گوناگون

افزایش جمعیت؛ از حرف تا عمل

پارسینه: کارشناسان پیش بینی کرده اند تا سال 1400 جمعیت ایران به حدود 84 میلیون نفر برسد و پس از آن جمعیت روند حرکت به سمت پیری را آغاز کند. چراکه در دهه 60 حدود 20 میلیون تولد داشتیم. در دهه های 50 و 60 که هنوز تنظیم خانواده آغاز نشده بود.

جمعیت ایران در 60 سال گذشته حدود 4 برابر شده است و از 18 میلیون و 954 هزار و 704 نفر در سال 1335 به 75 میلیون و 149 هزار و 669 نفر در سرشماری سال 90 رسیده است. در حال حاضر هم جمعیت ایران بیش از 77 میلیون و 450 هزار نفر است.
کارشناسان پیش بینی کرده اند تا سال 1400 جمعیت ایران به حدود 84 میلیون نفر برسد و پس از آن جمعیت روند حرکت به سمت پیری را آغاز کند. چراکه در دهه 60 حدود 20 میلیون تولد داشتیم. در دهه های 50 و 60 که هنوز تنظیم خانواده آغاز نشده بود، به هر خانه ای که قدم می گذاشتیم چند بچه را مشغول بازی و سر و صدا می دیدیم اما اکنون در یک آپارتمان چند طبقه که حداقل 10، 12 خانوار در آن زندگی می کنند به زور تعداد فرزندان به 10 نفر می رسد.
این به نوعی زنگ خطر برای جمعیت ایران است چراکه نشان می دهد نرخ باروری در ایران به شدت در حال کاهش است و در بیشتر خانواده ها تک فرزندی متداول شده است. اگر ایرانی ها امروز تصمیم به زیاد کردن تعداد فرزند نیافتند، کشور تا 20 سال آینده با سونامی پیری مواجه می شود و این یعنی توسعه در کشور ما کاهش پیدا می کند تا به صفر برسد.
**فرزندآوری نمادی از قدرت بود
محمد اعرابی، جامعه شناس و استاد دانشگاه، با اشاره به ریشه ها و علل بروز پدیده تک فرزندی در جامعه امروزی، به بررسی عوامل ذهنی و عینی زاد و ولد در گذشته پرداخت و به روزنامه ابتکار گفت: در گذشته نگاه مثبتی به مقوله تک فرزندی وجود نداشت، چراکه باروری زنان جنبه حیثیتی و نمادی از قدرت در بین خانواده ها بود.
او با اشاره به اینکه گذشته ها تاکید بسیاری برای داشتن فرزند پسر بین خانواده ها بود، ادامه داد: آن زمان اگر فرزندان اول خانواده دختر می شدند، به دنیا آمدن فرزند پسر، انگیزه ای مهم برای ادامه زاد و ولد بین خانواده ها بود.اعرابی به سیاست های کنترل جمعیت اشاره کرد و افزود: مقوله زاد و ولد دارای دو بعد فردی و حکومتی است و نمی توان بدون در نظر گرفتن تمامی جنبه های آن، سیاست های کلان درباره جمعیت را اجرایی کرد.
وی با اشاره به مشکلات ناشی از کاهش جمعیت کشور، تصریح کرد: در راستای اجرای سیاست های افزایش جمعیت باید برنامه ریزی های منسجم گفتمان محور با حضور روانشناسان، اقتصاددانان و جامعه شناسان جنبه های مختلف موضوع مورد تحلیل و ارزیابی دقیق قرار گیرد.
این جامعه شناس از زاد و ولد به عنوان یکی از حریم های بسیار خصوصی خانواده ها نام برد و گفت: اگر قرار است سیاست های افزایش جمعیت اجرایی شود باید اعتماد والدین جلب شود تا به فرزندآوری روی آورند. او با تاکید بر اینکه سیاست های جمعیتی در کوتاه مدت اجرایی نمی شود و چون باید در این زمینه فرهنگ سازی کرد، باید برای آن برنامه های میان مدت و بلند مدت در نظر گرفت، اضافه کرد: در صورت اجرایی نشدن برنامه های حمایتی در زمینه ارتقای سطح زاد و ولد، شاهد بالارفتن میانگین سنی و پیر شدن جامعه هستیم. این اتفاق هزینه های جامعه را در بخشس های مختلف به شدت افزایش می دهد.
اعرابی با اشاره به مضرات اجرایی نشدن سیاست های حمایتی زاد و ولد تاکید کرد: اجرایی نشدن این سیاست ها، باعث می شود در آینده ای نه چندان دور شاهد بالا رفتن میانگین سنی جمعیت، کاهش تصمیم به ازدواج و کاهش زاد و ولد هستیم. در این شرایط اهمیت مقوله فرهنگ سازی جمعیتی بیش از پیش نمایان می شود.
این کارشناس درباره چالش تک فرزندی که چند سالی است در جامعه به وجود آمده، بیان کرد: برخی والدین به دلیل مسایل و مشکلات اجتماعی و اقتصادی، تک فرزندی را در برنامه خود قرار می دهند، اما باید در نظر داشت که برادر و خواهر یک نقش مهم و انکار ناپذیر در جامعه دارند و اگر کودکان تک در خانواده ها بیشتر گوشه گیر می شوند به دلیل همین تک فرزند بودن است.
او ادامه داد: از سوی دیگر والدین با وجود فرزند دختر و پسر، تجربه احساسی متفاوتی را دارندو این احساس متفاوت یک نشاط در آنها ایجاد می کند. فرزندان هم به پشتوانه هم احساس امنیت می کنند. اعرابی با اشاره به جایگزینی فرهنگ سازی در بحث افزایش باروری با سیاست دستوری افزایش جمعیت، گفت: فرهنگ سازی راه حرکت جامعه به حالت طبیعی افزایش فرزند آوری را فراهم می کند و به این صورت پذیرش نقش های مختلف در خانواده به عنوان یکی از مهم ترین نیازهای جامعه امروزی برآورده می شود.
**سیاست های حمایتی دولت راهگشاست
از سوی دیگر فاطمه ذوقی، تحلیلگر مسائل اجتماعی با اشاره به اینکه کاهش جمعیت جوان کشور که منجر به کاهش جمعیت شاداب و فعال، به ابتکار گفت: این تغییر الگوی جمعیتی، مسئولان را بر آن داشت تا تمام تلاش خود را برای اتخاذ سیاست های مناسب در راستای افزایش جمعیت کشور به کار ببندند. حساسیت این مسائل تا جایی بود که رهبر معظم انقلاب اسلامی، بارها در بیانات خود راهکارهای عملی برای افزایش جمعیت را پیشنهاد داده اند.
او با ابراز تاسف از اجرایی نشدن این موضوع در دولت گذشته، ادامه داد: وضع نامناسب اقتصادی، بیکاری جوانان، مهریه های کمرشکن، افزایش انتظارات خانواده ها از زوج های جوان به ویژه پسران و کاهش توجه به احکام اسلامی از جمله دلایلی است که ازدواج را به یک آرزو تبدیل کرده که حد نهایت آن افزایش انحرافات اخلاقی و بالارفتن آمار مزاحمت ها شده است.
ذوقی با تاکید بر اجرای سیاست های تشویقی و حمایت های درست دولتی از جوانان برای تشکیل خانواده افزود: در حال حاضر یک جوان برای تشکیل خانواده باید حداقل 50، 60 میلیون تومان داشته باشد تا بتواند علاوه بر اجاره یک منزل، یک عروسی ساده هم بگیرد. اگر جامعه به سمتی پیش برود که نگاه ها به ازدواج اقتصادی نباشد مشکلات بسیاری از جوانان حل می شود و به راحتی می توانند به فکر تشکیل خانواده بیافتند.
**توانمندی اقتصاد با افزایش جمعیت
علیرضا منادی، عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی نیز با تاکید بر اینکه افزایش جمعیت کشور در شرایط کنونی، توانمندی اقتصاد داخلی را به دنبال دارد، تاکید کرد: افزایش جمعیت یکی از جدی ترین نیازهای کشوراست. چراکه بر اساس دستورات ابلاغی مقام معظم رهبری، نرخ جمعیتی کشور باید حداقل به سقف 2.1 درصد برسد که متاسفانه در حال حاضر، این میزان، حدود 1.7 درصداست.او با اشاره به اینکه متاسفانه در حال حاضر، اکثر خانوارهای ایرانی، تک فرزند هستند، ادامه داد: خودخواهی و منزوی بودن فرزندان و فرزند سالاری از مهم ترین مشکلات موجود در حوزه خانواده های تک فرزند و کم فرزند است که بیشتر بین افراد تحصیلکرده و نخبه در حال افزایش است.
**تک فرزندی مساوی است با نابودی فرهنگ بومی
نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس از افزایش تک فرزندی در خانواده های ایرانی ابراز نگرانی کرد و اضافه کرد: اگر وضعیت فرزندآوری در خانواده ها به همین شکل پیش رود در آینده ای نه چندان دور، فرزندان ایران اسلامی از داشتن نعماتی چون دایی، خاله، عمه و عمو محروم می شوند.
منادی بر ضرورت افزایش آگاه سازی مردم در خصوص مزایای افزایش جمعیت توسط اصحاب رسانه تاکید کرد. تاکنون بارها سخن از افزایش جمعیت و باروری در جامعه شده است اما راهکار عملی در این باره نبوده است. اگر نگاهی به اقدامات در این زمینه بیاندازیم می بینیم که نخستین گاه در افزایش باروری تغییر نگرش خانواده هاست که تا این لحظه محقق نشده است و این مهم محقق نمی شود مگر با سیاست گذاری درست برای تغییر فرهنگ تک فرزندی و بی فرزندی.
*منبع: روزنامه ابتکار

