مصايب ظریف بودن

دیروز به تهران بازگشت. غبار سفر هنوز بر شانه‌اش بود که منتقدان با چماق انتقاد به استقبالش شتافتند. تندروهایی که پروژه‌شان درمورد رئیس‌جمهوری شکست خورده بود، حال نمایشنامه جدیدی را برای وزیرخارجه روی صحنه بردند. پروژه اتهام‌زنی‌شان به حسن روحانی ساعاتی پس از آغاز، با انتشار خبر نیمه‌تمام‌ماندن سفر رئیس‌جمهوری و بازگشت زودتر از موعد او از نیویورک با شکست روبه‌رو شد. حال می‌خواهند همان پروژه تکراری و نخ‌نما را درمورد محمدجواد ظریف کلید بزنند. معتقدند معاونان وزارت‌خارجه و حتی در سطوحی پائین‌تر، مدیران و کارشناسان این وزارتخانه می‌توانستند اهداف این وزارتخانه را پیگیری کنند، غافل از اینکه مذاکراتی که در مجمع عمومی سازمان‌ملل در سطح سران و وزرای خارجه برگزار می‌شود، جایی برای معاونان و کارشناسان ندارد. ناگفته نماند که با بازگشت وزیرخارجه به کشورمان، در شرایطی که وزرای خارجه بسیاری از کشورها در نیویورک حضور داشتند، باب رایزنی بسته می‌شد. تندروها در حالی به تعداد سفرهای رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان خرده می‌گیرند و ماندن وی در کشور را مفیدتر ارزیابی می‌کنند که وزرای خارجه کشورهایی که یک دیپلماسی فعال دارند، کمتر در کشور می‌مانند و بیشتر سعی می‌کنند با سفر به کشورهای هدف، منافع ملی کشورشان را پیگیری کنند. نگاهی به برنامه سفرهای جان کری، وزیرخارجه آمریکا، نشان می‌دهد وی در دوره خدمتش در وزارت‌خارجه آمریکا از اول فوریه سال 2013 تاکنون، یعنی حدود دو سال، از 65کشور جهان دیدن کرده، 390روز در سفر بوده و در این سفرها 871هزار و 426مایل مسافت را طی کرده است. بااین‌حال دیروز فارس در گزارشی با عنوان «فاجعه دیپلماسی در غیبت 15روزه» از فاجعه منا و کارشکنی عربستان شروع کرده، به جریان مصافحه اتفاقی ظریف با باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا، در مجمع عمومی رسیده و آن را به برجام و بی‌اعتمادی به آمریکا ختم کرده و تمام عناصر باربط و بی‌ربط را کنار هم قرار داده تا شاید بتواند سفری را که در عرف دیپلماتیک ازسوی تمام دولت‌ها صورت می‌گیرد به چماقی تازه برای حمله به سیاست دیپلماسی عمومی دولت تبدیل کند. البته این تندروی‌ها به چند سایت و خبرگزاری محدود نشد. ظریف عصر روز گذشته در مراسم بزرگداشت محمدرحیم آقایی‌پور شرکت کرد و در نخستین مواجهه خود با مردم کشورش ایستاد و شاهد شعار «مرگ بر آمریکا»یی بود که نمی‌دانست چرا در صورت او فریاد می‌شود. این مراسم در دانشگاه امام‌صادق(ع) برگزار شد و حین خروج ظریف از مراسم چهار یا پنج دانشجو با صدای بلند شعار «مرگ بر آمریکا» سردادند. هنگام سوارشدن وزیر امورخارجه به خودرو، یکی از دانشجویان دانشگاه نیز بدون درنظرگرفتن شرایط حاکم بر فضای گرامیداشت این جان‌باخته، با فریاد از محمدجواد ظریف پرسید: «خطاب امروز رهبری درباره ممنوعیت مذاکره با آمریکا چه کسی است؟» که این جمله را چند‌بار و هر‌بار با صدای بلندتری تکرار کرد. به‌دنبال بی‌پاسخ‌ماندن سوالش، با فریاد بلندی شعار «مرگ بر آمریکا» را سر داد و دو سه دانشجوی همفکرش نیز او را همراهی کردند. پس از خروج ظریف از محوطه مراسم یکی از اساتید دانشگاه با ناراحتی خطاب به این دانشجویان گفت: «آیا شما دانشجوی امام‌صادق(ع) هستید؟ ای بی‌ادب‌ها، آیا انسان جلوی میهمان خود شعار مرگ سر می‌دهد؟» تندروها طی روزهای گذشته تا توانسته‌اند آسمان‌وریسمان بافته‌اند تا دستاوردهای دیپلماتیک وزارت‌خارجه را زیرسوال ببرند و از همین‌رو است که حتی مجله آمریکایی نیویورکر تحت تاثیر همین جوسازی‌ها در مصاحبه با وزیرخارجه کشورمان می‌پرسد: «آیا می‌دانستید اوباما قصد دارد با شما دست بدهد؟» محمدجواد ظریف در پاسخ به این سوال گفت: «خیر، اصلا مرسوم نیست که رئیس یک حکومت برای دست‌دادن با یک وزیرخارجه برنامه‌ریزی کند. اینکه یک رئیس‌جمهوری در این‌باره برنامه‌ریزی کند کسر شأن برای وی محسوب می‌شود. اوباما دو ساعت پیش از آن در مجمع عمومی سخنرانی کرده بود و ما انتظار نداشتیم که به سالن مجمع عمومی بازگردد. درحالی‌که من در حال خروج از سالن بودم باراک اوباما به‌دلیلی که نمی‌دانم در حال ورود به سالن بود و ما تنها با یکدیگر روبه‌رو شدیم. به نظرم بیشتر این یک تصادف بود.»ظریف درباره پیامدهای دست‌دادنش با رئیس‌جمهوری آمریکا در کشور نیز گفت: «همین حالا هم این کار پیامدهایی در کشورم داشته است، بااین‌حال هر کاری که در تهران می‌کنم برایم هزینه دارد، بنابراین این رویداد خیلی غیرمعمول نیست.»