های متعدد منطبق با فرهنگ، سلیقه‌ها و علائق مردم هر منطقه صورت گیرد تا بتوان جمعیت بیشتری را به سمت تحرک سوق داد.

حبیبی با اشاره به افزایش درصد وقوع بیماری‌ها در مردم با وجود پیشرفت علم داروسازی و پزشکی، گفت: با توجه به مرتبط بودن بیماری‌ها به هم، یک بیماری جسمی می‌تواند بیماری روانی را ایجاد کند و برعکس، زمانی که فرد از مسایل روانی رنج می‌برد، به تبع جسم وی هم بیمار خواهد شد.

وی افزود: حال این سوال پیش می‌آید که آیا بالا بودن عوارض جسمانی در افراد جامعه، می‌تواند بر مسایل اجتماعی در سطح جامعه تاثیر بگذارد؟ که جواب مثبت است.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: شاخصی به نام شاخص غمگینی وجود دارد که درصد آن نسبت به بسیاری از استان‌های دیگر کشور، در استان خوزستان بالا است که این نشان می‌دهد برای فعالیت و حرکت، امید به زندگی و کنترل برخی بیماری‌های روان‌تنی، اقدامات بسیار گسترده‌تری نیاز است.

وی گفت: در مکان‌هایی مانند ادارات که درصد بسیاری از افراد جامعه ما را در خود جای داده است نیز برنامه مدونی برای افراد موجود در آن‌ها که وقت زیادی را در محل کار خود سپری می‌کنند، صورت نگرفته است تا بتوانند به طور منظم، تحرک و حرکت داشته باشند. در سطح محلات هم برنامه حداکثری و وسیعی صورت نگرفته است و می‌توان گفت در استان خوزستان، فقط 10 تا 12 درصد افراد به طور منظم فعالیت ورزشی دارند.

حبیبی با اشاره به تاثیر اجتماعی ورزش در جامعه، گفت: وقتی به دو سال گذشته و هنگام درخشش تیم فوتبال فولادخوزستان در لیگ برتر بر می‌گردیم، شاهد تاثیر اجتماعی‌ای که ورزش می‌تواند داشته باشد، می‌شویم؛ هنگامی که این تیم جو بسیار خوبی را در بین قشر جوان در استان ایجاد کرده بود، به اندازه‌ای که هنگام بازی این تیم در اهواز، تماشاگران از شهرستان‌های مختلف استان برای دیدن بازی‌های آن می‌آمدند و هنگام بازی این تیم در شهرستان‌های دیگر هم، برای تشویق آن می‌رفتند.

وی افزود: طبق تحقیقات انجام شده، وقتی که جامعه به سمت و سوی ورزش می‌رود، درصد بسیاری از بزهکاری‌ها را می‌توان در جامعه کاهش داد. ورزش را نباید صرفا به عنوان یک فعالیت فیزیکی قلمداد کرد، زیرا ورزش ارتباط مستقیمی با مسایل اجتماعی جامعه دارد. اگر بنا باشد جامعه‌ای پویا داشته باشیم و از نظر اجتماعی هم پیشرفته باشد، نمی‌توان فعالیت‌های ورزشی را نادیده گرفت.

این مدرس دانشگاه عنوان کرد: بسیاری از عوارض روانی، ذهنی و حتی شناختی می‌تواند از طریق فعالیت‌های ورزشی سامان پیدا کند. برخی اوقات میلیاردها دلار هزینه می‌شود تا با برگزاری یک رویداد اجتماعی، مردم را مدتی مشغول و شاد کنند در حالی که این موضوع با ورزش به راحتی صورت می‌گیرد.

وی با اشاره به اهمیت ورزش در رابطه با بیماری، گفت: بهترین و مطمئن‌ترین راه برای تاثیرگذاری مثبت روی برخی بیماری‌هایی که می‌توانند بسیار خطرناک و حتی عامل مرگ باشند؛ مانند دیابت، فشارخون و قلب و عروق، فعالیت منظم حرکتی است.

به گزارش ایسنا، نقش تربیت‌بدنی و ورزش در روابط اجتماعی امری است که باید مورد توجه سازمان‌های مربوطه قرار گیرد، به این معنی که باید به تاثیرات اجتماعی و نهادینه کردن مفاهیم انسانی این پدیده اجتماعی مهم پرداخته شود و تنها به افتخارات مادی و شهرت‌طلبی آن اکتفا نشود.

ورزش مانند سایر پدیده‌های اجتماعی حامل و ناقل ارزش‌های اجتماعی و اخلاقی جامعه‌ای که از آن منشا گرفته و گسترش پیدا نموده، است. برای شناخت صحیح اهداف و کارکردهای اجتماعی ورزش و تحقق واقعی آن در ساختار اجتماعی باید به آن به عنوان پدیده‌ای که به نحوی سنخ ارزشی داشته و موجب توسعه و تقویت ارزش‌ها می‌شود و یا بالعکس موجب خدشه‌دارشدن ارزش‌ها و ضربه‌پذیری واقعیت‌های ارزشی و بروز و رشد ضد ارزش‌ها می‌شود، توجه کرد.

منبع: ایسنا ، زینب سلمان‌زاده