ارسال نظر

  • خودم

    مهمترین دلایل تک فرزندی
    بیکاری جوانان و گرانی مسکن و سایر هزینه های زندگی مثل خوراک پوشاک تحصیل درمان و ... است،آخه تو یه خونه 40/50 متری مگه چند نفر میتونند زندگی کنند،مسوولان به جای تز دادن ،یه اقدامی عملی و محسوس انجام دهند،راه کار عملی. مثل اشتغال زایی ،مسکن خوب و قابل قبول و با امکانات و ارزان ،البته نه پروژه ای مثل مسکن مهر که کاملن شکست خورده و دردسر ساز هست ،تولید خودرو باکیفیت و قیمت خوب و معقول نه فرغون ،افزایش سطح بیمه ها و تامین اجتماعی در شان ملت ایران نه مستمری بخور و نمیری که الان میدهند،
    و مهمتر از همه اینکه هر مسوولی نمیتونه واقعا کاری انجام بده بره کنار ،شایسته سالاری باشه نه باند بازی و رانت و...که هر روز باهاش مواجه هستیم.جلوی دزدی ها باید گرفته بشه .
    پدیده ی اغا زادگی ریشه کن بشه .

  • سیدمجید

    اخه بااین وضع گرانی وبیکاری وبی عدالتی که درکشور است چجوری انتظار دارید مردم فرزند بیشتر بیاورند؟

اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    اخبار از پلیکان

    نمای روز

    اخبار از پلیکان

    داغ

    حواشی پلاس

    صفحه خبر - وب گردی

    آخرین اخبار